Вести
Последниот грчки крал Константин Втори ќе биде погребан приватно во Атина
Поранешниот грчки крал Константин Втори, кој почина синоќа на 82-годишна возраст, ќе биде погребан приватно во поранешен кралски имот северно од Атина, соопшти денеска грчката влада. Соборен со воен пуч во 1967 година и отфрлен од неговите поданици кои гласаа за откажување од монархијата во 1974 година, Константин II беше единствениот син на кралот Павле и кралицата Фредерика од Грција. Тој страдаше од хронични проблеми со срцето и од минатата недела се лекуваше во болница во Атина. Константин Втори, кум на британскиот принц Вилијам и втор братучед на кралот Чарлс, ќе биде погребан приватно во Татои, летната палата на поранешното грчко кралско семејство, каде што се погребани и неговите предци, соопшти владата.
Британија и светот се збогуваа со кралицата Елизабета
Датумот на погребот сè уште не е објавен, но богослужбата ќе се одржи во црква назначена од семејството на Константин и грчката влада. Познат како „Поранешниот“ или само „Глуксберг“ - од германската куќа на Глуксберг, која има врски со кралското семејство низ цела Европа - Константин поминал речиси 50 години во егзил во Италија и Лондон, пред да се врати да се насели во Грција во 2013 година.
види ги сите денешни вести
Русија воведе санкции против државјани на Австралија и Нов Зеланд
Руското Министерство за надворешни работи на 29 октомври соопшти дека се покренати санкции против 131 австралиски државјанин. Санкциите предвидуваат забрана за влез во земјата.
На списокот санкционирани има претставници на одбранбената индустрија, новинари и јавни личности, кои Русија ги обвинува дека промовираат „антируска агенда“.
Санкциите се директен одговор на претходните мерки на Австралија против руски поединци и субјекти.
Меѓу санкционираните се копретседателката на Унијата на украинските организации во Австралија и вработени во компании како „Electro Optic Systems“ и „Micro-X“.
Покрај тоа, Русија воведе санкции за девет новозеландски службеници од Министерството за одбрана, меѓу кои и тројца заменици министри.
Од почетокот на руската инвазија на Украина, Австралија санкционираше над илјада руски граѓани и компании, тренд што е забележан и во Нов Зеланд.
СЗО: Лани над 8 милиони луѓе биле заразени со туберколоза
На над 8 милиони луѓе им беше дијагностицирана туберкулоза минатата година, соопшти во на 29 октомври Светската здравствена организација. Ова е најголем регистриран број на заболени откако здравствената агенција на Обединетите Нации почна да следи.
Околу 1,25 милиони луѓе починале од туберкулоза минатата година, се вели во новиот извештај, додавајќи дека туберкулозата најверојатно се вратила како главен убиец од заразните болести во светот, откако била заменета со ковид-19 за време на пандемијата. Смртните случаи се речиси двојно повеќе од бројот на луѓе кои починале од ХИВ во 2023 година.
СЗО соопшти дека туберколозата и понатаму најмногу ги погодува луѓето во Југоисточна Азија, Африка и Западен Пацифик, односно половина од бројот на заболени доаѓаат од Индија, Индонезија, Кина, Филипините и Пакистан.
„Фактот што туберкулозата сè уште убива и заболува толку многу луѓе е создава чувство на бес, во ситуација кога имаме алатки за да ја спречиме, откриеме и лекуваме“, изјави генералниот директор на СЗО, Тедрос Аданом Гебрејесус.
Сепак, смртните случаи од туберкулоза продолжуваат да паѓаат на глобално ниво, а бројот на новозаразени луѓе почнува да се стабилизира.
Агенцијата забележа дека лани процениле дека околу 400.000 луѓе имаат туберколоза која е отпорна на лекови.
Туберкулозата е предизвикана од бактерии во воздухот кои најмногу ги погодуваат белите дробови. Се проценува дека приближно една четвртина од светската популација има туберколоза, но само околу 5 до 10% од нив развиваат симптоми.
Организацијата „Лекари без граници“, долго време ја повикуваат американската компанија Cepheid, која произведува тестови за туберколоза кои се користат во посиромашните земји, да ги направи достапни за 5 долари по тест, со цел да ја зголеми достапноста.
На почетокот на овој месец, „Лекари без граници“ и 150 глобални здравствени партнери испратија отворено писмо до компанијата со кое ја повикуваат да „даде приоритет на животите на луѓето“ и итно да помогне да се направи тестирањето за туберколоза пораспространето на глобално ниво.
