Вести
Мелони го поздрави „храбриот“ договор за мигрантите со Албанија
Италијанската премиерка Џорџа Мелони на 15 октомври ги отфрли критиките за контроверзниот договор за испраќање мигранти во Албанија, јавува новинската агенција Франс прес. Италија во понеделникот почна да ги префрла првите мигранти во албанските центрите. Првите мигранти се 16 мажи од Египет и Бангладеш, а треба да пристигнат во Албанија во среда.
„Тоа е нов, храбар, пат без преседан, но кој совршено го одразува европскиот дух и има се што е потребно за да се следи и со другите нации кои не се членки на ЕУ“, рече Мелони.
Овој договор доаѓа пред самитот на Европската унија во Брисел неделава, каде темата миграцијата ќе биде една од главните теми за дискусија.
Во писмото до земјите-членки пред разговорите, шефицата на Европската комисија Урсула фон дер Лајен рече дека блокот „ќе може да извлече лекции од ова (албанско) искуство во пракса“.
Италијанските два прифатни центри во Албанија ќе работат според италијанскиот закон, со италијанско обезбедување и персонал, а судиите ќе ги разгледуваат случаите преку видео од Рим.
Но, групите за човекови права се прашуваат дали ќе има доволно заштита за барателите на азил.
„Првите луѓе што пристигнаа во новите италијански центри за притвор заслужуваат подобро отколку да бидат предмет на овој опасен политички експеримент“, вели италијанската директорка на хуманитарната организација Меѓународниот комитет за спасување,Сузана Занфрини.
„Дури и кога ќе се отвораат вратите на овие нови објекти, некои огромни прашања остануваат неодговорени за тоа како Италија ќе се погрижи правата на луѓето да бидат заштитени надвор од јурисдикцијата на ЕУ“, додаде таа.
Медитеранскиот брег на Италија долго време е цел на мигрантите кои се надеваат да стигнат до Европа.
Десничарската партија на Мелони вети дека ќе го запре мигрантскиот бран во Италија, во кампањата на парламентарните избори во 2022 година.
Таа се договори со албанскиот премиер Еди Рама во ноември 2023 година да ги отвори центрите за азил.
Во обраќањето пред Сенатот во Рим, Мелони рече дека нејзината влада им дава „добар пример“ на другите земји за тоа како да се справат со нерегуларната миграција.
Таа додаде дека Италија ќе организира неформален состанок на самитот на ЕУ „меѓу земјите-членки кои се најзаинтересирани за миграциското прашање“.
Петгодишниот договор, кој се проценува дека ќе ја чини Италија 160 милиони евра годишно, опфаќа одредени возрасни машки мигранти пресретнати со италијански чамци во меѓународни води, но во областа за пребарување и спасување на Италија.
Мигрантите кои се испраќаат во Албанија ќе бидат од земји кои се сметаат за „безбедни“, критериум за кој се расправа, но кој овозможува поедноставен процес на репатријација.
види ги сите денешни вести
Рама слави за Тирана, жали за Скопје
Првиот кластер од преговорите на Албанија со Европската Унија кој денеска беше отворен на втората меѓувладина конференција што на 15 октомври се одржа во Луксембург е кластерот „Темелни вредности“ во кој се содржат неколку преговарачки поглавја.
Албанскиот премиер Еди Рама денеска изјави дека слави за Тирана, но жали за Скопје. Албанија и Северна Македонија заеднички ги започнаа преговорите на 19 јули 2022 година во Брисел. Скопје и Тирана беа ставени во ист политички пакет за преговори со ЕУ, но откако Северна Македонија не ги изгласа уставните измени кои беа услов за одржување на втората меѓувладина конференција, пред две недели ЕУ донесе одлука за Тирана сама да продолжи со преговорите.
