Дали западната артилерија може да го запре напредокот на Русија во Донбас?

Неуспесите за украинската војска на исток се во спротивност со текот на војната во неделите по руската инвазија на 24 февруари, кога силите на Киев ги задржаа напаѓачките трупи надвор од главниот град и другите клучни градови.

Оттогаш Русија ги концентрираше своите сили на исток за големи артилериски борби кои потсетуваат на битките од Втората светска војна.

Експертите велат дека Москва се надева оти ќе ја искористи предноста што ја има во однос на човечката сила и оружјето, нешто што е видливо во нејзините непрекинати бомбардирања врз украинските сили во Донбас во последните денови.

Русите го контролираат поголемиот дел од Северодоњецк, Киев го чека напредното оружје

Сега Западот презема чекори да ја вооружи Украина за новата реалност на војната пред да биде предоцна.

На 1 јуни администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден објави нова транша од воена помош во вкупна вредност од 700 милиони долари, која вклучува моќни мобилни артилериски ракетни системи, или HIMARS, способни да ги гаѓаат непријателските сили од далеку.

ХИМАРС: Американскиот ракетен систем кој се испраќа во Украина

Споредувајќи ја артилериската војна во Донбас со двајца боксери во рингот, висок функционер на НАТО на 30 мај рече, под услов да остане анонимен, дека исходот ќе зависи од „кој има повеќе артилериска муниција, кој има повеќе ракети, кој има повеќе луѓе за борба“.

Бидејќи Русија е блиску до освојување на целата Луганска област, една од двете провинции што го сочинуваат Донбас, Западот се надева дека ќе го промени бранот на борбите. Рускиот претседател Владимир Путин го направи заземањето на Донбас клучна воена цел.

Русија во моментов има околу 110 баталјонски тактички групи во Украина, според американски податоци. Секоја група може да има шест до осум артилериски парчиња, како што се хаубици или ракетни фрлачи, изјави за РСЕ Марк Кансијан, пензиониран полковник на американските маринци и висок советник во Центарот за стратегиски и меѓународни студии со седиште во Вашингтон.

Весли Кларк, врховен командант на сојузниците на НАТО во Европа од 1997 до 2000 година, во минатата недела предупреди дека на украинските сили им недостасува артилерија за ефикасно да се борат во новата фаза од војната и рече дека западната воена помош досега била „недоволна“ за да бидат одвратени руските сили. „Украина треба дополнително да се зајакне. Има борбен капацитет и решеност да ги принуди Русите да се повлечат, но нема средства“, изјави тој за РСЕ на 27 мај, додавајќи:

„Ова е борба што може да се изгуби“. Украинската воена индустрија е делумно осакатена од ракетните напади откако Русија ја започна целосната инвазија, поткопувајќи ги нејзините одбранбени способности. И на украинската војска ѝ недостасува муниција за нејзината артилерија од советско производство, вклучително и за нејзините хаубици од 152 милиметри, што ја попречува нејзината способност да уништува руско оружје.

„На глобално ниво, најголеми добавувачи на таква муниција се Русија и Кина, Соединетите Држави буквално го пребаруваа светот за да најдат муниција според советските стандарди за да им дадат на Украинците. И моето сомневање е дека снемува места што продаваат таков вид муниција“, вели Кансијан.

Провокативен потег?

Со недели, додека нејзините војници полека беа потиснати од некои од нивните позиции во Донбас, Украина бараше од западните земји поголема воена помош, вклучително и хаубици и ракетни фрлачи за уништување на руската артилерија.

Кулеба ја предупреди Русија за опасностите од блокирање на извозот на храна

Во есеј во Њујорк Тајмс на 31 мај, Бајден напиша дека неговата администрација се согласила да им обезбеди на украинските сили „понапредни ракетни системи и муниција што ќе им овозможат попрецизно да напаѓаат клучни цели на бојното поле во Украина“.

Сепак, тој додаде дека Соединетите Држави „не ја охрабруваат Украина да нападне надвор од нејзините граници“. Соединетите држави се двоумат да дадат тешка артилерија поради загриженоста дека таа може да ја испровоцира Русија, велат аналитичарите.

Некои аналитичари рекоа дека со внатрешната дебата на администрацијата за испораките на оружје се изгубило драгоцено време. „Сите наши одлуки задоцнија“, изјави за РСЕ Бен Хоџис, поранешен командант на Армијата на САД во Европа, прецизирајќи: „Администрацијата ја преувеличи загриженоста дека што и да правиме може да ги испровоцира Русите. Не им треба провокација. Напаѓаат без провокација. Изгубивме недели кога [ракетните системи] можеа да бидат испорачани“.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ѝ рече на својата нација на 30 мај дека ситуацијата во Донбас е „исклучително тешка“, велејќи дека Русија ја концентрирала „максималната борбена моќ“ на својата војска во регионот. Претходно во мај, тој рече дека во руските напади се убиваат од 50 до 100 украински војници дневно. Тоа интензивно бомбардирање ги става украинските линии за снабдување под екстремен притисок, што го отежнува брзото доставување на западното оружје до војниците на линијата на фронтот, велат аналитичарите.

