Во единаесеттиот месец од руската инвазија на која не му се гледа крајот, претседателот Владимир Путин ја реконструира воената команда за Украина.
Ова ги изненади руските и западните експерти и покрена нови прашања за тоа како Кремљ го гледа крајот на најголемата европска војна во последните 80 години.
Пред три месеци, Кремљ го избра генералот Сергеј Суровикин да го преземе кормилото на пропаднатата руска инвазија, додека руските сили беа на работ на повлекување во Керсон, откако веќе беа принудени да се повлечат од Харкив.
Украина вели дека „мора да биде подготвена“ на границата со Белорусија
Прославен меѓу националистите и тврдокорните кои ја критикуваа војската, по неговото унапредување, Суровикин нареди бомбардирање на енергетската инфраструктура на Украина за да го остави нејзиното население во темнина и студ.
Тој, исто така, тактички ги повлече руските трупи од единствениот регионален главен град што го зазедоа од инвазијата, што и донесе победа на Украина, но и помогна да се зацврстат руските линии.
Во последниве недели, руската војска, заедно со војниците од озлогласената приватна воена компанија „Вагнер“, започна фронтален напад за да ги заземе градовите Бахмут и Соледар во Донбас, каде што извештаите за напади на пешадија во стилот на Првата светска војна оставија на полиња многу руски тела.
Суровикин, познат по прекарот Армагедон, кој го заработи додека ги водеше руските сили во Сирија, беше сменет на 11 јануари.
Во 11-тиот месец од руската инвазија на која не му се гледа крајот, претседателот Владимир Путин ја реконструира воената команда на Украина, заменувајќи го Суровикин со долгогодишниот началник на Генералштабот, генерал Валери Герасимов, близок соработник на министерот за одбрана Сергеј Шојгу.
Суровикин го задржал својот чин, но бил назначен за заменик на Герасимов, заедно со двајца помалку познати високи офицери.
Овој потег, четврти пат кога Путин менува команданти во Украина, ги изненади руските и западните експерти и покрена нови прашања за тоа како Кремљ го гледа крајот на најголемата европска војна во последните 80 години.
Патрушев: конфликтот во Украина е воена конфронтација меѓу Русија и НАТО
„Дали е тоа затоа што Путин веќе го изгуби трпението со методите на Суровикин и недостатокот на успех што може да му го претстави на рускиот народ како победа? Можеби“, вели Мик Рајан, поранешен генерал-мајор во австралиската армија и аналитичар на руската воена доктрина.
„Дали повеќе се работи за судска политика, со отворено непријателство и конкуренција меѓу руската војска и Вагнер групата што го принудува Путин да интервенира“, додаде тој. „Или затоа што Суровикин - кој има директна врска со Путин - стануваше помоќен од Герасимов?“
Сето горенаведено, сугерираат некои аналитичари, посочуваат на жестоки ривалства во круговите блиски до Путин и нетрпеливост во Кремљ поради недостатокот на напредок на бојното поле.
„Цивилните лидери често ги менуваат воените команданти кога војната не оди добро“, вели Марк Кансиан, пензиониран полковник и воен експерт во Центарот за стратешки и меѓународни студии.
„Колку Линколн ги менуваше генералите пред да се одлучи за Грант“, рече тој, мислејќи на одлуките на американскиот претседател Абрахам Линколн за време на американската граѓанска војна во 19 век.
Во основа, вели Дара Масикот, експерт за руската војска во американската тинк-тенк корпорација РАНД, „најкомпетентниот висок командант“ на Русија беше заменет со „неспособен“, што покажува дека промената била под влијание на неколку фактори. „Оваа приказна има сè: внатрешни расправии, борби за моќ, љубомора“, напиша Масикот на Твитер.
Како ехо од Првата светска војна - фотографии од Украина
Украинските трупи на фронтот во Авдијевка беа бомбардирани од руски хаубици, проектили и тенкови додека се борат во источниот украински регион Донбас. Украина објави дека Русија ги интензивирала воздушните напади и распоредила системи за воздушна одбрана Ц-300 во близина на границата.
Според сите пресметки, инвазијата оди лошо за Москва. Западните власти велат дека бројот на руските жртви - загинати или ранети војници - е близу 100.000. (Украина, според западните проценки, претрпе слични загуби).
На бојното поле, руските сили не успеаја во нивните првични примарни цели: брзо да го освојат Киев, да ја соборат владата на претседателот Володимир Зеленски и да ја принудат украинската војска да се предаде.
Украина тврди дека продолжува да ги спречува руските офанзиви на исток
Нивниот најголем успех во првите неколку месеци беше заземањето на пристаништето Мариупол на Азовското Море на крајот на мај.
Дури и по реорганизацијата на командната структура во текот на летото и прегрупирањето на единиците во регионот Донбас во источна Украина, руските сили не успеаја да постигнат големи придобивки надвор од заземањето на градовите Северодоњецк и Лисичанск во областа Луганск во јуни.
И тогаш дојде есента.
Украинските трупи со ново моќно западно вооружување ги изненадија руските сили, пробивајќи се низ регионот Харкив, северно и западно од Донбас, и го освоија железничкиот центар на регионот Доњецк, Лиман.
Среде превирањата на бојното поле, Кремљ смени неколку врвни офицери, вклучително и генерал-полковник Александар Лапин, кој беше на удар на критиките за загубата на Лиман од тврдокорните националисти, вклучително и чеченскиот моќник Рамзан Кадиров и основачот на Вагнер, Евгениј Пригожин.
На крајот на септември, Путин најави мобилизација на десетици илјади руски резервисти, што се гледа како признание дека на руската војска и се потребни повеќе луѓе.
На 8 октомври, Путин го назначи Суровикин, кој изгради репутација за бесчувствителна бруталност, командувајќи ги руските експедициски сили во Сирија шест години претходно, за прв врховен командант на руските сили во Украина. Неговата промоција ја поздравија Пригожин и други.
Два дена по неговото назначување, Суровикин го започна првиот од серијата напади со проектили и беспилотни летала чија цел беше уништување на енергетската инфраструктура на Украина, што украинските и западните власти го опишаа како тероризам.
На 9 ноември, Суровикин им наредил на руските трупи да се повлечат на источниот брег на реката Дњепар, со што Украина триумфално го вратила градот Херсон.
Иако повлекувањето беше критикувано од тврдокорните јастреби, овој потег беше сфатен како остроумен тактички маневар од страна на Суровикин. Таа одлука најверојатно ја поддржал Путин, што значи дека во тој момент Суровикин ја имал неговата доверба.
Но, се чини, сега и не толку.
Неговата смена е четврта промена што Путин ја направи од почетокот на инвазијата на 24 февруари. Дел од вината за првичните неуспеси на Русија во првите месеци од инвазијата лежи во недостатокот на обединета команда за операцијата.
Во април, генералот Александар Дворников беше назначен за врховен командант во Украина. Два месеца подоцна, тој беше заменет од генерал-полковник Генадиј Жидко, кој ја имаше функцијата до назначувањето на Суровикин во октомври. Сепак, до назначувањето на Суровикин, велат аналитичарите, немало ниту еден командант.
„Ова не е својствено само за Русија. Армиите кои немаат неодамнешно борбено искуство на високо ниво немаат добро чувство за квалитетот на нивното лидерство кога ќе се соочат со новите барања за војување со висок интензитет“, вели Кансијан.
Одмазда одозгора: стари украински хеликоптери напаѓаат руски позиции
Пред инвазијата, новиот директен претпоставен на Суровикин, Герасимов, началник на Генералштабот повеќе од една деценија, важеше за мирен, компетентен стратег. Можеби уште поважно, тој е сојузник на Шојгу, чие раководство исто така беше исмејувано од јастребите, но тој сепак е близок соработник на Путин.
„До почетокот на оваа војна, Герасимов се сметаше за еден од подобрите руски теоретичари од модерната ера. Сепак, неговите реформи не резултираа со успеси на бојното поле или стратешки успех. Неговото присуство на бојното поле веројатно нема да ги промени работите“, смета Рајан.
Некои набљудувачи рекоа дека новата функција на Герасимов може да биде непријатна задача - тој ја презема командата во време кога се подобро вооружените сили на Украина подготвуваат нови контраофанзиви, и бидејќи се очекува да се зголемат жртвите меѓу руските сили, а лошите вести не мора да ги каже Путин.
„Герасимов најверојатно ќе раководи со неорганизирана командна структура зафатена од ендемични, постојани и самонанесени неуспеси што тој во голема мера ги иницираше од неговата првична улога пред инвазијата на Украина“, соопшти американскиот Институт за проучување на војната на 11 јануари.
„Дали Путин и Шојгу конечно ги поставија сите елементи за да го наведат Герасимов како виновник за сите неуспеси на Русија во војната“, прашува Рајан.
Сергеј Марков, политички аналитичар близок до Кремљ и гласен поддржувач на војната, тврдеше дека смената донесе неколку оперативни промени и дека Суровикин ќе остане главен командант на теренот, додека Герасимов ќе остане во Москва.
Марков, исто така, рече дека одлуката е поттикната од успехот на платениците на Вагнер, кои одиграа клучна улога во заземањето на Мариупол и Северодонецк и сега имаат голема улога во Бахмут и Соледар. Тие напори беа придружени со зголемено присуство на Пригожин во очите на јавноста.
„Именувањето на Герасимов за командант на силите се должи на успехот на Вагнер“, објави Марков на Твитер, додавајќи: „Се испостави дека ефективноста на војниците на Вагнер во овие битки била многу повисока од ефективноста на редовната армија“.
Драмата, како што велат експертите, е проследена со задкулисна борба за власт меѓу две политички фракции, со Шојгу и Герасимов на едната и Суровикин и Пригожин на другата страна.
„Путин, како непрофесионален војник и некој кој не знае како да ја спаси целата работа, се колеба меѓу двете“, напиша на Твитер Татјана Становаја, долгогодишен експерт за руската политика.
Политичкиот спор е главен фактор во кадровската реконструкција, која имаше за цел да ги зајакне Шојгу и Герасимов во нивното ривалство со Суровикин, Пригожин и другите јастреби, соопшти Институтот за проучување на војната.
Унпредувањето на Герасимов е веројатно делумно политички потег за слабеење на влијанието на јастребите и критичарите на Министерството за одбрана, како и сигнал до Пригожин и другите да бидат помалку критични кон министерството, додава тинк-тенкот.
Руските сили неодамна се соочија со нова катастрофа на бојното поле, кога на новогодишната ноќ, украинските војници нападнаа село во регионот на Доњецк каде што беа стационирани војници.
Шефот на НАТО предупредува да не се потценува Русија
Во нападот пред зори загинаа 89 војници, според официјалното соопштение на руското Министерство за одбрана, иако украинските власти и некои руски воени блогери велат дека бројот на загинати може да биде стотици.
Роман Свитан, резервен украински воен офицер и коментатор, се согласува дека промената нема да донесе никаква суштинска промена - освен дека одговорноста за идните порази, повлекувања или негативни вести сега ќе падне на рамениците на Герасимов.
„Тие само го извадија Суровикин од информативниот простор“, изјави Свитан, додавајќи дека генералот „не бил деградиран и не падна каде било. Тоа е само игра за јавноста“.
