Договорот дојде по 11 часа расправија околу широките предлози за намалување на сметките за енергија, бидејќи цените на бензинот растат поради војната во Украина.
27-те земји-членки на блокот со месеци се расправаат околу тоа кои заеднички иницијативи да ги усвојат, поради фактот што енергетското снабдување во земјите се многу различно.
ЕУ подготвува „поширок пакет за спас“ од енергетската криза
Иако објавувањето на текстот на самитот покажа јавно единство, јасно е дека претстојните преговори ќе останат тешки. Прв чекор за тоа ќе биде во следната недела на состанокот на министрите за енергија на ЕУ во Луксембург.
Договорот на самитот постави „цврст патоказ за да продолжиме да работиме на темата за цените на енергијата“, рече шефицата на Европската комисија Урсула фон дер Лајен на конференцијата за печатот.
Во објавениот текст се повикува Европската комисија и земјите од ЕУ во наредните недели да најдат начини да ги заштитат потрошувачите од високите цени „со зачувување на глобалната конкурентност на Европа и интегритетот на единствениот пазар“.
Претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел рече дека „енергетската криза претставува закана за внатрешниот пазар“ на ЕУ и истакна дека е потребна „максимална координација“ за да се заштити.
Најмалку 15 земји од ЕУ - повеќе од половина од блокот - се залагаат за амбициозно ограничување на цените и се повеќе се погодени од штрајковите и протестите поради трошоците за живот што се шират низ Франција, Белгија и другите земји-членки.
Но, идејата за ограничување на цената наиде на отпор од Германија, најголемата економија во ЕУ, стравувајќи дека испораките на гас би можеле да се префрлат на попрофитабилните пазари во Азија.
Неколку помали економии, исто така, се бесни што германската влада нема да го поддржи ограничувањето на гасот и затоа што ќе им помогне на своите граѓани да платат високи цени со трошење од 200 милијарди евра.
Унгарскиот премиер изјави дека на самитот на ЕУ во Брисел е постигнат договор дека секоја идна граница на цената на гасот на ЕУ нема да важи за долгорочните договори за снабдување со гас, како што е 15-годишниот договор што Унгарија го има со руски Гаспром.
ЕУ постигна компромис за намалување на потрошувачката на гас
Премиерот Виктор Орбан на својата страница на Фејсбук рече дека „добивме ослободување од ограничувањето на цената на гасот, така што нема да ја загрози безбедноста на снабдувањето со гас на Унгарија“. Тој исто така рече дека дури и да има заедничка набавка на гас во Европа „тоа нема да биде задолжително за Унгарија“.
На крајот, во договорениот текст се вели дека треба да се изврши „анализа на трошоците и придобивките“ на ограничувањето на цената за производство на електрична енергија и дека ќе се процени влијанието надвор од Европа.
Францускиот претседател Емануел Макрон, кој отиде на самитот велејќи дека Германија се изолира, изрази задоволство од резултатот. „Следните две или три недели ќе и овозможат на Комисијата да излезе со овие механизми“ за да се имплементираат. Тој рече дека тоа испратило „многу јасен сигнал до пазарите за нашата решителност и нашето единство“.
Германскиот канцелар Олаф Шолц изјави дека е постигнат „добар напредок“. „Сакавме, заедно, да ги ограничиме флуктуациите што би можеле да бидат предизвикани од шпекулации“.
Француско-германски несогласувања
Сепак, нема криење, француско-германскиот раздор врие. Тоа стана поочигледно деновиве кога двете земји го одложија редовниот состанок меѓу министрите во кабинетот.
Но, францускиот министер за економија Бруно Ле Мер се обиде да ги минимизира стравувањата од раздор во срцето на Европа, велејќи за весникот „Франкфуртер алгемајне цајтунг“ дека „никој не може да ја раздели француско-германската двојка“. Сепак тој рече дека има потреба од „стратешко редефинирање“ на билатералните односи за да се создаде „нов сојуз“.
Друг знак дека нешто шкрипи беше тоа што Франција не се консултираше со Германија пред да се договори со Шпанија и Португалија за укинување на планираниот гасовод што Берлин го турка со години.
Лидерите на трите земји се состанаа непосредно пред самитот и „одлучија да го напуштат проектот MidCat и наместо тоа да го создадат, како приоритетен, коридор за зелена енергија што ќе ги поврзува Португалија, Шпанија и Франција со енергетската мрежа на ЕУ“.
MidCat, проект кој се појави пред една деценија, е изградба на копнен гасовод за поврзување на терминалите за гас во Шпанија и Португалија, низ Франција, со европските мрежи што ја снабдуваат Германија.
На негово место, рекоа тие, подводниот цевковод -- наречен БарМар -- ќе биде поставен од Барселона во Шпанија до Марсеј во Франција. Првично ќе се користи за природен гас, но, со текот на времето, се повеќе и повеќе за водород попријатен за климата.
Но, договорот објавен од Макрон и неговите шпански и португалски колеги не предвидуваше распоред за завршување на BarMar и не кажа како ќе се финансира, оставајќи ги експертите скептични.
Ердоган даде наредба да започне изградбата на гасниот центар во Турција
Како уште еден знак на загриженоста на Германија е и тоа дека договорот на самитот за енергија ги поддржа заедничките набавки од страна на енергетските гиганти на ЕУ, со цел да се постигнат поевтини цени за да се надополнат резервите, се додека се земаат предвид „националните потреби“.
Договорот, исто така, постави ограничувања насочени кон „спречување на зголемената потрошувачка на гас“. Друга точка пак, и дава моќ на извршната власт на ЕУ да воспостави ценовен „коридор“ на главниот европски индекс на гас за да интервенира кога цените ќе излезат од контрола.