Западната воена помош се внесува во Украина од Полска со воз и се носи понатаму со камиони до линиите на фронтот. Русија се обидува да ги прекине тие транспортни врски со Донбас.

Хоџис вели дека украинските сили ќе се соочат со неколку „прилично тешки“ недели пред да почнат да го чувствуваат „позитивниот ефект“ од целата американска и друга западна артилерија што ќе почне да пристигнува.

Кларк гледа двомесечен прозорец кој започнува во јули за украинските сили да ги избркаат Русите од Донбас доколку добијат доволно тешка артилерија. Дотогаш земјата ќе биде исушена, што ќе го олесни нападот, додека Русија допрва ќе треба да мобилизира повеќе сили, рече тој.

Мени на оружје

Соединетите држави почнаа да испраќаат тешка артилерија во Украина во април, вклучувајќи ја и моќната хаубица М777, која може да погоди цели и од 40 километри.

На 26 мај, висок функционер на американското Министерство за одбрана рече дека испорачале 85 хаубици М777 на Украина, како и 190.000 проектили за употреба во тие системи за оружје. Администрацијата на Бајден вети вкупно 108 M777 и 209.000 проектили, иако тоа може да се зголеми како што војната продолжува.

Хаубиците можат да испукаат различни проектили од 155 милиметри, вклучително и наведувана муниција, за кои Кансијан рече дека биле „потенцијален менувач на играта“ во борбата во Донбас, бидејќи има поголем потенцијал за уништување на руската артилерија.

Не е јасно колку наведувани проектили за М777 Украина добила. Тој додава дека е потребно време да се обучат војниците да управуваат со хаубиците, што е „ограничување“ за нивното брзо распоредување на фронтот.

Соединетите држави обучија повеќе од 400 луѓе да управуваат со М777, изјави американскиот официјален претставник. Осум војници се потребни за управување со М777. HIMARS штотуку одобрените од администрацијата на Бајден се моќно оружје.

Глен Хауард, воен експерт и претседател на фондацијата Џејмстаун, рече дека HIMARS може да ја „чисти“ областа каде непријателските сили се собираат за напад. ХИМАРС има шест ракети лансирани од камион. За разлика од хаубицата, која може постојано да пука, потребни се околу пет минути за повторно активирање“, рече Кансијан.

Зеленски очекува оружје од сојузниците-Руската војска напредува во источна Украина

„Ако сакате да задушите цел на долг дострел, [HIMARS] се одлични. Од друга страна, ако сакате да продолжите да пукате кон некоја непријателска позиција за да ги натерате да ја спуштат главата или да се обидете да ја уништите со многу муниција, артилериските топови се одлични“, рече тој.

Соединетите држави одобрија испорака на ракети HIMARS способни да летаат до 80 километри, рече висок претставник на администрацијата на 31 мај. HIMARS може да лансира проектили до 300 километри -- но испорачувањето ракети со таков дострел може да ја наруши определбата на Бајден да не да ја поттикне Украина да таргетира руска територија.

Украински војници го проучуваат шведскиот вооружен систем Карл Густаф М4 за време на тренинг сесија во близина на Харкiв, Украина, 7 април 2022 година.

„Луѓето на Бајден се опседнати со нешто што е навредливо, бидејќи тоа значи ескалација“, рече Хауард во врска со ограничувањето. „И затоа [муницијата М777] пристигнува толку бавно“. Хауард сугерира дека HIMARS заедно со новите западни противбродски ракети може потенцијално да ја одвратат Русија од напад на бродови што извезуваат жито од пристаништата на Украина во Црното Море.

Русија во моментов ги блокира украинските пристаништа со што се зголемуваат цените на житото и загриженоста за глад во светот. Воени бродови и подморници патролираат во водите меѓу Крим и Змискиот остров, мала карпеста станица на само 48 километри од брегот на Украина. Данска неодамна ѝ испорача на Украина противбродски ракетни системи „Харпун“.

Украина тврди дека е одговорна за априлското потопување на „Москва“, предводник на руската Црноморска флота. Русија, која го зазеде Змискиот остров порано во војната, поставува воздушни и ракетни одбранбени системи таму во обид да го задржи стратешкиот пункт.

Додека ракетите HIMARS одобрени од администрацијата на Бајден не можат да стигнат до руската артилерија на Крим, тие можат да стигнат до Змискиот остров. Не е јасно дали Украина ќе го постави HIMARS долж брегот на Црното Море.