Авионите без пилоти или дроновите станаа веројатно најзначајниот технолошки развој на современиот конфликт. Ова се некои од беспилотните летала за кои се знае дека се користат над боиштата во Украина. Автор: Амос Чепл
Аеророзвидка Р18
Октокоптерот Р18 од Украина е специјално дизајниран за „ипуштање“ бомби. Од ова беспилотно летало е извадено сè, освен основните компоненти, за да се максимизира неговата носивост од околу 5 килограми. Дури и ногарите за слетување се тргнати, што значи дека е потребна посебна платформа за полетување и „човечки фаќач“ за да слета, објави РСЕ на англиски јазик.
Р18 може да лета без светла во мрак за целосна визуелна прикриеност, додека користи камери за термичка слика за да ги забележи непријателските трупи и возила. Видеата снимени со октокоптер покажуваат руски тенкови уништени со евтини, оклопни гранати опремени со 3Д-печатени опашни перки. Октокоптерите со осум пропелери како што е Р18 нудат поголема сигурност од вообичаените квадрокоптери. Дури и ако еден мотор откаже или е погоден, октокоптер може да продолжи да лета.
Дваесет екипажи кои управуваат со беспилотните летала Р18, наводно, се на првата линија на војната во Украина.
Квазимахта
Ова несмртоносно беспилотно летало, кое Русија го нарекува „систем за подигање на хардверот“, е дизајнирано да лебди во место и не може да крстосува подалеку од должината на електричниот кабел прикачен на командната станица на земја, што го храни дронот.
Тој врзувач ја ограничува надморската височина на квадкоптерот, кој е со големина на масичка, на околу 70 метри, но му овозможува да остане кренат три дена пред да мора да слета за проверки и за одржување.
Квазимахта носи камера и телекомуникациски хардвер што му овозможува да служи како еден вид лебдечки „јарбол“ што може брзо да се премести и е помалку ранлив на артилериски напади отколку фиксната телекомуникациска кула.
Серија DJI Mavic
Кинескиот производител на дронови DJI ги дизајнира своите беспилотни летала најмногу за филмаџии и фотографи, но двете страни во војната во Украина користат коптери DJI за извидување, корекција на артилерија и за фрлање мали противпешадиски гранати. Најновиот Mavic (на фотографијата) е опремен со телефото објектив со низок квалитет, кој овозможува надгледување на цели надвор од слушниот домет, и поостар широкоаголен објектив. Квадкоптерот е доволно моќен за носење и фрлање единечни гранати опремени со ударни осигурувачи.
Но, верзиите на беспилотните летала надвор од стандардите се со висок ризик за операторите во конфликтни ситуации. DJI, производителот на беспилотните летала, продава и радарски систем специјално дизајниран за откривање на коптери DJI. Корисниците на радарот против беспилотни летала Aeroscope можат да ја одредат точната локација и патеката на летот на коптерот DJI и лицето што управува со него, што значи дека артилеријата може брзо и прецизно да ги гаѓа управувачите на беспилотни летала дури и ако тие се скриени од погледот.
Украински волонтер за РСЕ во јули изјави дека се верува оти системот за детекција на Аероскоп го користат руските сили. Волонтерот рече дека „за жал, постојат примери Украинци да бидат убиени од артилерија насочена со помош на радарот“.
DJI ја прекина продажбата на своите беспилотни летала во Украина и Русија, но лесниот увоз од соседните земји го прави овој потег во голема мера симболичен.
Орлан-10
Руските беспилотни летала во форма на авион се катапултираат во лет, а потоа „се држат горе“ до 16 часа со бучен мотор на гориво. Овие беспилотни летала со фиксни крила користат камери и сензори претежно за да ги поправат артилериските баражи и за детектирање на движењето на непријателот, но документирано е како леталото фрла повеќе бомби од лежиштата под крилата.
Орланите, наводно, се способни да ги „заглушуваат“ локалните предаватели за мобилни телефони и за т.н. „СМС бомбардирање“ на непријателските трупи. Од 2014 година, украинските војници од првата борбена линија кои се борат против сепаратистите поддржани од Русија, почнаа да добиваат СМС пораки со предупредување да го остават оружјето.
Бајрактар ТБ2
Беспилотните летала од турско производство првично беа видени како менувачи на играта за Украина кога видеата покажаа дека Бајрактарите уништуваат вредни руски хардвер со „микромуниции“ со големина на безбол палка за време на хаотичните први денови од руската инвазија.
„Песната за Бајрактарите“ стана популарна мелодија на улиците на Украина, а европските цивили собраа средства за снабдување на повеќе авиони за Украина.
Но, како што руската инвазија забави и беа воспоставени слоеви на воздушна одбрана во окупираните области, беспилотните летала станаа сè поранливи. Бучните летала со големина на Цесна лесно се забележуваат со радарот и се доволно бавни за да бидат „седнати патки“ за противвоздушно оружје.
Уште во јуни, украинските борбени пилоти ги опишуваа Бајрактарите како „речиси бескорисни“ и се наведува дека тие сега главно се користат за специјални извидувачки мисии на долги растојанија.
Кронштат Орион
Рускиот Орион има слична силуета на борбениот дрон Рипер од американско производство. Карактеристичната опашка во форма на V го намалува радарскиот знак на авионот со избегнување на прав агол на фаќање на радарот, а неговиот тенок распон на крилата од 16 метри е доволно тесен за да ја зголеми ефикасноста на горивото за време на лет до 24 часа. Леталото е снимено како истрелува наведувани проектили воздух-воздух.
Орион сними неколку удари врз украински возила во неделите по инвазијата во февруари, но еден беше соборен од украинските сили во април, што според набљудувачите ќе нанесе значителен удар на руската тактика.
Свичблејд 300
Овие „самоубиствени дронови“ од американско производство тежат само 2,5 килограми, а целиот систем може да се носи во ранец. Вметнати се во цевка слична на минофрлач што ги исфрла во воздухот, пред нивните крила да се постават на определеното место за нив и нивниот пропелер да почне да работи.
Овие летала користат видео довод во живо за да цели до 10 километри со брзина до 160 километри на час. Летечките бомби се опремени со боева глава со големина на граната, способна да убива непријателски борци и да оштети неоклопни возила.
Во октомври, Иран претстави нешто што се чини дека е директна копија на Свичблејд.
Геран-2
Самоубиствените беспилотни летала од иранско производство и руска марка се лансираат во мали „роеви“ од пет или повеќе, што може да бидат доволни за да совладаат дел од противвоздушната одбрана. Летечките бомби го шокираа светот кога неколку удри во Киев во средината на октомври пред меѓународните новинари, при што загинаа најмалку пет лица, меѓу кои една бремена жена и нејзиниот сопруг.
Набргу по ужасните октомвриски напади, Украина доби напредни западни противвоздушни ракетни системи. Исто така, во Чешка беше започната кампања за групно финансирање за купување мобилни противвоздушни пушки специјално за украинска употреба против самоубиствени дронови.