Достапни линкови

Вести

Во телефонски разговор Трамп му порачал на Путин да нема ескалација на војната во Украина

Доналд Трамп и Владимир Путин (архивска фотографија)
Доналд Трамп и Владимир Путин (архивска фотографија)

Новоизбраниот претседател Доналд Трамп имал телефонски разговор со рускиот претседател Владимир Путин за војната во Украина, објави Вашингтон пост на 10 ноември, повикувајќи се на извори блиски до Трамп.

Пост објави дека Трамп примил повик во Флорида на 7 ноември, еден ден по разговорот со украинскиот претседател Володимир Зеленски.

Неименуваните извори наведуваат дека Трамп му рекол на Путин да не го ескалира конфликтот во Украина и изразил желба за дополнителни разговори за „рано решавање на војната“.

Путин првично реагираше резервирано на убедливата изборна победа на Трамп, пред неформално да му честита на 7 ноември.

Тој, исто така, ја пофали „храброста“ на Трамп по преживеаниот обид за атентат во јули и рече дека е „подготвен“ да разговара со него.

Упатени во разговорот за Вашингтон Пост изјавија дека Киев бил информиран за разговорот со Путин и немал никакви забелешки.

Американските, руските и украинските власти не ги коментираа наводите на Вашингтон пост.

На кампањата пред изборите на 5 ноември, Трамп тврдеше дека ќе стави крај на војната во Украина, но не понуди детали за тоа како има намера да го стори тоа.

Путин во септември рече дека би сакал да ја види потпретседателката на САД Камала Харис да победи на изборите, но аналитичарите тогаш рекоа дека тоа е дел од напорите на Кремљ да го избегне впечатокот дека се надеваат на победа на Трамп.

Трамп претходно сугерираше дека Украина можеби ќе треба да се согласи на отстапки поврзани со територијата за да постигне мировен договор со Русија.

Во врска со ова, сојузникот на Трамп Брајан Ланзо изјави за Би-Би-Си на 9 ноември дека администрацијата на Трамп ќе се фокусира на постигнување мир во Украина, а не на поддршка на Киев за враќање на териториите окупирани од Русија.

Извештајот на Вашингтон пост за разговорот дојде неколку часа откако Зеленски рече дека Русија истрелала 145 беспилотни летала во Украина во текот на ноќта, што е најголем број за руски ноќни напади од почетокот на инвазијата во февруари 2022 година.

Украина, исто така, лансираше десетици беспилотни летала насочени кон руската престолнина Москва во неделата, при што привремено беа затворени три аеродроми.

Руските сили напредуваа во последните недели, а на 10 ноември Москва соопшти дека го освоила градот Волченко во источниот украински регион Доњецк.

види ги сите денешни вести

Украина одби нов напад на руски дронови

илустрација
илустрација

Системите за противвоздушна одбрана соборија 21 од 59-те беспилотни летала лансирани од Русија кон цели во Украина рано на 14 ноември, објавија украинските воздухопловни сили.

Останатите 38 беспилотни летала биле изгубени на локацијата откако нивните навигациски системи биле заглавени од украинските системи за електронско војување, соопшти воздухопловството.

Исто така, во руското гранатирање загинале две лица, а осум беа ранети во изминатите 24 часа во селото Шевченко во источниот украински регион Доњецк, објави регионалното обвинителство.

Во меѓувреме, руското Министерство за одбрана соопшти дека нејзината противвоздушна одбрана соборила два украински беспилотни летала рано на 14 ноември - еден над регионот Курск и еден над регионот на Белгород.

Шефот за нуклеарна програма на ОН Гроси на средба со иранските лидери во Техеран

Рафаел Гроси, шефот на Меѓународната агенција за атомска енергија
Рафаел Гроси, шефот на Меѓународната агенција за атомска енергија

Рафаел Гроси, шефот на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), во четврток (14 ноември) е во Техеран за да ги продолжи преговорите за иранската нуклеарна програма.

Според државната иранска новинска агенција ИРНА, првите разговори ќе бидат со министерот за надворешни работи Абас Арагчи. Предвидено е Гроси да се сретне и со шефот на иранската организација за атомска енергија, Мохамед Ислами, и за прв пат да разговара со претседателот Масуд Пезешкијан, кој се смета за умерен.

Гроси неодамна изрази загриженост за зголемувањето на високо збогатениот ураниум во Иран. Тој се пожали дека Техеран не дозволува искусни инспектори на МААЕ да влезат во земјата и не е подготвен да зборува за отворени прашања во врска со тајните нуклеарни активности.

Според Гроси, преговорите во Техеран треба да помогнат во спроведувањето на претходните договори и да се обезбеди транспарентност.

Според меѓународниот нуклеарен договор од 2015 година, Иран се согласи да ја ограничи својата нуклеарна програма во замена за укинување на западните санкции. Меѓутоа, откако САД еднострано се повлекоа од договорот во 2018 година и воведоа нови санкции, Иран почна да ги игнорира условите од договорот.

Земјата го зголеми нивото на збогатување ураниум на 60 отсто и има вкупно залихи од над 6000 килограми збогатен ураниум. Техеран Исто така, значително ја ограничи соработката со МААЕ. За време на неговата изборна кампања, Пезешкијан истакна дека сака да ги продолжи нуклеарните преговори со Западот со цел да се укинат меѓународните санкции.

Санкциите ја втурнаа земјата во голема економска криза. Сепак, поради сложената политичка ситуација, набљудувачите сметаат дека предвремените преговори со четирите западни страни во Виенскиот нуклеарен договор - Германија, Франција, Велика Британија и САД - се малку веројатни.

Новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп е против нуклеарниот договор и се повлече од договорот за време на неговиот прв мандат. Во моментов, исто така, постои дипломатско замрзнување меѓу Германија и Иран поради неодамнешната егзекуција на германско-ирански државјанин. Париз и Лондон, исто така, покажаа мал интерес за обновување на преговорите.

Еден повреден во експлозија во скопска Керамидница

илустрација
илустрација

Едно лице било повредно откако утринава во 09:20 часот, во дворно место во скопската населба Керамидница била фрлена експлозивна направа.

Од Министерството за внатрешни работи велат дека повредениот бил веднаш пренесен во ГОБ „Св. Наум Охридски“ за да му биде укажана медицинска помош.

Оттаму додаваат дека се преземаат мерки за расчистување на случајот.

Комисиска расправа за Предлог буџетот за 2025 година

илустрација
илустрација

Во Комисијата за финансирање и буџет ќе се расправа по Предлог-буџетот за 2025 година. Проектиран е на приходи во вредност од 5,8 милијарди евра, што е за 13 проценти повеќе од овогодишниот буџет. Предвидено е расходите да изнесуваат 6,5 милијарди евра.

Mинистерката за финансии, Гордана Димитриеска-Кочоска посочи дека Предлог-буџетот содржи мерки за фискална консолидација и дисциплинирано даночно трошење, и мерки и политики за поттикнување на економскиот раст.

Во Предлог-буџетот, според министерката, се намалуваат средствата за непродуктивни трошења како што се ставките за мебел и возила, а обезбедени се средства за поддршка на животниот стандард на хграѓаните, односно средства за зголемување на пензиите за 2500 денари во март за што се предвидени 105 милијарди денари. За исплата на плати обезбедени се 48 милијарди денари во ставката за плати и 2 милијарди денари дополнително во блок дотации за зголемување на платите во образованието, како и пари за поддршка на ранливите категории за кои се предвидени 14,5 милијарди денари, за здравствена заштита 5,2 милијрди денари повеќе или вкупно 53,4 милијарди денари.

За социјалдемократите предложениот буџет е нереален, неразвоен и недомаќински. Тврдат ќе продуцира нови долгови. Од оваа партија поднеле над 200 амандмани во кои, како што рече лидерот Венко Филипче, главниот фокус е на зголемување на платите во јавниот сектор и обезбедување подобри услови за работат и квалитетни јавни услуги.

