Вести
Во Швајцарија стапи во сила забраната за носење бурка
Во Швајцарија стапи во сила законот за забрана за покривање на лицето на јавни места, познат како „забрана за бурка“, а неговото прекршување може да се казни со парична казна до 1.000 швајцарски франци (1064 евра) објави Свисинфо (Swissinfo).
Иницијативата против носење бурка беше одобрена од 51,2 отсто од швајцарските гласачи во март 2021 година, а исклучоците од законот ќе вклучуваат покривање на лицето од безбедносни, временски или здравствени причини, а исто така ќе биде дозволено на уметнички и забавни причини, бидејќи како и за рекламирање.
Од 1-ви јануари стапија на сила новите правила кои го усогласуваат швајцарското меѓународно наследно право со Европската регулатива за сукцесија.
Кога станува збор за наследството, често се јавуваат судири на јурисдикција помеѓу Швајцарија и остатокот од Европа, а новиот закон ја приближува Швајцарија до Европската Унија.
Државните пензии од денеска се зголемени и во Швајцарија, за 2,9 отсто, со образложение дека тоа е неопходно за да се држи чекор со растот на цените и движењето на платите.
Според тоа, минималната државна пензија ќе се зголеми од 1.225 на 1.260 швајцарски франци месечно, а максималната пензија од 2450 на 2520 швајцарски франци.
види ги сите денешни вести
Протераните активисти од Србија преговараат за заедничка жалба
Александар Маршалевски, кој обезбедува правна помош за државјаните на девет земји кои беа протерани од Србија на 21 јануари, за Радио Слободна Европа (РСЕ) изјави дека преговараат за заедничка жалба против депортацијата. Меѓу протераните има и една државјанка на Северна Македонија.
Маршалевски, професор на Правниот факултет во Загреб, вели дека според процедурата во рок од 15 дена од протерувањето треба да се поднесе жалба до Управниот суд.
„Но, не верувам дека ќе успееме во таа постапка, бидејќи за жалбата одлучува српското Министерство за внатрешни работи (МВП)“, рече Маршалевски.
Активисти од неколку невладини организации, кои учествуваа на работилница во Белград, на 21 јануари беа испрашувани од српските власти за причините за нивниот престој и добија забрана за влез во земјата на една година бидејќи „претставуваат безбедносен ризик“.
Маршалевски најави дека доколку жалбата не биде прифатена во Србија, ќе ја испрати до Европскиот суд за човекови права во Стразбур.
Станува збор за политички прогон на странци во врска со потрагата по надворешни непријатели кои се обвинети за протестите во Србија“, изјави Александар Маршалевски.
Како аргументи дека активистите биле незаконски депортирани, тој наведува дека биле приведени од полициски службеници без да им биде образложена причината и дека, како што вели, забраната за влез без соодветна правна основа и можноста за ефективно оспорување го нарушува нивното право на приватен и семеен живот.
„Со одлуката за нивно протерување, полицијата ги прекршила гаранциите во случаите на протерување странци бидејќи не биле исполнети законските услови за тоа. Конечно, нивниот третман бил дискриминаторски бидејќи биле мета како странски државјани без конкретни докази“, додава Маршалевски.
Српските министерства за внатрешни и надворешни работи и Безбедносно-информативната агенција (БИА) не одговорија на прашањата на РСЕ за овој случај.
Протераната македонска државјанка е Искра Росо, која е извршна директорка на Здружението на граѓани за поддршка на лица со попреченост „Солем“.
Македонското Министерство за надворешни работи и надворешна трговија изрази загриженост за случајот, најави дека ќе бараа објаснување за ваквиот чекор на српските власти и очекува дека случајот „ќе биде разрешен на соодветен начин, преку дијалог и со присутна добра волја од двете страни“.
Хрватските власти, пак, соопштија дека се протерани петмина нивни државјани.
Затоа Загреб испрати протестна нота и им препорача на хрватските граѓани да ги одложат патувањата во Србија.
Српското Министерство за надворешни работи (МНР) ја оцени реакцијата на Хрватска како несоодветна и соопшти дека нејзините граѓани биле третирани во согласност со законските процедури и меѓународната пракса.
Европската унија (ЕУ), исто така, изрази загриженост за ваквиот потег на српските власти.
Протерувањето на претставниците на невладините организации доаѓа откако српските власти во текот на изминатата година постојано „ускратуваа“ гостопримството за странски државјани. Меѓу нив имаше јавни личности и политичари од земјите од регионот кои се критички настроени кон владата и српскиот претседател Александар Вучиќ.
Во последните недели, среде масовните антивладини протести и студентските блокади во Србија, највисоките државни функционери упатуваа обвинувања дека зад демонстрациите со цел соборување на српската влада стојат западни разузнавачки служби и нивните невладини организации.
Илјадници Словаци пак протестираа против проруската политика на Фицо
Десетици илјади граѓани на Словачка вечерва (24 јануари) повторно протестираа ширум земјата искажувајќи го гневот против владата на премиерот Роберт Фицо кој инсистира да одржува поблиски врски со Русија.
Во се понапнатата политичка атмосфера, протестите во главниот град Братислава и во градовите низ земјата траат со недели.
Фицо ја засили својата реторика во последните негови изјави, обвинувајќи ги демонстрантите за обид за „државен удар“.
Гласањето за недоверба на словачката влада што требаше да се одржи оваа недела откажано откако пратениците од опозицијата ја напуштија седницата на парламентот.
Но, на улиците борбата против Фицо продолжува.
Граѓанскиот колектив „Мир за Украина“ повика на собири за одбрана на „демократијата“ и членството на земјата во Европската унија.
Фицо изјави дека разузнавачки извештај ги потврдува неговите тврдења дека опозицијата планирала сценарио „Мајдан“, алудирајќи на масовните протести во Киев во 2014 година со кои беше соборен проруски лидер.
Тој ја обвини опозицијата и дека е подготвена „да ја окупира власта во соработка со странски држави и покрај изборните резултати“.
Фицо свика и седница на Советот за национална безбедност, на која зборуваше за „тешката“ и „невидена“ ситуација.
„Тоа е измислена приказна“, возвратија организаторите на протестот на социјалните мрежи.
Тие ја оценија изјавата на Фицо како обид за заплашување додека единствената нивна цел е, велат, мирно да го изразат несогласувањето со тоа во која насока се движи земјата.
Вистинската закана, велат тие, било „мешањето на пријателот (на Фицо) (Владимир) Путин“.
Фицо, еден од ретките сојузници на Кремљ во Европската унија, ја приближи Братислава до Москва откако се врати на власт во 2023 година.
Во декември, тој отпатува во Москва за да се сретне со претседателот Владимир Путин, каде што ја критикуваше одлуката на Украина да го затвори протокот на руски гас низ нејзината територија кон Европа.
„Наместо да се занимава со прашања дома, Фицо лета низ светот, им се поклонува на диктаторите и ужива во луксузот“, рече лидерот на опозицијата Михал Шимечка, мислејќи на неодамнешните патувања на премиерот во Русија и Виетнам.
На почетокот на овој месец, десетици илјади луѓе се собраа на протести низ Словачка под слоганот „Словачка не е Русија“.
Како што расте гневот во јавноста, некои навестуваат и можност за предвремени избори.
Според Павол Хардос, професор по политички науки на Универзитетот Комениус во Братислава, тенкото парламентарно мнозинство на владејачката коалиција е „кревко“.
Но, тој верува дека владејачката коалиција – која ја сочинуваат националистичката Словачка национална партија (СНС) и партијата Хлас – „веројатно ќе преживее“ засега.
Во случај на предвремени избори, тој предвидува дека Словачка ќе се соочи со „зголемена поларизација“. Тензиите достигнаа нови нивоа по обидот за атентат врз Фицо во мај 2024 година.
Во отвореното писмо, повеќе од стотина психијатри и психолози изразија загриженост за моменталната клима, барајќи од премиерот „да го промени своето однесување и да размисли за оставка“.
„Вашите постапки поттикнуваат негативна емоционална атмосфера и го делат општеството“, пишуваат авторите на писмото.
Тие ги осудија, како што наведоа, „манипулирањето со факти“, „лагите“ и повеќекратните „напади“ врз опозицијата и медиумите.
Исто така, осуда испратија и за, како што велат, сè по „авторитарната“ промена налик на соседна Унгарија под водство на Виктор Орбан, како и надворешната политика што е „против вредностите на ЕУ и НАТО“.
