Додека Франција го истражува фаталниот напад во близина на Ајфеловата кула во Париз минатиот викенд, во кој осомничениот, кој наводно ѝ ветил верност на екстремистичката група „Исламска држава“, уби турист и рани уште двајца, од Брисел доаѓа предупредување дека Европа се соочува со „ огромниот ризик од терористички напади“ за време на божиќните празници, пишува агенцијата Асошиејтед прес.
„Со војната меѓу Израел и Хамас и поларизацијата што таа ја предизвикува во нашето општество, со претстојната празнична сезона, постои огромен ризик од терористички напади во Европската Унија“, им изјави на новинарите на 5 ноември еврокомесарката за внатрешни работи Илва Јохансон.
„Видовме (ова што се случи) неодамна во Париз, за жал, го видовме и претходно“, рече комесарката додека министрите за внатрешни работи на ЕУ се подготвуваа за состанок во Брисел.
Таа не даде детали за полициски или безбедносни информации што би можеле да доведат до тревога.
Притисната од новинарите по средбата, посочува АП, Јохансон рече дека донела сопствен заклучок за заканата врз основа на високото ниво на безбедност во некои од 27-те земји-членки на ЕУ и зголемувањето на извештаите за антисемитски инциденти како и секогаш присутниот говор на омраза и екстремистичка содржина на интернет.
Иако таа одби да понуди какви било безбедносни совети на купувачите за време на празничната сезона или на луѓето што одат на божиќните пазари, велејќи дека тоа е одговорност на националните влади, Јохансон истакна дека „заканата е значителна“.
Истовремено, според Асошиејтед прес, германската министерка за внатрешни работи Ненси Фезер истакна дека последниот напад во Франција покажал „колку акутна и сериозна е заканата од исламистичкиот тероризам моментално во ЕУ“.
Фезер рече дека разговарала со своите колеги во Австрија, Белгија, Франција, Шпанија и Шведска за можните ризици.
Заштита на местата за богослужба и јавните простори
Оценката на еврокомесарката Јохансон се заснова на ненадејното зголемување на екстремистичката пропаганда која кружи на интернет, како и зголемувањето на нивото на закани во земјите членки во услови на неодамнешни напади забележани во неколку европски земји, посочува Еуроњуз и укажува дека дефинирањето на нивото на терористичка закана е одговорност на поединечни земји-членки, при што дефинициите за опсегот и нивото се разликуваат помеѓу земјите на ЕУ.
Јохансон вети дека ќе стави на располагање дополнителни 30 милиони евра за поддршка на земјите-членки на ЕУ во заштитата на местата за богослужба и другите јавни простори во рамките на таканаречениот Фонд за внатрешна безбедност.
Таа ги повика сите земји-членки да спроведат мерки на ЕУ за сузбивање на говорот на омраза на интернет и сузбивање на финансиските ресурси што ги користат екстремистичките групи.
Германските власти, потсетува Еуроњуз, минатиот четврток уапсија 15-годишно момче и неговиот наводен соучесник под сомнение дека планирале напад на божиќниот пазар.
Полициските сили во неколку земји на ЕУ ја зајакнаа безбедноста околу ваквите пазари оваа година. Местата за богослужба, вклучително и синагогите и џамиите, исто така се во состојба на готовност по избивањето на војната меѓу Израел и Хамас на почетокот на октомври, поради стравувањата од репресии меѓу еврејската и муслиманската заедница. Земјите од ЕУ, вклучително и Франција, го зголемија полициското присуство околу таквите локации.
Шпанскиот министер за внатрешни работи Фернандо Гранде Марласка, чија влада претседава со Советот на ЕУ, рече дека „во особено деликатен меѓународен контекст, ситуацијата на Блискиот Исток може да ги влоши тензиите, да ја зголеми поларизацијата и да го поттикне тероризмот“, додавајќи дека соработката меѓу земјите-членки на ЕУ е клучна да се соочи со закана.
Зајакнување на безбедносните напори
Европските земји ги засилуваат безбедносните напори бидејќи сликите на војната, емитувани на екраните низ целиот континент и преплавените социјални медиуми, ги поттикнуваат исламистичките радикали да напаѓаат - понекогаш со смртоносен ефект, пишува „Вол Стрит Џрнал“ цитирајќи изјави на европски претставници.
Откако нападот на 7 октомври од милитантите на Хамас го поттикна израелското бомбардирање и копнената инвазија на Појасот Газа, радикалите кои се обврзаа на верност на таканаречената Исламска држава извршија три напади на европско тло - убивајќи две лица во Франција и едно во Белгија.
„Опасноста е реална и голема како што беше долго време“, изјави минатата недела Томас Халденванг, шеф на германската разузнавачка агенција.
Заканата е променета од 2015 и 2016 година, кога оперативците на „Исламска Држава“ обучени во Сирија убија повеќе од 150 луѓе во серија напади во Париз и Брисел, посочува весникот, додавајќи дека безбедносните служби сега се загрижени за напаѓачите-самци, кои дејствуваат без поддршка на познати терористички групи.
Владите ја зајакнаа безбедноста на границите и чувствителните цели, особено на еврејските институции. Некои влади имаат за цел да го засилат надзорот над екстремистите, што е висок ред со оглед на големиот број луѓе во Европа на списоците за следење тероризам.
Франција планира да го стори тоа до крајот на Олимпијадата во Париз следното лето, изјави француски безбедносен претставник.
Во Обединетото Кралство, полицијата соопшти дека извештаите од јавноста до владината антитерористичка телефонска линија се зголемиле повеќе од двојно по 7 октомври во споредба со една година порано.
Минатиот месец, високи министри на британската влада одржаа итен состанок за да ја проценат заканата од тероризмот во услови на пораст на инциденти на омраза против Евреите и муслиманите во земјата. Во моментов, нивото на терористичка закана во Обединетото Кралство е „значајно“ - што значи дека е веројатен напад - но не е подигнат на повисоко ниво.
Зголемувањето на антисемитските инциденти од 7 октомври предизвикува особено загриженост, истакнува Волстрит журнал, додавајќи дека европските власти регистрирале илјадници од нив во изминатите осум недели, а повеќе од 1500 само во Франција.
Главното германско набљудувачко тело за антисемитизам минатата недела соопшти дека нивните локални известувачки центри забележале 994 потврдени антисемитски инциденти помеѓу 7 октомври и 9 ноември, повеќе од четири пати повеќе од просекот во 2022 година.
Тензиите се зголемуваат
Овонеделното предупредување од страна на европската комесарка беше одраз на тоа како во Европа, која беше потресена од терористички напади во последниве години, гневот поради масакрот од страна на Хамас на 7 октомври во Израел и сè поубиствените напади на израелската армија во Газа создаде нови ризици, посочува „Њујорк Тајмс“.
Официјален претставник на Европската Комисија, кој побара анонимност бидејќи не е овластен да зборува за ова прашање, рече дека предупредувањето е поттикнато од ширењето на разни материјали поврзани со тероризам на интернет, неодамнешните напади или обиди за напади во европските земји и одлуките на неколку земји-членки на ЕУ да се подигне нивото на тревога од тероризам. Официјалниот претставник додаде дека властите го следат и антисемитското и антиисламското насилство поради војната.
Весникот исто така укажува на извештајот на Европол објавен пред почетокот на војната во Газа во октомври, во кој се наведува дека тероризмот останува сериозна закана во Европа и дека земјите-членки го гледаат џихадистичкиот тероризам како најистакната закана.
Биби ван Гинкел, експерт во Меѓународниот центар за борба против тероризмот во Холандија, рече дека тензиите се зголемуваат поради војната во Газа, која, според неа, може да има поттик за луѓето кои веќе се симпатизери на екстремистичката идеологија.
