Кога рускиот претседател нареди испраќање војници во Украина на 24 февруари лани, тој очекуваше брзо да победи, да добие место во историјата покрај царевите и да им одржи лекција на Соединетите држави за преродбата на Русија по распадот на Советскиот Сојуз.
Тој не беше во право. Во војната загинаа стотици илјади; Русија и Русите се оцрнуваат на Запад како агресори; и неговата армија сега се соочува со отпор од Украина поддржана од проширување на воениот сојуз на НАТО предводен од САД.
Еден висок руски извор близок на власта вели дека надежите на Путин да ја разубави неговата репутација биле уништени.
„Ќе биде уште потешко и поскапо и за Украина и за Русија“, рече за Ројтерс изворот кој сакаше да остане анонимен, додавајќи: „Економските загуби од вакви размери не вредат неколку освоени територии“.
Изворот верува дека многу од елитата го делат неговото мислење, иако тоа јавно да се каже би значело брза одмазда.
САД најавија сузбивање на „помошта“ која Русија ја добива да ги избегне санкциите
Путин вели дека Москва е ангажирана во егзистенцијална битка со арогантниот Запад кој сака да ја скрши Русија и нејзините огромни ресурси - наратив што Украина и Западот го отфрлаат.
И покрај сите геополитички шок бранови што Путин ги предизвика, тој сè уште нема сериозен ривал, според неколку високи руски извори блиски до власта. И со целото потиснато јавно несогласување, 70-годишникот не треба да се плаши од претседателските избори што се наѕираат во март 2024 година.
Сепак, целосните стратешки и економски последици од војната може да одекнуваат некое време.
„Не верувам во голема офанзива или во можноста за руска победа против целиот цивилизиран свет“, изјави друг висок извор близок до Кремљ, кој исто така одби да биде именуван.
Според него, Русија е во неповолна положба и во воената технологија и во мотивацијата, но, како што вели, војната сепак ќе продолжи уште „многу долго време“.
„Нема алтернатива“
Дури и еден од ретките скептици чии критики се толерирани досега, провоен поранешен командант на проруските трупи во источна Украина, не гледа јасен исход.
Рокадата на врвот на руските сили во Украина – борба за моќ или игра за јавноста
„Ние сме во апсолутно парадоксална ситуација“, вели Игор Гиркин, кој е осуден од Меѓународниот суд за помагање во соборувањето на малезискиот патнички авион над источна Украина.
„Имаме целосно неспособно раководство формирано директно од претседателот за кого нема алтернатива. Но, промената на претседателот ќе доведе до брза катастрофа“.
За Гиркин тоа би значело воен пораз, граѓанска војна и потчинување на Русија. Неговите фрустрации се фокусираат врз тајноста, лошата комуникација и неефикасната командна структура што доведоа до низа понижувачки воени порази од далеку помалиот сосед на Русија.
Но, надвор од бојното поле, Русија мора да плати за неочекувано широката и долготрајна војна додека ги трпи најтешките западни санкции.
Принуден на непопуларниот чекор да мобилизира 300.000 млади, економски активни мажи минатата есен, Путин во тој процес поттикна уште стотици илјади да ја напуштат Русија.
Москва изгуби голем дел од европскиот пазар на гас што го освоија Советскиот Сојуз и Путин со децении. Руското производство на нафта се зголеми во 2022 година, но Москва најави намалување на производството за март, најверојатно како одговор на западното ограничување на цената на нејзините рафинирани производи.
Западните фирми и инвеститори го фатија излезот, што ја натера Русија да и се додворува на некогашниот ривал Кина како инвеститор и купувач на нејзината нафта.
Нејзината економија од 2,1 трилиони долари - околу една 12-тина од големината на американската, според предвидувањата на Меѓународниот монетарен фонд, треба да порасне за 0,3% оваа година, далеку под стапките на раст на Кина и Индија. Суфицитот на тековната сметка се намали, а буџетскиот дефицит се зголемува.
„Оваа војна е најконсеквентната активност што Путин некогаш ја презел и секако за Русија тоа е последното коцкање од падот на Советскиот Сојуз“, вели Самуел Чарап, специјалист за Русија во корпорацијата РАНД, кој служеше во Стејт департментот. Но, ако руските бизнис лидери - меѓу кои има и многу од поранешните колеги на Путин од КГБ - се противат на текот на настаните, тие тоа го прават приватно.
Долга војна
Многу ќе зависи од бојното поле, каде што линијата на фронтот се протега на 850 километри. Ниту една страна нема воздушна супериорност. И двете претрпеа огромни загуби.
Западот обезбедува понапредно и со поголем дострел оружје, откако обезбеди гранати, проектили и разузнавачки информации во вредност од десетици милијарди долари. Но, неговата толеранција на тој трошок можеби не е бескрајна.
Путин се чини се обложува на време, изјави директорот на американската Централна разузнавачка агенција (ЦИА), Вилијам Барнс, поранешен амбасадор во Москва.
Путин ќе се сретне со мајките на војниците кои се борат во Украина
„Следните шест месеци, ми се чини, а тоа е нашата проценка во ЦИА, ќе бидат критични“, изјави Барнс деновиве. Некои во руската елита велат дека Западот, а не Русија, ќе загуби.
„Претседателот верува дека може да победи во Украина“, изјави еден висок руски извор, наведувајќи: „Тој, се разбира, не може да ја изгуби војната. Победата ќе биде наша“.
Ниту Кремљ, ниту Западот не прецизираа што ќе предизвика победа или пораз во Украина, иако Москва останува далеку од контролата на четирите украински провинции кои еднострано ги прогласи за дел од Русија.
Украина вели дека ќе ја врати секоја педа од својата територија. И тоа дава малку причина да се верува дека војната наскоро ќе заврши.
„Путин ќе остане на власт до крај, освен ако не умре или не дојде до државен удар - а ниту едно од тоа не изгледа веројатно во моментов“, изјави висок западен дипломат, заклучувајќи: „Путин не може да победи во војната, но знае дека не може и да изгуби“.