„Јас морам да кажам дека се чувствувам тажно, и искрено го кажувам тоа, поради фактот што нашата братска држава Северна Македонија, која што уште не може да влезе во оваа фаза, додека тие беа меѓу првите, или пак и првите кои што го започнаа процесот. Кога зборувам за нашите понижувања, три пати по ред бевме одбивани пред да ги започнеме пристапните преговори, се чувствувам посрамен, затоа што помислувам на Северна Македонија и за нивното посрамување, тие дури го сменија и името за да можат да го започнат ова“, изјави Рама.
Рама изјави дека ЕУ не може без Западен Балкан, исто како што Балканот не може без ЕУ. Тој додаде дека секој чекор на успех што ќе го направи Албанија треба да се гледа како чекор напред за целиот Балкан.
„Ќе ја направиме Албанија подготвена за Европската унија до 2030 година“, изјави Рама.
Унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сиарто, како претседавач со ЕУ, изјави дека Албанија го заслужува стартот на преговорите. Тој додаде дека и Скопје го заслужува истото и дека поддршката на Унгарија нема тука да застане.
„Мораме да сфатиме дека оваа политика го загуби кредибилитетот во последно време, со оглед на фактот дека просечното време на чекање на членство на земјите кандидати од Западниот Балкан сега надмина 15 години. Тоа е едноставно несоодветно, мораме да го забрзаме процесот на проширување, рече Сијарто, потсетувајќи дека проширувањето на ЕУ кон Западниот Балкан е еден од главните приоритети на унгарското претседателство со Унијата“, изјави тој на заедничката прес конференција.
Според еврокомесарот за профишривање Оливер Вархеји, денешниот старт на преговорите со Албанија по првиот кластер „Основи вредности“ можеби звучи како техничка работи, сепак тој го отвора патот за суштински разговори за условите под кои Албанија ќе стане членка на Европската Унија.
Кластерот „Темелни вредности“ опфаќа сет на поглавја поврзани со фундаменталните реформи, од чие спроведување ќе зависи целокупното темпо на преговарачкиот процес и почетокот на преговорите по другите кластери. Преговорите по овој кластер се отвораат први, а се затвораат последни.
Албанија е прва меѓу земјите кандидати за членство во ЕУ, што ќе ги води пристапните преговори според ревидираната методологија за проширување на Унијата усвоена во 2020 година.
Протестен марш за инклузија на луѓето со попреченост
Протестен марш под слоганот „И ние сме деца на Македонија“ одржаа во Скопје на 15 октомври членовите на организација на Коалицијата „Менуваме“. Со овој протестен марш, демонстрантите бараат од Владата преговарачка рамка во која ќе бидат вметнати сите недостатоци во системот кој ги опфаќа лицата со попреченост. Тие бараат поддршка и инклузија во општеството преку преговарачка рамка со надлежните институции.
Суарет Алиша од Коалицијата „Менуваме“ вели дека со новиот Закон е предвидено лицата со попреченост да плаќаат 20 часа за асистент што, според нив, е недозволиво бидејќи, како што рече, лицата со попреченост се социјална група.
„Тука сме да покажеме дека и ние сме деца на Македонија, да пратиме порака до државата да можат да нѐ разберат. Заедно со Црвениот Крст како најуспешен провајдер на асистенти имаме предлог решенија со цел да ги заштитиме асистентите да не бидат обесправени. Предлагаме формирање на мешовита установа водена од Црвениот Крст. Нашата цел е асистентите да можат да добиваат по 22 500 денари, согласно законот кој предвидува хонорарот на асистентите да не биде под минималната плата. Предлозите ги поднесовме вчера до Собранието, Владата и претседателката на државава“, дополни тој.
Маршот започна пред Собранието, а заврши пред Владата. Лицата со попреченост, нивните лични асистенти и негуватели протестираа за социјална правда и рамноправност.
Вархеј:Првата исплата од Планот за раст до крајот на месецов
Првите исплати на средства во рамки на европскиот Планот за раст за земјите од Западниот Балкан, се очекува бидат реализирани уште во текот на овој месец, соопшти на 15 октомври еврокомесарот за проширување Оливер Вархеј, откако Советот на Европската Унија минатата недела ги одобри реформските агенди на земјите кандидати за членство во ЕУ.
