РСЕ: Вашингтон врши притисок врз Косово да ги укине таксите за Србија и БиХ, но косовската влада не се откажува, наведувајки дека одлуката е од интерес за Косово и оти ќе ги укине само тогаш кога Србија ќе го признае Косово. Како гледате на оваа позиција на Косово?
Хупер: „Искрено, ова ме изненади. Јас бев навикнат да соработувам со косовските лидери кои размислуваат стратешки и имаат чувство кон меѓународната заедница и знаат кои потези се паменти. Ова што се случи, ми наликува на најконтрапродуктивниот потег на лидерите на Косово досега. Со оваа одлука, тие си создадоа непријател во владата на САД и ги доведоа меѓусебните односи на најниско ниво од завршувањето на војната. Косово јакнеше во преговарачкиот процес со Србија, а сега си ја ослабеа позицијата без потреба. Американската администрација едногласно бара суспендирање на таксите. Според мене, ова е знак на тесно и провинциско размислување, а тоа е многу ризично за Косово, кое не смее да си дозволи да се впушти во националистички начин на размислување. Доколку косовците сметаат дека така треба да одат напред, нека им биде, но, американската влада им посочува дека ако одат по тој пат, ќе ја загубат подршката од САД. А таа соработка е стратешка вредност која Косово не смее да ја загуби“.
РСЕ: Владата на Косово вели дека таксите се воведени како одговор на, како што велат, кампањата на Србија против државноста на Косово. Дали тоа може да биде оправдување?
Хупер: „Не, не може. Можеби на економска и на национална основа гледам зошто се прави тоа, но врз основа на дипломатска и меѓународна политика, тоа нема никаква смисла. Косово може да добе некој аргумент на економски план, но секако губи аргументи на стратешки план. Косово ги доведува во ризик стратешките интереси во тактичките игри. Од моето искуство со косовските лидери во минатото, тие беа стратешки играчи, па и во ситуации кога губеа по нешто. Така функционира дипломатијата и меѓународното право. Имам впечаток дека претседателот Тачи тоа го разбира и сака да оди напред со процесот на постигнување сеопфатен договор со Белград. Но, последниве случувања, не му одат во прилог на тој процес“.
РСЕ: Премиерот на Косово изјави дека е посветен на продолжувањето на дијалогот и оти таксата не е поврзана со тој процес. Според него, одлуката за таксите е одлука на суверена држава.
Хупер: „Точно. Косово може да носи такви одлуки, но оваа ги доведува во ризик стратешките интереси на Косово. Премиерот може да дејствува како сака, но САД јасно му кажаа дека греши“.
РСЕ: Да зборуваме и конкретно за стратешките интереси. Рековте дека Косово речиси си направи непријател од САД. Што значи тоа во практична смисла?
Хупер: „Во практична смисла, сега на Косово се гледа како на место со лидери со вжештени глави кои следат националистички агенди, а тоа е во спротивност со Белград, кој се покажува како порационален. Тоа е многу голема промена. На Србија се гледаше како на проблематична земја, која сеуште не ја надминала ерата на Милошевиќ, но тоа сега постепено се менува. Ми изгледа како Косово да го загуби контактот со САД и дозволи оваа промена да се случи. Овој националистички дух му штети на Косово“.
РСЕ: А зошто САД и ЕУ толку инсистираат на укинување на таксите?
Хупер: „За да се оди напред на патот, кој секако е тежок и има пречки. Има добри шанси да се постигне сеопфатен договор и да се решат сите прашања со Србија. Разбирам што сакал да постигне премиерот Харадинај со одлуката за таксите, - цврста позиција во дијалогот, но, тоа така не функционира. Така го доведува во ризик договорот, иако мислам дека сеуште може да биде спасен. Но, потребно е таксите веднаш да бидат укинати“.
РСЕ: А доколку тој договор вклучува и промена на границите?
Хупер: „Не сакам да коментирам или шпекулирам за делови од договорот, а во тоа е вклучен и фактот дали Косово ќе стане членка на ОН, дали ќе има отворена врата за ЕУ и НАТО. Еден сеопфатен договор може да ги стабилизира односите меѓу Косово и Србија. Многу е ризично Косово, на непријателски сосед да му дозволи да продолжи со непријателствата. Во корист на Косово е да го оконча тоа непријателство, а тоа може да се постигне со договор. Договорот подразбира компромиси од двете страни, тоа е патот напред“.
