Европската Унија ја повикува Централната изборна комисија на Грузија и другите релевантни органи да ја исполнат својата должност за брзо, транспарентно и независно испитување на наводите за изборни нерегуларности, порача високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност Жосеп Борел во врска со парламентарните избори во земјата одржани во саботата (26 октомври).

„Тие неправилности мора да се разјаснат и решат. Тоа е неопходен чекор за повторно градење на довербата во изборниот процес“, наведува Борел во изјавата упатена во името на ЕУ.

Според Борел, ЕУ со внимание ги следи случувањата кои доведоа до парламентарните избори во Грузија и приврзаноста на грузискиот народ кон демократските вредности и европскиот пат на нивната земја покажани во текот на изминатите месеци.

„Конструктивниот и инклузивен дијалог низ политичкиот спектар сега е најважен. Во согласност со заклучоците на Европскиот совет од 17 октомври, ЕУ ја повикува Грузија да усвои демократски, сеопфатни и одржливи реформи, во согласност со основните принципи на европската интеграција“, додава Борел.

Тој посочува дека според прелиминарните наоди и заклучоци на Меѓународната мисија за набљудување на изборите, предводена од Канцеларијата на ОБСЕ за демократски институции и човекови права (ОДИХР), денот на изборите генерално бил процедурално добро организиран и администриран на уреден начин, но обележан со „тензична атмосфера, чести компромиси во тајноста на гласањето и неколку процедурални недоследности“, како и со извештаи за заплашување и притисок врз гласачите што негативно влијаеле на довербата на јавноста во процесот.

„Извештаите за притисок врз гласачите, особено врз вработените во јавниот сектор, останаа широко распространети во кампањата. Ова, заедно со широко распространетото следење на гласачите на денот на изборите, предизвика загриженост за можноста на некои гласачи да го дадат својот глас без страв од одмазда, наведува високиот претставник на ЕУ“, пренесувајќи делови од оценката на ОДИХР.

Според Борел, набљудувачите на изборите известуваат и за нерамноправни услови за игра, кампања на поделби во услови на поларизирана атмосфера и за значителна загриженост во врска со влијанието на неодамнешните законски измени врз изборниот процес.

Техеран предупредува дека Израел може да очекува одмазда за неговиот неодамнешен напад врз иранските воени локации, иако според врховниот лидер на земјата Али Хаменеи се чини дека Иран не се обврзува да продолжи со одмазнички напади.

Хосеин Салами, врховен командант на моќниот корпус на иранската Исламска револуционерна гарда (ИРГЦ), на 28 октомври рече дека Израел ќе се соочи со „горчливи последици“ поради воздушните напади на иранска територија два дена претходно.

Портпаролот на иранското Министерство за надворешни работи, Есмаил Багаи, исто така говорејќи на 28 октомври, рече дека Техеран ќе ги искористи сите достапни алатки за да одговори на нападот на Израел.

Израел соопшти дека успешно извршил „целни и прецизни“ одмазднички напади врз иранските воени локации на 26 октомври.

Експертите сугерираа дека нападите им дадоа на Израел и на Иран можен излез за да избегнат поширока регионална војна.

Иран соопшти дека добил предупредување од Израел пред нападите, последниот во серијата напади и напади меѓу Израел и Иран поврзани со тековната одмаздничка војна на Израел во Газа и улогата на Иран во поддршката на антиизраелските милитантни групи во регионот.

Иранските власти инсистираат на тоа дека иранската одбрана пресретнала повеќето проектили што Израел ги истрела на 26 октомври, но признаа дека четворица ирански воени офицери биле убиени во нападите.

Зборувајќи на 27 октомври пред семејствата на убиените ирански воени офицери, врховниот водач, ајатолахот Али Хаменеи, ја опиша израелската акција како „погрешна пресметка“, но не повика на ирански одговор.

