Во сите региони на Украина е објавено предупредување за воздушен напад поради можни истрели со балистички ракети, соопштија украинските воени власти.

Според податоците на украинските воздухопловни сили од денеска (21 декември), Русија продолжила со редовните напади врз украинските градови и инфраструктура во текот на ноќта, лансирајќи 113 дронови. Од нив, 57 биле соборени, а останатите 56 не успеале да стигнат до своите цели, соопшти военото воздухопловство.

Украинските воздухопловни сили, исто така, објавија дека Русија истрелала една ракета С-400 кон централна Украина, но таа не предизвикала никакви штети и нема жртви.

Украинскиот сервис на РСЕ јави дека во источниот украински регион Запорожје и во Харкив соборени беспилотни летала оштетиле станбени згради, предизвикувајќи жртви.

Вчера (20 декември) Украина неколку часа беше под општа тревога за воздушен напад откако Русија започна ракетни и напади со дронови врз главниот град Киев и неколку други региони низ земјата.

Во нападот беше погодена и зградата каде е сместена македонската амбасада.

Руското напредување

Последните напади доаѓаат додека украинските сили се борат да го запрат брзото напредување на Русија на истокот од земјата.

Руското Министерство за одбрана на 21 декември објави дека руските сили ја презеле контролата врз селото Костјантинополске во источниот украински Донецк.

Тврдењето за заземањето селото, кое Русија го нарекува Островски, новинската агенција Ројтерс наведува дека не може да го потврди од независни извори.

Во меѓувреме, Ројтерс го цитираше Александар Хинштајн, вршител на должноста гувернер на руската област Курск, кој рече дека шест лица, меѓу кои едно дете, загинале во украинскиот ракетен напад на 20 декември врз градот Рилск.

Украина зазеде територии во регионот Курск со ненадеен упад во август, но потоа се откажа од околу половина од своите територијални придобивки.

Беспилотни летала, за кои се смета дека се од Украина, исто така погодија висококатници во Казан, главниот град на руската република Татарстан што предизвика тамошниот аеродром привремено да ги прекине летовите. Нема информации за жртви.

Бројот на загинати во нападот на божиќниот пазар во германскиот град Магдебург на 20 декември, се искачи на пет, додека на повредени на најмалку 200 лица, изјави премиерот на покраината Саксонија-Анхалт, Рајнер Хаселоф.

Говорејќи пред новинарите на местото на нападот на 21 декември, тој рече дека денеска ќе биде ден на тага и жалост.

Канцеларот Олаф Шолц, исто така го посети Магдебург, при што изјави дека речиси 40 луѓе се „толку сериозно повредени што мораме да бидеме многу загрижени за нив“.

„Тоа е страшен, трагичен инцидент“, рече Шолц и ја пофали професионалноста на службите за итна помош и оние кои ги лекуваа повредените.

„Важно е ништо да не остане неистражено, секој камен да биде превртен“, додаде тој.

Утрото на 21 декември, полицијата во Магдебург ги повика сведоците на терористичкиот напад на божиќниот пазар во тој град, да ги дадат сите информации за нападот.

Полицијата во објава на мрежата Икс побара сведоците да испратат информации, фотографии и видеа од инцидентот.

Воспоставена е и телефонска линија за помош на луѓето кои бараат информации за нивните роднини.

Во меѓувреме, градските власти ги советуваа граѓаните да ја избегнуваат областа на нападот.

Според објавените информации, „целата област“ околу божиќниот пазар сè уште е опколена од безбедносните служби.

Полицијата го уапси осомничениот за нападот, кој со изнајмен автомобил со полна брзина влета во толпа луѓе.

Германските власти го опишаа осомничениот како лекар од Саудиска Арабија кој дејствувал сам. Осомничениот наводно има 50 години и со години живее во Германија.

Тамара Зиешанг, министерка за внатрешни работи, рече дека човекот бил во Германија од 2006 година и бил постојан жител.

Градскиот советник за јавен ред во Магдебург, Рони Круг, изјави дека божиќниот пазар ќе остане затворен и оти „Божиќ во Магдебург заврши“, пренесува германскиот јавен радиодифузен сервис МДР.

Властите во Берлин објавија дека го зголемиле присуството на полицијата на тамошниот божиќен пазар по нападот во Магдебург.

Државните објекти во покраината Саксонија-Анхалт, чиј главен град е Магдебург, денеска ги симнаа знамињата на половина копје во спомен на загинатите.

Властите на Саудиска Арабија, исто така, го осудија нападот. Во соопштението на Саудиска Арабија не се споменува осомничениот, кој не бил ни регистриран како радикален исламист во германските записи.

Осуди стигнаа и од Европската унија, САД и други земји.

Граѓаните да не ја пијат веднаш водата по нејзиното пуштање во водоводната мрежа, препорачува Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) откако денеска (21 декември) најголемиот дел од Скопје остана без вода поради сериозен зафат за санирање на главниот цевковод.

Препораката да не се пие веднаш водата, ИЗЈ ја дава затоа што, наведува, „контактното време на резидуалниот хлор и водата во мрежата во услови на пониски амбиентни температури може да потрае и до 1 час“.

Од Јавното претпријатие „Водовод и канализација“, во 12 часот денеска објавија дека санацијата е во завршна фаза.

„Операција се движи во рамки на предвиденото и очекувано е да заврши во предвидениот рок со вкупно време од помалку од 15 часа, во кои најмногу време се одвојува за празнење и полнење на магистралниот водовод. Полнењето веќе е започнато и се очекува притисокот да се стабилизира за неколку часа“, велат од Јавното претпријатие.

Од Институтот наведуваат дека може да се очекува водата за пиење по пуштањето во водоводната мрежа да ја промени бојата, да добие невообичаен мирис, да има видлива заматеност или евентуално страни тела, како ситни зрнца песок или инсект и сл.

И во таков случај, здравствените власти препорачуваат да не се пие водата додека не се стабилизира бојата, мирисот и вкусот.

„Непосредно после доаѓањето на водата во водоводните цевки во домовите, потребно е да се испуштат СИТЕ чешми во домот да истечат неколку минути, па да се провери дали органолептичките својства се во ред, па дури потоа да се пие. По добро истекување на водата, потребно е почесто и добро да се исчистат мрежичките на чешмите“, велат од ИЈЗ.

Ако граѓаните, сепак одлучат да ја пијат водата лекарите препорачуваат таа се преврие една до две минути, потоа да се разлади, па да се пие.

„Во однос на водата за капење, препорачуваме после доаѓањето на водата во водоводната мрежа, задолжително да се зголеми температурата на водата во бојлерите со цел дополнително превентивно термичко уништување на бактериите доколку потенцијално навлегле во водоводната мрежата“, препорачува ИЈЗ.

Оттаму додаваат дека најдобро е температурата на топлата вода во чешмите да биде над 55 степени Целзиусови, но да се внимава да не дојде до изгореници кај мали деца и повозрасни лица.

Денеска (21 декември) во утринските часови беше затворен еден од двата главни вентили со што беше прекината водата за најголемиот дел од населбите од десната страна на реката Вардар.

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, во пресрет на оваа операција уверуваше дека прекинот на вода ќе биде како и при секоја редовна санација.

„Техничките лица на јавните скопски претпријатија се подготвени согласно планот да направат што е можно во пократок рок, така што за истото нема да има никаква потреба од дотур на вода, затоа што нема да трае ништо повеќе од една редовна санација на кој било дефект што го имаме во градот“, рече Арсовска.

Таа посочи дека ваква санација се случува една на 50-60 години и обвини дека претходните градски власти го одложувале овој зафат повеќе од една деценија.

Премиерот на Словачка Роберт Фицо предупреди на можноста од гасна криза бидејќи Украина одбива да го продолжи договорот за транзит на природен гас низ нејзина територија кој истекува со крајот на оваа година, пренесува Ројтерс.

Украина постојано најавуваше дека нема да го продолжи договорот со Русија за транзит на гас, бидејќи двете земји се во војна.

Словачка, која има долгорочен договор со рускиот гасен гигант Газпром, се обидува да продолжи да добива гас преку Украина, бидејќи тврди дека купувањето на друго место ќе ја чини 220 милиони долари повеќе за транзит.

Фицо ова прашање го покрена и на самитот на Европската унија во Брисел, каде присуствуваше и претседателот на Украина, Володимир Зеленски, кој повтори дека неговата земја нема да дозволи понатамошен транзит на руски гас низ нејзината територија.

„Јасно е дека се соочуваме со гасна криза благодарение на претседателот Зеленски“, рече Фицо на 20 декември на прес-конференција во Братислава.

Фицо претходно го отфрли предлогот на Зеленски кој кажа дека Киев би можел да размисли за продолжување на транспортот на руски гас, но под услов Москва да не добива профит за испорака додека не заврши војната.

Европската комисија соопшти дека нема интерес рускиот гас да продолжи да тече низ Украина.

Фицо ја посочи можноста неговата земја да разгледа „реципрочни мерки“ доколку не продолжи транспортот на гас преку Украина.

Во последниве години, Словачка и дава енергија на Украина, како што се струја и гориво, а обезбедува и хуманитарна помош за својот сосед.

Но, владата во Словачка се смени. Новиот премиер Фицо ја откажа државната воена помош за Киев и смета дека нема решение за војната во Украина. Тој ги критикува и санкциите против Москва.

Властите на Саудиска Арабија го осудуваат нападот на божиќниот пазар во германскиот град Магдебург што се случи на 20 декември, соопшти саудиското Министерство за надворешни работи.

Најмалку две лица загинаа во нападот, од кои едно дете, додека повеќе од 60 лица се повредени. Од нив, 15 претрпеле многу сериозни повреди, рекоа официјални лица.

Полицијата го уапси осомничениот за нападот, кој со изнајмен автомобил со полна брзина влетал во толпа луѓе.

Германски функционер го опиша осомничениот како лекар од Саудиска Арабија кој дејствувал сам. Осомничениот наводно има 50 години и со години живее во Германија.

Тамара Зиешанг, министерка за внатрешни работи, рече дека човекот бил во Германија од 2006 година и бил постојан жител.

Во соопштението на властите од Саудиска Арабија не се споменува осомничениот, кој не бил ни регистриран како радикален исламист во германските записи.

Германскиот канцелар Олаф Шолц, кој изрази загриженост за инцидентот, денеска (21 декември) ќе го посети Магдебург.

Во напад со беспилотни летала погодени се висококатници во Казан, главниот град на руската република Татарстан, што предизвика привремен прекин на летовите од тамошниот аеродром.

Татарско-башкирскиот сервис на Радио Слободна Европа (РСЕ) јави дека властите на Татарстан соопштија оти утрото на 21 декември Казан бил нападнат со осум дронови, а најмалку пет од нив погодиле станбени згради.

Руското Министерство за одбрана тврди дека беспилотните летала биле од украинско потекло, додека украинските власти не дадоа никаков коментар.

Според соопштението од канцеларијата на градоначалникот на Казан објавено на апликацијата Телеграм, дроновите гаѓале станбени области во три делови на градот.

Снимките на социјалните мрежи покажуваат неколку случаи како беспилотни летала удираат во висококатници, по што избувнува пожар.

Евакуирани училишта

Учениците биле евакуирани од училиштата во Казан и во градот се слушаат сирени, пренесува татарско-башкирскиот сервис на РСЕ.

Нема официјално соопштение за евентуални жртви.

Според информациите на Интерфакс, градоначалникот на Казан, Илсур Метшин, изјавил дека луѓето од погодените згради се евакуирани и им се обезбедува сместување и храна.

Казан се наоѓа на околу 800 километри источно од Москва.

Во соопштението, руското Министерство за одбрана наведе дека „украинско беспилотно летало е уништено над територијата на Република Татарстан од страна на дежурните сили за воздушна одбрана“.

Руската Федерална агенција за воздушен транспорт објави дека „на 21 декември утрото на аеродромот во Казан биле воведени привремени ограничувања со цел да се обезбеди безбедност на цивилните летови. Пристигнувањата и полетувањата се прекинати“.

Украинските напади со беспилотни летала претходно беа насочени кон руски воени и индустриски локации во регионот.

Претходно, на 15 мај локалните власти исто така на неколку часа затворија два главни аеродроми – еден во Казан и друг во градот Нижнекамск, „од безбедносни причини“ откако беше извршен напад со дронови. Руското Министерство за одбрана и тогаш соопшти дека е соборен „украински дрон“ над Татарстан.

Во април, украински беспилотни летала погодија рафинерија за нафта во Татарстан и студентски дом во специјалната економска зона Алабуга во Јелабуга, каде што се сместени повеќе од 20 индустриски претпријатија, вклучувајќи хемиски, машински инженеринг и фабрики за обработка на метали. Таму, наводно, се наоѓа и објект за производство на дронови.

Поголемиот дел од Скопје од раните утрински часови денеска (21 декември) е без вода поради најавената сложена санација на главниот цевковод. Затворен е еден од двата главни вентили, а вода нема во најголемиот дел од населбите од десната страна на реката Вардар.

Од јавното градско претријатие „Водовод и канализација“ уверуваат дека санацијата ќе трае најмногу 15 часа.

„Главна цел на овој Оперативен план е подобрување на водоснабдувањето и притисокот во Општина Ѓорче Петров и Карпош, со репарација на 6 сегменти каде во изминати децении се нотирани огромни загуби вода“, велат од „Водовод и канализација“.

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, во пресрет на оваа операција уверуваше дека прекинот на вода ќе биде како и при секоја редовна санација.

„Техничките лица на јавните скопски претпријатија се подготвени согласно планот да направат што е можно во пократок рок, така што за истото нема да има никаква потреба од дотур на вода, затоа што нема да трае ништо повеќе од една редовна санација на кој било дефект што го имаме во градот“, рече Арсовска.

Градоначалничката посочи дека ваква санација се случува една на 50-60 години и обвини дека претходните градски власти го одложувале овој зафат повеќе од една деценија.

Вода во Скопје има само во неколку населби: Чаир Бутел, Радишани, Визбегово, Бардовци, Железара, Сарај, Шуто Оризари, Топанско Поле, Новоселски пат, Даме Круев, Кисела Јабука, Стопански двор, Волково, Орман и делови од Ѓорче Петров.

Поради најавениот прекин, изминативе денови беше забележана зголемена продажба на вода во маркетите, а Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) излезе и со препораки.

ИЈЗ им препорача на граѓаните да складираат вода најмногу по четири литри по лице на ден, да користат средства за дезинфекција на раце, да готват оброци кои не бараат многу вода за подготовка и миење…

На Клиниката за хируршки болести „Свети Наум Охридски“ и на ТОАРИЛУЦ, пак, непречено ќе се реализираат само најитните интервенции. Директорите на двете установи во изјава за државната агенција МИА информираа дека се преземени сите неопходни чекори за да нема застој кај итните интервенции.

Дел од угостителските објекти во Скопје, пак, обезбедуваа резерви на вода, а некои најавија и дека нема да работат.

Автомобил влета во прометниот отворен божиќен пазар во источниот германски град Магдебург во петокот, при што најмалку две лица загинаа, а најмалку 68 луѓе се повредени при нападот.

Возачот на автомобилот е уапсен, јавувува германската новинска агенција ДПА, повикувајќи се на неидентификувани владини претставници во покраината Саксонија-Анхалт.

Осомничениот се верува дека има околу 50 години и дека дошол од Саудиска Арабија.

Портпаролот на регионалната влада Матијас Шупе и портпаролот на градот Мајкл Реиф изјавија дека се сомневаат дека тоа е намерно дело.

„Сликите се страшни. Моите информации се дека автомобил влета во посетителите на божиќниот пазар, но сè уште не можам да кажам од која насока и до каде“,рече Реиф.

Автомобилот влета во маркетот околу 19 часот, кога беше зафатено со празнични купувачи кои со нетрпение го чекаа викендот.

„Ова е ужасен настан, особено сега во деновите пред Божиќ“, рече гувернерот на Саксонија-Анхалт, Рајнер Хаселоф.

Болницата во Магдебург соопшти дека згрижила околу 20 пациенти, но се подготвува за повеќе.

Германскиот канцеларо Олаф Шолц на социјалната платформа Х порано позната како Твитер изрази сочуство до загинатите.

„Моите мисли се со жртвите и нивните роднини. Ние стоиме покрај нив и покрај луѓето од Магдебург“, напиша тој.

Магдебург, кој е западно од Берлин, е главен град на покраината Саксонија-Анхалт и има околу 240.000 жители.

Пред осум години на истиот ден се случи напад на божиќниот пазар во Берлин. На 19 декември 2016 година, исламски екстремист со камион уби 13 луѓе и повреди десетици други. Напаѓачот беше убиен неколку дена подоцна во престрелка во Италија.

Германската министерка за внатрешни работи Ненси Фезер кон крајот на минатиот месец изјави дека нема конкретни индиции за опасност за божиќните пазари оваа година, но дека е мудро да се биде внимателен.

Божиќните пазари се огромен дел од германската култура како годишна празнична традиција која се негува уште од средниот век и успешно се извезува во поголемиот дел од западниот свет. Само во Берлин, повеќе од 100 маркети беа отворени кон крајот на минатиот месец и донесоа мириси на варено вино, печени бадеми и колбаси во главниот град.

Американската компанија ОпенАи ( OpenAI) доби казна од 15 милиони евра од италијанската агенција за заштита на податоците. Поводот за казната е завршената истрага, во која Агенцијата заклучила дека популарниот чет-бот ChatGPT кој е во сопственост на оваа компанија за вештачка интелегенција собира лични податоци од корисниците.

Агенцијата уврдила дека американската компанија ги користела личните податоци на корисниците за обука на ChatGPT „без соодветна правна основа“ и со тоа ги прекршила принципите на транспарентност, нанесувајќи штета на корисниците.

Американската компанија ја оцени одлуката на италијанската агенција како „диспропорционална“ и најави жалба.

„Во 2023 година, кога ни наредија да го прекинеме работењето на ChatGPT во Италија, соработувавме со нив за да го обновиме неговото функционирање еден месец подоцна. Потоа го признаа нашиот водечки пристап во индустријата за заштита на податоци при користење на вештачка интелигенција, но сепак, оваа казна е 20 пати поголема од приходите што ги остваривме во Италија за релевантниот период“, се вели во соопштението на американската компанија.

Во него е посоечно дека компанијата ќе продолжи да соработува со надлежните органи во светот за да нуди корисна вештачка интелигенција која ги почитува правилата за приватност.

Истрагата, која започната минатата година, утврдила и дека OpenAI нема соодветен систем за проверка на возраста на корисниците, што овозможува деца помали од 13 години да бидат изложени на несоодветни содржини генерирани од вештачката интелигенција.

Агенцијата му наложи на OpenAI да спроведе шестмесечна информативна кампања во различни италијански медиуми за да ја информира јавноста за тоа како функционира ChatGPT, особено во врска со собирањето податоци.

Популарноста на генеративните системи за вештачка интелигенција, како чет-ботот ChatGPT, привлече внимание од регулаторните тела ширум светот.

Регулаторите во САД и Европа спроведуваат истраги за OpenAI и други компании кои одиграа клучна улога во „бумот“ на вештачката интелигенција, додека владите ширум светот работат на правила за заштита од ризиците што ги носат овие системи, јавува новинската агенција Асошиетет прес.

Во два камиони со руда наменети за Турција, двајца македонски државјани пробале да пренесат 137 килограми марихуана на бугарска граница. Бугарската гранична полиција соопшти дека на преминот Ѓуешево, најголемиот граничен премин на македонско- бугарската граница на планината Осогово, биле сопрени два камиони со македонски регистарски таблички.

Според соошшението од бугарската царина, на 18 декември годинава, камионите официјално превезувале руда до Турција. Марихуаната била пронајдена при темелен царински преглед.

„Во приколката од втората композиција пронајдени се специјално прилагодени скривалишта - шуплини во дрвени попречни штици (хоризонтални странични прегради). Пронашле 320 пакетчиња со наркотичната супстанца - марихуана. Вкупната тежина на предметот на кривичното дело е 137.045 кг“, е наведено во соопштението од бугарската царина.

Обвинителството во Ќустендил отвори предистражна постапка за нелегална трговија со дрога против македонските државјани со иницијали. Нив им е одреден притвор од 72 часа, додека се чека одлуката од Судот за определување на мерка притвор.