„Напиши писмо со ракопис на срцето“ е именуван наградниот конкурс за најдобро писмо што го распиша Агенцијата за пошти. Темата за него е слободна, а конкурсот е поделен на три категории - за деца до 12 години, за млади до 18 години и трета категорија за возрасни лица. Право на учество имаат сите граѓани на Република Македонија кои ќе ја искористат можноста до 14 април своето писмо да го испратат до Агенцијата. Писмата треба да бидат напишани со личен, авторски ракопис, на македонски или на албански јазик, да не се претходно објавувани, да не содржат повеќе од 500 зборови и да ја имаат формата на обраќање до примачот.

„Идејата е да ја обновиме традицијата на пишување писма, да го стимулираме креативниот однос на граѓаните кон интимната димензија на писмата и кон афирмирање на јазичната и писмената култура и традиција кои во историјата на светската култура има оставено неизбришливи траги“м ќе рече Влатко Атанасовски, директор на Агенцијата за пошти.

Тој дополнува дека тие како организатори, покрај паричните награди што ќе ги доделат, за најдобрите ќе обездедат и комплети со марки и публикации, а дека крајната цел им е акцијата да прерасне во традиционална и да финишира со објавување на книга во која освен наградените писма ќе бидат поместени и оние по избор на жири комисијата во која што се Стојан Тарапуза, Горјан Петревски, Марија Таушанска, Џабир Ахмети, Венко Андоновски, Бранко Цветкоски и Братислав Димитровски.

Подржувачи на акцијата се Градската библиотека „Браќа Миладиновци“ и дневниот весник „Нова Македонија“, а Весна Дамчевска, уредник на културната рубрика и на додатокот „Лик“, ќе забележи дека тие, меѓу другото, се вклучиле во кампањата со мисла дека ќе помогнат во враќањето на ритуалот „за кој ни се чини дека во совремиево како да е изгубен“.

Писателот Бранко Цветковски, во својство на директор на библиотеката „Браќа Миладиновци“, од своја страна вели дека тие како установа во чии трезори се делата на чии страници се наоѓаат можеби најубавите напишани писма во историјата на човештвото, таа и затоа се решиле да обезбедат повеќе комплети со книги за авторите на најдобрите писма на конкурсот.

„Пишувањето на писмото, пренесувањето пораки преку писмата, од најинтимните до најголемите државнички, светски, трговски или други димензии на соопштување на пораките оставило големи траги и јас мислам дека и во денешно време, замената со електронските комуникации можеби на извесен начин ја потиснува оваа митска претстава за големото и убавото писмо што си го праќале луѓето и чекале, копнееле да си го добијат нема да биде така лесно изгубена како димензија на нивно взаемно општење“, вели Цветковски.

Во контекст на ова писателот за деца и за млади Горјан Петрески ќе забележи дека, како уредник на рубриката „Вљубена страницата“ во магазинот „Наш свет“ (која патем годинава ја одбележува својата 35-та годишнина), тој успеал да направи архива од над 7.000 писма од своите читатели меѓу кои се и оние на денес познатите македонски писатели како Лидија Димковска, Виолета Танчева Златева, Иван Антоновски и дека некои од нив на еден или друг начин станале дел од неговото творештво.

Своето воодушевување од конкурсот и посебно од неговиот наслов не го крие ни легендарниот Стојан Тарапуза кој потенцира дека „ако зборовите се војска на срцето и оружје на разумот, тогаш со активирањето на оваа идеја ќе бидат активирани воските на срцето“.

„Ова ќе биде белег на едно време. Како трага во времето, во животот ќе остане тоа. А се што остава трага е вредно. Оти животот е река, а луѓето се капки. Во времето секој не остава стапки. Остава само тој што има дела создадени со љубов и со мисла смела!“, порачува Тарапуза.

Експертска комисија на Обединетите Нации го обвини Израел дека извршил сериозни прекршувања на човековите права, вклучително и употреба на сексуално насилство како средство за угнетување и контрола на палестинското население.

Израел категорично ги отфрла наводите, нарекувајќи ја комисијата пристрасна и обвинувајќи ја дека применува различни стандарди за Израел отколку за другите страни.

Во извештајот објавен во четврток (13 март) се вели дека сексуалното и родовото насилство „станало се почеста и појава“.

Во него се документирани случаи на сексуален напад и силување, како и случаи кога поединци биле принудени да се соблекуваат на јавно место. Се вели дека овие акти биле извршени или по директна наредба или со премолчено одобрение на военото и цивилното раководство.

„Во Појасот Газа, здравствените центри беа систематски уништени од израелските сили, а беше блокиран и увозот на лекови и основни материјали за бремени жени и новороденчиња. Како резултат на тоа, жени и деца умреа од компликации што може да се спречат“, се вели во извештајот на експертската комисија.

Комисијата тврди дека овие дејствија претставуваат злосторства против човештвото и дека спречувањето на родов геноцид ги исполнува критериумите за геноцид.

„Доказите собрани од комисијата откриваат жално зголемување на сексуалното и родовото насилство. Нема бегање од заклучокот дека Израел употребил сексуално и родово насилство врз Палестинците за да ги тероризира и да овековечи систем на угнетување што го поткопува нивното право на самоопределување“, рече Нави Пилај, претседател на Независната меѓународна комисија за истражување во окупираната палестинска територија.

Комисијата спроведе разговори со жртви и сведоци и анализираше фотографски и видео докази. Нејзините наоди опфаќаат настани во Појасот Газа, окупираниот Западен Брег и Источен Ерусалим од 7 октомври 2023 година.

На тој ден, палестинските милитантни групи започнаа голем напад врз Израел, убивајќи приближно 1200 луѓе и киднапирајќи околу 250 во Газа. Комисијата претходно објави извештај во јуни 2024 година со детали за актите на насилство и тортура извршени за време на нападите.

Според комисијата, Израел не одговорил на барањата за информации.

Независни експерти од Советот за човекови права на ОН го формираше овој независен панел од експерти во 2021 година за да ги истражи наводните прекршувања на меѓународното хуманитарно право и правото за човекови права во Израел и окупираните палестински територии.

Комисијата вели дека нејзината работа има за цел да го повика Израел за одговорност пред меѓународните судови.

Левичарската влада на Шпанија, пропорционално најмалиот трошеч на одбраната на НАТО, се соочува со политички и народен отпор бидејќи има за цел да ги исполни европските повици да го зголеми својот воен буџет.

Руската инвазија на Украина и зголемените стравувања дека претседателот Доналд Трамп ќе ги повлече американските безбедносни гаранции кои со децении ја штитеа Европа, предизвикаа бран реакции низ континентот.

Според податоците на НАТО, Шпанија одвоила 1,28 отсто од своето годишно економско производство на одбраната во 2024 година, што е многу помалку од стапката од два отсто која ја бараше Алијансата и помалку од сите други членки.

И во новото геополитичко сценарио, со оглед на тоа што Европската комисија бара итно зголемување на трошоците за одбрана за да постигне поголема безбедносна независност, целта од два проценти договорена од членките на НАТО во 2014 година може да се покаже како недоволна.

Трамп постојано бараше од другите земји од НАТО да сносат поголем товар за одбраната на Европа и ја промовираше идејата за зголемување на трошоците на пет проценти од БДП.

Социјалистичкиот премиер Педро Санчез го потврди своето ветување дека ќе ја достигне границата од два проценти за време на посетата на Финска вчера (12 март).

Но, неговата коалициска влада се соочува со тешка битка бидејќи нема мнозинство во парламентот и се потпира на низа сепаратистички и маргинални партии за усвојување закони.

Каталонските и баскиските формации кои се за независност не се подготвени да ги зајакнат воените трошоци и трошоците во шпанската армија, додека екстремно левичарските групи традиционално се непријателски настроени кон политиката на НАТО и САД.

Дури и Јоланда Дијаз, заменик-премиер од екстремно левиот коалициски партнер на социјалистите се противи на зголемувањето на трошоците за одбрана.

Откако Санчез и Дијаз се состанаа оваа недела за да разговараат за горливата тема, портпаролката на социјалистите се обиде да ја смири загриженоста, велејќи дека „социјалната држава нема да биде еродирана“ ако собере повеќе пари за вооружените сили.

Санчез цврсто ја поддржува Украина, посетувајќи ја неколку пати досега и пречекувајќи 200 000 украински бегалци во Шпанија. Минатиот месец тој вети една милијарда евра (1,1 милијарди долари) нова воена помош за 2025 година.

Германскиот победнички конзервативен блок денеска треба да ги започне коалициските разговори со централно-левичарските социјалдемократи (СПД) на канцеларот во заминување Олаф Шолц, во обид да ја формираат следната германска Влада, јави ДПА.

Откако обезбедија јасна победа на парламентарните избори во февруари Демохристијанската унија (ЦДУ) и нивната баварска сестринска партија Христијанско-социјалната унија (ЦСУ) во прелиминарните разговори со СПД се договорија за голем број клучни точки за работаата на идната влада, додава германската агенција.

Од денеска 16 работни групи, секоја составена од 16 претставници на ЦДУ, ЦСУ и СПД, треба да водат преговори за деталите од заедничката владина програма.

Предвидено е работните групи да се состануваат следните 10 дена, а за координацијата ќе се погрижи управувачка група. Нивната работа потоа треба да биде предадена на преговарачка група, која треба да ги вклучи лидерите на секоја партија.

Евентуалниот нацрт-коалициски договор потоа ќе им биде ставен на одобрување на трите партии.

СПД, потсетува ДПА, веќе соопшти дека би сакала да се консултира со своите членови за нацрт-договорот.

Лидерот на ЦДУ и иден германски канцелар , Фридрих Мерц, изјави дека има за цел Германија да ја добие новата влада до средината на април.

Американскиот претседател Доналд Трамп ја повика Русија да се согласи на 30-дневен прекин на огнот, предупредувајќи дека ќе ѝ воведе дополнителни санкции на земјата доколку таа го одбие предлогот на САД.

„Русија нема излез освен прекин на огнот. Доколку е потребно, ќе ја санкционираме, но се надевам дека нема да има потреба“, им рече Трамп на новинарите во Белата куќа на 12 март.

„Во финансиска смисла можеме да направиме многу непријатни, многу лоши работи, погубни за Русија, но јас не го сакам тоа“, рече тој.

Неговите коментари доаѓаат еден ден откако Киев се согласи на привремен прекин на огнот по деветчасовните разговори со претставници на Трамп во Саудиска Арабија.

Трамп го стави како главен приоритет крајот на повеќе од тригодишната руска инвазија на Украина откако ја презеде функцијата пред помалку од два месеци, брзо испраќајќи ги највисоките функционери во Москва и Киев за да ја подготват основата за разговори.

Тој го искористи значајното влијание на Вашингтон врз Украина - воената помош и размената на разузнавачки информации - за да го натера Киев да се согласи со предлогот за прекин на огнот.

Но, Трамп нема таков тип на потпора со Русија, која веќе е под огромни американски и европски санкции.

Експертите велат дека Путин најверојатно ќе се обиде да ги одолговлекува разговорите за прекин на огнот за да ја подобри својата позиција на бојното поле, а оттука и на преговарачката маса за постигнување мир.

Руските сили не само што напредуваат во источна Украина, туку и ги туркаат украинските сили од нејзиниот регион Курск.

Украина изврши упад во Курск во август, заземајќи дел од руската територија што се надеваше дека ќе ја замени за своја земја откако ќе започнат мировните преговори. Русија сега врати повеќе од половина од територијата што првично ја загуби во Курск.

Москва засега одби да ги коментира спецификите на предлогот за 30-дневен прекин на огнот и не е јасно дали рускиот претседател Владимир Путин се одлучил за договорот.

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, рече дека Москва „внимателно ја проучува“ заедничката американско-украинска изјава објавена по разговорите во Џеда и дека ќе чека да коментира додека руските преговарачи не добијат подетални информации од Вашингтон.

Американскиот државен секретар Марко Рубио, кој ги претставуваше Соединетите држави на разговорите, рече дека Вашингтон „ќе има контакт со Русите“ денеска.

Русија реагираше претпазливо на предложениот договор за прекин на огнот објавен од украинските и американските преговарачи и ја задржа можноста за телефонски разговор меѓу претседателите Владимир Путин и Доналд Трамп во наредните денови.

Говорејќи еден ден по објавувањето на договорот, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 12 март рече дека руските власти „внимателно ја проучуваат“ објавата, но чекаат да слушнат повеќе детали од американските преговарачи пред да коментираат дополнително.

Во меѓувреме, реакцијата на улиците на Москва беше измешана, а еден човек рече дека „да се согласи на примирје сега, кога непријателот е ослабен, е сосема несоодветно и погрешно“.

Но, други ја поздравија веста. „Ние само сакаме ова да заврши што е можно поскоро за луѓето да престанат да умираат“, рече една жена од главниот град на Русија. „Толку многу веќе загинаа.

Договорот, постигнат во Џеда, Саудиска Арабија, на 11 март конкретно бара 30-дневен прекин на огнот меѓу Киев и Москва, а исто така е нотирано дека тоа ќе биде предмет на одобрение од Русија. Исто така, се вели дека Вашингтон се согласил да продолжи да споделува разузнавачки информации со Украина.

Американската суспензија на размена на оружје и разузнавачки информации со Киев дојде по спорниот состанок во Белата куќа на 28 февруари, на кој Трамп и американскиот потпретседател Џеј Ди Венс го прекоруваа украинскиот претседател Володимир Зеленски.

„Ќе ја дадеме оваа понуда сега до Русите и се надеваме дека тие ќе кажат да, дека ќе кажат да за мирот“, изјави државниот секретар Марко Рубио за новинарите во Џеда.

„Топката сега е кај нив“, рече тој.

Мајк Волц, советникот за национална безбедност во Белата куќа, требаше да се сретне со својот руски колега оваа недела, а специјалниот пратеник на Трамп, Стив Виткоф, исто така, планираше да отпатува во Москва, најверојатно за да се сретне со Путин.

Руското Министерство за надворешни работи не даде коментар, иако портпаролката рече дека во наредните денови се можни разговори со американски претставници.

Коментаторите поврзани со Кремљ, пак, го прикажаа договорот како позитивен исход за Русија. Константин Косачев, пратеник во Горниот дом на рускиот парламент, тврди дека резултатите од разговорите се строго американски и тврди дека тие ја покажуваат слабоста на Зеленски.

„Русија напредува, и затоа ќе биде поинаку со Русија“, рече тој во објавата на Телеграм.

„Секој договор (со целосно разбирање за потребата од компромис) ќе биде по наши услови, а не американски“, рече тој.

„И ова не е фалење, туку разбирање дека вистински договори се уште се пишуваат таму, на фронтот, кои и Вашингтон треба да ги разбере.

„Најважно е да не се мешате во руско-американските преговори со коментари од трета страна. Оставете ги преговарачите да работат“, напиша тој: „Победата ќе биде наша.“

Сергеј Марков, поранешен советник во Кремљ, рече дека руските власти би можеле да одговорат со контрапонуда: суспендирање на западните испораки на оружје за Киев за истиот период од 30 дена, од САД и од европските сојузници исто така.

„Европа мора да го поддржи примирјето во Украина не со зборови, туку со дела -- ембаргото за испорака на оружје во зоната на конфликтот е добро позната формула во дипломатијата“, рече тој во објавата за Телеграм.

Иако Вашингтон е најголемиот единствен снабдувач на оружје за Украина, европските сојузници колективно обезбедуваат исто толку оружје и друга опрема.

Анвар Гаргаш, дипломатски советник на претседателот на Обединетите Арапски Емирати, достави писмо од американскиот претседател Доналд Трамп до иранскиот ајатолах Али Хамнеи.

Иран објави дека делегација предводена од висок претставник од Емиратите доставила писмо од американскиот претседател Доналд Трамп до врховниот лидер на Исламската Република, ајатолахот Али Хамнеи.

Портпаролот на иранското Министерство за надворешни работи, Есмаил Бакаи, на 12 март за новинската агенција ИСНА изјави дека писмото го доставил Анвар Гаргаш - дипломатски советник на претседателот на Обединетите Арапски Емирати.

Трамп минатата недела рече дека му пишал на иранскиот ајатолах Али Хамнеи предлагајќи преговори за постигнување договор за нуклеарната програма на Техеран која се проширува.

„Не можеме да им дозволиме да имаат нуклеарно оружје“, рече тој, додавајќи дека „нешто ќе се случи многу наскоро“.

„Се надевам дека ќе постигнеме мировен договор“, рече тој, очигледно мислејќи на мирно решавање на тензиите околу нуклеарната програма на Техеран.

Хамнеи се спротивстави на директните преговори со администрацијата на Трамп и по минатонеделната најава на претседателот рече дека Техеран нема да преговара со „насилнички влади“.

„Таквите преговори немаат за цел да ги решат проблемите. Нивната цел е да ја постигнат својата доминација и да го наметнат она што го сакаат“, рече Хамнеи за време на говорот на 8 март.

Без експлицитно именување на САД, тој рече дека „насилните влади“ не се фокусирани само на иранската нуклеарна програма, туку и „поставуваат нови барања“ насочени кон одбранбените способности на Исламската Република и регионалните активности.

„Преговорите се средство за наметнување нови барања. Иран дефинитивно нема да ги исполни овие нови барања“, рече Хамнеи.

Иранскиот лидер го обвини Трамп дека е недоверлив откако ги повлече САД од клучниот нуклеарен договор во 2018 година и повторно ги воведе санкциите кои биле укинати според неговите услови.

По откажувањето на договорот во 2018 година, Трамп ја поздрави понудата на тогашниот јапонски премиер Шинзо Абе да посредува и во 2019 година побара од јапонскиот премиер да достави писмо до Хамнеи. Иранскиот лидер го отфрли писмото, велејќи дека „не е достојно“ за одговор.

Русија, која е една од потписниците на првичниот нуклеарен договор, изрази интерес да посредува во разговорите меѓу Техеран и Вашингтон, иако многумина се сомневаат дали Москва може да биде непристрасен посредник.

Коментирајќи ги разговорите на Москва со Вашингтон, рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров на 12 март рече дека се разговарало за иранската нуклеарна програма и дека Трамп на своите претставници им го претставил крајот на поддршката за Техеран како „предуслов за нов нуклеарен договор“.

Во меѓувреме, Кина објави дека на 14 март ќе биде домаќин на трилатерален состанок со Иран и Русија за „размена на мислења за иранското нуклеарно прашање“, меѓу другите теми.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека 30-дневниот прекин на огнот потпишан од Киев на разговорите во Саудиска Арабија со посредство на Соединетите Држави (САД) може да се искористи како план за поширок договор и дека сега е на Русија да одлучи дали ќе се приклучи на мировниот процес или не.

„Сега зависи од Русија што ќе следи“, рече тој на прес-конференција на 12 март, „дали сака да ја продолжи својата агресија против Украина или не“.

Украинскиот лидер ги поздрави разговорите што доведоа до предлогот за прекин на огнот и рече дека е потребно да се наведат понатамошни чекори кои потоа би можеле да постигнат долгорочен мировен договор со безбедносни гаранции за Украина да стави крај на тригодишната војна.

Зеленски им порача на Украинците да се подготват за, како што рече, „силен информативен притисок“ и рече дека „Русија ќе направи се за да ги натера Украина и САД да се скараат“.

Москва засега одбива да ги коментира спецификите на предлогот за 30-дневен прекин на огнот, а не е јасно дали рускиот претседател Владимир Путин се одлучил за договорот.

Портпаролот на Кремљ Дмитриј Песков изјави дека Москва ќе почека додека не добие подетални информации од Вашингтон, а американскиот државен секретар Марко Рубио изјави дека Вашингтон денеска „ќе има контакт со Русите“.

Американскиот претседател Доналд Трамп, исто така, рече дека ќе разговара со Путин во наредните денови за да ја обезбеди неговата посветеност, додека Сергеј Наришкин, директорот на руската служба за надворешно разузнавање, исто така имаше телефонски разговор со директорот на ЦИА Џон Ретклиф доцна на 11 март, објави новинската агенција Интерфакс.

Рубио на 12 март во своите први коментари по завршувањето на разговорите во Џеда рече дека САД се надеваат на позитивен одговор од Русија на договорот за прекин на огнот и дека „силно ги повикуваат Русите да ги прекинат сите непријателства“.

На Украина ќе и треба силно одвраќање за да спречи идни напади, рече Рубио, како и дека Европејците „ќе мора да бидат вклучени во тоа“. Тој додаде дека понатамошните дискусии треба да се однесуваат на темата за укинување на санкциите на Европската унија за руската економија.

Москва досега беше против европските мировни сили во Украина, а рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров го повтори ставот на Москва за време на интервјуто со тројца десничарски американски блогери дека под никакви околности нема да прифати присуство на силите на НАТО во Украина.

Рубио, исто така, предупреди дека „нема да го толкува договорот за минерали како безбедносна гаранција“, мислејќи на предложениот договор на САД со Киев за критичните минерални ресурси на Украина, кој останува непотпишан по жестоката размена на зборови во Белата куќа меѓу Трамп и Зеленски.

Но, тој додаде дека „ако Соединетите Држави имаат свој економски интерес што генерира приходи за нашиот народ, како и за народот на Украина, ние би имале интерес да ги заштитиме доколку тие се оспорени или загрозени“.

Коментарите дојдоа откако Русија и Украина разменија воздушни напади во текот на ноќта, само неколку часа откако Киев се согласи да го прифати предлогот за прекин на огнот.

Денеска на брегот на Преспанско Езеро, во близина на селото Долно Дупени, беше поставен камен-темелник за изградба на македонско-грчкиот граничен премин „Маркова Нога“. Проектот, кој е финансиран од Европската унија и имплементиран од Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП), има за цел да го заживее регионот преку зајакнување на културната, економската и туристичката соработка меѓу двете земји, истакнаа учесниците на денешната свеченост.

Градоначалникот на Општина Ресен, Јован Тозиевски, нагласи дека овој проект ќе има значајно влијание врз развојот на Преспа.

„Се надевам на многу позитивни приказни во иднина – развој на туризмот, поголем проток на луѓе и економски бенефити за локалното население. Покрај овој проект, заедно со ЕУ работиме на проектот 'ЕУ за Преспа', кој е во завршна фаза и вреди околу 20 милиони евра. Тој опфаќа изградба на канализациони системи со пречистителни станици, повици за култура, туризам, земјоделие и заштита на животната средина“, изјави Тозиевски.

Премиерот Христијан Мицкоски нагласи дека отворањето на граничниот премин претставува чекор кон подобро поврзување на двете преспи, што ќе донесе позитивни резултати за граѓаните од двете страни на границата.

„Ваквите примери се одличен пат за градење подобри односи меѓу нашите држави. Со вакви проекти можеме да бидеме во фокусот на поголемите европски држави“, изјави Мицкоски. Запрашан за неговиот став во врска со Преспанскиот договор, тој нагласи дека неговиот став останува непроменет, но додаде: „Тоа е реалност и ако сакаме да бидеме реални политичари, мора да ја прифатиме.“

Амбасадорот на ЕУ во Македонија, Михалис Рокас, го оцени денешниот настан како историски чекор за Преспанскиот регион и за земјата во целина.

„Визијата на ЕУ за Преспа е визија која ги вклучува граѓаните од трите страни на езерото. Овој проект ќе поттикне економски развој, одржливост и зачувување на Преспанското Езеро, кое не е само природно богатство за регионот, туку и европско наследство“, изјави Рокас.

Постојаниот претставник на УНДП, Армен Григорјан, потенцираше дека ќе се заложат градежните работи да бидат завршени навреме.

„Изградбата на овој граничен премин ќе покаже дека економскиот напредок и заштитата на животната средина можат да одат рака под рака“, рече Григорјан.

Граничниот премин „Маркова Нога“ се очекува да биде отворен во 2028 година, што ќе овозможи нови можности за соработка меѓу Македонија и Грција. Преминот беше затворен повеќе од 50 години, а неговото повторно отворање беше најавено со потпишувањето на Преспанскиот договор во 2018 година.

Канадската влада најави дека ќе одговори на американските царини од 25 отсто за увоз на челик и алуминиум, кои стапија на сила на почетокот на 12 март.

Министерот Доминик Лебланк објави дека од 13 март во 12:01 часот по локално време, Канада ќе воведе реципрочна царина од 25 отсто, на дополнителни 29,8 милијарди канадски долари на увоз од САД.

Канада е најголемиот странски снабдувач на челик и алуминиум од САД.

Инаку, на 11 март Трамп се повлече од најавеното удвојување на царините на 50 отсто за канадскиот алуминиум и челик откако канадската провинција Онтарио ја суспендираше својата одлука да воведе давачка за електричната енергија за САД.

Ескалацијата на трговската војна меѓу САД и Канада дојде додека премиерот Џастин Трудо се подготвуваше да ја предаде власта оваа недела на неговиот наследник Марк Карни, кој минатиот викенд победи во трката на владејачките либерали.

Канада испорачува околу 4 милиони барели сурова нафта дневно во САД преку гасовод, главно до рафинериите во Средниот Запад.

Поголемиот дел од американско-канадската трговија останува без царина според трговскиот договор USMCA што Трамп го потпиша во 2020 година, но високите царини на Канада за млечни производи остануваат.

Отава минатата недела доби едномесечно одложување за извозот во рамките на USMCA поради сеопфатните царини од 25 отсто на Трамп за Канада, поради шверцот со фентанил.

Но, од почетокот на април Канада исто така се соочува и со реципрочните царини на Трамп кои имаат за цел да ги зголемат царините на САД за да се усогласат на стапките на другите земји и да се спротивстават на нетарифните бариери.

Канада, со ибилни хидроенергетски ресурси кои го направија примарното производство на алуминиум попрофитабилно отколку во САД, изгради водечка позиција на американскиот пазар на алуминиум.

Фокусот на Трамп на царините по преземањето на функцијата во јануари ја разниша довербата на инвеститорите, потрошувачите и деловните луѓе на начини за кои економистите се повеќе се загрижени дека може да предизвика рецесија во САД.

Претседателот на ентитетот Република Српска (РС), Милорад Додик на 12 март во Бања Лука изјави дека е започната „хајка од Сараево против РС“, обраќајќи се по издадената наредба за негово приведување на распит.

Обвинителството на БиХ денеска издаде наредба за приведување на Додик, за премиерот на РС Радован Вишковиќ и за претседателот на Националното собрание на ентитетот, Ненад Стевандиќ, информација која беше потврдена за Радио Слободна Европа (РСЕ).

Во наредбата за нивно приведување на распит е наведено дека тие се осомничени за кривично дело нарушување на уставниот поредок, за што Кривичниот законик на БиХ предвидува затворска казна од пет години, како и можност за забрана за вршење должност.

Говорејќи за новинарите во Бања Лука, Додик повтори дека нема да одговори на поканата на Обвинителството на БиХ за сослушување, обвинувајќи ги Судот и Обвинителството за „инквизиција“.

„Еве, приведете не, да видиме како ќе го направите тоа. Ако мислат дека решението е да го видат Додик со лисици, тоа им е на дофат, но тоа не значи дека можат тоа да го направат. Јас ќе си ја работам мојата работа и никогаш нема да ја напуштам РС“, рече тој на прес-конференција, на која се обратија и Вишковиќ и Стевандиќ.

Обвинителството на БиХ на 6 март соопшти дека од декември минатата година води истрага поради постоење основи на сомнение дека е сторено кривично дело „напад врз уставниот поредок“. Обвинителството тогаш не соопшти за што конкретно се однесува истрагата и кои се осомничените.

Наредбата за приведување на Додик, Вишковиќ и Стевандиќ ја добила судската полиција на Судот на БиХ на 12 март, а побарала и помош од Државната агенција за истраги и заштита (СИПА).

Минатата недела тој на социјалните мрежи објави дека Обвинителството на БиХ го повикало да дојде во петок на 7 март да даде изјава „како осомничен за уривање на уставниот поредок“. Тогаш, исто така, тој рече нема да одговори на повикот.

Тој во новото појавување во медиумите изјави дека повторно е повикан да дава исказ за понеделник, 10 март, а потоа изјави дека не добил покана од Обвинителството на БиХ.

„Не би препорачал СИПА да дејствува и верувам дека нема. Имам доверба и во полицијата на РС“, им рече Додик на новинарите во Бања Лука.