Наместо тоа, Хаменеи ги повика владините претставници да ја „разберат способноста“ што ја има Иран и советуваше дека иако е погрешно да се „пренагласува“ влијанието на израелските напади, но дека е погрешно и да се „минимизираат“.

Командантот на ИРГЦ Салами беше цитиран од иранската полуофицијална новинска агенција Тасним дека воената акција на Израел „не успеала да ги постигне своите застрашувачки цели“.

Салами, исто така, рече дека нападите се индикативни за „погрешна пресметка и беспомошност“ од страна на Израел, додека тој продолжува да се бори со групите што ги поддржува Иран во Појасот Газа и во Либан.

Палестинската група Хамас е терористичка група назначена од САД и ЕУ која ја предизвика израелската војна во Газа со смртоносен напад врз Израел на 7 октомври 2023 година.

Израел, исто така, започна воздушен напад и инвазија против Хезболах од јужен Либан, чиј дел го контролира. Хезболах е означен како терористичка организација од страна на Соединетите Држави, додека ЕУ го стави на црната листа неговото вооружено крило, но не и на нејзината политичка партија.

Сателитски снимки од последиците од израелските напади врз Иран на 26 октомври сугерираат дека оштетиле објекти во воените бази кои во минатото биле поврзани со тајната нуклеарна програма на Иран и со неговата балистичка ракетна програма.

Иран не ја призна штетата, ниту во неговите воени бази во Парчин ниту во Хоџир, кои наводно биле цел.

Украински беспилотни летала гаѓаа фабрика за етанол во руската област Воронеж, предизвикувајќи пожар во еден од индустриските капацитети пришто е повредено едно лице, објавија руските канали на Телеграм.

Службите за итни случаи се испратени на местото на пожарот, изјави Александар Гушев, гувернер на Воронеж, област во јужна Русија, на својот канал за пораки Телеграм, пренесува Ројтерс.

Тој исто така рече дека околу десет украински беспилотни летала биле уништени или пресретнати над областа во неделата, при што остатоци паднале врз фабриката и предизвикале пожар.

Телеграмскиот канал „База Вијестије“, близок до руските безбедносни служби, објави дека во близина на фабриката „Етанол спирит“ во селото Красноје се слушнале две експлозии.

Ројтерс не можеше независно да ги потврди извештаите. Засега нема коментари од Украина.

Киев често вели дека неговите напади со беспилотни летала во Русија се насочени кон инфраструктурата клучна за руските воени напори и се одговор на тековните напади на Москва на украинска територија.

Социјалдемократите се победници на вториот круг од парламентарните избори во Литванија, соопшти изборната комисија во Вилнус доцна синоќа (27 октомври), по пребројување на гласовите од речиси сите изборни окрузи.

Со 52 од вкупно 141 место во Сејмсот (парламентот), опозициската партија е на чекор до трансформација на владата на Литванија, јави ДПА.

Владејачката конзервативна партија „Татковинска унија“, предводена од премиерката Ингрида Шимоните, стана втора по големина партија со 28 пратенички места. Двете либерални коалициски партнери на конзервативците доживеаја пораз, при што една од нив не освои ниту едно место во парламентот.

Социјалдемократите сега се стремат да формираат централно-левичарска коалиција со две други опозициски партии.

По објавувањето на резултатите, лидерот на „Татковинска унија“, Габриелиус Ландсбергис, го призна поразот и им честиташе на социјалдемократите за успехот.

„Резултатите од изборите покажаа дека народот на Литванија, без разлика дали живее во градови, населени места или села, сака промени и му е потребна целосно поинаква влада“, изјави шефицата на Социјалдемократската партија, Вилија Блинкевичуте.

Како можни коалициски партнери на Социјалдемократите се разгледуваат централно-левичарската партија „За Литванија“ (14 места) и Унијата на фармерите и зелените (8 места). Оваа тричлена коалиција би имала тесно мнозинство во парламентот.

