Експертите велат дека самоубиствените беспилотни летала од Иран што се користат против Украина се знак дека руската залиха на домашно оружје може да биде сериозно исцрпена.
Драматичните слики на „камикази беспилотни летала“ кои удираа во центарот на Киев на 17 октомври цврсто ги дискредитираа негирањата на Техеран дека испорачува оружје за руската војна против Украина.
Сликите го покажаа непогрешливo триаголниот профил на беспилотните летала Шахед-136, кои Русија ги ребрендираше со ознаки на крилата како Геран-2 (Гераниум-2).
Дронот е способен да лета стотици километри придвижуван од бучен мотор налик на мопед пред да падне врз целта со релативна прецизност.
Употребата на беспилотните летала во Украина првпат беше потврдена во август, но овонеделниот бараж, во кој беа убиени неколку цивили со оглед на светските медиуми, ги покажаа беспилотните летала на јавноста.
Мајкл Бојл, вонреден професор на Универзитетот Рутгерс и автор на книга за војување со беспилотни летала, изјави за РСЕ дека неодамнешното појавување на беспилотните летала како клучно оружје против Украина може да укажува на сè помалите залихи на ракети од домашно производство на Русија.
Руското „ребрендирање на беспилотните летала Шахед делумно е за да се прикрие степенот на нејзината зависност од иранските беспилотни летала - нешто што, со оглед на историјата на Русија како извозник на одбраната, е срамно“, рече тој.
Експертот за воени беспилотни летала додаде дека јавното негирање на Техеран за употреба на ирански беспилотни летала може да биде резултат на „руската загриженост за тоа како изгледа оваа ситуација“.
Видеата објавени неодамна од иранското Министерство за одбрана покажуваат дека беспилотните летала Шахед-136 се лансирани од рамка поставена на камион. Секое беспилотно летало се фрла во воздух со млазен мотор за еднократна употреба кој се исфрла од дронот неколку секунди по лансирањето додека пропелерот „туркач“ го презема. Дроновите имаат распон на крилата од 2 1/2 метри и носат експлозивна боева глава тешка околу 40 килограми.
Беспилотните летала може да се напаѓаат во групи. Таа „преполна“ природа на нападот Шахед-136 би можела да ги надмине можните проблеми со сигурноста - дури и ако стапките на неуспех на поединечни дронови се високи, барем некои веројатно ќе ја достигнат својата цел. Роеви од дронови служат и за избегнување на противвоздушната одбрана. Дури и софистицираните штитови за воздушна одбрана можат да бидат совладани од неколку камикази беспилотни летала кои пристигнуваат одеднаш.
Се верува дека шахидите чинат само десетици илјади долари по дрон, што е мал дел од проценетата цена од 1 милион долари за руските многу побрзи и поразорни крстосувачки ракети Калибар.
Некои медиумски извештаи сугерираат дека беспилотните летала се значително надградени од Русија од иранскиот модел за да се зголеми дострелот и прецизноста, но администраторот на Caliber Obscura, популарна веб-страница за следење оружје и профил на Твитер, изјави за РСЕ: „Не гледам какви било промени досега, освен ребрендирањето“.
Бојл се согласува, велејќи дека, надвор од ознаките на крилата, „има малку докази дека Русија направила значителни модификации на иранскиот базен модел надвор од очигледниот чекор за обезбедување на нејзината интероперабилност со сопствените системи“.
Видливата употреба на оружјето произведено од Иран во цивилните центри доаѓа откако Кремљ го именуваше генералот Сергеј Суровикин како шеф на својата неиспровоцирана инвазија врз Украина. Наречен „Генерал Армагедон“, Суровикин е познат по неговиот безмилосен пристап кон војувањето.
Бојл вели дека неодамнешните баражи со беспилотни летала со камикази се чини дека означуваат „пресврт кон стратегијата за казнување - со други зборови, само продолжи да удираш врз украинските воени и цивилни цели со повторени напади со беспилотни летала за да го казниш населението и да го деморализираш со прекини на струја, страв и понижувачки квалитет на живот. Дури и ако се соборат голем број беспилотни летала“, рече тој, „не е важно затоа што идејата е само да се задржи притисокот и да се надеваме дека ќе ги истрошат со текот на времето за да прифатат или поднесување или договор со Русија“.
Бојл верува дека стратегијата може да биде самопоразувачка, како што покажа поновата историја во поранешна Југославија и на други места.
„Проблемот е што стратегиите за казнување честопати даваат контраефект, предизвикувајќи луѓето да се соберат заедно наместо да попуштат“, рече тој.