Нетанјаху под зголемен притисок од странство и дома

Блиските сојузници, како што се Соединетите Држави, го критикуваа високиот број цивилни жртви во војната во Газа и го повикаа Израел да дозволи поголема помош за енклавата. Истовремено, растат протестите на семејствата на израелските заложници кои Хамас ги зеде за време на нападот на врз јужниот дел на Израел на 7 октомври, поради фрустрацијата што нема договор за прекин на огнот со Хамас, кој би можел да ги ослободи преостанатите заложници. Инаку движењето Хамас е прогласено за терористичка организација од САД и од ЕУ.

Нетанјаху се соочува и со спор околу предлог-законот за продолжување на изземањето на ултраортодоксните Евреи од задолжителна воена служба, што може да ги наруши односите во неговата десничарска владејачка коалиција, јавуваат светските медиуми.

Протести во повеќе градови

Десетици илјади луѓе низ Израел се приклучија на семејствата на заложниците минатиот викенд за да протестираат против владата и да повикаат на смена на Бенјамин Нетанјаху, додека израелскиот премиер се бори со една од најсериозните закани за опстанок на неговата коалиција, пишува Гардијан.

Демонстрантите во Тел Авив, Ерусалим, Хаифа, Беер Шева, Цезареја и други градови во сабота на 30 март и на дополнителни демонстрации пред Кнесетот во Ерусалим во недела на 31 март, побараа ослободување на оние кои, по речиси шест месеци сè уште се притворени во Газа со месеци, нарекувајќи го Нетанјаху „пречка за договорот“ и ветија дека ќе опстојат во своите барања се додека Нетанјаху не ја напушти владата.

„Поминаа 176 дена откако не ги затворив очите пред мислите и стравот од она низ што минуваат Лири и другите киднапирани“, рече Шира Албаг, мајка на еден од заложниците, Лири Албаг.

„Народот на Израел нема да заборави ниту да прости на никого што ќе спречи договор што би ни ги вратил (заложниците)“, пораа таа.

Според „Гардијан“, Нетанјаху влезе во најнеизвесната недела за неговата коалиција од почетокот на војната, бидејќи во понеделник, на 1 април, истече рокот што го постави Врховниот суд на Израел да стави крај на изземањето на ултраортодоксните мажи од воена служба. Прашањето ја дели коалицијата меѓу десничарските религиозни и секуларните партии, кои сакаат регрутирањето да биде порамномерно распоредено меѓу еврејските Израелци.

На прес-конференција во неделата вечерта, Нетанјаху рече дека Израел ќе продолжи со офанзивата на Рафа, каде што се проценува дека се крие половина од населението во Газа, и рече дека комбинацијата на воен притисок и флексибилност во разговорите ќе доведе до ослободување на заложниците.

Но, семејствата на заложниците ги повикаа министрите, вклучително и политичкиот ривал на Нетанјаху и министерот од воената влада Бени Ганц, да се обединат во отстранувањето на Нетанјаху од власт, обвинувајќи го премиерот дека намерно ги саботира напорите да се обезбеди ослободување на нивните роднини.

„Точка на прекин“

Протестите во неделата(31 март) беа почеток на четиридневниот митинг за кој организаторите се надеваат дека или ќе ја принудат владата да започне преговори за ослободување на повеќе од 100 заложници кои сè уште ги држи Хамас во Газа или ќе доведат до колапс на коалицијата на Нетанјаху, најдесничарската во историјата на земјата, пишува Вашингтон пост.

Саботните масовни улични демонстрации во Тел Авив, Ерусалим и неколку други градови беа предводени од Форумот за семејства на заложници, чадор организација за семејствата на заложниците.

Од почетокот на војната, посочува весникот, владата им порачува на семејствата дека само воен притисок ќе ги донесе нивните најблиски дома. Речиси шест месеци по 7 октомври, многу семејства не добија официјални информации за нивните роднини затворени во Газа. Некои имаа барања да се сретнат со Нетанјаху, а воениот кабинет ги одби. Многумина велат дека нивната доверба во владата исчезнала.

„Семејствата на заложниците дојдоа до точка на раскинување со Нетанјаху“, вели Џош Дрил, водач на групата наречена „Генерација на промени“, која бара ослободување на заложниците и нова израелска влада. Одлуката на некои семејства да се приклучат на антивладиното движење „не е политичка сама по себе“, рече тој и додаде: „тие едноставно прават се што можат за да ги донесат своите најблиски дома и сега признаваат дека Нетанјаху е пречка за тоа“.

Неколку заложнички семејства, како што објави Вашингтон пост, се приклучија на антивладините протести кои во саботата вечерта го блокираа главниот автопат во Тел Авив. Тие запалија огнови на улица и беа меѓу 16-те уапсени додека полицијата пукаше со водени топови во толпата. Во неделата вечерта, демонстрантите повторно се судрија со полицијата бидејќи ги блокираа главните патишта во Тел Авив и Ерусалим.

Според весникот, сцените потсетуваат на бурните месеци до 7 октомври, кога стотици илјади Израелци протестираа против кампањата на владата за слабеење на правосудниот систем. Сега, велат демонстрантите, влогот е уште поголем.

„Нашата земја е управувана од група лудаци кои ја загрозуваат не само нашата егзистенција, туку и нашата благосостојба. Ова не е начинот на кој пораснавме и тоа не се вредностите што ги држиме“, рече 70-годишниот Шаул Двек, кој се придружи на толпата во Ерусалим во неделата со својата сопруга.

Повици за прекин на огнот

Во она што се чинеше дека е една од најголемите антивладини демонстрации во Израел од почетокот на војната во Газа, според Њујорк тајмс, некои демонстранти во неделата носеле знаци кои повикувале на „итно отстранување“ на Нетанјаху, додека други носеле постери, преку кои повикуваат на избори, велејќи дека „оние што уништија не можат да бидат тие што треба да се поправат“.

Протестите во Ерусалим, кои беа планирани да продолжат до среда, дојдоа по обновувањето на разговорите во Каиро за можен прекин на огнот и ослободување на заложниците кои ги држат милитантите на Хамас во Појасот Газа. Додека израелските преговарачи отпатуваа за Каиро во неделата на уште една рунда разговори, портпаролот на Хамас, Басем Наим рече дека групата не испратила делегација таму.

Сепак, поради однесувањето на Израел во војната во Газа, Нетанјаху се соочува со зголемен притисок и дома и во странство, забележува весникот, додавајќи дека блиските сојузници како што се Соединетите Држави го критикуваа големиот број цивилни жртви и го повикаа Израел да дозволи повеќе помош во енклавата, каде што смртта и гладот се широко распространети.

Како што војната се приближува до шестиот месец од почетокот, Израел се соочува со постојани повици да се согласи на прекин на огнот, на кој се приклучи и папата Франциск на мисата во неделата на Велигден.

„Уште еднаш апелирам да се обезбеди пристап до хуманитарна помош за Газа и уште еднаш повикувам на брзо ослободување на заложниците заробени на 7 октомври минатата година и на итен прекин на огнот во појасот“, порача Папата.

Претставниците на хуманитарната помош, исто така, предупредија во последниве денови дека само прекинот на огнот може да им овозможи на хуманитарните групи да транспортираат доволно храна и други резерви во Газа за да се спречи претстојниот глад. Според здравствените власти во Газа, за време на војната биле убиени повеќе од 32 000 Палестинци. Според Израелците, во нападот предводен од Хамас загинале околу 1200 луѓе.

Египет, Катар и САД ја играа улогата на посредници во претходните рунди преговори, при што двете арапски нации посредуваа со лидерите на Хамас, пишува „Њујорк тајмс“, истакнувајќи дека досега остварлив договор избегнаа сите страни.

Загрозена владејачката коалиција

Додека илјадници Израелци ги блокираа патиштата и маршираа до резиденцијата на Нетанјаху во неделата во една од најжестоките демонстрации од почетокот на војната, дебатата за регрутирањето на младите ултраортодоксни Израелци беше на највисоко ниво, пишува весникот Вол Стрир Џрнал, додавајќи дека симултаните политички кризи ги тестираат границите на политичките врски и вештините на Нетанјаху.

Нетанјаху, посочува њујоршкиот весник, би можел да го изгуби екстремно десничарското крило на неговата коалиција, ако направи договор за заложници со кој ќе ги ослободи палестинските затвореници кои убивале Израелци. И тој би можел да ги загуби ултра-православните политички партии кои се клучни за одржување на неговата сегашна влада, ако не најде начин да го направи трајно нивното традиционално ослободување од воена служба.

Од друга страна, додава Волстрит журнал, зацврстувањето на воените исклучоци за ултраортодоксните Евреи или неуспехот да се постигне договор со кој се враќаат заложниците дома, може да ја ослабне неговата контрола над другите членови на неговата коалиција.

„Владата е принудена да донесе одлука, а тоа му отежнува на Нетанјаху да извади уште еден зајак од ракавот“, вели Јоханан Плеснер, претседател на Израелскиот демократски институт со седиште во Ерусалим, околу дилемата за воената служба.

Сегашната коалиција на Нетанјаху дојде на власт со тесно мнозинство, откако вети дека ќе ја стабилизира израелската политика по петте избори за помалку од четири години. Сепак, анкетите постојано покажуваат дека коалицијата веројатно нема да ја поврати функцијата по новите избори, а Ликуд и екстремно десничарските партии се предвидува дека ќе изгубат значителен терен.

Главните членови на коалицијата на Нетанјаху разбираат дека нивната сегашна алијанса можеби е нивната најдобра шанса да останат на власт, рече политикологот Уриел Абулоф од Универзитетот во Тел Авив, додавајќи дека „единствениот начин на кој коалицијата може да падне е ако видат дека тоа е во нивен интерес“.