Рускиот претседател Владимир Путин презема чекори за ескалација на инвазијата врз Украина и неговиот застој со Киев и Западот, вклучително и „делумна мобилизација“ што ја најави денеска, по зачудувачкиот воен неуспех во Харкив што предизвика националистички реакции дома и ја зголеми можноста за пораз.
По неколку месеци одложувања, лидерите назначени од Кремљ на украинските региони кои се делумно контролирани од руските сили вчера ненадејно објавија дека ќе одржат таканаречени референдуми за приклучување кон Русија од 23 до 27 септември, дури и додека беснеат борбите.
Зеленски најавува „серија победи“
Изјавите дојдоа кога рускиот парламент под контрола на Кремљ брзо ги усвои амандманите со кои се заоструваат казните за војниците кои се предаваат, дезертираат или одбиваат да се борат за време на период на мобилизација или воена состојба. За прв пат во законот беа додадени зборовите „мобилизација“ и „воена состојба“.
Следното утро, Путин рече дека мобилизацијата што ќе ги погоди „само граѓаните кои моментално се во резерва...и првенствено оние кои служеле во вооружените сили и имаат соодветно искуство“ ќе започне веднаш.
Потезите може да бидат дел од планот на Кремљ за започнување со преобликување на таканаречената „специјална воена операција“ на Русија во Украина како војна, збор што Москва во суштина го забрани, и ги зголемува заканите - вклучително и закани со нуклеарна оружје - во услови на зголемена загриженост за напредокот на Украина на исток. Путин изјави дека Русија ќе ги искористи сите средства што и се на располагање за да ја заштити својата територија и додаде: „Ова не е блеф“.
Рефрендумите што Русија ги организира во украинските региони Доњецк, Луганск, Керсон и Запорожје додаваат важен нов пресврт на таа закана. Тие беа широко осудени во странство како нелегални - се наметнуваат на странска земја за време на војната иницирана од нациите што ги држат - и постојат стравувања дека Украинците ќе бидат принудени да го поддржат приклучувањето кон Русија.
Но, Путин, кој ќе наполни 70 години следниот месец, би можел да ги искористи таканаречените референдуми за да ја сврти својата инвазија, тврдејќи дека „руската“ територија сега е нападната и делумно окупирана од украинските сили, велат аналитичарите.
Киев: мобилизацијата во Русија предвидлив потег на Путин
„Странските трупи што ги преминуваат руските граници – дури и ако границата штотуку се поместела – Путин ќе ги искористи за да го оправда движењето кон мобилизација, таргетирање на украинските локации што претходно ги избегнуваше, и правејќи ги нејзините нуклеарни закани помалку апстрактни“, напиша на Твитер Александар Баунов, аналитичар во Фондацијата Карнеги за меѓународен мир, по најавите за референдумот, но пред да се емитува обраќањето на Путин. „Москва се надева дека таа разлика ќе го направи конфликтот полегитимен во очите на обичните Руси“, додаде тој.
Дара Масикот, воен аналитичар во тинк-тенк Rand Corp со седиште во Вашингтон, рече дека Кремљ се надева оти ќе предизвика страв во Киев и оние западни земји чија воена поддршка е клучна за успехот на Украина на бојното поле. „Тие се надеваат дека анексијата ќе го шокира меѓународниот систем и нивните нуклеарни закани над „руската територија“ ќе принудат прекин на огнот или ќе ја забават поддршката за Украина“, напиша Масикот.
Соединетите држави и нивните западни сојузници беа загрижени за предизвикување руска воена ескалација дури и пред нивната инвазија, а темпото на воена помош за Украина често предизвикуваше вознемиреност кај Киев.
Последните потези на Кремљ ја нагласуваат загриженоста на Путин за неговото задржување на власта доколку ја загуби војната, рече Роб Ли, воен аналитичар. Исто така, пишувајќи пред да се емитува обраќањето на Путин, Ли рече дека Путин се соочува со прашањето: „Кој е поголем ризик за него: мобилизација, употреба на тактичко нуклеарно оружје или губење на Донбас и другите окупирани области на Украина?“
Најавата на Путин за „делумна мобилизација“ сугерира дека тој сè уште се обидува да се заштити, нешто што аналитичарите велат дека тој го прави многу често кога се соочува со дилема.
Украински победи
Последните потези на Кремљ доаѓаат кога украинските сили продолжуваат со нивната молскавична контраофанзива на североисток и во услови на зголемени поплаки дома поради лошите перформанси на руската војска.
Украинската војска ги разби руските сили во регионот Харкив претходно овој месец, заземајќи големи делови од територијата и зададе уште еден срамен удар на руската војска. Брзината на украинската контраофанзива ги налути руските националисти, кои ги зајакнаа своите критики за воените напори на Кремљ. Тие го повикаа Путин да прогласи општа мобилизација, да ја бомбардира цивилната инфраструктура на Украина, па дури и да распореди нуклеарно оружје.
Путин ја започна неиспровоцираната инвазија врз Украина на 24 февруари, како што велат аналитичарите, во очекување дека руските сили ќе го заземат Киев за неколку дена и ќе воспостават промосковска влада.
Тој ја стави руската економија во гамбитот, знаејќи дека западните земји ќе воведат дополнителни санкции - но, според повеќето сметки, сериозно потценувајќи ги способноста на украинската војска, единството на Украинците и нивната решеност да ја задржат независноста и решителноста на Западот.
Сега, кога војната ќе влезе во својот осми месец и со напредокот на Украина, Русија е на работ да се откаже од своите помали воени придобивки што дојдоа по цена на изолацијата на Западот и големиот пад на нејзината економија, што потенцијално ја поткопува поддршката на Путин дома.
Русија ги интензивира нападите врз цивилната инфраструктура во Украина
Последниот успех на Украина, наводно, го запрепастил Кремљ, а аналитичарите велат дека тоа ги поттикнало ненадејните потези на 20 септември. Одржувањето на референдумот толку брзо, „не е план, тоа е неуспех на планот“, напиша Р.Политик, аналитичка организација предводена од руската експертка Татјана Становава,
„Масовни политички ризици“
Неуспесите на Русија на бојното поле делумно се должат на нејзиниот ограничен пристап до работна сила. Рускиот министер за одбрана Сергеј Шојгу ги објави, како што рече, бројките за жртвите за прв пат од крајот на март на 21 септември, велејќи дека 5.937 руски војници се убиени во Украина од 24 февруари.
Но, западните разузнавачки агенции велат дека бројот на руските жртви е далеку поголем од тоа, проценувајќи дека десетици илјади нејзини војници се убиени, ранети или заробени. И има многу докази дека војската се бори да ги замени.
Во исто време, се поголем број војници одбиваат да се борат поради комбинацијата на, како што велат, лошото раководство и жестокиот украински отпор. Кремљ започна тајна кампања за регрутирање борци, вклучувајќи нудење големи финансиски стимулации, продолжување на старосните ограничувања и ослободување на криминалците по нивното завршување на должност.
Руските активисти за права велат дека стотици, ако не и илјадници војници се воздржуваат од наредбите да се распоредат, да продолжат да се борат или да останат на бојното поле. Последните амандмани имаат за цел да го решат тоа прашање.
Ли напиша дека Путин ќе се соочи со „големи политички ризици“ доколку повика на општа мобилизација, бидејќи „нема гаранција“ дека тоа ќе помогне во воените напори на Русија. Тој, исто така, напиша дека тврдењето дека руските делови на Украина се руски, ќе и овозможи на Москва да распореди регрути на фронтот „легално“ - според рускиот закон, иако јасно е дека тоа нема да биде признаено како легално во странство - без да се нарече војна. Исто така, би дозволил Русија да користи регрути од окупираните територии, напиша тој - но додаде дека таквите потези нема да ги неутрализираат предностите на Украина во работната сила, моралот, лидерството, прецизното оружје и стратешките цели.
„Големиот број слабо обучени и мотивирани руски војници не е голема предност“, напиша Ли.