„Проектираниот раст на БДП е нереален, бидејќи и Народна банка и Светска банка одат со многу пониски прогнози“, изјави Филипче.

Според него се зголемуваат парите за непродуктивните трошоци, а има кратење во клучните сектори.

Според процедурата, првите 10 дена од расправата за Буџетот се резервирани во матичната комисија. Откако ќе помине амандманската расправа, Предлог-буџетот се сели на пленарна седница, каде има пет дена расправа и потоа усвојување на државната каса за 2025-та година.

Нови напади на Хезболах на северот на Израел

илустрација
илустрација

Либанскиот Хезболах соопшти дека истрелал проектили врз армиски позиции во северен Израел, откако ја презеде одговорноста за нападот врз израелските војници распоредени во јужен Либан.

Проиранското движење соопшти дека „проектили биле насочени кон израелските непријателски сили во Саса“.

Како што се додава, нападот се случил синоќа (13 ноември) во 23:50 часот по локално време.

Израелската армија објави дека шест израелски војници загинале во нападите на Хезболах, кој ја презеде одговорноста за нападите, додека најмалку осум лица загинаа во нападите врз Либан.

Хезболах е и вооружена група и политичка партија која контролира голем дел од јужен Либан. ЕУ не го стави на црната листа неговото политичко крило, туку само вооруженото. Политичката партија Хезболах има места во либанскиот парламент.

Украина негира дека ќе развие нуклеарно оружје

Киев, Украина
Киев, Украина

Портпаролот на Министерството за надворешни работи на Украина, Георгиј Тихи, го демантираше написот на „Тајмс“ дека Украина може да направи нуклеарна бомба и рече дека Киев не планира да развива нуклеарно оружје.

„Украина се придржува до НПТ (Договор за неширење нуклеарно оружје), ние не поседуваме, развиваме или имаме намера да создаваме нуклеарно оружје. Украина тесно соработува со МААЕ и е целосно транспарентна во мониторингот, што ја исклучува употребата на нуклеарни материјали за воени цели“, рече Тихи, коментирајќи го написот на британскиот весник „Тајмс“ дека Киев може да развие елементарна нуклеарна бомба користејќи плутониум за неколку месеци доколку Доналд Трамп ја прекине воената помош на САД.

„Тајмс“ се повикува на „аналитички документ подготвен за Министерството за одбрана на Украина“ од девет нуклеарни реактори во украинските нуклеарни централи.

Инаку руските власти се заканија дека евентуалната одлука на Западот да му дозволи на Киев да користи донирано оружје за подлабоко напаѓање на руската територија ќе резултира со голема ескалација на неговата војна против Украина, што може да вклучи употреба на нуклеарно оружје.

Русија ја почна инвазијата на Украина на 24 февруари 2022 година.

Републиканецот Џон Тун е новиот претседател на Сенатот

 Џон Тун
Џон Тун

Републиканците во американскиот Сенат го избраа Џон Тун за претседател на тоа тело, со што е завршена значителна промена во нивното раководство со враќањето на новоизбраниот претседател Доналд Трамп во Белата куќа.

„Тоа е нов ден во Сенатот на Соединетите Држави“, им рече Тун на новинарите веднаш по изборот.

Тој рече дека неговото мнозинство ќе работи на заострување на законите за гранична безбедност, намалување на трошоците за енергија и укинување на регулативите што тие ги сметаат за оптоварувачки.

„Возбудени сме што ќе го вратиме мнозинството и ќе работиме со нашите колеги во Претставничкиот дом за спроведување на агендата на претседателот Трамп“, рече Тун.

Трамп му честиташе на Тун за неговиот избор за лидер на мнозинството во Сенатот. Во објава на својата социјална мрежа, тој рече дека со нетрпение очекува да работи со Тун и другите членови на раководството на републиканците во Сенатот за „Да ја направиме Америка повторно голема“.

Републиканците ќе имаат најмалку 52 од 100 претставници во Горниот дом и тие се на пат да го задржат мнозинството во Долниот дом, кој се уште ги чека конечните резултати од изборите.

Тун е 63-годишен ветеран претставник кој важи за умерен и близок со многу републиканци.

Во моментов тој е вториот највисоко рангиран републиканец во Сенатот, а на новата функција ќе го наследи 82-годишниот Мич Меконел, лидер на тој дом со најдолг мандат во историјата.

Тун ги победи сенаторите Џон Корнин од Тексас и Рик Скот од Флорида, близок сојузник на Трамп поддржан од влијателни непартиски личности како милијардерот Илон Маск и конзервативниот коментатор Шон Ханити.

Трамп јавно не поддржа ниту еден од кандидатите.

Француското обвинителство бара затворска казна за Марин Ле Пен

Марин Ле Пен
Марин Ле Пен

Jавниот обвинител синоќа (13 ноември) побара лидерката на француската десница Марин Ле Пен да биде прогласена за виновна за проневера, осудена на затвор и забрана да се кандидира за јавна функција, вклучително и за претседател на Франција, во следните пет години.

Ле Пен, нејзината партија Национален митинг и уште 24 луѓе, меѓу кои и сегашни и поранешни пратеници и европратеници, се обвинети за незаконско користење на средствата на Европскиот парламент за плаќање на парламентарните асистенти, што тие го негираа, пишува Политико.

Обвинителите сакаат Ле Пен да добие најстрога казна, истакнувајќи дека таа била и член на Европскиот парламент и лидер на партијата кога биле извршени кривичните дела. Тие побараа од судијата да ја осуди на пет години затвор, од кои три години се условни, заедно со парична казна од 300 000 евра.

Забраната за кандидирање за јавни функции би траела и по 2027 година, кога треба да се одржат следните претседателски избори.

Што е најважно, обвинителите сакаа казната да стапи во сила веднаш, без разлика дали Ле Пен ќе поднесе жалба до понискиот суд.

Бајден и Трамп се сретнаа во Белата куќа – ветија мирен трансфер на власта

Трамп и Бајден одржаа средба во Овалната соба.
Трамп и Бајден одржаа средба во Овалната соба.

Новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп, и актуелниот претседател Џо Бајден, долгогодишни политички ривали, денеска (13 ноември) се сретнаа во Белата куќа, за првпат откако Трамп победи на изборите минатата недела. Двајцата ветија непречена транзиција на власта во јануари.

Во мирна атмосфера прекривајќи ги тензиите меѓу нив двајцата, Трамп и Бајден седнаа еден до друг во Овалната соба.

Бајден го победи Трамп на изборите во 2020 година, но оваа година се откажа од претседателската трка откако во јули имаше катастрофален настап на дебата со Трамп. Тој ја препушти кандидатурата на потпретседателката Камала Харис, која загуби.

„Очекуваме да имаме, како што рековме, непречена транзиција“, рече Бајден додавајќи кон Трамп: „Добредојдовте, добредојде назад“.

„Политиката е тешка, и во многу случаи тоа не е многу убав свет, но денес е убав, и навистина ја ценам транзицијата која е мирна онолку колку што може да биде. Навистина го ценам тоа, Џо“, рече Трамп, кој ќе ја преземе функцијата на 20 јануари.

Средбата меѓу Бајден и Трамп беше контраст на критиките што тие ги разменуваа меѓу себе низ годините наназад. Нивните тимови имаат многу различни ставови за политиката, почнувајќи од климатските промени, па се до Русија и до трговијата.

Поворката со автомобили во која се наоѓаше Трамп помина низ силно обезбедената капија на Белата куќа, по што Бајден го пречека поранешниот и идниот претседател во Овалната соба.

Првата дама Џил Бајден му се придружи на Бајден во пречекот на Трамп. Белата куќа соопшти дека таа му дала на Трамп рачно напишано писмо со честитки за неговата сопруга Меланија Трамп и „ја изразила подготвеноста на нејзиниот тим да помогне во транзицијата“.

Во меѓусебните критиките што претходно си ги упатуваа, Бајден (81) го прикажуваше Трамп како закана за демократијата, додека Трамп (78) го прикажуваше Бајден како некомпетентен. Трамп и лажно тврдеше дека имало широко распространети нерегуларности на изборите во 2020 година, кои ги загуби од Бајден.

Претходно во текот на денот, Трамп ја прослави својата победа со републиканците во Претставничкиот дом кои имаат големи шанси да ја задржат контролата врз Долниот дом на Конгресот, за што сè уште се очекуваат резултатите од гласањето на 5 ноември.

„Зарем не е убаво да се победи? Убаво е да се победи. Секогаш е убаво да се победи“, рече Трамп.

За седум места во Советот на АВМУ во трка се 22 кандидати

Кандидатите денеска се претставија пред собраниската Комисија за прашања на изборите и именувањата.
Кандидатите денеска се претставија пред собраниската Комисија за прашања на изборите и именувањата.

По десет години, Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги (АВМУ) би требало да добие нов состав.

Во трка за седумте места во Советот на АВМУ се 22 кандидати кои денеска (13 ноември) се претставија во Собранието, пред Комисијата за прашања на изборите и именувањата.

Пратеникот од владејачката ВМРО-ДПМНЕ, Ѓорѓија Сајковски, на крајот од седницата рече дека верува оти седумтемина што ќе бидат избрани „ќе го дадат максимумот“ за да се подобрат медиумските услуги, но и дека со нивниот ангажман во Советот на ААВМУ ќе се овозможи и подостоинствена работа на новинарите.

„Верувам дека секој од нив би дал максимален придонес зашто на денешната јавна расправа слушнавме импресивни настапи и идеи за следниот период на ААВМУ“, рече Сајковски.

Профилот на кандидатите за членови на Советот е разнолик и дел од нив, меѓу другото, се и правници, новинари, аналитичари, информатичари … Меѓу нив има и актуелни членови на Советот, но и вработени на други позиции во АВМУ.

На јавниот конкурс беа пријавени 31 кандидат, во меѓувреме еден се откажал, а шестмина беа дисквалификувани зашто не донеле уверение за државјанство.

Останаа само 24, но непосредно пред денешната седница на собраниската комисија, се откажаа двајца од кандидатите: Миле Бошњаковски и Виктор Грозданов.

22 кандидати од кои пратениците понатаму треба да го изберат новиот состав на АВМУ се: Сашо Стефановски, Нафије Селмани, Драгица Љубеска, Петар Џуровски, Емилија Петреска Камењарова, Шабан Даљипи, Андријана Скерлев Чакар, Лазо Петрушевски, Зоран Фиданоски, Арбен Саити, Емилија Јаневска, Давор Башоски, Даут Даути, Гордана Мајнова, Виктор Павловски, Владимир Ѓорѓиевски, Елена Стојковска, Зеријета Хајро Јајага, Цветанка Миновска, Стојанче Наумов, Афрона Верзиволи и Борис Арсов.

Законот забранува за член на Советот да биде избрано лице кое е именувано од страна на Собранието или Владата. Законот, исто така, забранува за членови на Советот да бидат избрани лица кои биле членови на раководни органи на политичките партии во последните 10 години. Законот бара кандидатите да имаат работно искуство од најмалку осум години во струката и кои во јавноста се истакнале во областа на комуникологијата, новинарството, информатиката, културата, економијата или правото.

Сегашните членови беа избрани во 2014 со мандат од 7 години. Законот потоа се смени за мандатот да се скрати на 5 години, но беа донесени и измени мандатот на актуелните членови да им трае додека не се изберат нови. Со години Собранието не можеше да изгласа нови, што беше нотирано и во извештајот на Европската комисија за напредокот на земјава.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG