Во шумската југоисточна област Авдијивка, индустрискиот град Донбас, каде што украинските војници жестоко се спротивставуваат на руските напади, се наоѓа објектот „Царски лов“, каде туристите се релаксираат во ресторанот, хотелот, градините и отворениот базен.
Како што пишува редакцијата на Радио Слободна Европа (РСЕ) на англиски јазик, објектот им служел и на украинските сили како утврдена база, а 53-та моторизирана и 110-та механизирана бригада, меѓу другите, циклично влегувале и излегувале во обид да го одбранат сега уништениот град, кој руските сили се обидуваат да го опколат од октомври.
На почетокот на минатиот месец, руските инженери и други војници почнаа да лазат стотици метри под земја од југ. Тие се движеа под објектот низ делумно поплавен одводен тунел и сечеа метални цевки, користејќи надземни минофрлачки експлозии за да ја прикријат бучавата.
Околу 17 јануари непознат број руски војници, од кои 150 според некои проценки, се појавија зад украинските линии, поради што украинските војници во жестоки повеќедневни напори се обидуваа да го одбијат нападот.
Ненадејниот упад, кој беше детално опишан од руски воени блогери и потврден од украински извори, беше делумно одбиен. Меѓутоа, во последните денови има информации за руски војници во самиот град, кои од кварт во кварт се борат со украинските сили.
Доколку не дојде до голема тактичка грешка од страна на Русија или ако Украина не ги искористи своите зголемени резерви, Авдијевка најверојатно ќе биде окупирана за неколку недели, ако не и денови, прогнозираат набљудувачите.
„Ако пред неколку недели рековме дека ситуацијата е многу тешка, но под контрола, сега е многу тешко и на некои места критично“, рече на 6 февруари шефот на градската воена администрација Виталиј Барабаш за украинската државна телевизија.
„Руските единици се вкопаа во една од улиците на северната периферија“, рече Јуриј Бутусов, украински активист и новинар, во објава на Телеграм.
„Пред две недели непријателот успеа да влезе во две улици на јужната периферија на градот, ситуацијата е критична“, рече Бутусов.
По должината на фронтот долг 1200 километри, украинското незадоволство се претвора во очај, бидејќи руските сили полека и макотрпно напредуваат во Авдијевка, но и на барем една друга локација, во Купјанск, во регионот Харкив посеверно.
Со оглед на тоа што политичките конфликти во Соединетите Држави ја блокираат испораката на пакетот оружје од 60 милијарди долари и индициите дека популарниот висок воен командант на Украина може да биде отпуштен, расположението во Украина станува уште помрачно пред втората годишнина од руската инвазија.
„Ситуацијата е тешка, ужасна и многу е веројатно дека до крајот на месецот Авдијивка ќе мора да биде напуштена. Јасно им е дури и на луѓето кои не се вклучени во војната“, изјави за Current Time Иван Ступак, аналитичар во украинскиот Институт за иднината.
Украинците „се глобално резигнирани. Мислам, (сите) ги разбираат ризиците, ако нема финансирање од САД, но тие го прават она што можат. Како обидот да се зголеми производството на беспилотни летала, на пример“, рече Микола Билиесков, аналитичар во Националниот институт за стратешки студии.
„Главното отворено прашање е „што е следно во вториот дел од годината“ или дали ќе можеме да ја издржиме следната рунда руски офанзиви без поголема американска помош“, рече тој.
А кога станува збор за Авдијивка, „ако Русија може да направи голема штета додека ние се обидуваме да го снабдиме градскиот гарнизон, тогаш подобро е да се повлечеме. Ако не, тогаш подобро е да се бориме“, рече Билиесков.
Стабилно, ама лошо стабилно
Засилена со ново западно оружје, имено тенкови, оклопни транспортери, автоматска артилерија и борбени возила на пешадија, украинската армија лани во јуни започна голема контраофанзива.
Целта беше да се пробијат руските линии на неколку места: јужно од Орихив во Запорожје, потоа јужно од Велика Новосилка во Доњецк поисточно, но и на север, околу избришаниот град Бахмут во Доњецката област.
Тие напори, сепак, паднаа во вода кон крајот на минатата година, спречени од добро изградените ровови и противтенковската одбрана што им нанесоа големи загуби на украинските бригади обучени од НАТО. Амбициозните, паралелни напори да се премине реката Дњепар во близина на Херсон на југ и да се постави мост таму, исто така, запре, при што украинските војници несигурно се држат до едно мало село, неможејќи да го пробијат.
Во меѓувреме, во октомври, руските сили започнаа своја контраофанзива од помал обем, вршејќи притисок врз украинските трупи, особено во Авдијевка, која е попозната како дом на поранешната најголема металуршка фабрика за јаглен во земјата.
Релативната височина на која се наоѓа градот им овозможи на украинските војници да го загрозат клучниот автопат на исток и да извршат притисок врз градот Доњецк, чие предградие е само десет километри на југ.
Руските сили се обидоа да го опколат градот, продирајќи во селата на северозапад и југоисток, но беа спречени од украинската одбрана. Странските експерти рекоа дека Русија претрпе големи загуби во опрема, како и во работна сила, особено меѓу единиците составени од затвореници.
Украинскиот министер за одбрана изјави дека во првиот месец Русија загубила најмалку една бригада, односно околу 4000 војници.
Руските команданти потоа ја сменија тактиката и почнаа брутално да напаѓаат од сите страни на градот, објави Барабаш, воениот командант на градот на крајот на ноември.
Во меѓувреме, украинските војници почнаа да известуваат за сериозен недостиг на муниција во Авдијевка и на други места. Според една проценка, Украина истрелала само 2000 артилериски гранати дневно во декември, што е пад во однос на 7000 една година порано. Спротивно на тоа, руските сили достигнувале до 10 000 гранати дневно.
Потоа следеше ненадеен напад на 17 јануари преку подземен воден тунел. И покрај спречувањето на рускиот напредок, украинските трупи сега наводно биле принудени да се вклучат во борбите, блок по блок во јужните и северните области. Некои извештаи велат дека рутата запад-исток што Украина ја користи за одбранбени резерви и евакуација на ранетите е се повеќе под закана, а некои руски воени блогери забележаа дека украинската одбрана опаѓа.
„Ситуацијата околу Авдијивка е, би рекол, стабилна, но постојано лоша и се влошува. Бидејќи руските сили постигнуваат постепени придобивки, јас сè уште останувам на мојата претходна проценка дека има добри шанси Авдијивка на крајот да биде изгубена“, рече Мајкл Кофман, одбранбен аналитичар во фондацијата Карнеги за меѓународен мир, во подкаст од 30 јануари.
Законодавна парализа
Неуспесите на бојното поле се поврзани со законодавната парализа во Вашингтон, кој беше единствениот најголем извор на оружје и воена опрема за Украина од почетокот на инвазијата во февруари 2022 година.
И покрај молбите на претседателот Џо Бајден, републиканските пратеници не одобрија нов пакет оружје за Украина во вредност од 60 милијарди долари, условувајќи го со ревизија на американската мигрантска политика чии изгледи за усвојување сега се исто така многу нејасни. Ниту, пак, е јасно дали пратениците и Белата куќа ќе успеат да стават крај на ќор-сокакот, кој исто така ја замрзна воената помош за Израел.
Украинските трупи и воопшто украинското општество се подготвуваат и за очекуваното соборување на воениот врховен командант, генерал Валериј Залужни. Во интервју емитувано на 4 февруари на италијанската телевизија, претседателот Володимир Зеленски сигнализираше дека ќе го отпушти Залужни, кој е широко популарен.
Украинците генерално сè уште ја поддржуваат владата на Зеленски и севкупната борба против руската инвазија, според анкетата објавена во декември од Киевскиот Меѓународен институт за социологија.
Истражувањето, сепак, покажува и пад на оптимизмот во споредба со претходната година, кога Украина имаше две успешни контраофанзиви во Харкив и на југ, во Херсон.
Зеленски, од друга страна, се обиде да го зајакне моралот на војниците со посета на потенцијално опасни локации на линијата на фронтот, вклучително и Авдијевка во последната недела од декември. Тој неодамна го посети Роботин, село во Запорожје каде руските сили спроведуваат истражни рации.
„Русија ја има стратешката иницијатива во моментов. За жал, поразот на Украина е сè уште можен исход“, заклучува Мик Рајан, пензиониран генерал-мајор во австралиската армија.