„Сега отчукува часовникот со цел земјите кандидатки да започнат со реализација на реформите за да можеме да напредуваме со понатамошната исплата на средства“, изјави Вархеји на заедничката прес-конференција со албанскиот премиер Еди Рама и унгарскиот министер за надворешни работи и трговија Петер Сијарто по одржувањето на Втората меѓувладина конференција ЕУ-Албанија, со што земјата практично ги започна пристапните преговори по кластери.
Вархеји потсети дека Планот за Европската комисија за раст на Западниот Балкан има за цел да обезбеди дополнителни инвестиции во инфраструктурата, но и да им помогне на земјите од регионот да ги спроведат суштинските реформи кои се неопходни за да станат членки на Унијата. За таа цел во Планот за раст се предвидени шест милијарди евра во форма на грантови и заеми.
Но, за да функционира ова, според него, земјите кандидати мора да покажат резултати во спроведувањето на утврдените реформските агенди. Според него парите кои се во вредност од околу една третина од БДП на целиот регион, ЕУ ќе има инструменти за поддршка на земјите од регионот во приближувањето кон ЕУ и исполнувањето на стандардите за членство.
Израел со нови напади врз Хезболах во Либан по предупредувањето на Нетанјаху
Израелските сили започнаа нови напади врз Хезболах, која САД ја сметаат за терористичка група, во источен Либан на 15 октомври, откако премиерот Бенјамин Нетанјаху вети дека нема да покаже милост за милитантната група поддржана од Иран.
Повеќе израелски напади беа насочени кон либанската долина Бека, со што болницата во градот Баалбек беше исклучена, јавува официјалната либанска Национална новинска агенција.
Нападите се случија откако Нетанјаху вети безмилосен одговор на нападот со беспилотно летало на Хезболах во кој загинаа четворица израелски војници во централен Израел на 13 октомври.
Нетанјаху, говорејќи за време на посетата на воената база каде што беа убиени четворицата војници, рече дека Израел ќе продолжи да ја напаѓа групата „без милост, насекаде во Либан - вклучувајќи го и Бејрут“.
Хезболах, која САД ја сметаат за терористичка група, иако ЕУ го стави само на црната листа военото крило, а не и на политичката партија, контролира голем дел од јужен Либан.
Нападот на Хезболах врз базата на израелската армија во градот Бињамина беше еден од најкрвавите од октомври минатата година. Софистицираната израелска противвоздушна одбрана вообичаено без проблеми ги соборува ракетите на Хезболах.
По смртоносниот напад на Хезболах, Израел уби најмалку 21 лице во воздушен напад во северен Либан на 14 октомври. Израел, исто така, им нареди на жителите на 25 села во јужен Либан да се евакуираат во областите северно од реката Авали, која е на околу 60 километри северно од границата со Израел.
Во соопштението од Кабинетот на Нетанјаху на 15 октомври е наведено дека тој ќе ја земе предвид позицијата на Соединетите Држави, главниот сојузник на Израел, но ќе ги има „национални интереси“ на неговата земја како врвен приоритет додека размислува за одговор на масовниот ирански напад кој се случи претходно.
„Ги слушаме мислењата на Соединетите Држави, но нашите конечни одлуки ќе ги донесеме врз основа на нашиот национален интерес“, се вели во соопштението на неговиот кабинет.
Стравувањата од сеопфатна регионална војна се зголемија бидејќи знаците покажаа дека Израел би можел да се подготвува да изврши директен напад врз Иран како одмазда за нападот на Техеран на 1 октомври.
Американскиот претседателот Џо Бајден го предупреди Нетанјаху да не ги нападне иранските нуклеарни или нафтени постројки за да избегне понатамошна ескалација на конфликтот.
Западни министри за надворешни работи во Молдавија во знак на поддршка
Молдавија потпиша меморандум за разбирање со група западни земји за да се спротивстави на руските хибридни напади само неколку дена пред клучните избори кои би можеле да го зацврстат патот на Кишињев кон евроатланската интеграција и да ја одврзат поранешната советска република од повеќедецениското влијание на Москва.
