Собранието на РС усвои нацрт-закон за „присвојување“ на државна надлежност за изборите

Седница на Народното собрание на РС, Бања Лука, 28 март 2024 година

Собранието на Република Српска (РС) на посебна седница во петокот на 29 март, неколку часа по полноќ, го усвои Предлог-изборниот закон чиј текст предвидува присвојување на надлежноста на овој босански ентитет за спроведување на изборите во земјата.

Беше донесен и заклучок со кој се предвидуваат 15 дена за јавна расправа, по што Собранието на РС треба да го разгледа предлогот на Изборниот закон на РС во текот на април.

Од крајот на војната во БиХ во 1995 година, ентитетите немаат јурисдикција, ниту пак спроведуваат избори на територијата на цела БиХ. Во Уставот на Босна и Херцеговина не се споменува ниту надлежноста на субјектот за спроведување избори.

Пред почетокот на седницата, Милорад Додик, претседателот на Република Српска, изјави дека сака претстојните локални избори на територијата на тој ентитет во Босна и Херцеговина да се одржат во согласност со Изборниот закон на ентитетот.

„Со донесувањето на овој закон мора да се донесе одлука одлуките на Централната изборна комисија на Босна и Херцеговина да не се применуваат за локални избори, за избор на пратеници во Народното собрание, Домот на народот на Парламентот на Босна и Херцеговина, за претседателот и потпретседателите на Република Српска и да им нареди на општините да спречат користење на простории за избори што би ги организирала оваа комисија“, им рече Додик на пратениците.

Видете и ова: Американскиот помошник државен секретар О'Брајан ја потврди поддршката за Шмит

Новата вонредна седница почна веднаш по седницата на која пратениците донесоа заклучок со кој бараат во рок од седум дена да се поништат сите одлуки на високиот претставник во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит.

Во спротивно, се закануваат со напуштање на претставниците на РС во сите државни институции за одлучување.

Ова е заклучокот предложен од Милорад Додик, прорускиот претседател на РС, кој е под санкции од САД и Велика Британија поради поткопување на Дејтонскиот договор.

Додик рече дека „Централната изборна комисија на Босна и Херцеговина може да опстане, под услов Шмит да ја повлече одлуката“ за наметнување измени во државниот изборен закон или ако Парламентот на Босна и Херцеговина ги „отфрли“ одлуките на високиот претставник.

Видете и ова: Додик: Србите секогаш ќе бидат со Русија, дури и кога таа ќе згреши

Нацрт-изборниот закон на РС беше усвоен како одговор на последната одлука на Шмит од 26 март, кога тој наметна технички измени во Изборниот закон на БиХ, откако законодавните органи на државно ниво не ги усвоија измените што подразбираат воведување нови технологии во процесот на гласање и поголеми овластувања за Централната изборна комисија (ЦИК).

Во текстот на Предлог-изборниот закон на Република Српска, се наведува дека Републичката изборна комисија донесува одлука за одржување непосредни избори во Република Српска и ги врши сите изборни дејствија за избор на претседател и потпретседател на Република Српска и пратеници во Народното собрание на Република Српска.

Нацртот се однесува на назначувањето на изборната комисија на субјектот, правилата на однесување во изборната кампања и финансирањето на изборната кампања.
Законот за ентитетот го дефинира и гласањето во странство, во дипломатско-конзуларните претставништва на Босна и Херцеговина и само во оние за кои изборната комисија на РС заклучува дека ги исполнуваат условите.

По соопштението од РС за ентитетскиот изборен закон, Шмит на 5 јануари рече дека „оспорувањето на уставно-правниот поредок и демократијата има последици“.

Со ист тон зборуваше и Амбасадата на Соединетите Држави (САД) во Босна и Херцеговина, која соопшти дека САД „се подготвени да одговорат на антидејтонските и противуставните постапки на домашните актери и ќе ги поддржат акциите на високиот претставник со иста цел“.

Сите општи и локални избори на целата територија на БиХ, од донесувањето на Изборниот закон на БиХ во 2001 година до денес, ги спроведе Централната изборна комисија на БиХ.

Пред донесувањето на законот оваа работа ја вршеше Привремената изборна комисија која беше формирана со Дејтонскиот мировен договор.