Андоновски, првата книга – финалист за Роман на годината, втората – добитник на наградата, но сепак изостана поддршката од Министерството за култура за нејзиното издавање. Ве сметаат за неподобен уметник или нешто друго е во прашање?
Не знам дали ме сметаат за подобен или неподобен и не знам дали тоа беше некоја лична пресметка со мене или се работеше за нешто сосема друго. Сепак, и покрај тоа што мојот прв роман беше во финале за Роман на годината и ги имав сите услови за да ги добијам финансиите од Министерството за култура, сепак не ја добив поддршката од непознати причини, но она што особено ме изиритира и мене и мојот издавач беше сознанието што го имавме дека сум добил финансии од комисијата, но подоцна, кога списокот отишол „некаде горе“, сум бил исфрлен од списокот. Можеби тоа не е некоја лична пресметка со мене, но факт е дека сум бил исфрлен за да биде ставен некој што е подобен.
Во двете книги обработуваш општествени теми, во првата следењето на движењето на луѓето, во втората состојбите во судството. Колку реалноста е инспирација за нивното пишување?
Сето она што секојдневно го гледаме, го доживуваме, случајно чуените муабети во автобус, на автобуска станица, во кафуле, сето тоа некако си го наоѓа патот, на некој начин тоа се рециклира и не знам дали ние ги избираме темите или тие нè избираат нас, но сите ние го пишуваме она што најблиску го чувствуваме, така што не би можел да кажам дека е сосема случајно тоа што сум го напишал.
Активен си на протестите на Шарената револуција. Мотив да излезете на протестите се токму лошите состојби во општеството?
Апсолутно. Правда мора да има, како што мора да има и кривична одговорност. За жал, Македонија во моментов е вратена 30 години назад. Кога пред 10 години прв пат ги читав есеите на Дубравка Угрешиќ која зборува за состојбите во Хрватска во 90-тите години во времето на Туѓман и за Србија во времето на Милошевиќ, тогаш не ни помислував дека Македонија ќе дојде до тој степен каде што ќе имаме новинари коишто прават списоци за предавници, каде во Министерството ќе се прават списоци на подобни и неподобни автори, каде уметници, наместо да се борат за слобода, ќе повикуваат на гумени куршуми врз сопствениот народ, каде ќе има „спонтано“ собрани граѓани кои ќе ги чистат трагите на слободата. За жал, она што во моментов се случува во Македонија нè враќа едно 30 години наназад. На почетокот, во 90-тите години имавме многу повеќе демократија отколку сега.
Некои од твоите колеги уметници, како што спомена, се дел од протестите. Ако тие треба да бидат движечката сила за отворена критика, сметате ли дека тоа доволно го прават?
Она што особено ме радува е тоа што на протестите секојдневно се активни многу писатели, особено писатели од мојата генерација. Нам ни останува оваа земја, нам ни останува книжевноста, така што кога ќе ги видам сите тие колеги, без разлика дали приватно се дружам со некои од нив или не, навистина ме радува што создавам во исто време со тие луѓе. Сметам дека, за разлика од другите области од уметноста, писателите се некако поотворени кон слободата, иако има и такви, како што имавме пример со еден писател кој напиша едно негативно писмо кон сите нас кои секојдневно протестираме. Сепак, сè повеќе млади луѓе се активни на протестите и тоа е она што ме радува.
Целото интервју со писателот Петар Андоновски можете да го погледнете во видеото на почетокот на овој текст.