Договорот во Кишињев на 15 октомври го потпишаа молдавскиот министер за надворешни работи Михаи Попсои и министрите за надворешни работи на осумте членки на нордиско-балтичкиот формат и тоа Данска, Финска, Естонија, Исланд, Латвија, Литванија, Норвешка и Шведска.
Оваа посета доаѓа само неколку дена откако претседателката на Комисијата на ЕУ Урсула фон дер Лајен отпатува за Кишињев за да ја изрази својата поддршка за европскиот пат на Молдавија.
Според заменикот премиер и министер Попсои, меморандумот има за цел да ги зајакне институционалните способности на Молдавија соочени со сè поагресивната руска кампања за дезинформации.
Прозападната претседателка Маја Санду се кандидира за втор мандат на изборите на 20 октомври, кои се одржуваат истовремено со референдум на кој треба да се одлучи дали Молдавците сакаат нивната земја да продолжи со интеграцијата во Европската унија.
Под водство на Санду, образовувана во САД, која го порази актуелниот претседател поддржан од Русија во 2020 година, Молдавија, земја од 2,5 милиони жители заглавена меѓу Украина и членката на ЕУ и НАТО, Романија, направи радикален пресврт кон Западот и покрај непрестајните обиди на Русија да ја дестабилизираат владата на Санду.
И покрај тоа што сè уште има руски војници на територијата на нејзиниот отцепен регион Трансдњестар, Молдавија застана на страната на Украина по неиспровоцираната инвазија на Русија и ја отвори својата граница за десетици илјади украински бегалци.
Една од најсиромашните европски земји, Молдавија го обезбеди статусот кандидат за ЕУ во 2022 година и ги отвори пристапните преговори со блокот на почетокот на оваа година.
Попсои им рече на дипломатите во посета дека нивното присуство во Кишињев испраќа „политичка порака“ и претставува „јасен знак за поддршка за европските аспирации“ на Молдавија.
Посетата на нордиските министри доаѓа откако Фон дер Лајен на 10 октомври го претстави планот за економска поддршка за Молдавија во Кишињев во вредност од 1,8 милијарди евра во следните три години.
На 15 октомври, Парламентарното собрание на Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) соопшти дека 40-члена делегација набљудувачи од ОБСЕ и набљудувачи од Канцеларијата за демократски институции и човекови права (ОДИХР) ќе го надгледуваат двојно гласање во Молдавија.
Самитот на Исламабад под засилени безбедносни мерки
Високи функционери од Евроазија се состануваат на самитот на Шангајската организација за соработка (ШСО) под засилени безбедносни мерки во Исламабад во услови на пораст на насилството од различни сепаратистички групи во Пакистан.
Илјадници безбедносни службеници го затворија главниот град на 15 октомври кога седумина функционери, вклучително и од Кина и од Индија, почнаа да разговараат за безбедносните прашања, регионалната соработка, трговијата и финансискиот интегритет меѓу 10-те членки. државите.
Претходно на 11 октомври, неидентификувани вооружени лица застрелаа и убија 21 рудар за јаглен во пакистанската југозападна провинција Балучистан, која беше мета на серија милитантни напади од почетокот на годината.
Ослободителната војска на Балучистан (БЛА), означена како глобална терористичка организација од страна на Соединетите држави, се ангажирани во борбата против пакистанската влада. Северозападниот дел на Пакистан, исто така, неодамна доживеа наплив на милитантно насилство.
На 10 октомври милитанти отворија оган врз полициско возило во градот Тенк, при што беа убиени двајца полицајци. За неколку часа војската соопшти дека убила четворица милитанти во Северен Вазиристан, област во провинцијата Хајбер Пахтунхва.
Во други неодамнешни насилства во земјата, двајца кинески државјани загинаа во голема експлозија во близина на аеродромот во Карачи, која кинеската амбасада ја нарече „терористички напад“. Одговорноста за експлозијата ја Ослободителната војска на Балучистан.