Новоформираната популистичка партија „Зората на Немун“ освои 20 места. Неколку помали партии и независни кандидати исто така успеаја да обезбедат места во Сејмсот.

Гласањето беше засенето од тековната војна во Украина и зголемените грижи за растот на трошоците за живот. Излезноста на гласачите во балтичката земја, која се граничи со руската ексклава Калининград и сојузникот на Москва, Белорусија, беше околу 41 отсто.

Победата на Социјалдемократите беше очекувана по анкетите и првиот круг на гласање пред две недели.

Руската војска тврди дека постигнала напредок во источна Украина, додека властите во Киев велат дека силите на Кремљ продолжиле со интензивните напади врз Херсон на 27 октомври, при што загинале најмалку двајца цивили.

Рускиот претседател Владимир Путин, пак, повторно се закани дека Кремљ ќе се „одмазди“ доколку западните сојузници му дозволат на Киев да користи оружје со долг дострел на руска територија.

„Се уште е рано да се зборува за тоа, но секако дека нашето воено министерство размислува за тоа и ќе предложи различни одговори“, изјави Путин за државната телевизија во изјава емитувана на 27 октомври.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски веќе извесно време врши притисок врз западните партнери да му дозволат да користи ракети со долг дострел подлабоко во Русија за да ги таргетира локациите од кои се изведуваат напади врз украинските градови.

Западните сојузници досега не сакаа да користат такво оружје надвор од граничната област, стравувајќи од ескалација во која би можеле да бидат вклучени руските и силите на НАТО.

Руското Министерство за одбрана објави дека воените единици ја „ослободиле“ населбата Измаиливка, украинско село со околу 200 жители северно од индустрискиот центар Курахово во областа Доњецк.

Областа во источна Украина беше во фокусот на неодамнешните руски офанзиви долж линијата на фронтот на целосната инвазија, која се бореше речиси 33 месеци да постигне значителен напредок.

Во регионалниот центар Херсон, украинските власти објавија зголемени руски напади со беспилотни летала и ракети во и околу градот со 280 000 жители.

Регионалниот гувернер Олександар Прокудин на 27 октомври напиша на Телеграм дека едно лице загинало, а друго е хоспитализирано откако руски гранати ја погодиле областа во близина на градската пошта.

Во својот дневен брифинг на 27 октомври, украинската војска изјави дека „ситуацијата на фронтот останува тешка, додека непријателот ја користи својата супериорност во жива сила и опрема“.

Наведено е и дека украинската армија неутрализирала четири тенкови, 23 оклопни борбени возила, 39 артилериски системи, 73 беспилотни летала на оперативно и тактичко ниво, 100 автомобили и една единица специјална опрема.

Украинската страна тврди и дека руските сили изгубиле 1440 војници, но не прецизираше дали се убиени, ранети или заробени. Овие тврдења не можеа да се потврдат, а ниту една страна генерално не зборува за бројот на војници или количината на опрема што ја изгубиле.

Прозападната грузиска претседателка Саломе Зурабишвили, која се скара со владејачката партија Грузиски сон, рече дека нема да ги признае резултатите од парламентарните избори одржани на 26 октомври и рече дека земјата била жртва на „руска специјална операција“.

Зурабишвили не презентираше никаков доказ за да го поткрепи нејзиното тврдење во кратката изјава за медиумите во Тбилиси на 27 октомври.

„Како единствена преостаната независна институција во оваа држава, сакам да кажам дека не ги признавам овие избори. Тие не можат да бидат признаени. Тоа би било исто како да се признае влезот на Русија овде и Грузиската потчинетост на Русија“, рече таа.

„Не дојдов во Грузија поради руската доминација. Нашите предци не живееле за ова. Ова нема да го толерираме. Не може да и се одземе на Грузија нејзината европска иднина“, додаде таа.

Таа повика на улични протести кои почнуваат на 28 октомври во 19 часот. Во јужнокавкаската нација, во последните месеци имаше масовни демонстрации против владејачката партија Грузиски сон, која критичарите ја обвинуваат дека е проруска и дека ги нагризува демократските норми.

Таа ја критикуваше како што ја нарече „руска специјална операција која е една од новите форми на хибридна војна спроведена врз нашиот народ, врз нашата земја“, рече таа.

Партијата Грузиски сон прослави очигледна победа на гласањето, но прозападната опозиција извика и набљудувачите на изборите рекоа дека „се случија критични прекршувања“, вклучително и заплашување на гласачите и физичко насилство.

Советот за безбедност на ОН се согласи да одржи итна седница на барање на Техеран по ракетниот напад на Израел против Иран во раните утрински часови на 26 октомври.

Швајцарската мисија, која претседава со Советот, соопшти дека состанокот ќе се одржи на 28 октомври на барање на Техеран и со поддршка на Русија, Кина и Алжир.

Претходно на 27 октомври Техеран побара од Советот да свика вонредна седница за да се осуди Израел по воздушните напади, кои дојдоа како одмазда за иранските ракетни напади претходно овој месец.

Амир Саид Иравани, иранскиот претставник во ОН, во писмо до Советот за безбедност тврди дека „незаконските и агресивни дејствија“ на Израел се кршење на суверенитетот и територијалниот интегритет на Иран и „флагрантно кршење на меѓународното право и Повелбата на ОН“.

Дани Данон, амбасадорот на Израел во ОН, ги критикуваше изјавите на Иран, велејќи дека Техеран „се обидува да дејствува против нас на дипломатската арена со смешно тврдење дека Израел го прекршил меѓународното право“.

„Како што постојано изјавивме, имаме право и должност да се браниме и ќе ги искористиме сите средства што ни се на располагање за да ги заштитиме граѓаните на Израел“, рече Данон.

Израел го нападна Иран во раните утрински часови на 26 октомври, како што го нарече „цеден и прецизен“ напад како одмазда за претходните ирански напади врз Израел. Израел рече дека ги погодил само воените локации, а не областите за производство на нуклеарно или нафта. Претседателот Џо Бајден на 26 октомври го бранеше правото на Израел да се брани -- Вашингтон беше известен од Израел за потегот предвреме -- но тој исто така изрази загриженост дека ударите меѓу двата лути непријатели би можеле да доведат до поширок Блискоисточна војна.

Заедно со другите постојани членки Русија, Кина, Велика Британија и Франција, 10 други земји се во Советот на ротирачка основа.

Хамас, кој беше прогласен за терористичка организација од Соединетите Држави и Европската Унија, ја предизвика тековната војна кога неговите борци влегоа во Израел на 7 октомври 2023 година и убија околу 1.200 луѓе. Тие исто така зедоа околу 251 заложник назад во Појасот Газа.

Според палестинските власти предводени од Хамас, израелската одмазда ја опустоши Газа и уби повеќе од 40.000 луѓе.

Поранешниот претседател на Боливија, Ево Моралес изјави дека имало обид за атентат врз него, откако, како што вели, неидентификувани напаѓачи отвориле оган врз неговиот автомобил.

Моралес не е повреден, но официјална потврда од властите дека нападот се случил се уште не е пристигната, јавува агенцијата АП на 27 октомври.

Моралес рече дека пукањето се случило додека тој бил на пат низ Чапаре, рурална област во Боливија позната по одгледувањето кока, која се смета за база на Моралес.

Жителите од тој регион веќе две недели го блокираат главниот пат што ги поврзува истокот и западот на државата.

Блокадите, организирани од поддржувачите на Моралес, се насочени против администрацијата на претседателот Луис Арсе. Демонстрантите го обвинуваат Арс дека се обидел да го саботира Моралес, неговиот поранешен ментор, а сега лут политички ривал.

Блокадите ги изолираа градовите и го прекинаа снабдувањето со храна и гориво.

Моралес, кој ја водеше Боливија од 2006 до 2019 година, беше неповреден по наводниот обид за атентат на 27 октомври.

Тој се појави во својата редовна радио емисија, нормално мирен, за да раскаже што се случило, пренесува АП.

Тој му рекол на водителот дека додека возел од својот дом кон радио станицата, маскирани напаѓачи испукале најмалку 14 куршуми во неговиот автомобил, ранувајќи го неговиот возач.

Моралес брзо го обвини за нападот неговиот наследник, претседателот Арсе, со кого се натпреварува да се кандидира за претседател на претседателските избори следната година, во име на владејачката Социјалистичка партија.

Тој тврди дека владата на Арче се свртела кон физичка сила бидејќи не може политички да го победи.

„Арсе ќе остане запаметен како најлошиот претседател во историјата“, рече Моралес.

„Пукањето во поранешниот претседател е крајно грубо“, додаде тој.

Официјални лица во владата на Арце не одговорија на барањата за коментар за инцидентот, додаде АП.

Видеото од мобилен телефон што кружи на интернет го покажува возачот на Моралес како крвари од задниот дел на главата.

На видеото може да се види Моралес како разговара на телефон на совозачкото седиште, додека возилото нагло се врти и женски глас вика „наведни се“.

На видеото се гледа дека предното ветробранско стакло на автомобилот е прободено со најмалку три куршуми, додека задното е целосно искршено.

Се слуша дека Моралес вели: „Папачо е застрелан во главата“, мислејќи на неговиот возач.

„Тие пукаат во нас“, продолжува да зборува Моралес преку телефон.

„Тие ја застрелаа гумата на автомобилот и тој застана на патот“, додаде тој. Тврдењето на Моралес дополнително ги продлабочува политичките тензии во Боливија во турбулентно време за нацијата од 12 милиони луѓе која се соочува со економски тешкотии.

Во јуни имаше наводен обид за државен удар предводен од генерал.

Минатиот месец Моралес водеше масовен антивладин протест, обвинувајќи ги за економско лошо менаџирање, а протестот набрзо се претвори во улични судири со провладините групи.

Увозот е редок, цените растат, а возачите чекаат со часови да наполнат гориво. Јазот меѓу официјалните и пазарите на црна валута се зголемува.

На почетокот на овој месец, ќор-сокакот меѓу Моралес и Арсе се префрли на суд бидејќи боливиските обвинители започнаа истрага за наводите дека Моралес во 2016 година добил дете со 15-годишно девојче, кое тие го карактеризирале како секс со малолетник.

Моралес ги отфрли обвиненијата како политички мотивирани и одби да сведочи во случајот.

Откако се појавија информации за можниот налог за апсење, поранешниот претседател се засолни во регионот Чапара во централна Боливија, каде што го чуваат фармерите на кока лојални на него - за да го заштитат од апсење.

Претседателот Арсе го обвинува Моралес дека се обидува да ја поткопа неговата администрација заради неговите сопствени политички амбиции.

Претседателот на Демократската унија за интеграција (ДУИ), Али Ахмети, испратил писма до претседателот и премиерот на Албанија, Бајрам Бегај и Еди Рама, претседателката и премиерот на Косово, Вјоса Османи и Албин Курти, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, канцеларот на Германија Олаф Шолц, претседателот на Франција Емануел Макрон и државниот секретар на САД Ентони Блинкен.

Во овие писма, како што соопшти ДУИ, Ахмети ја изразува својата длабока загриженост за најновите политички и уставни случувања во Северна Македонија, кои, како што се посочува, ги загрозуваат достигнувањата на Охридскиот договор и принципите на еднаквост и стабилност во мултиетничката држава.

„Ахмети истакнува дека трите последни одлуки – плановите за укинување на Законот за употреба на јазиците, забраната за идентификација на етничката припадност во државните институции и формирањето на владејачко мнозинство без праведна застапеност на етничките заедници – претставуваат сериозни закани за мирот и стабилноста на земјата и регионот во целина. Тој повикува на заедничка акција на меѓународните лидери за заштита на достигнувањата на Охридскиот договор и правата на Албанците во Северна Македонија, стои во соопштението.

За илустрирање на содржината на овие писма, кон соопштението е придружено писмото испратено до премиерот на Албанија, Еди Рама. Во него стои дека вознемирувачките планови, најавени од самата Влада, дека Уставниот суд ќе ги укине основните одредби на Законот за употреба на јазиците, кои го утврдија албанскиот јазик како еднаков службен јазик според Амандманот 5 на Уставот, претставуваат сериозен удар врз Охридскиот договор, еднаквоста, меѓуетничката хармонија и стабилноста во земјата.

Се посочува на одлуката на Уставниот суд за забрана на идентификацијата на етничката припадност на граѓаните во државните институции, која се наведува, го крши принципот на колективни права на етничките заедници и, со тоа, ги поништува основните механизми на балансер и принципот на Бадинтер, кои се во сржта на Охридскиот договор. Уставниот суд, се посочува понатаму, со укинувањето на изјавувањето на етничката припадност, го крши самиот Устав, чии основни вредности вклучуваат праведна и соодветна застапеност, и нè враќа во состојбата пред Охридскиот мировен договор.

Во писмото Ахмети укажува и на, според него, прекршувањето на принципите на Охридскиот договор во однос на формирањето на политичкото мнозинство без праведна застапеност на етничките заедници по последните избори.

Охридскиот рамковен договор беше потпишан на 13 август 2001 година. Повеќе од 130 закони, законски измени и дополнувања се донесени во изминатите години од имплeментацијата на Охридскиот рамковен договор, од кои најголем дел 59 се закони за недискриминација и правична застапеност, 40 се во сферата на идентитет, култура, образование и децентрализација на власта.

Oдлуката на градоначалникот на Струмица, Костадин Костадинов да го напушти ЗЕЛС е погрешна и тоа е негова одлука, а не на општината.

„Не верувам дека Струмица најави најави напушување на ЗЕЛС, најави градоначалникот на Струмица. По мене, тоа ќе биде погрешна одлука, но тоа е негова одлука, иако мислам дека таа е донесена во една поспецифична состојба и мислам дека е потребно најпрво да се консултира со Советот, а ако и Советот така неодговорно се однесува кон струмичани, тогаш нека им е со среќа, рече Мицкоски по денешната прес-конференција во Владата.

Очекува на следните локални избори, Струмица да добие градоначалник, кој, како што рече, ќе мисли на струмичани, а не на своите лични партиски фрустрации.

И претседателот на ЗЕЛС и градоначалник на општина Кисела Вода Орце Ѓорѓиевски во синоќешното гостување на МТВ оцени дека се прави вештачко креирање на проблеми и дека има политика во најавите на градоначалниците на Струмица и Карпош за излегување од ЗЕЛС.

Ѓорѓиевски посочи дека струмичкиот градоначалник одбива комуникација и подадена рака од другите колеги, ставајќи ги во заложништво своите граѓани заради свои политички цели.

Според претседателот на ЗЕЛС, има средства за сите општини коишто ги исполниле критериумите за добивање на средства за инфраструктурни проекти, а дополнителниот рок е за комплетирање на документацијата.

Од Општина Струмица во четвртокот официјално соопштија дека се откажуваат од членството во Заедницата на единиците на локална самоуправа (ЗЕЛС), а градоначалникот Костадин Костадинов дека ќе поднесе оставка на функцијата член на Управниот одбор. Напуштањето на ЗЕЛС, како што информираа, е во знак на револт заради индиферентниот однос кон Струмица и нејзините граѓани во периодот кога тие се соочуваат со еден од најголемите предизвици - водата за пиење, којашто претставува основен елемент на животот, но и заради истиот однос по одбивањето од Владата на единствениот проект од Струмица за реализација со средства од унгарскиот кредит.