Во 2018 година, Фицо беше принуден да поднесе оставка по убиството на Јан Куцијак, новинар кој истражуваше корупција на високо ниво. Убиството ги предизвика најголемите демонстрации од падот на комунизмот во 1989 година.
Хамас ги објави имињата на следните заложници кои ќе бидат ослободи
Хамас објави имињата на четворицата заложници кои ќе бидат ослободени на 25 јануари според договорот за прекин на огнот во Газа.
Тие велат дека станува збор за: Карина Ариев, Даниела Гилбоа, Наама Леви и Лири Албаг.
Тие ќе бидат ослободени во замена за 180 палестински затвореници кои се наоѓаат во израелските затвори.
Тоа ќе биде втора размена откако стапи на сила договорот за прекин на огнот минатата недела. Во првата размена беа ослободени тројца заложници и 90 затвореници.
Договорот ја прекина војната што започна кога палестинскиот Хамас, група која е прогласена за терористичка од САД и ЕУ, го нападна Израел на 7 октомври 2023 година. Околу 1.200 луѓе беа убиени, а 251 беа вратени во Газа како заложници.
Повеќе од 47.200 Палестинци, главно цивили, беа убиени во израелската офанзива што следеше потоа, според Министерството за здравство на Газа, управувано од Хамас.
Се очекува Хамас да даде информации и за преостанатите 26 заложници кои треба да бидат ослободени во следните пет недели, јавува Би-би-си.
Договорот за прекин на огнот беше постигнат по неколкумесечни индиректни преговори меѓу Израел и Хамас, предводени од САД, Катар и Египет.
Ќе се спроведува во три фази, а втората фаза е предвидено да започне шест недели по почетокот на прекинот на огнот.
Во првата фаза ќе бидат ослободени околу 1.900 палестински затвореници во замена за 33 заложници кои ги држи Хамас. Израелските сили, исто така, ќе почнат да се повлекуваат од позициите во Газа, а стотици илјади раселени Палестинци ќе може да се вратат во областите од кои побегнаа или беа принудени да ги напуштат.
Прекинот на огнот треба да доведе до траен крај на војната во Газа.
Почна судењето на Мерко за спомен плочата, тој се изјасни за невин
Во Основниот суд во Струга денеска (24 јануари) почна главната расправата во судскиот процес против градоначалникот Рамиз Мерко за поставувањето спомен обележје – плоча на влезот на општинската зграда.
Ова е една од неколкуте судски постапки што се водат против Мерко кој од јуни 2023 година е и на „црната листа“ на САД поради вмешаност во корупција.
Во случајот со спомен плочата, тој се товари дека во март годинава ја поставил на влезот на зградата и со тоа, според обвинителството, поттикнал етничка омраза и раздор меѓу жителите на Струга.
На стартот на судењето, Мерко се изјасни дека не се чувствува виновен, пренесе државната агенција МИА.
Како сведок, пак, денеска беше сослушан и актуелниот заменик-министер за правда, Ален Деребан, кој е поранешен советник во Општина Струга. Според него, плочата предизвикала етнички раздор и нетрпеливост кај населението поради, како што рече, содржината, која го слави периодот кога Струга била под фашистичка окупација.
А, спорно според него е и што плочата била поставена без одлука на Советот.
„Поставувањето на плочата предизвика етнички раздор и нетрпеливост во Општина Струга, затоа што со содржината се слави периодот кога Струга и западниот дел од Македонија бил под фашистичка окупација од Италија. Очекувам дека судот врз основа на доказите ќе донесе осудителна пресуда, со којашто во иднина ќе се спречи оваа пракса за поставување на спомен плочи и спомен обележја од контроверзни личности од историјата со кои се задира во Уставниот поредок на Република Македонија“, изјави Деребан по давањето исказ пред судот.
За поставената плоча на општинската зграда во Струга, пред десеттина дена Комисијата за заштита од дискриминација утврди дека Мерко со своите постапки предизвикал продолжено вознемирување кај жителите на овој град.
Судскиот процес за овој случај ќе продолжи на 5 март со сослушување на други сведоци.
Претходно во текот на денот, судот го одложи рочиштето за набавката на луксузниот автомобил „ауди“, каде исто така обвинет е Мерко. Овој случај почна од почеток поради промената на судечкиот судија.
Исто така, денеска се одржаа расправи и во два други предмети каде Мерко се товари за незаконско поставување директори во четири основни училишта на територијата на Општина Струга. Во еден од овие случаи споени се обвиненијата за училиштата во Лабуништа, Радолишта Подгорци и „Браќа Миладиновци“ во Струга, додека за училиштето во Велешта се води одвоен предмет.
На рочиштата за овие предмети, како сведок денеска се појави сопартиецот на Мерко од ДУИ, поранешниот министер за образование и наука Јетон Шакири. Тој кажа дека во времето кога тој бил министер до него не бил доставен предмет за одземање ингеренции, ниту стигнале извештаи од инспекторат.
Против Мерко, досега се поднесени девет обвиненија.
Мерко беше градоначалник на Струга во периодот од 2005 до 2013. Потоа краток период беше пратеник, од 2014 до 2016, за во 2017 да се проба и како министер без ресор во првата влада предводена од Зоран Заев. Меѓутоа, истата година, на локалните изборите во октомври тој се врати на градоначалничката позиција во Струга. Четвртиот градоначалнички мандат, кој е во тек, тој го доби на изборите во 2021 година.
Автомобил влета во толпа демонстранти во Белград, повредена една девојка
Една девојка е повредена откако автомобил влетал во толпа демонстранти во Нов Белград, за време на акцијата „генерален штрајк“ во Србија, јавија српските медиуми.
Автомобилот се залетал во редарите и возел со девојката на хаубата, која потоа паднала.
Девојката носела жолт елек, како што носат редарите кои ги обезбедуваат овие собири и протести. Таа била пренесена во Ургентниот центар во Белград.
Полицијата во Србија соопшти дека за инцидентот била приведена девојка родена 1999 година, која управувала со автомобилот. Оттаму додадоа дека приведената ќе биде спроведена во полициска станица за понатамошна постапка од страна на полицијата и обвинителството.
На повик на студентите, во Србија денеска се одржа генерален штрајк во повеќе градови, вклучително и најголемите – Белград, Нови Сад, Ниш.
На повикот да се прекине работата на 24 часа се одзваа културни институции, адвокати, некои училишта и неколку стотици приватни компании, а најавени се и протестни маршеви во Белград.
Низ Србија изминатиот период се одржува акцијата „15 минути молк“ во чест на загинатите во уривањето на настрешницата на реконструираната железничка станица во Нови Сад на 1 ноември.
Студентите блокираат повеќе од 60 факултети и два универзитетски кампуси, барајќи и кривична и политичка одговорност за смртта на 15 лица при уривање на настрешница.
Почна депортацијата на илегални мигранти од САД
Соединетите Американски Држави (САД) уапсија 538 илегални мигранти и депортираа уште стотици во масовна операција за која објави Белата куќа, само неколку дена откако Доналд Трамп го започна својот претседателски мандат.
Соопштението дојде во моментот кога новиот американски претседател го започна своето прво патување во Северна Каролина на југоисток на земјата, како и во демократското упориште Калифорнија на запад - двете држави кои беа погодени од природни катастрофи за што Трамп жестоко критикуваше.
„Администрацијата на Трамп уапси 538 илегални мигранти, криминалци“, објави портпаролката на Белата куќа Каролина Левит на мрежата Икс, додавајќи дека „стотици“ биле депортирани со воени авиони.
„Во тек е најголемата операција за масовна депортација во историјата. Ветувањата исполнети“, напиша Левит.
Доналд Трамп во својата предизборна кампања вети дека ќе се бори против илегалната миграција и својот втор мандат на 20 јануари го започна со серија извршни наредби за запирање на приливот на мигранти во САД.
Тој прогласи „национална вонредна состојба“ на јужната граница со Мексико и најави распоредување на војници, ветувајќи дека ќе ги протера „странските криминалци“.
На денот на инаугурацијата на Трамп, американскиот Сенат, во кој мнозинството се републиканци, усвои нацрт-закон со кој се бара од федералните органи за спроведување на законот да приведат илегални мигранти осомничени за одредени злосторства.
По протестите, Владата и УПОЗ следната недела на средба
На почетокот на следната недела ќе има средба меѓу Владата и Синдикатот на вработените во управата, правосудните органи и здруженијата на граѓаните (УПОЗ) за барањето на синдикалците за додадтоци на плата од 30 проценти и за потпишување на колективни договори.
Премиерот Христијан Мицкоски, најави дека ќе им предложи два-три термини за средба на која ќе разговараат и како што рече „ќе ги анализираме заедно работите“.
„Ќе се сретнеме, ќе разговараме, ќе ги анализираме заедно работите, меѓу другото се подготвува и состанок на Економско-социјалниот совет, ќе можеме и таму да разговараме. Така што само со разговор се решаваат работите. Само со разговор можеме да дојдеме до решение коешто ќе биде успешно“, изјави Мискоски.
Вработени од неколку министерства, Државниот завод за статистика и Државниот архив од 14 до 17 јануари годинава одржаа неколку предупредувачки протести барајќи потпишување на колективни договори и исплата на 30 проценти додатоци на плата.
Претходно, Владата го обвини УПОЗ дека незаконски го организира штрајкот и дека е политички мотивиран.
Денешната најава за средба следува откако претседателот на Синдикатот на УПОЗ, Трпе Деаноски, на протестот од пред Министерството за финансии на 17 јануари годинава, рече дека поднеле формално барање за средба со премиерот за „повторно продолжување на дијалогот што еднострано беше прекинат од страна на Министерството за финансии, со одбивање на предложените колективни договори за додатокот на плата“.
Сенатот го потврди изборот на Трамп за нов директор на ЦИА
Американскиот Сенат потврди уште еден клучен член на тимот за национална безбедност на претседателот Доналд Трамп, гласајќи Џон Ретклиф да биде 25-ти директор на највисоката национална разузнавачка агенција, ЦИА.
Ретклиф, кој беше директор за национална безбедносна служба на крајот од првиот мандат на Трамп, подоцна во текот на денот положи заклетва на церемонија предводена од потпретседателот Џеј Ди Венс.
Венс го нарече Ретклиф „голем патриот“ и рече дека тој е некој што ја има довербата на претседателот.
Ретклиф сега ќе ја води разузнавачката операција која Трамп и републиканците ја критикуваа дека не можела да собере информации за критичните случувања во места како Украина, Авганистан и Блискиот Исток. Исто така, републиканците ја критикуваа ЦИА и за користење информации во одбрана на политиките на претходната администрација.
Ретклиф минатата недела беше испрашуван од членовите на Комитетот за разузнавање во Сенатот кои се интересираа за тоа дали ќе се отпуштаат вработени поради нивните политички ставови и мислења за Трамп кој често ја напаѓаше ЦИА и нејзините проценки.
Ретклиф вети дека нема да го направи тоа.
Тој на сослушувањето во Сенатот рече дека ЦИА треба да работи подобро и да биде чекор пред глобалните закани од Русија, Кина и другите американски непријатели.
Ретклиф пред сенаторите рече и оти ќе се заложи за употреба на вештачката интелигенција и нови чипови, но и дека ќе го зајакне персоналот кој работи на собирање разузнавачки информации.
„Не сме таму каде што треба да бидеме“, рече тој на сослушувањето.
Исто така, кажа и дека ја гледа Кина како најголем американски надворешнополитички ривал и оти Русија, Иран, Северна Кореја, како и нарко-картелите, хакерските банди и терористичките организации се најголема закана за националната безбедност на САД.
Мицкоски за „27 април“: Aко нема организатори, не може да има терористи
Факт е дека ако нема организатори, не може да има терористи. Никој не вели дека тие луѓе не згрешиле, никој не вели дека тие луѓе не направиле престап, но тие луѓе за тој престап доволно време поминале таму и треба тие што водеа политички монтиран процес да си стават прст на чело и да размислат што прават и што направиле, ја коментираше премиерот Христијан Мицкоски, одлуката за амнестија на обвинетите за случајот организатори за 27 април.
Прашан дали можеби смета дека имало притисок врз судијата, Мицкоски рече дека тој ниту го познава, ниту пак некогаш се видел физички со судијата.
„Можеби за тоа треба да дадат одговор сите оние кои што вршеа притисок да преку еден политички монтиран процес луѓе денеска лежат во затвор седум-осум години поради тероризам. Никој од нив не вели дека не направил грешка, направил, но никако не се терористи. Сега кога веќе е јасно дека нема организатори, не знам како може да има терористи“, изјави Мицкоски, кој денеска (24 јануари)изврши увид на градежните активности на патот Катланово-Градманци.
Нагласи дека не станува збор за застарен случај, туку, како што рече, толкувањето е дека обвинението е покренато, откако истекол рокот за да може да се поднесе барање согласно Законот за амнестија.
„Тие немале можност во рокот да поднесат барање, односно биле обесправени. Тоа е суштината, не е дека е застарен предметот или нешто друго“, додаде Мицкоски.
Основниот Кривичен суд Скопје вчера го уважи барањето за амнестија на обвинетите за случајот „Организатори на 27 април“ - ексминистрите Миле Јанакиески и Спиро Ристески, поранешниот собраниски спикер Трајко Вељановски и поранешниот директор на УБК, обвинетиот Владимир Атанасовски.
Судот донесе решение со кое барањето за амнестија на обвинетите се уважува и се запира постапката за обвинетите за кривичното дело загрозување на уставниот поредок на државата.
Апелацискиот суд во април минатата година ја укина првостепената пресуда од јули 2021 година, со која поранешниот спикер Вељаноски беше осуден на шест и пол години затвор, екс министрите Јанакиески и Ристовски добија казна од 6 години и три месеци затвор, додека поранешниот директор на УБК Атанасовски шест години затвор, и предметот го врати на повторно судење.
Клуч на многу врати ширум Србија, во тек е генерален штрајк на повик на студентите
Во Србија се одржува генерален штрајк на повик на студентите за блокади. На повикот да се прекине работата на 24 часа се одзваа културни институции, адвокати, некои училишта и неколку стотици приватни компании, а најавени се и протестни маршеви во Белград.
Студентите ги повикаа граѓаните да не одат на работа на 24 јануари, како и да не се занимаваат со никакви набавки или други финансиски трансакции. Повеќе од 200 бизниси претходно потврдија дека ќе ја прекинат работата во знак на солидарност со студентите.
Во еднодневен штрајк е и Републичкиот синдикат на културата. И адвокатите најавија протест пред Претседателството на Србија.
Голем број основни и средни училишта во Србија го продолжија прекинот на наставата што ја започнаа на 20 јануари, придружувајќи се на барањата на учениците.
Низ Србија се одржа акција „15 минути молк“ во чест на загинатите во уривањето на настрешницата на реконструираната железничка станица во Нови Сад на 1 ноември.
Студентите блокираат повеќе од 60 факултети и два универзитетски кампуси, барајќи и кривична и политичка одговорност за смртта на 15 лица при уривање на настрешница.
Во меѓувреме, пратеничката од опозициската Партија на слободата и правдата Мариника Тепиќ изјави дека полицијата ја запрела и привела неа и уште неколку пратеници и градски советници од Нови Сад кои претходно го блокираа автопатот Нови Сад-Белград во знак на солидарност со барањата на студентите.
Тепиќ на социјалната мрежа Х објави видео во кое вели дека полицијата ги исклучила од автопатот. На видеото се гледаат неколку полициски возила-автомобили и џипови.
На посебна снимка што Тепиќ ја испрати до телевизијата N1, може да се види како полицијата товари неколку луѓе во полициско возило.
Тепиќ претходно изјави дека полицијата ги запрела и им се заканувала дека ќе ги однесе до Судот за прекршоци.
„Човекот ни рече дека сепак ќе не стави сите во полициско возило и ќе не однесе до Прекршочен (Суд) на итна постапка. Ни ги тргнаа возилата на страна, не ни дозволуваат да ги исклучиме, има уште многу полицајци овде, а сега доаѓаат со полициска кола да не уапсат“, рече Тепиќ.
Таа додаде дека нема да се повика на пратеничкиот имунитет кој ја штити од кривично гонење.
Организаторите истакнуваат дека ова нема да биде генерален штрајк во вистинска смисла на зборот, но форма на граѓанска непослушност и еден вид солидарен штрајк. Во изминатиот период секој ден во Србија дел од студентите, учениците и граѓаните застануваат по 15 минути на градските сообраќајници, со цел да им оддадат почит на жртвите од падот на бетонската настрешница на Железничката станица во Нови Сад.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете