Ограничувања за иранските медиуми пред претседателските избори

Махмуд Ахмадинеџад, поранешниот претседател на Иран, кој повторно се кандидираше (Илустрација)

Иранската влада издаде строги упатства за однесувањето на медиумите пред претседателските избори во Иран, кои беа распишани по неодамнешната смрт на поранешниот претседател Ебрахим Раиси во хеликоптерска несреќа.

Според новообјавените прописи, секоја содржина за која се смета дека има за цел да ја обесхрабри излезноста на гласачите или да промовира бојкот на изборите, како и да организира каква било форма на нелегални протестни собири, штрајкови или демонстрации, сега е класифицирана како „криминална“.

Правилата ги следат претходните ограничувања и предвидуваат строги казни, вклучително и можност за до 74 удари со камшик за оние кои ги кршат правилата.

Иницијативата е дел од интензивните напори на иранската влада да го контролира политичкиот наратив и да го потисне несогласувањето во услови на историски низок изборен ентузијазам, поради широко распространетите дисквалификации на кандидатите и агресивното потиснување од страна на властите на која било опозиција.

Видете и ова: Иранскиот собраниски спикер потенцијален фаворит за претседателските избори

Според членот 74 од законот за претседателски избори во Иран, на сите медиуми - вклучително и печатени, телевизиски и онлајн платформи - им е забрането да објавуваат нешто што се смета за негативно за кандидатите за избори или да сугерираат на која било група или поединец да се повлече од трката.

Прекршувањата може да доведат до сериозни последици, вклучително и привремено затворање на медиумските операции и физичко казнување на нивните уредници, а можеби и на авторите на таквите написи.

Упатствата важат и за социјалните медиуми, каде што е забрането објавување на каква било содржина што се смета за навредлива или клеветничка против режимот или оние кои предизвикуваат јавен раздор или шират лажни информации.

Законот прецизира дека за гонење на овие кривични дела не е потребен приватен подносител, што сугерира проактивен пристап од страна на државата во следењето и регулирањето на дискурсот поврзан со изборите.

Видете и ова: На претседателските избори во Иран се пријавија девет кандидати

Овие настани се случуваат во позадина на зголемената контрола врз медиумите и јавното мислење од страна на иранските власти, кои долго време користат широки и нејасно дефинирани обвинувања за да ги скршат политичките активисти и граѓанското општество.

Неодамнешните упатства, исто така, ја нагласуваат намерата на владата да ги заостри контролите на сите форми на изразување и да обезбеди контролирана изборна средина, предизвикувајќи загриженост кај меѓународните набљудувачи за состојбата на слободата на говор и фер изборни практики во Иран.

На неодамнешните избори, властите сериозно ја ограничија изборната арена со дисквалификување на повеќето умерени и реформисти кандидати, што можеби придонесе за слабиот одѕив на гласачите забележан на последните избори.

Групите за човекови права се пожалија на зголемена репресија врз јавното изразување на незадоволство откако Раиси и министерот за надворешни работи Хосеин Амир-Абдолахиан и неколку други загинаа во хеликоптерска несреќа во планински регион во северозападен Иран кон средината на мај, враќајќи се од официјална посета на Азербејџан.