Европската комисија и Европската служба за надворешни работи поднесоа предлог за измени на преговарачката рамка на Србија, потврдија од оваа институција за Радио Слободна Европа.
Со овој предлог, обврските од Договорот за патот кон нормализација на односите, како и од Анексот за имплементација договорен лани во март во Охрид, формално се составен дел од преговарачкиот процес за членство меѓу Белград и Брисел.
Според портпаролот на Европската комисија, предлогот на Комисијата бил проследен до Советот на Европската унија во петокот, 2 февруари.
Во декември минатата година, Советот на министри побара од Комисијата да ги вклучи обврските од Договорот за патот кон нормализација на односите меѓу Србија и Косово, во преговорите за членство меѓу Белград и Брисел.
„Советот бара од Комисијата и високиот претставник итно да му предложат на Советот, пред крајот на јануари 2024 година, измени и дополнувања на критериумите за Поглавјето 35 од пристапните преговори на Србија“, се наведува во заклучоците, кои прво беа усвоени од европските министри, а подоцна и од шефовите на држави и влади.
Видете и ова: Вучиќ - Mожно e Охридскиот договор да биде услов за прием на Србија во ЕУПоглавјето 35 во преговарачката рамка за членството на Србија во ЕУ, кое се нарекува „други прашања“ го вклучува и она за нормализација на односите со Косово.
Со цел да се следи напредокот во нормализацијата, ова поглавје беше меѓу првите што беше отворено - на 14 декември 2015 година.
ЕУ отсекогаш им кажуваше и на Белград и на Приштина дека брзината на напредокот во процесот на европска интеграција за секоја земја ќе зависи од напредокот во спроведувањето на овој договор во рамките на дијалогот.
По поднесувањето на предлогот, на Советот на ЕУ е да ги усвои овие измени, со кои формално ќе се вклучат и обврските на Србија од дијалогот во преговарачкиот процес за членство со Брисел.
Предлогот за амандман беше одложен поради отпорот на Вархеји
Повеќе соговорници за Радио Слободна Европа потврдија дека процесот на изработка на предлогот за амандманите на поглавјето 35 е отежнат поради отпорот на еврокомесарот за проширување Оливер Вархеји.
Имено, Европската комисија требаше да почне да работи на овој предлог веднаш по средбата во Охрид, бидејќи тоа беше предвидено во договорот што го постигнаа партиите.
Во анексот за имплементација на договорот, кој беше договорен на 18 март 2023 година во Охрид, меѓу другото се наведува дека веднаш по Договорот ќе се работи на измени на критериумите за Поглавјето 35 за Србија, со цел да се одрази новите обврски на Србија кои произлегуваат од Договорот и овој анекс.
Повеќе дипломатски извори објаснија дека заклучоците од декември минатата година, со кои се бараше измена на поглавјето 35, се последица на пасивноста на канцеларијата на еврокомесарот за проширување, која е надлежна за изготвување на овој предлог.
Иако барањето за изготвување на предлогот дојде од највисокото политичко тело на ЕУ, односно Европскиот совет, извори потврдија дека Вархеји продолжил да се спротивставува на исполнувањето на обврската што му била доделена со формален документ.
„И покрај два сет на важни заклучоци (на ниво на министри и лидери на ЕУ), Вархеји отиде против сите и се обидуваше да го блокира до последен момент“, изјави еден функционер за Радио Слободна Европа.
Овие наводи ги потврдија повеќе соговорници на Радио Слободна Европа во Брисел.
Истите извори потврдија дека од декември кога биле усвоени заклучоците, врз еврокомесарот бил вршен голем притисок, како од шефот на европската дипломатија, Жозеп Борел, така и од некои земји-членки на ЕУ.
Предлогот за измени на поглавјето 35 конечно беше проследен до Советот на ЕУ на вториот ден од февруари, но тоа не го менува фактот дека рокот даден од Европскиот совет, кој побара тоа да се направи „пред крајот на јануари 2024 година. “, не беше исполнето.
На 27 февруари 2023 година Србија и Косово постигнаа договор за патот кон нормализација на односите.
Видете и ова: О’Брајан: Србија и Косово да го разработат дијалоготВо Охрид, Северна Македонија, на 18 март минатата година беше договорен Анексот за имплементација на Договорот за патот кон нормализација на односите меѓу Косово и Србија.
Исто така, беше договорено овие документи да станат составен дел на процесот на пристапување на Србија и Косово во Европската унија.
Од 2011 година Србија и Косово со посредство на ЕУ водат дијалог за нормализација на нивните односи.
Во 2008 година Косово прогласи независност, што Србија одбива да ја прифати.
Обврските од новите документи ќе бидат вклучени во поглавјето 35 во преговорите за пристапување на Србија во ЕУ. Поглавјето 35 го следи степенот до кој Србија ги спроведува договорите постигнати во дијалогот со Косово.
Белград и Приштина не го потпишаа договорот или анексот за имплементација затоа што претседателката на Србија Александра Вучиќ одби да го стори тоа.