Муцуски-Бербок: Потврдена поддршка за македонските евроинтеграции
Шефицата на германската дипломатија Аналена Бербок вели дека таа се залага за укинување на едногласност во ЕУ, но додека тоа не се случи, Северна Македонија мора да ги почитува компромисите, а тоа значи дека уставните измени се клучен чекор кон почетокот на преговорите на Северна Македонија со ЕУ.
На денешната заедничка прес конференција во Берлин на Бербок со македонскиот министер за надворешни работи Тимчо Муцунски, таа порача дека вметнувањето на бугарското малцинство во македонскиот Устав е последниот чекор за отворање на првиот преговарачки кластер со ЕУ.
„Правилата во ЕУ се такви, се одлучува едногласно, и тука не се работи за некаква неправда. Ние не се согласуваме со нашите европски партнери во сѐ, но такви се правилата. Сѐ додека тие правила не се сменат, за што јас лично се залагам, тие треба да се почитуваат“, изјави Баербок.
Баербок изразила надеж дека може да се појави поповолна атмосфера по парламентарните избори во Бугарија на крајот на месецов.
„Знаеме колку е тешко да се направат уставни измени во демократиите и тоа го барав и при мојата последна посета на Северна Македонија. Но, тогаш беше во тек изборна кампања и разбрав дека тогаш овој чекор не беше можен. Сега има избори во Бугарија, и потоа постои шанса која треба заеднички да се искористи“, рече Бербок.
Северна Македонија има силна поддршка од Германија во евроинтегративниот пат, но на тој пат важно е да се работи на реформите во правосудството, борбата против корупцијата и зајакнувањето на правната држава. Ова германската министерка за надворешни работи Аналена Бербок на нејзиниот македонски колега Тимчо Муцунски, на средбата во Берлин, се вели во македонското владино соопштение.
Говорејќи за евроинтеграцијата и европската перспектива на Република Северна Македонија, Бербок порачала дека само обединета Европска Унија која нема да биде блокирана од поединечни земји членки, може во кризни времиња целата своја тежина да ја стави на вагата на глобалната политика.
„На нас како Германија ни е посебно важно, да напредуваме во квалификуваното мнозинство, а не само во едногласното одлучување, што би значело дека во пристапниот процес би можеле да одлучуваме со мнозинско, а не едногласно одлучување“, нагласила Бербок.
Потенцирајќи ја силната поддршка од Германија и фактот дека македонската влада посветено напредува во реформскиот процес, германската министерка Бербок ја споменала важноста на реформите во правосудството, борбата против корупција и зајакнување на правната држава, пишува во владиното соопштение.
Бербок ја потенцирала и улогата на земјава во регионалните иницијативи и притоа посочила дека Република Северна Македонија досега преземала сериозна одговорност, пред се во рамки на „Берлинскиот процес“, а потоа и во мултилатералните иницијативи на меѓународната сцена, односно во Советот за човекови права на Обединетите Нации и Извршниот совет на организацијата за забрана на хемиско оружје.
Министерот Муцунски изразил благодарност за континуираната поддршка и ангажманот на Германија за досега постигнатиот напредок на нашата земја на патот кон ЕУ, како и за посветеноста на Германија за забрзување на целокупниот процес на интегрирање на земјите од Западен Балкан, особено во рамки на иницијативата на Берлинскиот процес.
На средбата и на прес-конференцијата, министерот Муцунски изразил убедување дека деблокадата на евроинтегративниот процес преку одржување на втората меѓувладина конференција и итен почеток на преговорите не само што ќе ја зајакне европската реформска агенда во регионот, туку ќе го направи и многу поотпорен на влијанијата од трети земји, притоа тој нагласи дека деблокирањето на нашиот евроинтеграциски процес е прашање од стратешки и безбедносен интерес, како за регионот, така и за постојаните заложби на ЕУ.
