Заменик-претседателот на рускиот Совет за безбедност, Дмитриј Медведев, го обвини НАТО и официјални лица од земјите сојузници со Украина во нејзината битка да ги одбие инвазивните руски трупи, дека се учесници во конфликтот, правејќи ги „легитимни воени цели“.

Реагирајќи на лондонскиот весник „Тајмс“ кој вчерашното (17 декември) убиство на висок руски офицер го нарече „легитимен чин на одбрана од загрозена нација“, Медведев, поранешниот претседател кој стана познат по неговата растечка анти-западна реторика, рече дека Москва треба да ја примени истата логика во своја корист.

Во својата статија, „Тајмс“ вели дека атентатот бил „дискриминаторен напад против агресор“ и дека ја нагласува потребата западните влади да и ја дадат на Украина „сета поддршка што и е потребна за да води правична војна за самоодбрана“.

„Сите претставници на земјите на НАТО вклучени во одлуките за воена помош за Украина и оние кои учествуваат во хибридна или конвенционална војна против Русија сега се сметаат за легитимни воени цели за руската држава и сите руски патриоти“, напиша Медведев како одговор.

На прашањето за коментарите на Медведев, прес-службата на НАТО одговори преку е-пошта, велејќи: „Ќе ви се обратиме ако имаме нешто да кажеме“.

Генерал-полковник Игор Кирилов, шефот на руските сили за нуклеарна, биолошка и хемиска одбрана и неговиот помошник беа убиени од бомба сокриена во скутер пред влезот на зградата во Москва рано на 17 декември.

Кирилов е еден од бројните руски офицери и провоени фигури кои се убиени во Русија и во деловите на Украина окупирани од Русија. Неговата смрт дојде една недела откако висок функционер од руска компанија која развива крстосувачки ракети користени од Москва во војната, наводно, бил застрелан близу главниот град.

Реториката на Медведев, кој инаку има ограничена улога во рускиот политички систем, произлегува од долгорочниот наратив на Кремљ за обвинување на западните „сили“ за антируски акции ширум светот и за акти на саботажа и „тероризам“ на руска територија.

Портпаролот на американскиот Стејт департмент, Метју Милер, вчера (17 декември) изјави дека Соединетите Држави ниту биле вмешани во убиството на Кирилов, ниту биле свесни за тоа однапред.

Руските истражители убиството го нарекоа „терористички“ напад и веднаш го препишаа на украинското разузнавање. Денеска (18 декември), руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) соопшти дека привела осомничен, 29-годишен неименуван државјанин на Узбекистан, во врска со случајот.

Медведев, исто така, се закани со одмазда против новинарите на Тајмс, предупредувајќи дека весникот може да биде вклучен во тие „легитимни воени цели“, додавајќи дека „во Лондон се случуваат многу работи... бидете внимателни“.

Тоа предупредување се чини дека е прикриено повикување на труењето со радиоактивен полониум-210 на поранешниот офицер на ФСБ и критичар на Кремљ, Александар Литвиненко во Лондон во 2006 година, и обидот за атентат на поранешниот руски разузнавач Сергеј Скрипал во британскиот град Солсбери со смртоносен нервен агенс во 2018 година.

Поранешниот премиер, а сега пратеник во Собранието, Димитар Ковачевски изјави дека во целото негово работење и како премиер и како заменик-министер за финансии, се водел согласно законите. Неговата реакција следува откако МВР поднесе кривична пријава против осум лица, вклучително и против него, за „злоупотреба на службената положба и овластување“.

„Се надевам дека институциите целиот тој процес ќе го водат на непристрасен и на професионален начин така како што треба. Она што можам да го кажам е дека во текот на моето работење и како претседател на Владата и како заменик-министер за финансии сум се водел секогаш од законите, секогаш сум работел во согласност со нив. Ние немаме на ниту еден начин учествувано во работењето на кое било јавно претпријатие или акционерско друштво во државна сопственост“, изјави денеска Ковачевски во Собранието.

МВР вчера ги објави деталите од кривичната пријава која ја поднесе против осуммината за случајот „Лотарија“ меѓу кои е и поранешниот премиер Димитар Ковачевски и поранешниот генералниот секретар на владата Методија Димовски.

Министерството за внатрешни работи на 13 декември 2024 од страна на Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал и корупција-Сектор за криминалистички истраги-Единица за корупција до ОЈО Скопје поднесе кривична пријава против осум лица за „злоупотреба на службената положба и овластување“,„примање поткуп“ и „злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавнa набавкa или јавно-приватно партнерство“ во случајот со Државната лотарија на Република Северна Македонија.

Јавното обвинителство на 16 декември соопшти дека е покрената истрага против шест лица осомничени за проневера во АД „Државна лотарија“, како и за злоупотреба на службената положба.

Соопштението на Обвинителството следуваше откако претходно беше објавено дека полициски службеници изутрината на 16 декември вршеле претреси во домовите на поранешниот вицепремиер Артан Груби и екс директорот на Државна лотарија, Перпарим Бајрами.

Груби, кој неодамна заврши на црната листа на САД, на Фејсбук напиша дека е во приватна посета на Косово.

Намален број на решени судски предмети, формална, но не и суштинска транспарентност во работата на Судскиот совет и Советот на јавни обвинители, како и значителен одлив на кадар од судството и јавното обвинителство, покажуваат извештаите на Коалиција „Сите за правично судење“ што беа презентирани на годишната конференција за презентација на анализите за 2024 година.

„Главните наоди во однос на судските постапки се во голема мера слични на наодите кои ги имавме минатата година со тоа што имаме одредено подобрување во поглед на јавноста и достапноста на податоци за судењата и комуникацијата на судовите со јавноста, меѓутоа имаме уназадување во други области како што се перформансот и бројот на решени предмети во текот на надгледуваниот период“, рече Дарко Аврамовски од Коалицијата „Сите за правично судење“.

Од друга страна, од Коалицијата забележале подобрувања во делот на транспарентноста на Судскиот совет и Советот на јавни обвинители.

„Меѓутоа мора да се потенцира дека станува збор за формална транспарентност, а не и за суштинска, она кога имате многу поголем број на достапни податоци за работата на Судскиот совет и Советот на јавни обвинители јавно објавување на информации и податоци, но оние суштински моменти како на пример кога носат определена одлука повторно отсуствуваат битни образложенија независно за каков тип на одлука станува збор. Последен, најсвеж пример со тоа беше изборот на членовите за Управниот одбор во Академијата што беше практично пропратен со отсуство на суштински образложенија и аргументи зошто е тоа така“, додаде Аврамовски.

Анализата за состојбите со човечките ресурси, покажала дека се соочуваме со одлив на кадар од правосудството.

„Третата анализа откри фрапантни податоци затоа што очекувано беше да видиме дека има некој недостиг на судии и јавни обвинители во државата, меѓутоа она што беше неочекувано е што видовме дека се соочуваме со неверојатен одлив на кадар од судството и јавното обвинителство кој во изминатите пет години не успеваме воопшто да го надокнадиме. Ако продолжи ваквиот тренд, ние практично ќе останеме без судии, јавни обвинители и стручни служби,“ потенцираше тој.

Претседателката на Врховниот суд, Беса Адеми, ја поздрави анализата за човечките ресурси и истакна дека ваквите истражувања се во насока на зацврстување на судската солидарност и унапредување на генералната состојба во судството.

Во услови кога старата Сирија ја нема, новата се уште не е родена, се отвораат многу прашања како тоа дали ќе има политичка транзиција која ќе го почитува националното единство, дали сите малцинства ќе бидат безбедни и заштитени и дали ќе продолжи борбата против исламистичката група Исламска Држава, порача претседателката на Европската Комисија, Урсула фон дер Лајен во обраќање пред Европскиот парламент во дебатата посветена на утрешниот Самит на ЕУ.

„Иднината на Сирија е полна со ветувања, но и со ризици. Следните недели и месеци ќе бидат клучни за нејзиното обликување и Европа ќе ја игра својата улога во тоа. Сирија дели поморска граница со една од нашите земји членки. Настаните во Сирија не погодија длабоко во последната деценија. Кредибилна и инклузивна транзиција е суштински европски интерес“, нагласи Фон дер Лајен.

Таа потсети дека ЕУ оваа година веќе одвои над 160 милиони евра за Сирија, но дека треба да се размислува и за проширување на европската поддршка надвор од хуманитарната помош, како и за преиспитување на санкциите, со цел ја олесни обновата на земјата.

Фон дер Лајен истакна дека падот на режимот на Башар Асад во Сирија претставува „предупредувачка приказна за границите на моќта“ на Русија, која и по три години не успева да го скрши отпорот на Украина, дури и со ново оружје, војници од Северна Кореја и нов бран напади врз енергетската инфраструктура на земјата.

Според неа стратегијата на рускиот претседател Владимир Путин е јасна и тој се обидува да оствари придобивки на теренот и да го тероризира украинскиот народ, па затоа зајакнувањето на Украина во моментов не е само морален, туку и стратешки императив.

Фон дер Лајен изјави дека иако ЕУ направи многу за помош на Украина, сепак мора да направи повеќе, па затоа на утрешниот Самит ќе побара од европските лидери да обезбедат дополнителна поддршка за земјата, особено за нејзиниот енергетски систем кој на стартот на зимата се соочува со „најнепосреден предизвик“.

Таа оцени дека од суштинско значење е да се поткопаат можностите за обезбедување „приходи на Путин“ и најави дека во подготовка е нов, 16-ти пакет санкции кон Русија.

Просечната цена на струјата за домаќинствата од 1 јануари ќе се зголеми за 0,92 проценти, објави денеска претседателот на Регулаторната комисија за енергетика Марко Бислимоски.

Во првиот блок, како што наведе, зголемувањето е 0,68 проценти, во вториот за 0,9 проценти, во третиот за 1,93 проценти, во четвртиот за 2,24 проценти, додека во евтината тарифа за 0,9 проценти.

„Тоа значи дека едно просечно домаќинство во државата кое има сметка од 2300 денари, зголемувањето ќе има зголемен трошок од 21 денар“, рече Бислимоски на прес-конференција.

Согласно барањето на ЕВН хоум, цената за домаќинствата, како што рече, требаше да се зголеми за 4,4 проценти.

„Во најголем дел немавме разлики, а единствената разлика која постои меѓу тоа што сега го одобривме и тоа што го достави ЕВН е во однос на факторот на корекција и за да обезбедуваме ценова стабилност и цени кои ќе имаат минимално влијание врз вкупните трошоци за електрична енергија на граѓаните постапивме на овој начин. Како што ветивме, просечната цена на електричната енергија за домаќинствата се зголемува за 0,92 проценти,“ рече Бислимоски.

АД ЕСМ на тендерот на ЕВН ХОУМ понуди цена од 62 евра за мегават часови.

Оваа цена е за две евра повисока од досегашната што АД ЕСМ му ја продаваше на универзалниот снабдувач и таа има најголемо влијание врз цената на струјата што граѓаните ќе ја плаќаат од 1 јануари следната година.

Претреси на повеќе локации во скопско Арачиново се дел од голема полициска акција која се одвивала во текот на ноќта и раните утрински часови.

Според информациите кои досега ги потврди МВР, извршени се претреси на повеќе места, а акцијата е се уште во тек.

„Утрово околу 01.30 часот од страна на полициски службеници од Единицата за брзо распоредување и Единицата за недозволена трговија при СВР Скопје на локален пат од с.Орланци во правец кон с.Никуштак, во атарот на општина Арачиново, биле пронајдени еден пушкомитралез, девет автоматски пушки, повеќе празни рамки за автоматска пушка и реденик за пушкомитралез, две рамки за автоматска пушка со куршуми, една тегла со муниција, ранец и други предмети“, соопшти МВР.

Пронајденото оружје, како што појаснија надлежните, е предадено на вештачење во Одделот за форензички испитувања.

Од полицијата додаваат дека се преземаат мерки за расчистување на случајот.

Бројот на загинати од циклонот Чидо во Мозамбик се искачи на 45, додека речиси 500 луѓе се повредени, објави во средата Националниот институт за управување со ризици и катастрофи.

Институтот наведува дека циклонот донел ветрови кои дувале и до 260 километри на час, заедно со обилните врнежи, пренесува АФП.

Според податоците на Институтот, повеќе од 181000 луѓе биле погодени од невремето.

Циклонот погоди дел од северниот дел на Мозамбик, област која редовно е погодена од циклони, која според АФП е веќе ранлива поради конфликти.

Невремето го погоди Мозамбик откако претходно на 15 декември ја опустоши француската територија на островот Мајот во Индискиот Океан, каде што се стравува дека загинале стотици, а можеби и илјадници луѓе.

Се вели дека на островот Мајот биле оштетени станбени згради, владини згради и болница.

„Моите мисли се со нашите сонародници во Мајот, кои поминаа низ најстрашните неколку часа, а за некои изгубија се, ги загубија животите“, рече францускиот претседател Емануел Макрон на 15 декември.

Претседателката на Европската Комисија Урсула фон дер Лајен во недела вети помош од Европската Унија.

Израелскиот претседател Исак Херцог се сретна со Адам Болер, специјален пратеник на новоизбраниот претседател Доналд Трамп за прашања на заложниците во неговата официјална резиденција во Ерусалим.

Како што јавува агенцијата ДПА, ова е дополнителен знак за напредок кон прекин на огнот во Појасот Газа.

САД заедно со Египет и Катар со месеци се стремат да ја прекинат војната во Појасот Газа. Тимот на Трамп сега игра клучна улога пред неговата инаугурација на 20 јануари.

Војната почна по терористичките напади на 7 октомври 2023 година од појасот Газа од страна на Хамас и други екстремистички организации во кои загинаа 1200 луѓе, а повеќе од 250 беа киднапирани. Хамас е прогласена за терористичка организација од САД и Европската Унија.

Според палестинските здравствени власти, бројот на загинати во регионот се искачи на повеќе од 45000. Израелските власти сметаат дека Хамас сè уште држи 100 заложници, од кои некои веќе не се живи.

Неодамнешните медиумски извештаи сугерираат дека е неизбежен пробив во разговорите за прекин на огнот и ослободување на заложниците.

Поранешниот бугарски премиер и лидер партијата ГЕРБ, Бојко Борисов изјави дека вчера разговарал со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта за состојбата на државата на меѓународен план, но и за случувањата во врска со соседна Република Северна Македонија, пренесе БТА.

„Од разговорот (со Кошта) разбрав дека во текот на овие години имаше многу процеси за Северна Македонија во Брисел, во нашите партнерски земји во НАТО, без учество на Бугарија, и се изгуби многу време. Едноставно бев изненаден од објаснувањата што требаше да ги дадам. Мораме да формираме влада и да застанеме многу цврсто на својот став“, изјави Борисов пред новинарите во бугарскиот парламентот.

Тој додаде дека денеска (18 декември) ќе оди во Брисел на Самитот ЕУ-Западен Балкан и оти Бугарија треба да повтоно да си ја зајакне позицијата во регионот.

„Влијанието на Србија, Грција и Турција е огромно. Унгарија сè помоќно е вклучена во овој процес, а ние како лидери на Балканот сега само ги набљудуваме процесите и не не чека ништо добро. Бугарија може и треба да се врати и да застане таму каде што беше пред четири години“, рече Борисов.

Во врска со најавената посета на унгарскиот премиер Виктор Орбан на Бугарија, Борисов истакна дека му е мило што Орбан доаѓа во Софија и ќе може да се види со него.

За преговорите за формирање политичка влада во Бугарија, лидерот на ГЕРБ кажа дека засега одат добро и „колку потивко се одвиваат, толку подобро“.

„Јас сум оптимист бидејќи она што го гледам на меѓународен план не обврзува како држава и како народ да формираме редовна влада“, рече Борисов.

Посочи дека треба да се поминат сите теми и потоа да се излезе пред медиумите. Според него, има желба за формирање влада и кај останатите пратенички групи.

Нови парламентрани избори сакаат само „Продолжуваме со промените“ и „ДПС - Нов почеток“.

Лидерот на ГЕРБ информираше дека „Има таков народ“ ќе се вклучи во разговорите кога ќе има некаква рамка. На прашањето дали ќе се потпише коалициски договор, Борисов одговори дека ќе каже се што треба кога ќе има резултат.

Во писмото до Србија, Европската Унија (ЕУ) потврди дека отворањето на кластерот 3 зависи од усвојувањето на преговарачките позиции и од Белград и од Брисел и дека тоа не го одредува напредокот во преговорите за дадените поглавја.

„ЕУ укажува дека отворањето на кластерот зависи од усвојувањето на преговарачките позиции од поглавјата 10, 16 и 19 од двете страни и дека тоа не го нарушува идниот напредок во преговорите за овој кластер“, се вели во писмото што ЕУ го испрати до Србија на 17 декември.

Со ова писмо, Европската Унија ја повикува Србија да ја развие својата преговарачка позиција за отворање на кластерот 3 во пристапните преговори.

Радио Слободна Европа (РСЕ) имаше увид до писмото испратено до Белград во кое се оценува дека земјите-членки ги информираат белградските власти дека, по оцена на исполнувањето на критериумите за отворање на Поглавје 16 (оданочување) и Поглавје 19 (социјална политика и вработување), ЕУ смета дека во оваа фаза Србија е доволно подготвена за понатамошни преговори за овие поглавја.

Како што е потврдено во овој допис, во процесот на отворање одредени поглавја во преговорите, неопходно е двете страни да ги подготват своите преговарачки позиции.

Во овој случај, тоа значи дека, освен Белград, и ЕУ го изготвува својот заеднички став, кој подразбира став договорен меѓу 27-те земји-членки. Постои можност секоја земја-членка да ги презентира своите ставови.

Она што се зборува во бриселските дипломатски кругови е дека Србија им ветила на земјите членки дека ќе направи одредени работи до крајот на јануари и дека Европската Комисија потоа ќе поднесе извештај за тоа, кога ќе се оцени дали земјата заслужила да продолжи понатаму, односно кон отворањето на тие поглавја. Тоа ја подразбира одлуката на ЕУ да почне да работи на својата преговарачка позиција.

А во случај Европската Комисија да потврди дека се исполнети сите технички услови за овие поглавја, како што е наведено во заклучоците на Советот на ЕУ, напредокот во дијалогот со Косово и во владеењето на правото го одредува темпото на целиот процес на преговори.

Во заклучоците усвоени на 17 декември, ЕУ потврди дека ќе го разгледа прашањето за отворање на кластерот 3 со Србија, откако земјата ќе постигне значителен напредок во областа на владеењето на правото, односно во поглавјата 23 и 24, како и во нормализацијата на дијалогот со Косово.