Студентите кои ги блокираа факултетите на Универзитетот во Нови Сад протестираат пред зградата во која се наоѓаат судовите и обвинителствата во тој град.

Главната порака на студентите е дека нема да дозволат „извршната власт да врши притисок врз судството“.

Тие бараат правична кривична истрага и гонење на одговорните за падот на настрешницата на железничката станица во Нови Сад, кога на 1 ноември 2024 година загинаа 15 лица.

Бранислав Ѓорѓевиќ, студент на Филозофскиот факултет во Нови Сад, рече дека студентите се собрале затоа што на 8 јануари судот треба да одлучи дали поранешниот министер за градежништво, транспорт и инфраструктура, Горан Весиќ, ќе биде во притвор или не.

„Дојдовме да ги поддржиме сите луѓе кои работат во овој систем и се плашат. Ако ви недостасува кичмата, ќе ви ја ставиме ние нашата. Но ве молам, работете фер и според законот“, рече тој.

Вишото јавно обвинителство во Нови Сад поднесе обвинителен акт против 13 лица, меѓу кои и Горан Весиќ, во врска со несреќата во Нови Сад на 30 декември.

Меѓутоа, еден ден подоцна, Вишиот суд во Нови Сад одби да му одреди притвор на Весиќ.
Насобраните студенти тропаа со тапани, тави, труби пред судовите и обвинителствата, а се слушаа и извици „Затвор, затвор“.

Тие развија знаме на кое пишува „Правдата е на тест“ и пораките „Индекс на револуција“, „Ти не си Србија“ и „Веќе не се плашиме да ги налутиме лошите“.

Уште рано утрото, полицијата со опрема за разбивање на демонстрации се појави пред Палатата на правдата на улицата Сутјеска. Пред главниот влез се поставени метални огради.

Учениците ги поканија средношколците, просветните работници, земјоделците и други граѓани да им се придружат. Тие инсистираат, како што наведуваат, „факултетите да останат затворени, а очите отворени“.

Ректоратот и сите факултети на Универзитетот во Нови Сад се под блокада.

Студентите бараат политичка и кривична одговорност за падот на настрешницата на железничката станица во Нови Сад, објавување на сите документи поврзани со реконструкцијата на станицата и зголемување на буџетот на факултетот.

Блокадите продолжија и за време на празниците.

Министерот за надворешни работи на Австрија Александар Шаленберг ќе биде привремен премиер на земјата, додека екстремно десничарската Партија на слободата се обидува да формира нова коалициска влада, објави денеска (8 јануари) Кабинетот на претседателот.

Шаленберг ќе ја преземе функцијата од канцеларот во заминување Карл Нехамер, кој најави оставка во текот на викендот, откако не успеаја неговите напори да формира коалиција без Партијата на слободата.

Нехамер планира да се пензионира во петок.

Кабинетот на претседателот Александар Ван дер Белен објави дека тој официјално ќе го задолжи Шаленберг „да ја води привремената влада“.

Тоа ќе биде втор пат Шаленберг да биде премиер на Австрија.

Шаленберг беше канцелар помалку од два месеци на крајот на 2021 година, откако Себастијан Курц поднесе оставка и пред премиерската функција да му припадне на Нехамер, кој се врати во Министерството за надворешни работи.

Антиимиграциската, евроскептичната и пријателска на Русија-Партија на слободата, победи на парламентарните избори во септември, но другите партии тогаш рекоа дека нема да соработуваат со неа за формирање влада.

Откако Нехамер ја објави својата оставка, неговата конзервативна Австриска народна партија направи остар пресврт од претходното одбивање дури и да ја разгледа соработката со Партијата на слободата и нејзиниот лидер Херберт Кикл.

Кикл во понеделникот доби мандат да се обиде да ја формира првата влада предводена од екстремната десница по Втората светска војна.

Тоа е процес кој може да потрае со недели или месеци и не е гарантиран успех, пишува АП.

Шаленберг рече дека нема да остане во владата под Кикл.

Шумски пожар беснее во елитната област на Лос Анџелес, Калифорнија. Пожарот уништи куќи и создаде сообраќаен метеж, додека 30000 луѓе веќе се евакуирани.

Изгореа најмалку 510 хектари од областа Пацифик Палисејдс, помеѓу Санта Моника и Малибу, изјавија официјалните лица кои исто така предупредија на екстремна опасност од ширење на пожарот поради силните ветрови кои пристигнаа по долготрајната суша.

Според противпожарните служби, сè уште не постои можност за спречување на пожарот.

Командантот на батаљонот и портпаролот на Калифорнискиот оддел за шумарство и противпожарна заштита, Дејвид Акуна одговарајќи на прашање на Си-Ен-Ен дали постои можност за ставање на огнот под контрола поради силните ветрови, рече:

„Не. Искрено, не постои таква можност."

Сведоци истакнуваат дека голем број куќи се во пламен, кој речиси ги пеплосал нивните автомобили додека бегале од ридовите на кањонот Топанга.

„Пожарникарите не биле во можност да ја користат воздушната сила поради силните ветрови“, порача портпаролката на градот Лиза Дердеријан.

Пред да избувне пожарот, Националната метеоролошка служба го издаде најголемото предупредување за екстремен пожар во поголемиот дел од округот Лос Анџелес од вторник до четврток, предвидувајќи на силни ветрови.

Во комбинација со ниската влажност и сувата вегетација поради недостиг на дожд, условите се исклучително опасни.

Во моментов, десет зони се под наредба за евакуација, што значи дека постои „непосредна закана за животот" и жителите мора веднаш да ја напуштат областа.

Дополнителни 18 зони се под потенцијална закана и е издадено предупредување за евакуација.

Потпретседателката на САД, Камала Харис изјави дека сочувствува со сите погодени од пожарите во Јужна Калифорнија.

„Се молиме за сите оние кои мораа да ги напуштат своите домови и да помислат на семејствата чии домови, бизниси и училишта сè уште во опасност. Ние сме длабоко благодарни на хероите на итните служби кои ја ризикуваат сопствената безбедност за да го изгаснат пламенот и да ги заштитат заедниците", додаде таа во изјавата.

Пет училишта во областа Unified School District во Лос Анџелес ќе бидат затворени поради пожарот, а часовите ќе се одржуваат онлајн.

Во Солун е потврден првиот случај на човечкиот метапневмовирус (ХМПВ) кај 71-годишен маж, кој е хоспитализиран. Како што јавуваат грчките медиуми, според грчките епидемиолози и министерот за здравство, нема простор за паника, бидејќи како што објаснуваат, станува збор за вирус познат над 20 години.

Грчките медиуми објавија дека мажот се заразил од неговата ќерка која била во Кина на одмор, каде што во моментов постои епидемија на метапневмовирусот.

Во интервју за грчката телевизија „Антена“ министерот за здравство Адонис Георгиадис рече дека „не постои никаква причина за загриженост“, бидејќи станува збор за познат вирус, но и објасни дека побарале темелна анализа на потврдениот случај за да видат дали можеби станува збор за сој што не е познат или дали има некои опасни карактеристики.

„Метапневмовирусот не е нешто ново, како што беше Ковид во 2019 година, кога започна од Кина. Станува збор за познат вирус кој напаѓа луѓе што со нарушено здравје или мали деца, кои сè уште немаат развиено имунитет“, објасни Георгиадис.

Професорот по епидемиологија на Медицинскиот факултет во Атина, Гикас Мајоркинис за државната телевизија ЕРТ посочи дека метапневмовирусот е „вирус за кој знаеме најмалку од 2001 година и за кој студиите покажаа дека кај луѓето постои со децении“ и дека засега, не е особено опасен, „иако може да одведе многу деца, како и луѓе кои припаѓаат на високоризични групи, во болница“.

Професорот објасни дека не постои вакцина или специфичен третман за ХМПВ, бидејќи се смета дека предизвикува релативно блага респираторна инфекција и не станува збор за сериозен вирус.

Иран погуби најмалку 901 лице во 2024 година, вклучително и 31 жена, од кои некои биле осудени за убиство на нивните сопрузи додека се спротиставиле на силување или други случаи на семејно насилство. Ова е рекорден број во последните девет години и предизвика остри реакции во Обединетите Нации.

Околу 40 од вкупните егзекуции се извршени само во последната недела од декември, соопшти високиот комесар на ОН за човекови права во извештајот објавен на 7 јануари.

„Зголемувањето на бројот на егзекутирани луѓе во Иран во текот на изминатата година е многу загрижувачки“, рече високиот комесар Волкер Турк, додавајќи дека вкупниот број се искачи од 853 во 2023 година.

„Крајно време е Иран да го спречи овој постојано зголемен бран егзекуции“, додаде тој.

ОН соопштија дека повеќето од егзекуциите биле за прекршоци поврзани со дрога, но додаваат дека биле егзекутирани и дисиденти и луѓе поврзани со протестите во 2022 година.

Протестите избувнаа низ Иран во 2022 година, а беа предизвикани од смртта на Махса Амини, млада жена која беше уапсена за наводно кршење на законот за хиџаб, додека беше во полиција. За време на протестите, жените и девојките ги вадеа и ги палеа марамите.

Властите извршија брутално задушување на демонстрантите, стотици луѓе беа убиени, а илјадници ранети.

Во последниот извештај, Тирк го повика Техеран да ги запре сите идни егзекуции.

„Тоа е некомпатибилно со основното право на живот и го зголемува неприфатливиот ризик од егзекуција на невини луѓе. И, да бидам јасен, никогаш не може да се наметне за однесување што е заштитено со меѓународното право за човекови права“, рече Турк.

Портпаролката на ОН Лиз Тросел изјави дека бројот на егзекутирани жени во Иран е највисоката бројка во последните 15 години.

„Поголемиот дел од случаите вклучуваа обвиненија за убиство. Значителен број од жените беа жртви на семејно насилство, детски бракови или принудни бракови“, рече таа.

Тросел за Ројтерс изјави дека една од жените погубени за убиство го убила нејзиниот сопруг за да го спречи да ја силува нејзината ќерка.

Конзервативната исламска држава има долга историја на кршење на правата на граѓаните, особено на жените и девојчињата.

Масуд Пезешкијан, кој многумина го означуваа како реформист, победи на претседателските избори во Иран во јули, ветувајќи дека подобро ќе ги заштити правата на жените и малцинствата, но многу активисти за права и меѓународни набљудувачи остануваат скептични за тоа прашање.

Украински беспилотни летала навлегле длабоко во Русија во текот на ноќта и го нападнале регионот Саратов, предизвикувајќи голем пожар во градот Енгелс, објави во среда (8 јануари) локалниот гувернер.

Регионот е домаќин на голема воздушна база за стратешки бомбардери кои се дел од руските нуклеарни сили. Украина и претходно ја напаѓаше базата со беспилотни летала, но нема информации дали таа била цел во оваа прилика.

Руските новински извештаи велат дека пожарот бил во нафтена постројка. Непроверени видеа и фотографии објавени на социјалните мрежи покажаа голем оган и густи облаци од чад.

Регионалниот гувернер Роман Бусаргин изјави дека градовите Саратов и Енгелс, на спротивните страни на реката Волга, биле предмет на „масовен напад со беспилотни летала“ и дека имало пожар на индустриска локација, но дека нема жртви.

„Има доволно сили и ресурси за локализирање на пожарот“, објави тој на Телеграм.

Руското Министерство за одбрана соопшти дека во текот на ноќта биле уништени 11 украински дронови над регионот Саратов, а 21 над други делови на Русија и Азовското Море. Не се споменуваат штети.

Воздухопловната база Енгелс се наоѓа на околу 730 километри југоисточно од Москва и на стотици километри од украинската граница. Во декември 2022 година, тројца припадници на руските воздухопловни сили беа убиени кога таму беше соборен дрон.

Независниот медиум Астра објави дека складиштето за нафта каде горел пожарот обезбедува гориво за воздухопловната база. Ројтерс не можеше да го потврди тоа.

Соединетите Држави воведоа санкции против шефот на кабинетот на унгарскиот премиер Виктор Орбан поради неговата наводна „вмешаност во корупција“ во таа земја, се вели во соопштението на американското Министерство за финансии.

Антал Роган, кој е задолжен за контрола на разузнавачките служби и медиумите, е обвинет за „оркестрирање системи на корупција за контрола на стратешките сектори на унгарската економија и пренасочување на приходите во своја корист и во корист на лојалните поддржувачи на неговата политичка партија.

„САД нема да се двоумат да бараат одговорни поединци, како Роган, кои ја користат моќта на нивната канцеларија за незаконски да се збогатат себеси и своите пријатели на сметка на нивната земја и нивните сограѓани“, изјави високиот претставник на одделот Бредли Т. Смит.

Роган со децении е близок соработник на Виктор Орбан.

Судот во Сеул синоќа (7 јануари) повторно издаде налог за апсење на претседателот на Јужна Кореја, Јун Сук-јол, кој е обвинет за бунт и беше изгласано негово отповикување.

Демонстрантите и поддржувачите на Јун и денеска се пред претседателската палата.

Претседателската безбедносна служба минатата недела постави бодликава жица и барикади пред претседателската палата, блокирајќи го пристапот до Јун, кој одбива да се појави на распит.

Јун е под истрага за бунт поради неговото прогласување воена состојба на 3 декември, што ја шокираше Јужна Кореја и доведе до првиот налог за апсење на актуелен претседател. Против Јун се води уште еден судски процес пред Уставниот суд откако на 14 декември му беше изгласан отповик поради прогласувањето воена состојба.

Директорор на Канцеларијата за истраги за корупција на високо ниво О Донг-вон синоќа се извини за неуспешнит обид за апсење на Јун на 3 јануари.

Тој ја прекин акцијата за апсење на Јун откако човечки синџир од стотици членови на претседателското обезбедување и припадници на армијата спречија да влезе во претседателската палата.

Се што е можно ќе направиме за да ја постигнеме нашата цел и овојпат ќе се подготвиме темелно и со голема решителност, така што вториот обид за извршување на наредбата да биде последен, наведе О пред парламентарната комисија.

Но, не е познато колку време ќе биде потребно да се изврши новиот налог за апсење на Јун.

Новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп повторно изјави дека сака преговорите со Русија за ставање крај на војната во Украина да започнат набргу откако ќе се врати во Белата куќа, но не даде конкретни информации за тоа кога тие ќе се одржат.

Трамп рече дека сака разговорите да започнат наскоро бидејќи „Русија губи многу млади луѓе, а исто така и Украина“.

Трамп на прес-конференцијата во неговиот имот Мар-а-Лаго на Флорида, не кажа дали и кога ќе се сретне со рускиот претседател Владимир Путин, но изјави дека таква средба нема да биде соодветна пред да биде инаугуриран на 20 јануари.

„Не можам да ви го кажам тоа, но знам дека Путин би сакал да се сретнеме“, изјави Трамп.

На крајот на декември, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, рече дека нема предуслови за средба меѓу американскиот и рускиот претседател.

Новоизбраниот претседател во текот на неговата изборна кампања изјави би можел да стави крај на конфликтот во Украина во рок од 24 часа по преземањето на функцијата. На прес-конференцијата Трамп изјави дека се надева оти ќе ги прекине борбите во рок од шест месеци.

Враќањето на Трамп во Белата куќа носи неизвесност за тоа какво влијание ќе има тој врз речиси тригодишниот конфликт и дали може да има преговори.

Но, Трамп на прес-конференција рече дека е решен да „го направи како што треба“, додавајќи дека тоа е „тешка задача“.

Украинските власти се загрижени дека какви било набрзина договорени преговори би можеле да и овозможат на Русија да ја задржи украинската територија што ја зазеде, а истовремено да им даде време на руските сили да се одморат и реорганизираат.

Украинците, исто така, сакаат да го натераат Трамп да ја продолжи американската воена поддршка за нивната земја.

Украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха на 7 јануари соопшти дека најавената посета на специјалниот пратеник на Трамп за Украина и Русија Кит Келог во Украина е откажана и ќе мора да биде презакажана.

Келог рече дека потенцијалните разговори за прекин на огнот би можеле да започнат веднаш штом Трамп ќе ја преземе функцијата. Тој во интервју за Фокс њуз во декември, рече дека војната може да биде „решена во следните неколку месеци“.

Планираните средби меѓу Келог и украинските претставници се „исклучително важни“, рече Сибиха на прес-конференцијата со неговиот исландски колега во посета на земјата.

„Уверен сум дека оваа средба ќе се одржи во догледно време“, изјави тој за новинарите во Киев.

„Ние сме во контакт за јасно да ги дефинираме условите на неговата организација и да се погрижиме средбата да биде што е можно позначајна.

Трамп не беше прашан за извештајот дека администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден ќе објави голем финален пакет воена помош за Украина како дел од посетата на министерот за одбрана Лојд Остин на Германија на 9 јануари.

Остин треба да се сретне со претставници на околу 50 земји партнери во украинската одбранбена контакт група во воздухопловната база Рамштајн во Германија.

Пакетот се очекува да биде „значаен“, според двајца официјални лица кои ги информираа новинарите за патувањето на Остин. Официјалните лица не ја прецизираа точната сума.

Патувањето на Остин ќе биде негова последна средба со контакт групата, која ја организираше откако Русија ја започна својата целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година. Заедно, земјите обезбедија повеќе од 126 милијарди долари во оружје, воена обука и помош од почетокот на војната . Американскиот дел од вкупниот износ изнесува 66 милијарди долари.

Пакетот, кој ќе биде објавен подоцна оваа недела, ќе биде извлечен од постоечките залихи на САД со цел да се достави најголемиот дел од оружјето во Украина до инаугурацијата на Трамп, рече еден од официјалните лица.

Трамп, исто така, ги повика членките на НАТО да ги зголемат трошоците за одбрана на 5 отсто од БДП, од сегашната цел од 2 отсто, засилувајќи го неговото долгогодишно тврдење дека не плаќаат доволно за американската заштита“.

Најмалку 126 луѓе загинаа во силниот земјотрес што на 7 јануари го погоди хималајскиот регион на Тибет во југозападна Кина. Најмалку 130 луѓе се повредени, а стотици куќи се уништени.

Околу 1.500 пожарникари и спасувачи се ангажирани во потрагата по луѓето во урнатините, соопшти Министерството за вонредни состојби.

Американскиот геолошки институт соопшти дека земјотресот бил со јачина од 7,1 степени, на длабочина од околу десет километри. Кина забележа магнитуда од 6,8 степени по Рихтеровата скала.

Епицентарот на земјотресот бил на околу 75 километри североисточно од Монт Еверест, кој се наоѓа на границата на две земји. Областа е сеизмички активна и е местото каде што се судираат индиската и евроазиската плоча.

Според новинската агенција Ксинхуа, земјотресот го погоди северното подножје на Хималаите во близина на еден од најсветите градови на Тибет, оштетувајќи ги зградите околу Шигатсе и принудувајќи ги луѓето на улиците во соседните Непал и Индија.

Шигатсе е седиште на Панчен Лама, една од најважните фигури на тибетскиот будизам, чиј духовен авторитет е само втор по Далај Лама.

Шест села се на пет километри од епицентарот, соопшти кинеската државна CCTV, без да даде дополнителни детали.

Земјотресот бил почувствуван и во Катманду, главниот град на соседен Непал, како и во делови од Индија.

Тибет, како и целиот југозападен дел на Кина, Непал и северна Индија, често се погодени од земјотреси предизвикани од судирот на индиската и евроазиската тектонска плоча.