Српските власти инсталирале шпионски софтвер на телефоните на десетици новинари и активисти, се наведува во извештајот на Амнести интернешнал објавен на 16 декември, повикувајќи се на дигитални форензички докази и сведоштва на активисти кои рекле дека биле хакирани во последните месеци.

„Во два случаи, софтверот обезбеден од израелската фирма за надзор Cellebrite DI Ltd бил користен за отклучување на телефонот. Српската шпионска програма, наречена „NoviSpy“, потоа направи тајни фотографии од мобилни уреди, копираше контакти и ги постави на сервер контролиран од владата“, се вели во извештајот.

„Во неколку случаи, активисти и новинари пријавиле знаци на сомнителна активност на нивните мобилни телефони набргу по разговорот со српската полиција и безбедносните власти“, се додава во соопштението на Амнести.

Министерството за внатрешни работи, Министерството за надворешни работи и агенцијата за разузнавање, БИА, не одговорија на барањата на Амнести за коментар.

Производите на Cellebrite широко се користат од страна на агенциите за спроведување на законот, вклучително и ФБИ, за отклучување на паметни телефони и пребарување докази за нив.

Главниот маркетинг директор на Cellebrite, Дејвид Ги, изјави дека ги истражува наводите на Амнести.

„Ако тие тврдења се вистинити, тоа потенцијално може да биде прекршување на нашиот договор за лиценца за крајниот корисник“, изјави Ги за Ројтерс.

Ако тоа е случај, Cellebrite може да ги спречи српските власти да ја користат нејзината технологија, вели Ги.

Ставањето софтвер за надзор на уредите „апсолутно не е она што го правиме“, вели Ги.

Тој додаде дека Cellebrite почнала да контактира со српските официјални лица, но одби да даде дополнителни детали.

Според Амнести, Србија добила опрема за отклучување телефон од Cellebrite како дел од поширок пакет за да и помогне на Србија да ги исполни барањата за интеграција во Европската Унија.

„Овој пакет, финансиран од Владата на Норвешка и администриран од Канцеларијата на Обединетите нации за проектни услуги (УНОПС), му беше понуден на српското Министерство за внатрешни работи од 2017 до 2021 година за да и помогне на Србија во борбата против организираниот криминал“, се вели во извештајот.

Норвешката влада привремено ја суспендираше испораката на опремата на Cellebrite во Србија во 2018 година, објави Амнести. Норвешката амбасада во Белград, исто така, изрази загриженост за програмата, се додава во извештајот, но УНОПС на крајот ја предаде опремата во јуни 2019 година.

„Тврдењата изнесени во извештајот се алармантни и, доколку се вистинити, тие се неприфатливи“, изјави за Ројтерс заменик-министерката за надворешни работи на Норвешка, Марија Вартересијан.

„Ќе се сретнеме со српските власти, како и со УНОПС подоцна овој месец за да добиеме дополнителни информации за ова прашање. Очекуваме УНОПС да ги истражи наводите“, додаде таа.

УНОПС во соопштението рече дека го поздравува извештајот на Амнести и наведува дека од 2017 година, агенцијата „дополнително ги зајакнала механизмите за проценка и ублажување на потенцијалните негативни ефекти“. Агенцијата не соопштува детали за овие мерки.

Киргистанскиот премиер Акилбек Јапаров поднесе оставка на 16 декември без да даде какво било образложение.

Од кабинетот на киргистанскиот претседател потврдија дека Акилбек Јапаров поднел оставка и ќе биде преместен на друга функција.

Претседателот го назначи Адилбек Касималиев (64) за шеф на кабинетот на министри и вршител на должноста премиер.

Акилбек Јапаров беше под зголемен притисок да поднесе оставка по неодамнешното апсење на високи даночни службеници под обвинение за корупција.

Акилбек Јапаров (60) ја води владата од 2021 година, станувајќи премиер со најдолг стаж во Киргистан.

Централноазиската нација доживеа значителна политичка и социјална нестабилност од стекнувањето независност од Советскиот Сојуз во 1991 година.

Иран ги затвори владините канцеларии и ја префрли наставата преку Интернет поради ниските температури и големиот недостиг на гас.

Северните провинции забележаа пад на температурите до -20 °Целзиусови во последните денови, придружени со широко распространети прекини во снабдувањето со гас.

Претседателот Масуд Пезешкијан ги повика граѓаните минатата недела да ги намалат термостатите за 2 Целзиусови степени за да се заштеди енергија. Други владини претставници упатија слични молби на интернет.

И покрај тоа што се наоѓа на второ место од земјите кои имаат резерви на гас во светот, застарената инфраструктура на Иран подолго време се бори да ја задоволи зголемената побарувачка во текот на зимата.

Руските војници, кои се уште се во Сирија, немаат храна и вода додека се евакуираат, соопшти разузнавачкиот оддел на украинското Министерство за одбрана.

Рускиот персонал има проблеми во воените бази во Тартус и Хмеимим и на бродовите закотвени на брегот во Средоземното Море, објави Администрацијата на Телеграм на 15 декември.

Тој истакна и дека преостанатите руски војници чекаат воени транспортни авиони, вклучени во евакуацијата, кои треба да достават храна, пишува украинскиот сервис на Радио Слободна Европа (РСЕ).

Се наведува и дека Русија продолжува да го повлекува својот контингент од оддалечена област во Сирија.

„Истовремено, на некои рути, на Русите им се придружува вооружена група која се спротивставува на режимот на Башар ал Асад“, наведува Администрацијата.

Во соопштението за печатот се додава дека меѓу руските војници има гласини дека Москва се согласила да го задржи своето присуство во втората база, каде има до 3000 војници.

Радио Слободна Европа (РСЕ) не можеше да добие потврда за оваа информација од други извори, а немаше коментар и од руските власти.

Руското Министерство за надворешни работи на Телеграм објави дека на 15 декември евакуирало дел од дипломатскиот персонал од Сирија.

Тоа тврди дека биле евакуирани со специјален лет на руските воздухопловни сили од воздухопловната база Хмејмим.

Руски транспортни авиони ја напуштаат таа воздухопловна база во последните денови, како дел од евакуацијата по падот на сирискиот лидер Башар ал Асад.

Долгогодишниот владетел беше соборен минатата недела во молскавична офанзива предводена од исламистичката група Хајат Тахрир ал-Шам (ХТШ).

Сирискиот лидер побегна во Русија, која беше главната поддршка на неговиот режим.

Во Дамаск, ХТШ назначи привремена влада, а нејзиниот водач Ријад ал-Асад, на 15 декември изјави за АФП дека е уверен дека фракциите што помогнаа да се собори Ал Асад ќе се обединат како една сила. ХТШ и преодната влада инсистираа на заштита на правата на сите Сиријци.

Германскиот канцелар Олаф Шолц денеска (16 декември) ќе го повика германскиот Парламент да и изгласа недоверба на германската влада, што ќе биде првиот формален чекор да се овозможи одржување предвремени избори по распадот на владејачката коалиција.

Доколку парламентот не му изгласа недоверба на Шолц, се очекува тој да поднесе оставка за да се овозможи процедура за избори.

После тоа германскиот претседател Франк-Валтер Штајнмаер треба да го распушти Парламентот.

Слободните демократи ја напуштија владејачката коалиција минатиот месец, а Социјалдемократите и Зелените на Шолц сега владејат без парламентарно мнозинство.

Предвремените парламентарни избори во Германија се закажани за 23 февруари. Шолц и министрите во владата ќе останат на функцијата до формирањето на новата влада, што може да потрае со месеци доколку има долги преговори за формирање на владејачка коалиција по парламентарните избори.

Амбасадорите на Европската Унија повторно ќе се сретнат денеска (16 декември) во Брисел по четири средби без постигнат договор за отворање нов кластер за Србија.

Уште една шанса амбасадорите во Брисел да зборуваат за отворање на Кластерот 3 добија на инсистирање на Унгарија, која претседава со ЕУ до крајот на годинава, пренесе Бета.

Во очекување на одлуката за отворање на Кластерот 3 во преговорите со Србија, министрите одговорни за надворешни и европски прашања на Австрија, Хрватска, Чешка, Грција, Италија, Словачка и Словенија - во групата „Пријатели на Западен Балкан“, испратија писмо до претставниците на ЕУ во кое се наведува дека е време за одлучувачки напредок во интеграцијата на Западен Балкан.

Во писмото се наведува дека Западен Балкан ќе биде „геостратешки лакмус тест за Европската Унија“, и дека само со интегрирање на овој регион во семејството на ЕУ може да се обезбеди стабилност и просперитет на целиот континент.

Земјите-членки на ЕУ во петокот не постигнаа договор за отворање на Кластерот 3 во преговорите со Србија.

Како што информираа тогаш дипломатски извори, на состанокот на амбасадорите на земјите-членки немало разговори за Србија бидејќи неколку земји-членки не се согласиле со предлогот на унгарското претседателство да се покрене процедура за отворање на Кластерот 3.

Амбасадорите на земјите-членки на ЕУ во три наврати во изминатите недели не успеаја да постигнат договор за отворање на Кластерот 3 во пристапните преговори со Србија.

Руски танкер се преполови за време на силно невреме во неделата и истури нафта во теснецот Керч, додека друг танкер во областа исто така беше оштетен, соопштија руските власти на 15 декември.

Руското Министерство за вонредни ситуации соопшти дека спасувачите од бродот „Волгонефт 212“ ги евакуирале сите 13 членови на екипажот, но дека еден од нив починал.

Истражниот комитет на Русија извести дека се отворени две кривични постапки за прекршување на безбедносните правила при движење и управување со бродови.

Бродот „Волгонефт 212“ превезувал околу 4.000 тони мазут. Во спасувачката операција учествувале повеќе од 50 лица, хеликоптери и шлепери, соопштија властите.

Танкерот, долг 136 метри, се отворил и неговиот лак потонал, се вели во видеото објавено од државните медиуми. На видеото што го објави руското обвинителство, во разбрануваното море се видливи два дела од бродот.

„Брод под руско знаме, изграден во 1969 година, се насука и се излеаја нафтени деривати“, соопшти руската агенција за воден транспорт Росморрекфлот.

Оштетен е и вториот танкер „Волгонефт 239“, соопшти руското Министерство.

Руските власти не дадоа детали за размерите на излевањето нафта или околностите на несреќата.

Бродовите се наоѓале во Керченскиот теснец, меѓу копното Русија и Крим, кој Русија незаконски го анектираше од Украина во 2014 година. Теснецот го поврзува Азов со Црното Море.

Портпаролот на Кремљ Дмитриј Песков изјави за руските новински агенции дека рускиот претседател Владимир Путин и наредил на владата да формира работна група за справување со спасувачката операција и излевањето.

Светлана Радионова, раководител на Росприроднадзор, руската агенција за следење на природните ресурси, рече дека експертите ја проценуваат штетата на местото на несреќата.

Иранската полиција ја ослободила пејачката Парасто Ахмади во неделата рано наутро, по краткото задржување поради настап без задолжителна шамија, потврдил нејзиниот адвокат, пренесува на англиски Радио Слободна Европа.

Ахмади предизвика бурни реакции на социјалните мрежи претходно оваа недела, откако го сними настапот и го објави на Јутјуб, облечена во фустан и со откриена коса.

На 14 декември полицијата тврдеше дека таа била ослободена по информативен разговор, но извор близок до нејзиното семејство потврдил за радиото Фарда на РСЕ дека таа останала во притвор.

Нејзиниот адвокат Милад Панахипур исто така го демантираше тврдењето на полицијата, пишувајќи на социјалната мрежа Х дека властите „лажеле“ за нејзиното ослободување.

Следниот ден, Панахипур потврди дека Ахмади, која била приведена во нејзината родна провинција Мазандаран, била ослободена во три часот наутро.

Двајца од нејзините колеги од бендот, Сохеил Факих-Насри и Ехсан Бејракдар, исто така беа накратко приведени.

Инстаграм профилот на Ахмадија веќе не е достапен, но нејзиниот профил на Јутјуб е сè уште активен.
Снимката од нејзиниот настап, наречена „имагинарен концерт“, бидејќи изведувачите не можат да пеат соло пред публика, има околу 1,6 милиони прегледи на YouTube откако беше поставена на 11 декември.

На 12 декември властите објавија дека е покрената правна постапка против Ахмади и нејзините колеги од бендот за „незаконски концерт“.

Ахмади стана позната за време на националните протести во 2022 година, откако испеа песна за поддршка на демонстрантите.

На социјалните мрежи, многумина ја пофалија за нејзината борба против „родовиот апартхејд“ и „храброста, издржливоста и љубовта Од протестите во 2022 година, кои доведоа до движењето „Жени, живот, слобода“, сè поголем број жени во јавноста одбиваат. да носат задолжителен хиџаб.

Властите се обидоа да го спречат ова и неодамна донесоа закон со кој се воведуваат високи парични казни и долги затворски казни и се ограничува пристапот до основните услуги.

Новиот закон за хиџаб и невиност, широко критикуван дури и од конзервативците, треба да стапи на сила овој месец.

Сепак, најмалку двајца законодавци потврдија дека неговото спроведување е одложено од страна на Врховниот совет за национална безбедност.

Лидерот на „ЗНАМ“ Максим Димитриевски е на иста линија со премиерот Христијан Мицкоски дека Северна Македонија нема да прави повеќе отстапки на патот за членство во Европската унија, затоа што досега направила отстапки како ниту една друга држава во ЕУ. За ова прашање, вели тој, премиерот има целосна поддршка од ЗНАМ.

„Џабе ми е мене како Македонец било какво членство во меѓунбародна организација ако јас не се чуствувам во тој момент ништо помалку од Македонец. Секој Македонец кој ќе биде соочен со ова прашање во текот на евроинтегративниот процес ќе ви каже не, доколку треба да се погази нашиот идентитет, култура и континуитет, рече Димитриевски во одговор на новинарско прашање по прославата на едногодишнината од формирањето на ЗНАМ.

Во врска со информациите дека министерката за надворешни и европски работи на Словенија, рекла оти Словенија и Германија подготвиле нон-пејпер кој предвидува дека во претпристапниот процес на Европската унија нема можност за вето или блокада поради билатерални прашања, Димитриевски рече дека поддржува вакви и слични иницијативи кои ќе се вратат на основите на формирањето на Унијата.

„За жал во моментов согласно поставеноста и постоечките правила во ЕУ секогаш поголемите ги користат моментите како членки на ЕУ да ги решат билатералните прашања. Нашето прашање со Бугарија е отворено и наметнато од една страна, тоа е нивната страна и во континуитет негациите доаѓаат оттаму, рече Димитриевски.

Вчера Премиерот Христијан Мицкоски пред заминувањето на самитот и како што самиот рече денеска пораките за него не се многу јасни во однос на Северна Македонија.

„Пораките од Брисел не се многу јасни, но нашата порака е јасна дека ние доволно направивме како тоа што не го стори ни една друга држава во ЕУ и сега гледате како една на друга земја по принципот на Бугарија, а во минатото и на Грција си ставаат вето, рече Мицкоски.

ЗНАМ е еден од коалиционите партнери во власта.

Во врска со Националната платформа за македонско национално единство што ќе ја претстави утре и ќе ја понуди на сите политички парии тој истакна дека очекува сите да ја разгледаат и прифатат во целост до сите бидејќи, како што рече, таа ќе биде добра за сите кои живеат во државата.

На 14 декември, Украина спроведе сложена операција насочена кон рутите за испорака на гориво од руското припоен Крим до окупираниот регион Запорожје, изјави упатен извор за украинската служба на Радио Слободна Европа (РСЕ).

Операцијата вклучуваше диверзантска мисија на детонирање на железнички пруги во близина на Олексиевка во областа Билмак, што доведе до излетување од шините на воз што превезуваше цистерни со гориво.

Како што пожарот се прошири на танкерите, ракетите HIMARS испорачани од САД ги погодија локомотивата и клучните вагони за да спречат обиди за спасување. Нападот уништи локомотива и 40 тенкови, онеспособувајќи ја клучната железничка линија што ги снабдува руските сили, рече изворот.

Операцијата ја спроведе Службата за безбедност на Украина во соработка со военото разузнавање, силите за специјални операции и единиците за беспилотни летала.

Москва не го коментираше нападот.

Во меѓувреме, Русија лансираше над 100 самоубиствени дронови во Украина и го гранатираше регионот Харков во текот на ноќта, објавија украинските власти на 15 декември.

Според украинската војска, противвоздушната одбрана соборила 56 беспилотни летала Шахед.

Станбени згради, куќи и неутврден дел од инфраструктурата се оштетени од паѓање на шут во повеќе региони. Две лица се повредени во Миколаево, соопштија локалните власти.

Исто така, регионалниот гувернер на Харков, Олех Синјехубов, рече дека руска ракета го погодила киевскиот округ, при што ранила 48-годишна жена.

Локалните медиуми во Руската Чеченска Република објавија дека украинските беспилотни летала наводно целеле воен камп и база во главниот град Грозни на 15 декември.