Финска заплени руски имот
Финските власти запленија дел од плажата во сопственост на руската држава, кој претходно дипломатите го користеа за рекреација, јавуваат медиумите во Финска.
Областа, која се наоѓа во близина на јужниот град Хагесбол, зафаќа 17 хектари земја и 3,5 хектари морски води.
Заплената беше извршена на 24 октомври од фински извршители кои работеа според пресудата за замрзнати руски имот издадена од Судот за меѓународна правда во Хаг.
Во поврзан случај, парче земја што му припаѓаше на рускиот центар за наука и култура беше конфискуван претходно по тужба од украинскиот енергетски гигант Нафтохаз, кој тврди дека загуби од 5 милијарди долари поврзани со нелегалната анексија на Крим од страна на Русија.
Руската амбасада во Финска на 28 октомври соопшти дека не добила официјално известување во врска со заплената. Кремљ изјави дека не ја признава јурисдикцијата на Судот за меѓународна правда во Хаг.
Владата го усвои предлог буџетот за 2025 година „тежок“ 6,5 милијарди евра
Предлог буџеот за 2025 година е проектиран на приходи во вредност од 5,8 милијарди евра, што е за 13 проценти повеќе од овогодишниот буџет. Расходите во предлог буџетот за 2025 година кој помина на владината седница на 29 октомври е прдвидено да изнесува 6,5 милијарди евра, што е за 10 проценти од претходниот.
Министерската за финанасии Гордана Димитриеска Кочоска изјави дека предлог буџетот содржи мерки за фискална консолидација и дисциплинирано даночно трошење и мерки и политики за поттикнување на економскиот раст.
„Креиравме Буџет што треба да носи вистински развој на државата“, изјави Димитриеска- Кочоска.
Таа посочи дека состојбата наметнува штедење, но додава дека Владата внимателно ќе постапува за да им овозможиме на институциите редовно извршување на своите надлежности и да испорачаат квалитетни услуги кон граѓанитr и бизнисот.
„Ако го гледаме она што Министерството за финансии директно може да го контролира, државниот долг нема да ги надмине 60-те проценти. Во однос на јавниот долг, се ќе зависи од тоа какви информации ќе добиеме и од јавните претпријатија во однос на нивната реализација. Вкупно 500 милиони евра е еврообврзницата во јануари, ги обезбедуваме средствата, ќе ја рефинансираме, плус тековни околу две милијарди, но има и државни хартии од вредност кои не влегуваат во Буџетот“, изјави министерката.
Според предлог буџетот Владата планира следната година да потроши над 800 милиони евра во капитални инвестиции односно клучни проекти, од кои половина милијарда евра ќе бидат пари од сопствен буџет, а 300 милиони евра од заем.
Претходно премиерот Христијан Мицкоски изјави дека е добро што нема драматично зголемување на дефицитот и оти постепено има изденачување со капиталните инвестиции.
„ Оваа година е добро тоа што немаме драматично зголемување на дефицитот, постепено капиталните инвестиции и буџетскиот дефицит се изедначуваат. Тие се сега негде на ниво 300 со 400 милиони евра, очекувам до крајот на годината да бидат многу блиску“, рече Мицкоски.
Економскиот раст е планиран на ниво од 3,7 проценти, буџетскиот дефицит на четири проценти, а инфлацијата да изнесува 2,2 проценти.
Од друга страна, Светска банка во нејзината последна проекција, посочи дека очекува македонскиот економски раст годинава да достигне ниво од 1,8 проценти, додека 2, 3 отсто да достигне до крајот на следната година.
Со сличен став е и Виенскиот институт за меѓународни економски студии, која опфаќа 23 земји од регионот, македонскиот економски раст и во наредниот перид ќе „каска “ зад балканскиот. Нивната прогноза се поклопува со таа на Светската банка за раст од 1,8 до крајот на годинава и 2, 3 отсто до крајот на следната.
Зурабишвили повика на притисок од Западот за да се задржи Грузија на европскиот пат
Грузиската претседателка Саломе Зурабишвили го повика Западот да изврши притисок врз владејачката партија „Грузиски сон“ да ги преиспита резултатите од „украдените“ избори кои се спроведоа за време на викендот. Во спротивно се ризикува кавкаската држава која екандидат за ЕУ со аспирации за членство во НАТО, да ја изгуби својата „европска перспектива .
Таа во интервју за грузискиот сервис на Радио Слободна Европа во Тбилиси на 29 октомври, рече дека европските и западните партнери на Грузија треба да извршат „екстремен притисок“ врз властите „за да ги разгледаат резултатите од изборите и да го разгледаат количеството на гласовите што се украдени“.
Според Зурабишвили и опозициските партии, околу 300 илјади гласови биле изманипулирани во корист на владејачката партија „Грузиски сон“, која победи со околу 54 отсто од гласачките ливчиња.
Овие тврдења предизвикаа протести на кои десетици илјади Грузијци излегоа на улиците поради обвинувањата за руско мешање во гласањето, што се сметаше за клучен тест за демократските акредитиви на Грузија.
„Толку многу зависи сега од реакциите на нашите партнери, колку дефинитивна ќе биде нивната реакција, колку е силен нивниот притисок врз властите, затоа што мислам дека никој не може да си дозволи да ја изгуби Грузија од Русија во таква форма“, рече Зурабишвили во интервјуто.
„Ако не се испроба притисокот, тогаш тоа значи дека Западот нема да пробал сè за да се обиде да ја задржи Грузија на западната страна и во европската перспектива“, додаде таа.
САД, Европската унија, Канада и Шведска, меѓу другите, изразија критики по парламентарните избори на 26 октомври, кои уследија по зголемената загриженост за демократското назадување на владата предводена од „Грузискиот сон“.
Грузиската влада неодамна донесе контроверзен закон за „странско влијание“ сличен на рускиот закон за „странски агенти“, како и законодавство што ги ограничува правата на ЛГБТ.
Веднаш по објавувањето на резултатите, Зурабишвили рече дека нема да ги признае изборите за кои рече дека станале жртва на „руска специјална операција“ која користела методологија на „закани од кампањата, а не ветувања, пропаганда, како и ПР кампања која беше копи-пејст на руските кампањи“.
Меѓународните набљудувачи од Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ), Советот на Европа, Европскиот парламент и НАТО во соопштија дека денот на изборите бил „оцрнет со нерамномерен терен за игра, притисок и тензија“.
Русија негираше дека играла каква било улога во влијанието на изборите во Грузија.
Во своето интервју за РСЕ, Зурабишвили рече дека локалните организации работат на собирање информации и докази за да ги докажат обвинувањата за злоупотреба при гласањето.
Таа, исто така, посочи, како и опозициските партии, дека резултатите од мислењето и излезните анкети, даваат поинаква слика од официјалните резултати на Централната изборна комисија.
Две излезни анкети на опозицијата предвидуваа дека „Грузискиот сон“ нема да добие повеќе од 42 отсто од гласовите, додека резултатите добија повеќе од 54 отсто.
Анкетите, исто така, сугерираат дека четирите опозициски партии - Коалицијата за промени, Единство-да се спаси Грузија, Силна Грузија и За Грузија - заедно ќе имаат јасно мнозинство, додека официјалните првични резултати покажаа дека добија само 37 проценти заедно.
„Овој став на населението не се промени непосредно пред изборите“, рече Зурабишвили, иако таа не даде конкретни докази.
ОБСЕ соопшти дека евидентирала случаи на купување гласови, двојно гласање, физичко насилство и заплашување.
„Во целина, многу е јасно дека на властите им помогна, инспирираше во нивните активности рускиот модел и она што и го ветија на Грузија по изборите“, додаде Зурабишвили.
„Грузискиот сон“, која е на власт од 2012 година, имаше прозападна агенда, но во последните две години го промени курсот кон Русија.
Кривична пријава за несовесно обезбедување на локалитетот „Плаошник“ во Охрид
Кривична пријава против поранешен времен директор на Управата за заштита на културното наследство и управителот на кичевската фирма за обезбедување „2СС“ поднесе охридската полиција. Првиот е осомничен за кривичното дело „злоупотреба на службена положба и овластување“ додека вториот за „несовесно работење во службата“.
Во полициското соопштение е наведено дека 49 годишниот А.А во својство на в.д. директор без да изврши контрола кај локалитетот „Плаошник“ во Охрид, дозволил агенцијата за обезбедување имоти и лица „2СС“ со седиште во Кичево да се незаконски да заработи 80 илјади евра, со тоа што не се придржувал до потпишаниот договор за физичко и техничко обезбедување на локалитетот.
„Второпријавениот се товари дека како одговорно лице во агенцијата, по склучување на договорот со Управата не постапил по истиот и целосно не ги исполнил предвидените технички услови и ангажирал помал број вработени лица. Тој исто така не се придржувал на законот за приватно обезбедување каде јасно е предвидено дека секој вработен треба да поседува лиценца и легитимација“, се вели во соопштението на Секторот за внатрешни работи-Охрид.
Станува збор за последниот договор кој оваа фирма го склучила со Управата за заштита на културното наследство во 2022 година. Само во изминативе четири години со оваа институција склучила седум договори за јавна набавка - обезбедување на локалитетот на скопското Кале, охридскиот Плаошник и деловен простор на институцијата на Павел Шатев во вредност од над 200 илјади евра.
Во изминативе четири години оваа компанија има потпишано околу сто договори за јавни набавки за обезбедување на голме број на институции во вредност од над 7 милиони евра.
САД, Канада и Шведска ги преиспитуваат односите со Грузија
Соединетите држави, Канада и Шведска изразија критика по парламентарните избори во Грузија откако проруската владејачка партија „Грузиски сон“ соопшти дека победила, иако постојат извештаи за широко распространети нерегуларности и масовни протести на поддржувачите на опозицијата кои велат дека гласањето било наместено и изманипулирано од Москва.
Канада и Шведска најавија конкретни потези насочени кон актуелната грузиска влада.
Шведска објави дека прекинува секаква директна соработка со грузиската влада, додека Канада соопшти дека ги разгледува своите врски со властите во Тбилиси.
Шведскиот министер за развојна соработка и надворешна трговија, Бенџамин Доуса, изјави дека Стокхолм е „загрижен за алармантните“ политички случувања во Грузија и дека неправилностите пријавени од западните набљудувачи ја потврдуваат таа загриженост.
„Затоа, владата ја прекинува директната шведско-грузиска соработка, која сè уште е во тек, вклучително и со грузиската даночна управа“, рече Доуса.
Во исто време, Шведска ќе одвои еквивалент на околу 2,3 милиони американски долари средства за граѓанското општество во Грузија, рече тој.
Во меѓувреме, канадското Министерство за надворешни работи изрази загриженост во соопштението за, како што ги нарече, „раширените акти на заплашување гласачи, купување гласови и други нерегуларности на денот на изборите“, пријавени од меѓународни набљудувачи кои го следеа гласањето.
„Во координација со нашите Г7 и европските партнери, и во светло на однесувањето и резултатите од овие избори, Канада ќе ги преиспита односите со грузиското раководство. Канада останува отворена за соработка со Грузија, се додека грузиското раководство ги почитува демократијата, човековите права, владеењето на правото и се осврнува на неодамнешното назадување на демократијата“, се вели во соопштението.
Американскиот сенатор Бен Кардин и претседател на Комисијата за надворешни односи на Сенатот, изјави дека пријавените неправилности се „вознемирувачки и разочарувачки“ и до ова доаѓа откако Европа и САД „постојано предупредуваа“ за демократското назадување на Грузија.
Израел му се закани на новиот лидер на Хезболах
Израел му се закани на новиот лидер на либанскиот екстремистичка организација Хезболах, Наим Касем, неколку часа откако беше објавено дека ќе го замени поранешниот лидер Хасан Насрала, кој беше убиен кон крајот на септември во израелски воздушен напад во предградието на Бејрут.
„Привремена инсталација. Не за долго“, напиша израелскиот министер за одбрана Јоав Галант на платформата Х со фотографија од Касем, додавајќи на хебрејски: „Одбројувањето започна“.
Ројтерс пренесува дека во 1991 година Касем бил назначен за заменик-шеф на Хезболах, организација која има воено и политичко крило. Тој беше поставен од тогашниот генерален секретар на организацијата Абас ал Мусави, кој беше убиен во напад на израелски хеликоптер следната година.
Касем остана на таа позиција кога Насрала стана лидер и долго време беше водечки портпарол на Хезболах и даваше интервјуа за странски медиуми дури и за време на прекуграничните непријателства со Израел минатата година.
Од убиството на Насрала, Касем во телевизиски интервјуа изјави дека вооружената организација Хезболах ги поддржува напорите за постигнување прекин на огнот во Либан.
„Неговиот мандат би можел да биде најкраткиот во историјата на таа терористичка организација доколку ги следи стапките на неговите претходници Хасан Насрала и Хашем Сафиједин“, објави израелската Влада на официјалниот профил на арапски јазик на платформата Х.
Сафиедин, кој се очекуваше да го замени Насрала, исто така неодамна беше убиен во израелски воздушен напад.
Две директорки осудени на условна за лажни сертификати од фирмата од која потекнува и сертификат на директорот на АНБ Христовски
Една директорка на училиште и една директорка на болница биле осудени на условни затворски казни откако признале вина за фалсификување на ТОЕФЛ Сертификат од училиштето „Јулија, ЦО. ЛТД “ во бугарскиот Пловдив, кое е истото училиште што се јавува како издавач на неговиот јазичен сертификат го посочува новиот директор на АНБ, Бојан Христовски, јавува порталот „360 степени“.
И двете признале вина за што добиле условни затворски казни од две години кои би се реализирале доколку во наредните 4 години сторат ново кривично дело.
На 14 февруари, Министерството за внатрешни работи предводено од тогашниот министер во техничката влада Панче Тошковски, поднело кривична пријава до Основното јавно обвинителство Скопје, поради постоење основи на сомнение за сторено кривично дело „употреба на исправа со невистинита содржина
Пресудата е донесена на 9-ти октомври годинава. Обвинителството преквалификувано делото и наместо за „употреба на исправа со невистинита содржина“ како што стоело во пријавата на МВР, директорките се гонети за фалсификување односно дека изработиле непостоечки документ.
Директорот на АНБ, Бојан Христовски во својата биографија со која конкурирал за асистент на Факултетот за безбедност навел дека има сертификат од истата јазична школа Јулија во Пловдив во Бугарија за која и бугарски новинари открија дека не постои на локацијата и не се занимава со издавање на ТОЕФЛ сертификати.
Државната комисија за спречување корупција (ДКСК) отвори предмет за именувањето на Бојан Христовски за директор на Агенцијата за национална безбедност, откако до институцијата пристигнала анонимна претставка во која пишувало дека тој наводно не ги исполнува условите за да биде директор. Оттаму дополнително велат дека ќе се разгледува и овој спорен дел кој се однесува на исполнување на условот поседување на сертифкат ТОЕФЛ.
„Наводите се однесуваат на неисполнување на услови за именување на директор. Конкретно во делот на образование, стекнување со безбедносен сертификат, како и припадност на политичка партија. Тоа се наводите во оваа анонимна пријава. Предметот е распределен кај член. Ќе се отпочне со обезбедување на потребна документација до АНБ и Владата како орган кој го именува. По рокот за достава на овие податоци од 15 дена, и по обезбедување на документација и утврдување на фактичката состојба ќе донесеме одлука на јаван седница, изјави неодамна претседателката на Антикорупциска, Татјана Димитровска.
Именувањето на Бојан Христовски за директор на институцијата задолжена за безбедноста и контраразузнавањето предизвика реакции во јавноста. Тој до неодамна беше член на владејачката ВМРО-ДПМНЕ и претседател на Градскиот комитет на партијата во Скопје.
Опозицискиот СДСМ побара Владата да го повлече Бојан Христовски од функцијата директор на АНБ. Социјалдемократите изразија сериозни сомнежи во врска со исполнувањето на условите за негов избор на позицијата, велејќи дека е некомпетентен кадар кој ќе му служи на премиерот Христијан Мицкоски.
Владата на седница на 16 октомври го разреши директорот на Агенцијата за национална безбедност Зарко Милошевски, а на негово место го именува Бојан Христовски.
Украинско-руски државјанин осуден за велепредавство во Русија
Руски регионален суд го осуди Серхи Денисенко, украинско-руски државјанин, на 25 години затвор за убиство на поранешниот командант на руска подморница вмешан во гранатирањето на украинските територии во 2022 година.
Пресудата е донесена на 29 октомври откако го прогласи Денисенко, кој доби руско државјанство во март 2023 година, за виновен за убиство, нелегално поседување оружје и велепредавство.
Денисенко беше уапсен на 11 јули 2023 година, еден ден откако Ржицки (42) беше убиен во градот Краснодар додека џогирал. Руските обвинители тврдат дека зад нападот стои Службата за безбедност на Украина.
Шефот на военото разузнавање на Украина, Кирило Буданов, го отфрли тврдењето, велејќи дека антивоените чувства меѓу руската војска можеби го предизвикале атентатот. Ржицки порано командувал со подморницата Краснодар во руската морнарица.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете