Со претрес по амандмани за Предлог-буџетот за 2025 година, денеска (19 ноември) треба да продолжи комисиската расправа во Собранито.

Расправата за Буџетот за следната година на собраниската Комисија за финансирање и буџет трае 10 дена и треба да заврши најдоцна до 30 ноември по што продолжува на пленарна седница.

За Предлог–буџетот за 2025 година се поднесени вкупно 308 амандмани од кои 204 од опозициската СДСМ. Согласно законот, Буџетот за 2025 година треба да биде изгласан до 31 декември.

На четвртиот ден од собраниската комисиска расправа со кој вчера беше исцпрен општиот претрес, пратениците од власта и опозицијата ги спротивставија ставовите. Според едните, буџетот е развоен и домаќински, а според другите е нереален, покажува немање визија и треба да се врати на доработка во Владата.

Со Предлог-буџетот за 2025 година, вкупните приходи се планирани на ниво од 358,8 милијарди денари, а расходите на ниво од 400,2 милијарди денари. Буџетскиот дефицит е проектиран во апсолутен износ од 41350 милиони денари или на ниво од 4 проценти од планираниот БДП, а се предвидува раст на економијата од 3,7 проценти.

Новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп потврди дека планира да воведе вонредна состојба поради безбедноста на границата и дека има намера да ја искористи американската војска за да изврши масовно депортирање на мигранти без документи.

Имиграцијата беше главното прашање во неговата изборна кампања, а Трамп вети дека ќе депортира милиони луѓе и ќе ја стабилизира границата со Мексико, откако рекорден број мигранти илегално влегле во земјата за време на администрацијата на претседателот Џо Бајден, пишува Франс прес.

На својата социјална мрежа „Truth Social“, Трамп сподели објава на конзервативен активист кој рече дека новоизбраниот претседател „е подготвен да воведе вонредна состојба и ќе користи воени средства за да ја запре инвазијата од времето на Бајден преку програмата за масовно депортирање“.

Освен што ја сподели објавата, Трамп напиша: „Вистина“.

Трамп се враќа на власт по победата на демократската потпретседателка Камала Харис на претседателските избори на 5 ноември.

Тој ги објави имињата на кандидатите за плановите на неговиот кабинет, од кои многумина се залагаа за цврст став кон мигрантите и го избра Том Хоман, поранешниот в.д. директор за имиграција и царинско спроведување (ICE) како највисок службеник задолжен за границата.

Хоман се појави на Националната конвенција на Републиканците во јули, кога им рече на поддржувачите:

„Имам порака за милионите илегални имигранти што Џо Бајден ги пушти во земјата: подобро почнете да се пакувате сега“.

Властите проценуваат дека околу 11 милиони луѓе живеат во САД без документи. Се очекува дека планот на Трамп за депортации би можел директно да погоди околу 20 милиони семејства, потсетува АФП.

Додека американската влада со години има проблеми во полициската контрола на јужната граница со Мексико, Трамп ги преувеличува овие грижи тврдејќи дека е во тек „инвазија“ на мигранти.

За време на кампањата, Трамп постојано ги критикуваше мигрантите кои влегуваат во земјата без потребните документи, користејќи запалива реторика дека странците ја „трујат крвта“ на Соединетите Држави и ја доведуваат во заблуда статистиката и политиките за имиграција, пренесува АФП.

Трамп не даде никакви детали за тоа како ќе ја спроведе репресијата против нерегуларната миграција, но за време на кампањата тој постојано ветуваше дека ќе го реактивира Законот за надворешни непријатели од 1798 година за да ги забрза депортациите.

Критичарите велат дека законот е застарен и посочуваат дека последен пат бил користен за време на Втората светска војна, кога Јапонците во САД биле затворени во логори за интернација без соодветна постапка.

Бројот на мигранти кои нередовно ја минуваат границата и се пресретнати од агенти на американската гранична патрола сега е ист како и во 2020 година, последната година од првиот мандат на Трамп. Рекорден број на нерегуларни гранични премини - 250 000 е забележан во декември 2023 година.

Во израелски воздушен напад врз населба во централен Бејрут во понеделникот (18 ноември) загинаа четири лица, соопшти либанското Министерство за здравство, втор ден по ред откако Израел гаѓаше цели во главниот град на Либан во неговата кампања против Хезболах.

„Чад се издигна од местото на нападот во областа Зукак ал Блат, на кратко растојание од централниот округ на Бејрут каде се наоѓа седиштето на либанската влада. Во нападот се повредени 18 лица“, соопшти Министерството.

Израел ги интензивираше своите бомбардирања на цели во и околу либанскиот главен град во текот на изминатата недела, ескалација што се совпаѓа со знаци на напредок во дипломатските напори предводени од САД за посредување за прекин на огнот.

Од крајот на септември, Израел успеа да му нанесе голема штета на Хезболах со атентат на неговиот водач Саид Хасан Насрала, со бомбардирање големи области на Либан со воздушни напади и испраќање војници во јужен Либан. Хезболах, од друга страна, продолжи да истрелува ракети кон северниот дел на Израел, каде сирените повторно се огласија во понеделникот.

Инаку Хезболах е и вооружена група и политичка партија која контролира голем дел од јужен Либан. ЕУ не го стави на црната листа неговото политичко крило, туку само вооруженото. Политичката партија Хезболах има места во либанскиот парламент.

Од почетокот на израелската офанзива против Хезболах, цел на серија воздушни напади беа јужните упоришта на групата во главниот град Бејрут.

Во неделата, Израел нападна цели во строгиот центар на Бејрут, при што загинаа десет луѓе во два напади, меѓу кои и портпаролот на Хезболах

Претседателот на отцепениот грузиски регион Абхазија поднесе оставка по неколкудневните протести на опозицијата, пренесе ДПА повикувајќи се на Интерфакс, која цитира опозициски лидери кои воделе неколкучасовни преговори со владини претставници.

Како дел од постигнатиот договор, се очекува претседателот на Абхазија Аслан Бжанија и премиерот Александар Анкваб да ги потпишат своите писма со оставка во текот на ноќта.

Писмото со оставка на Бжанија беше објавено на каналот Телеграм на претседателската канцеларија денеска (19 ноември) во раните утрински часови.

Илјадници поддржувачи на опозицијата во петокот го окупираа парламентот во знак на протест против планираната ратификација на инвестицискиот договор со Русија. Предвидената собраниска седница не се одржа поради протестот.

Договорот, за кој противниците стравуваат дека ќе ја отвори вратата за руските олигарси да купуваат земјиште во популарниот, но економски проблематичен регион, предизвика големо негодување.

Опозициските демонстранти стравуваат дека инвестицискиот договор ќе им овозможи на руските олигарси да купуваат имот во популарниот, но релативно неразвиен регион и дека локалното население повеќе нема да може да си дозволи да живее таму.

Абхазија се прогласи за независна држава, заедно со грузискиот регион Јужна Осетија, по војната против Грузија во 2008 година во која Русија ги поддржа сепаратистичките сили.

Русија ги признава двата региони како независни држави, а западните држави сметаат дека Москва де факто има контрола врз двете територии.

Бжанија, поранешен офицер на советската разузнавачка агенција КГБ, се соочи со обвинувања дека „се продал“ на Москва.

Со неговата оставка се отвори пат за нови избори.

Рускиот претседател Владимир Путин го покани српскиот претседател Александар Вучиќ да ја посети Москва на 25 мај следната година, кога ќе се одбележи 80-годишнината од победата во Втората светска војна, јави Српската радио-телевизија (РТС).

„Ве поканувам да учествувате на свеченостите по повод 80-годишнината од победата во Големата патриотска војна, што ќе се одржи во Москва на 9 мај 2025 година“, рече Путин.

На прашање на Радио Слободна Европа, од Кабинетот на претседателот на Србија ниту ја потврдија ниту ја демантираат таа информација.

Меѓу другото, Путин во поканата наведува дека е убеден оти зачувувањето на „сеќавањето на големата победа ќе ја зајакне заедничката определба“ за зголемување на „конструктивната соработка со цел да се обезбеди мир и безбедност на планетата“.
Претходно Путин го покани Вучиќ да се приклучи на Самитот на БРИКС што се одржа во октомври во рускиот град Казан. Сепак, Вучиќ не се одзва на поканата со образложение дека Србија во тој период ќе има важни гости.

Србија ја посети претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, како и лидерите на земјите од Европската унија - полскиот премиер Доналд Туск и грчкиот премиер Киријакос Мицотакис.

Делегација на Владата на Србија учествуваше на самитот на БРИКС, на кој беше поканет Вучиќ и кој се смета за одговор на Русија на изолацијата на Западот поради агресијата врз Украина.

Потпретседателот на Владата на Србија, Александар Вулин, додека присуствуваше на самитот како пратеник на претседателот на Србија, тогаш Вулин е под санкции на САД, меѓу другото и поради неговите блиски врски со Русија.

ЕУ одговори велејќи дека од сите земји кандидати „се очекува да се воздржат од контакти со Русија и нејзиниот претседател“.

Иако е кандидат за членство во Европската унија (ЕУ), Србија не се приклучи на санкциите против Русија поради нејзината инвазија на Украина и продолжи да одржува контакти со официјални лица во Москва.

Данските пратеници во понеделникот постигнаа договор за засадување милијарда дрвја и претворање на 10 отсто од земјоделското земјиште во шуми и природни живеалишта во следните две децении, во обид да се намали употребата на ѓубрива.

Владата рече дека договорот ќе доведе до „најголемата промена на данскиот пејзаж во последните 100 години“.

„Данската природа ќе се промени на начин каков што не сме виделе откако мочуриштата беа исушени во 1864 година“, рече Џепе Брус, шеф на министерството одговорно за спроведување на зелениот договор постигнат во јуни од страна на земјоделците, индустријата, синдикатите и еколошките организации.

Според договорот, 43 милијарди круни (6,2 милијарди евра) се наменети за купување земјиште од земјоделците во следните две децении, соопшти владата.

Шумите во Данска треба да се зголемат за 250.000 хектари, додека уште 140.000 хектари што моментално се одгледуваат на низините што ги оштетуваат климата мора да се претворат во природа. Во Данска, 14,6 отсто од земјиштето во моментов е покриено со шуми.

Договорот беше постигнат од трипартиската данска влада - составена од социјалдемократите, либералите и умерениот центар - и Социјалистичката народна партија, конзервативците, Либералната алијанса и Социјал-либералната партија.

Парламентарното гласање за договорот се смета за формалност.

Владата во јуни објави дека од 2030 година сточарите ќе бидат оданочени за стакленички гасови што ги испуштаат нивните крави, овци и свињи, што ќе ја направи Данска првата земја што го стори тоа во борбата против емисиите на метан, еден од најголемите придонесувачи за глобалното затоплување.

Селекторот на машката фудбалска репрезентација на Косово Франко Фода им даде поддршка на своите играчи откако го напуштија теренот за време на неодамнешниот натпревар во Букурешт против Романија.

Фудбалерите излегоа од теренот во дополнителното време на 15 ноември поради скандирањата на домашните навивачи „Србија“, од која Косово се отцепи во 2008 година.

Косовскиот тим замина од истата причина за време на натпреварот помеѓу двата тима во септември 2023 година, но на крајот се врати.

УЕФА, управното тело на европскиот фудбал, треба да донесе одлука за ова прашање. Романија би можела да биде прогласена за победник со 3-0 во натпреварот од Лигата на нации. Беше 0-0 во моментот кога натпреварот беше прекинат.

Франко Фода, менаџерот на Косово, во коментарите објавени на 18 ноември рече дека секоја одлука на УЕФА е секундарна во однос на поддршката на неговите играчи.

„Се работи за нашата порака дека за вакво нешто нема место на стадионот. Се работи за соработка со почитување, тоа е поважно од резултатот“, изјави Фода за германскиот фудбалски магазин Kicker.
Тој рече дека романските играчи се обиделе да ги смират навивачите, но дека атмосферата не се променила и немало официјални најави на стадионот.

„Како Германец, јас сум селектор на Косово и ја прифаќам културата. Ги разбирам нив и моите играчи, па стојам 100 отсто зад оваа одлука“, рече Фода.

„Најважно е да се однесуваме едни со други со почит.

Фудбалерите на Косово се упатија кон соблекувалната во 92. минута, а натпреварот се водеше кон реми без голови, откако некои гледачи скандираа „Србија! за време на тепачка меѓу косовскиот капитен Амир Рахмани и романскиот напаѓач Денис Алибец.

Фудбалската федерација на Косово на 16 ноември предупреди дека ќе поднесе жалба до УЕФА за, како што рече, „провокации и расистичко однесување“ на романските навивачи за време на натпреварот.

Рахмани рече дека романските навивачи скандирале „Србија, Србија“ и „Косово е Србија“ и дека тој „најмалку три пати“ го информирал данскиот судија Мортен Крог дека неговиот тим ќе го напушти теренот.

Романскиот тим остана на теренот околу еден час пред судијата да одлучи да го прекине натпреварот откако косовските играчи одбија да се вратат.

Косово прогласи независност од Србија во 2008 година и го признаа повеќе од 100 земји, но не и Романија и другите четири земји на ЕУ, Шпанија, Кипар, Грција и Словачка.

Романската жандармерија соопшти дека 13 гледачи биле казнети по натпреварот, а на други девет им е забрането да влезат во спортски натпревар во период до една година.

Натпреварот не е првиот натпревар меѓу двата тима кој е проследен со инциденти.

За време на претходниот натпревар во Букурешт во септември 2023 година, романските навивачи извикуваа скандирања кон косовските играчи и развиле огромен транспарент со натпис „Косово е Србија“ на романски и српски јазик.

Натпреварот беше прекинат 50 минути, Романската фудбалска федерација беше казнета од УЕФА, а следниот натпревар Романија го одигра со само деца до 14 години дозволени на трибините.

Косовските навивачи исто одговорија на првиот натпревар од Лигата на нации одигран во Приштина оваа есен, а кој го доби Романија со 3-0. Тие свиреа за време на романската химна, скандираа расистички слогани, па дури и го нападнаа теренот. Инцидентите доведоа до тоа и Косовската федерација да биде казнета од УЕФА.

УЕФА соопшти дека ќе пренесе „повеќе информации во догледно време“.

Судот во Русија во понеделникот осуди двајца Руси на 2,5 и три години затвор во „населба во колонија“ за вандализам на неформален споменик на учесниците во војната во Украина.

Населбата колонија е помалку рестриктивна форма на затвор во близина на индустриски објект, каде што осудениците работат заедно со обичните работници.

Окружниот суд во Твер ги прогласи Данило Голиков (28) и Андреј Козловски (26) за виновни за вандализам и уништување на меморијални згради во спомен на убиените во Украина.

Обвиненијата произлегоа од инцидентот на 11 март, кога Голиков и Козловски фрлаа цвеќиња и оштетени предмети на импровизираниот споменик во Москва посветен на „сите оние кои загинаа за време на руската пролет и специјалната воена операција“, повикувајќи се на проруските сепаратисти. борбите на источна Украина во 2014 година и агресијата против Украина која започна во 2022 година. Инспекторите изјавија дека Голиков и Козловски предизвикал штета вредна 55.730 рубљи (527 евра), вклучително и уништување на венци, вазни со цвеќиња и вештачки каранфили. Споменикот им оддава почит на членовите на платеничката група на Вагнер убиени во Украина.

Видеото од 40 секунди, објавено на провоените канали на Телеграма и искористено како доказ на суд, покажува како еден од нив клоца вазна со цвеќиња. Обвинителството презентираше како наведе стручни студии во кои се тврди дека споменикот има културно-историско значење.

Голиков и Козловски ја признаа вината, се извинија и платија реституција. Тврделе дека биле пијани и не се сеќаваат на настаните.

Случајот го нагласува трендот во Русија за комеморација на загинатите војници во Украина преку плакети, преименување на улици и други посвети.

Историчарот Максим Кузахметов истакна дека ова е без преседан во историјата, дури и во практиките од времето на Сталин, и рече дека владата користи „паднати херои“ за да ја оправда инвазијата на Украина.

Првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити по денешната меѓувладина седница во Приштина истакна дека во Северна Македонија не постои Закон за албанскиот јазик за да може да се каже дека се укинува.

Потенцира дека во подготовка е посебен закон за соодветна застапеност на Албанците во Северна Македонија.

„Прво, ќе се поврзам со одговорот на премиерот Курти кој рече дека во Македонија не постоел Закон за албанскиот јазик, па сега тој сега се укинува или прекршува. И второ, не се оспорува од Владата на Република Северна Македонија, туку има иницијатива во Уставниот суд каде деветте судии избрани од Владата на СДСМ-ДУИ и проблемот го прават тие судии на Уставен суд со мандат од минатото мнозинство. Гарантираме дека албанскиот јазик ќе напредува исто како што најдовме решение и се формираше експертска група од партнерите во Владата кои работат на балансерот, кој беше само механизам, а сега зема димензии на законско решение или посебен закон за соодветна застапеност на Албанците во Македонија, рече Меџити.

Но новинарско прашање што ќе направат како политичка партија на Албанците доколку Уставниот суд го оспори албанскиот јазик, Меџити нагласи дека Уставниот суд има побарано мислење од Венецијанската комисија и од каде добиле забелешки за три члена од Законот за употреба на јазиците во Република Северна Македонија.

Претходно косовскиот премиер Кути рече дека смета дека треба да се почека одлуката на Уставниот суд во Македонија, кој, според него, нема да направи ниту исклучување ниту дискриминација и го почитува повеќејазичниот карактер во земјата.

„Нема ниту имало во минатото употреба на албанскиот јазик во Северна Македонија, туку за јазиците на националностите на 20% од жителите во земјата. Од друга страна верувам дека сите треба да чекаме една правична одлука на Уставниот суд во Македонија, кој нема да направи ниту исклучување, ниту дискриминација, и кој го почитува повеќејазичниот карактер во Македонија кој несомнено постои. Знаете вие во Косово дека Албанци се 93%, четири посто се Срби, а српскиот јазик е службен тука кај нас. Но, во Северна Македонија не може да се каже дека албанскиот јазик е службен јазик, и сега е под закана. Ова не е вистина“, рече Курти.

Меџити посочи дека ги уверува граѓаните и сонародници во Косово и во светот дека нема потреба да се вознемируваат бидејќи, како што рече, правата што се стекнати не може да се деградираат, туку правата ќе се унапредат.

Првиот вицепремиер нагласи дека прават максимални напори да се задржи позицијата и унапредувањето на јазичните и другите права на Албанците.

Инаку неодамна од Уставниот суд информираа дека Законот за употреба на јазиците ќе биде ставен на дневен ред на седница на која ќе присуствуваат сите девет уставни судии, со оглед на значењето и интересот во јавноста.

Законот беше изгласан на 18 јануари 2018 година, и со него беше пропишано дека граѓаните ќе можат до сите органи на централната власт да се обратат и писмено и усно на својот мајчин јазик, а институцијата ќе треба писмено да им одговори на нивниот јазик.

Називите на институциите, другите натписи и патокази во подрачјата каде што најмалку 20 проценти од граѓаните зборуваат јазик различен од македонскиот, ќе бидат напишани покрај македонски и на јазикот кој го зборува немнозинската етничка заедница.

Сите органи на државната власт ќе имаат двојазични веб страни. Освен на македонски јазик, содржината на веб страните, ќе биде објавувана и на албански јазик.

Министерството за внатрешни работи поднесе кривична пријава против 25 вработени во истото министерство за несовесно постапување во вршење на своите должности и овластувања. Предметот го работел Одделот за внатрешна контрола, криминалистички истраги и професионални стандарди во МВР кој кривичната пријава ја поднесе до Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција.

Според МВР службениците по барања за издавање на одобрение за набавка на оружје дале позитивни мислења но спротивно на одредбите од Законот за оружје.
Петмина од пријавените кои биле претседател, членови и заменици членови на Комисијата за ревизија на позитивно одлучени барања за издавање одобрение за набавување на оружје не извршиле правилна ревизија на содржината на мислењата.

МВР ги товари дека наместо предметите да ги отфрлат или вратат на повторно одлучување заради докомплетирање, врз основа на претходно изготвени списоци на баратели на одобрение покрај кои биле испишани имиња на дел од членовите на Комисијата за ревизија, донеле позитивни одлуки и овозможиле баратели да се стекнат со одобрение за набавување на оружје спротивно на одредби од Законот за оружје.

При вршење на ревизија постапувале несовесно и селктивно при решавање на предметите, а по вкупно 5470 предмети воопшто не постапиле и не донеле одлука со што придонеле да застарат.

Меѓу пријавените има и помошник на министер и началник на Сектор за оружје кои се товарат дека пропуштиле должен надзор на начин што иако знаеле дека било позитивно одлучувано за поднесени барања спротивно на Законот за оружје, дека по поднесените барања селективно се постапува или воопшто не се постапува овозможиле барателите спротивно на законските прописи да се стекнат со одобрение за набавување на оружје.

По спроведена постапка, за потешко кршење на работниот ред и дисциплина, за 15 вработени е изречена мерка откажување на договорот за вработување, велат од МВР.