Првите мигранти од Италија тргнаа кон Албанија
По неколкумесечни одложувања, во среда (16 октомври) од Италија треба да пристигнат првите мигранти кои ќе бидат сместени во новите контроверзни центри за азил во Албанија.
Италија е меѓу земјите во Европа кои примаат најголем број луѓе кои сакаат да стигнат до Европа преку опасниот премин. Во обид да ги спречи пристигнувањата, минатата година екстремно десничарската влада на премиерката Џорџа Мелони постигна договор со Албанија, која не е членка на ЕУ, да постави миграциски центри во земјата што се наоѓа веднаш спроти Италија на Јадранското Море.
Луѓето кои италијанските власти ги собраа додека го преминуваа централниот Медитеран ќе бидат испратени во камповите, во кои би требало да можат да се сместат десетици илјади луѓе годишно.
Според плановите на Мелони, мигрантите земени од бродот прво ќе бидат донесени во кампот во албанското пристаниште Шенѓин за првична проверка. Тие потоа ќе бидат префрлени во главниот камп во Ѓадер, каде што Италија ќе ги испита нивните барања за азил надвор од италијанската јурисдикција, со што ќе се забрзаат депортациите. Оние на кои ќе им биде одобрен азил потоа ќе можат да патуваат во Италија, додека оние чие барање е одбиено ќе да бидат депортирани од Албанија.
Новата шема таргетира мажи од земја во која не се чувствуваат безбедни. Жените, децата, болните и оние кои биле подложени на тортура нема да бидат испратени во Албанија. Двата кампа во Шенѓин и населбата Ѓадер, околу 8 километри во внатрешноста, официјално започнаа со работа во петокот.
Отворањето првично беше закажано за мај, но мораше да биде одложено неколку пати поради технички проблеми. Минатата година, приближно 160 000 мигранти пристигнаа во Италија преку Медитеранот. Моменталниот број е значително намален, но десетици илјади луѓе сè уште тргнуваат на пат со често небезбедни бродови.
Други земји на ЕУ внимателно ги следеа плановите на Италија да ги испита барањата за азил надвор од блокот, при што германската министерка за внатрешни работи Ненси Фезер го нарече моделот „интересен“.
Сијарто: Унгарија и Гаспром преговараат за дополнителни испораки на гас
Унгарија и руската компанија „Гаспром“ преговараат за договор за дополнителни испораки на гас за Будимпешта во текот на следната година, изјави унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто за руската новинска агенција РИА, пренесува „Еурактив“.
„Веќе потпишавме еден (дополнителен договор) за последниот квартал од оваа година, кој опфаќа дополнителни количини по конкурентна цена. Во моментов преговараме за договор за следната година“, рече Сијарто.
Рускиот енергетски гигант минатата недела објави дека е потпишан меморандум со Унгарија за можноста за зголемување на продажбата на руски гас, но без наведување детали.
Сијарто појасни дека меморандумот вклучува одредба за дополнителни договори покрај долгорочните договори за идните години, што ќе ја гарантира конкурентноста на цените.
Минатата недела, Унгарија и „Гаспром“ исто така потпишаа договор кој им овозможува целосно користење на гасоводот „Турски тек“.
Гасоводот „Турски тек“, изграден непосредно пред руската инвазија на Украина, ја заобиколува оваа земја носејќи руски гас под Црното Море на европска територија во Турција, а потоа во Бугарија, каде се нарекува „Балкански тек“.
Овој договор, како што изјави Сијарто, и овозможува на Будимпешта да ги зголеми купените количини во рамките на „сите комерцијални договори“.
Русија моментално извезува природен гас во Европа преку два правци: гасоводот кој го изгради Советскиот Сојуз, кој поминува низ Украина, и „Турски тек“. Договорот на Русија за транзит на гас преку Украина истекува на крајот од годината.
Покрај тоа, Сијарто за РИА изјави дека Будимпешта ќе стави вето на санкциите на Европската Унија против Русија доколку се укине изземањето за Унгарија за купување руска нафта.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете