Андреј Епов ги вози патниците до малото сибирско село Букачача со автобус од најблискиот поголем град, регионалниот главен град Чита. Сместено длабоко во тајгата, селото со 1.200 жители во Задбајкалскиот крај, на далечниот исток на Русија, е тешко достапно - и, според локалните жители, е уште потешко место за живеење.
И руската војна против Украина, која претседателот Владимир Путин ја започна во февруари и беснее без да се гледа крајот, само ги влоши проблемите за жителите на Букачача.
Значителен процент од воено-возрасните мажи во селото беа опфатени во националната мобилизација на Кремљ што Путин ја нареди во септември, вклучително и еден човек кој раководеше со локалната пекара и друг кој доставува вода до постарите жители, велат локалните жители.
„Властите заборавија на Букачача. Се сетија дури сега, за време на мобилизацијата“, вели Епов.
„Животот во Букачача е како после војна“, вели еден жител. „Има само една разлика: тие ќе го обноват Мариупол, додека ние живеевме во урнатини и ќе продолжиме да го правиме тоа“.
Тој направи споредба меѓу Букачача и источниот украински град Мариупол, кој беше заземен од руските сили по бруталната опсада што го остави градот во урнатини.
„Животот во Букачача е како после војна. Има само една разлика: тие ќе го обноват Мариупол, додека ние живеевме во урнатини и ќе продолжиме да го правиме тоа“, вели Епов.
„Однесени“
Во неделите по воената мобилизација на Путин, од Букачача се појавија вести дека локален човек кој доставувал вода до жителите на селото, вклучително и постарите, бил пријавен за руската војна против Украина. Тоа ги остави старите лица во Букачача, како Наталија, да влечат кофи вода од бунар до неколку километри дома пеш.
„Зима е, а немаме чистачи на улици, па затоа е мраз. Не е лесно да се влечат кофи“, вели Наталија, која зборуваше под услов да се користи само нејзиното име.
Една постара жителка на Букачача носи кофа со вода дома.
Таа вели дека мештаните се обиделе да најдат замена, но дека кандидатите се покажале или алкохоличари или неработници.
„Можете да преговарате со приватни лица и тие ќе донесат вода - 150 рубли (2,50 долари) за барел. Но, од каде да добиеме такви пари?“ вели Наталија, која работела во локална продавница пред да се пензионира.
Таа вели дека нејзината ќерка и нејзиниот внук живеат во градот Чернишевск, на околу 50 километри јужно од Букачача, и дека стравуваат дека внукот ќе биде испратен да се бори во Украина. „Тој има двајца соученици кои загинаа во Украина. Едниот беше погребан неодамна. Тој беше регрут“, вели таа.
РСЕ патуваше за да го види од прва рака влијанието на војната и мобилизацијата на Путин врз оддалечените села како Букачача.
За разлика од руските мажи ангажирани во мобилизацијата на Кремљ, руските власти ветија дека нема да испраќаат нови регрути да се борат во Украина.
„Тоа се само зборови. Во пракса, тие испраќаат“, вели Наталија Друга локална жена, Ирина, вели дека нејзиниот 27-годишен син Гера ископувал јаглен кога го добил огласот за воен рок.
„Како и сите други, го одведоа од дома, го качија во автобус и го однесоа“, вели Ирина, која исто така го даде само своето име. Таа додава дека нејзиниот син сега е сместен во јужниот руски град Ростов-на-Дон, „превезува опрема од таму“ до другата страна на украинската граница на околу 200 километри.
„Тој беше неутрален за темата војна, но кога му предложив да се обиде да се спаси од мобилизација, тој одби. Тој рече дека ако се јави татковината, ќе се бори. Не се обидов повеќе да го убедувам“, вели Ирина.
„Гледате колку сме патриоти?
Провоените графити – латинските букви „Z“ и „V“ кои лојалистите на Кремљ ги прифатија како патриотски симболи на руската инвазија на Украина – ја красат училишната автобуска станица во Букачача.
„Гледате колку сме патриоти? А никој не го спомнува фактот дека постојката не се користи повеќе од една година. Претходно беше наменета за школски автобус. Сега, немаме возач“, вели Галина, локална жителка која исто така зборуваше под услов да се користи само нејзиното име.
Провоените графити ја красат училишната автобуска станица во Букачача.
Во локалното училиште во Букачача се запишани околу 200 ученици. Но, училиштето страда од сериозен недостиг на финансии и ресурси, вели Грицко.
„Нашиот професор по физичко образование купува топки на свој трошок…. Повеќето од компјутерите се застарени и не функционираат... И што е најважно, немаме интернет. Во селото речиси и да нема мобилна комуникација, а интернетот е достапен само ноќе – и не секогаш“, вели таа.
Грицко вели дека околу дваесетина роднини на учениците во училиштето биле пријавени за војна против Украина, од кои девет се вратиле.
Половина од компјутерите во училиштето не работат.
„Селото нема да има леб“
Меѓу оние кои не се вратиле од војната во Украина е сопственик на пекара во приватна сопственост во Букачача.
Пред неколку години, Владислав Ахмадулин ја презеде пекарата од неговата мајка Татјана Ахмадулина и неговиот татко, кој ја отворил околу две децении порано. „Пекарството е моја животна работа“, вели Ахмадулина. „Но, наскоро можеби ќе треба да ја затворам пекарата. Точно, тогаш селото ќе остане без леб. И веќе ми е физички тешко, а не се знае дали мојот син ќе се врати од Украина“.
Ахмадулина вели дека нејзиниот син бил мобилизиран кон крајот на септември, при што добил известување додека носел брашно до пекарата од Чернишевск. „Тој побара да му дозволат да го донесе товарот [со брашно] во селото. Тие одбија. Моравме сами да најдеме возач и да го извадиме брашното од таму“, вели Ахмадулина.
Таа вели дека нејзиниот син, откако претходно служел војска, сметал дека е негова должност да се пријави. „Според мое мислење, тоа не е должност, туку страв од тоа како ќе те погледнат соседите ако одбиеш. Сега навистина ми е жал што го слушав. Сепак, ќе се обидам да го вратам. Ќе пишам до обвинителството. Се плашам, секако. Се плашам за мојот син“, вели Ахмадулина.
Доколку се затвори оваа пекара во приватна сопственост, селото ќе остане без свеж леб.
Надежда и Николај Огарков се староседелци од Букачача кои се запознале во сега затворената фабрика за метал и оттогаш се заедно. „На крајот на октомври прославивме 50 години заедно“, вели Надежда.
Тие велат дека нивниот 24-годишен внук, Александар Огарков, работел во локалната компанија за ископ на јаглен до минатото лето, но дека работата била „многу лоша“, што го поттикнало да замине во Владивосток, каде што ја завршил својата воена служба.
„Тој беше мобилизиран таму. Тој никогаш не ни кажа ништо за тоа. Еднаш се јави, рече дека го носат во Украина. Помина една недела на тренинзи и тоа беше тоа. Тој е во војна веќе еден месец“, вели Николај.
„На семејствата на мобилизираните им беа дадени дрва или јаглен. Ни беше кажано дека немаме право на ништо, дека немаме право на помош од надлежните. Затоа што, гледате, Александар беше регрутиран од воената канцеларија во Владивосток. И кажавме на администрацијата: „Но, тој е регистриран во Букачача.“ А тие се преправаат како да не ни слушаат.
Сега веќе затворената фабрика за метал во Букачача.
„Умираме како муви“
Во Букачача има две гробишта. Андреј, локален пензионер, прави обиколка на еден од нив, длабоко во шумата, на кој има споменик за јапонските војници кои биле погребани таму.
Пред околу две децении, вели Андреј, потомците на тие јапонски војници дошле во областа за да ги вратат посмртните останки на нивните предци. „Ги ископавме остатоците, а Јапонците ги однесоа дома. Бевме платени со долари за нашата работа тогаш“, вели Андреј.
Другите гробишта во Букачача се полнат брзо, вели Андреј, дури и пред Путин да ја започне својата неиспровоцирана инвазија на Украина во февруари.
„Поради ископот на јаглен во нашата област, местото, да речеме, не е за живеење. Веќе умираме како муви без војна. И наскоро ќе треба да ги закопаме младите -- оние што ќе бидат донесени од Украина. Види, тие веќе подготвија парцела за нови погребувања“, вели Андреј, гестикулирајќи кон гробиштата покриени со снег.