Дали САД се задоволни од борбата против корупцијата во Северна Македонија? Ова ве прашувам во контекст на измените на кривичниот законик со кој се намалија казните за злоупотреба на службената положба.
За почеток, би рекол дека корупцијата е најголемиот проблем за земјите од Западен Балкан и мислам дека сите земји би можеле да направат повеќе (во борбата против корупцијата), вклучително и Северна Македонија. И тоа е една од причините зошто ние постојано се залагаме земјата да ги започне реформите што ги бара Европската Унија.
Што се однесува до конкретните информации за измените на кривичниот закон, сè што можам да кажам е дека има повеќе нивоа на проверки на усогласеноста, вклучително и преку ЕУ. Ова ќе бара од Северна Македонија да се погрижи нејзините закони не само да се во согласност со Уставот, туку и со европските очекувања и стандарди.
Кој е излезот од ќор-сокакот во кој моментално се наоѓа дијалогот меѓу Србија и Косово?
Знаете, во моментов нема алтернатива за дијалогот. Значи, важно е за двете страни да продолжат да се држат до дијалогот. Сигурен сум дека сте ја виделе изјавата на (високиот претставник на ЕУ, Жозеп Борел. Навистина ја повикуваме косовската страна да биде поконструктивна. И морам да кажам дека сум малку вознемирен од пораките што доаѓаат од Приштина.
Работев со специјалниот претставник на ЕУ Мирослав Лајчак. Не наоѓам докази за пристрасност. Не наоѓам докази за дослух на работа во корист на интересите на Србија во ова прашање.
Она што ние се обидуваме да го направиме, она што ЕУ се обидува да го направи е да создаде услови за нормализирање и усогласување за интеграција во ЕУ во исто време. Така, мислам дека одговорот е двете страни да ја зголемат својата посветеност, а Косово да покаже повеќе прагматизам и реализам во пристапот кон ЕУ.
Европската Унија најави дека ќе разгледа дополнителни мерки против двете страни доколку не продолжат со спроведувањето на Охридскиот договор и неговиот анекс. Дали САД размислуваат за потенцијални мерки против двете страни во тој случај?
Не би рекол мерки, би рекол последици. И јас ќе ви кажам дека последиците со кои се соочува Косово се дека ако одбијат да соработуваат со ЕУ, ЕУ нема да се вклучи во дополнителна помош и дополнителни мерки за интеграција.
Видете, мислам дека овие мерки имаат влијание на Косово и на косовската економија. Се надевам дека барем билатерално, САД ќе можат да соработуваат со Косово за да најдат начин да ги отстранат тие мерки во 2024 година. Така, ние ќе продолжиме да работиме со Косово за да ги доближиме до Европската Унија. Но, ние би сакале да видиме политичка волја и да се движиме во таа насока.
Има ли рок за тоа?
Не, и тоа е несреќна околност. Значи, овие мерки се на неопределен период додека не се постигне напредок во спроведувањето на Охридскиот договор и планот за деескалација.
Дали САД и ЕУ се на иста страна кога станува збор за тоа дека Заедницата на општини со српско мнозинство (ЗСО) мора да ја почитува одлуката на Уставниот суд на Косово? Ова ве прашувам затоа што портпаролот на ЕУ Петер Стано не сакаше експлицитно да признае дека ставот на ЕУ е дека одлуката на Уставниот суд треба да се земе предвид при формирањето на Заедницата?
Многупати сме кажале дека Заедницата на општини со српско мнозинство не треба да создава проблеми во Косово и во неговото функционирање. Тоа треба да биде во согласност со нивното законско законодавство, треба да биде во согласност со Уставот.
Така, во рамките на тоа, сè уште мислам дека има огромен капацитет да им се дозволи на Србите да ги водат своите општински служби на начин што најмногу им одговара на нивните граѓани, без да станат Република Српска. Неколку пати сме се занимавале со тоа прашање.
И јас сум разочаран што се уште се поставува прашањето, дека тоа би била Република Српска. Нема да биде. Навистина станува збор за тоа што општинските власти го прават она што општините веќе го прават на српски јазик.
Законот за странски агенти во Република Српска „антидемократски и опасен“
Собранието на Република Српска, ентитет на Босна и Херцеговина, отиде чекор подалеку кон усвојување на „закон за странски агенти“, сличен на оној што е веќе на сила во Русија. Како го коментирате тоа?
Прво, не би рекол дека е сличен на оној што се применува во Русија. Тој е идентичен со оној што се применува во Русија. Значи, за нас тоа е антидемократски чин, опасен чин. И тоа го гледаме како очајнички потег на власта, која се обидува да ги замолчи независните новинари да укажат на сите недостатоци.
Значи, со тоа што им кажуваат на новинарите дека не можат да ја објават вистината, не можат да ја сокријат вистината. Мислам дека овој закон не може да и помогне на Босна и Херцеговина, а особено на Република Српска да се доближи до Европа.
Но, мислам дека тоа е планот. Мислам дека претседателот на Република Српска, Милорад Додик всушност нема намера да и помогне на Република Српска да се приближи до Европа.
Дали високиот претставник во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит, ужива доволна поддршка со оглед на последните настани и изјавите на претседателот на Република Српска, Милорад Додик, дека господинот Шмит ќе биде депортиран доколку се обиде да влезе во Република Српска?
Прво, Додик ги нема овие овластувања. Дозволете ми да кажам и дека улогата на високиот претставник Шмит во Босна и Херцеговина е наведена во Дејтонскиот мировен договор. Значи, тој е важен дел од Дејтон.
Неговиот легитимитет е извлечен од Дејтонскиот договор. И тој ја има нашата целосна поддршка, ја има и целосната поддршка од Европската Унија. Не само тоа, таа има целосна поддршка од Советот за имплементација на мирот.
За формирање на Влада на Црна Гора
Кога станува збор за Црна Гора и формирањето на идната влада, во последната изјава кажавте дека Соединетите Држави беа многу јасни дека сакаат влада составена исклучиво од партии посветени на европската интеграција, НАТО и споделувањето позицијата на Западот во однос на Русија. Доколку дел од проевропските партии во Црна Гора склучат договор кој ќе вклучи влез на антизападни и проруски политички сили во владата, какви би можеле да бидат последиците?
Видете, се што можам да кажам е дека во моментов имаме многу, многу блиски односи со Црна Гора. Црна Гора се докажа не само како сигурен сојузник во НАТО, туку и како добар земја кандидат за членство во Европската Унија. Исклучително сме возбудени за нивото на партнерство што го очекуваме со новиот претседател и новиот премиер.
Претседателот на Црна Гора беше одлично примен во Њујорк и остави многу позитивен впечаток кај сите со кои комуницираше од американската влада. И сите се согласувавме во секоја изјава, во секоја најава дека најголемиот предизвик за европската безбедност во моментов е неиспровоцираната агресија врз Украина.
И вчера (20 септември) на работниот појадок на групата А5 издадовме декларација за потребата да се поддржи Украина против руската агресија. Значи, во контекст на сето ова, мислам дека сите наши балкански соговорници, сите наши црногорски соговорници разбираат дека сега не е време да и се даде на Русија платформа да се меша во Западен Балкан.
