„Знамето на кое Косово е дел од Србија во соблекувалната на српската репрезентација на Светското првенство во фудбал не е случаен настан или претерување, тоа беше многу добро испланирано – вели босанскиот новинар Драган Буршаќ за Радио Слободна Европа (РСЕ).
„Вистинското прашање е кој го поставил тоа знаме, ако не се играчите или ако го ставиле, треба да кажат. А можеби поважното прашање е чија наредба го поставиле тоа знаме“, рече Бурсаќ. Откако го коментираше овој настан на Твитер, со оценка дека е оставена националистичка порака, тој доби пцовки и закани.
Што се случи?
На 26 ноември, Дисциплинската комисија на ФИФА (Меѓународната федерација на фудбалски асоцијации) покрена постапка против Фудбалскиот сојуз на Србија (ФСС) поради истакнато знаме во нивната соблекувална пред натпреварот помеѓу Бразил и Србија.
Мундијалот во Катар меѓу контроверзите и квалитетниот фудбал
ФИФА наведе дел од својот дисциплински кодекс кој се занимава со недолично однесување, вклучувајќи „навредливи гестови, знаци или јазик“ и „користење спортски настан за пораки од неспортски карактер“.
Официјален Белград против одлуката на ФИФА
Во име на српските претставници зборуваше министерот за надворешни работи Ивица Дачиќ. Тој изјави дека Србија како држава не може да реагира на тоа што ФИФА покрена постапка против српската репрезентација бидејќи тие се спортски организации, но тој потег го оцени како лицемерен.
„Тоа само зборува за лицемерие, никој не зборува и никој не сака фудбалерите да се занимаваат со политика, но што е навредливо што некој вели дека нема предавање“, изјави Дачиќ на 27 ноември за ТВ Прва, додавајќи дека Србија е меѓународно призната земја, членка на Обединетите нации, а Косово е дел од Србија.
„Што не е во согласност со меѓународното право и што е навредливо. Ова е показател како нема принципи, туку двојни стандарди. Никогаш не би ја казниле Украина ако каже „Донбас е наш“ и „Крим е наш“, во што е разликата“, рече Дачиќ.
Фудбалскиот сојуз на Србија молчи
Фудбалскиот сојуз на Србија засега не објави ништо за знамето во соблекувалната или за најавата за процедурата од страна на ФИФА. Ова здружение не одговори на прашањето во врска со ова од страна на РСЕ.
Без одговор останаа и прашањата на странските новинари на прес-конференциите во Катар што ги одржаа поединечни играчи и селекторот на српската репрезентација.
Така, на конференцијата одржана на 26 ноември, кога присутните играчи беа прашани зошто решиле да го обесат знамето на кое беше прикажано Косово како дел од Србија, претставникот на Фудбалскиот сојуз на Србија не дозволи одговори, велејќи дека темата беше исклучиво претстојниот натпревар со репрезентацијата на Камерун.
И српскиот селектор Драган Стојковиќ Пикси на прес-конференцијата следниот ден одби да одговори на прашањето за истрагата што ја покрена ФИФА.
Мирко Поледица, претседател на синдикатот на професионални фудбалери на Србија „Независност“, за РСЕ изјави дека можеби за тоа би можело да се разговара кога ќе заврши Светското првенство, но дека сега треба да се стави акцент на фудбалот.
„Не знам кој го закачи тоа знаме, не знам дека тоа го направил некој од играчите, не знам дека го направил некој од официјалните лица“, рече тој, додавајќи дека во претходните години ФИФА не ги казнувала тимовите со драстични казни во слични случаи.
„Праксата ни покажа дека ФИФА во такви ситуации, а доколку изрече казна, тие се претежно од финансиска природа“, изјави тој.
Фудбалскиот сојуз на Косово побара реакција
Фудбалскиот сојуз на Косово (ФСК) го поздрави почетокот на дисциплинската постапка што ја покрена ФИФА. „Ја поздравуваме дисциплинската постапка поради срамната слика од соблекувалната со националистички и заканувачки пораки кон Косово за време на натпреварот меѓу Србија и Бразил на Светското првенство“, објави КСК на Твитер на 27 ноември.
Претходно ова здружение поднесе жалба до ФИФА. Во меѓувреме, косовскиот министер за култура, млади и спорт Хајрула Чеку на Фејсбук објави дека во последните два дена добил стотици навредливи и заканувачки пораки од Србија.
По заканите што ги доби, Чеку напиша дека демократизацијата на Србија и одвојувањето од руската контрола се предуслови за безбедност и напредок на Западен Балкан.
„Навредите упатени кон моето семејство и смртните закани се дополнителни показатели дека српскиот шовинизам е најголемата опасност за мирот во нашиот регион“, изјави Чеку на 27 ноември.
Вучиќ: Не сме заинтересирани за взаемно признавање со Косово
Сликата на знамето со порака „Нема предавање“ на српски јазик стана вирална на социјалните мрежи кога ја сподели Чеку.
„Срамни слики од соблекувалната во Србија, кои покажуваат пораки на омраза, ксенофобични и геноцидни пораки кон Косово, со искористување на платформата на Светското првенство во фудбал“, напиша Чеку на Твитер на 25 ноември со сликата.
Тој потоа додаде дека Косово очекува конкретни активности од ФИФА, имајќи предвид дека Фудбалскиот сојуз на Косово е полноправна членка на ФИФА и УЕФА.
Косово стана членка на УЕФА и ФИФА во 2016 година, осум години откако земјата прогласи независност од Србија, што официјален Белград сè уште го негира.
Фудбалска колатерална штета
Марко Милосављевиќ од Младинската иницијатива за човекови права (ЈИЧП) за РСЕ оцени дека настанот со знамето во соблекувалната на српската репрезентација е „класична националистичка провокација која е производ на труење на секојдневно ниво“.
Тој додаде дека овој настан не е исклучок од другите примери од претходната недела. Во овој контекст, изјавата на шефот на српската дипломатија во врска со реакцијата на ФИФА се оценува како „цинична и лицемерна“.
Тој тоа го образложи со тоа што Министерството за надворешни работи на Србија не се огласи ниту реагираше на шалот што го носел Виктор Орбан кога се сретнал со еден од унгарските репрезентативци. „Што е и своевиден повик кон нови територијални претензии на големата Унгарија“, рече Милосављевиќ.
На навивачкиот шал со мапа на таканаречената „Голема Унгарија“, која ја носи унгарскиот премиер Виктор Орбан, Војводина е прикажана како дел од таа земја. Орбан го носеше шалот во видеото објавено на 21 ноември на неговиот Инстаграм профил, откако се сретна со унгарскиот фудбалер Балаш Џуџак.
„Ние висиме на овие примери за тоа како автократското сојузништво оди рака под рака со територијалните претензии, а фудбалот на некој начин е колатерална штета“, вели Милосављевиќ.
Освен навивачката шега на унгарскиот премиер, Милосављевиќ потсети и на провокацијата на одредени хрватски навивачи на 27 ноември, чија цел беше голманот на Канада и на белградска Црвена звезда Милан Борјан на натпреварот меѓу Хрватска и Канада.
На социјалните мрежи може да се види транспарент што го држат фановите со натпис „Книн 95 – ништо не оди (бега) како Борјан“. На тој банер пишува и Џон Дир. „Ништо не функционира како Џон Дир“ е рекламниот слоган на познатиот производител на трактори.
А Борјан како осумгодишно момче бил во бегалска колона со трактори од Книн на пат за Србија за време на хрватската акција „Бура“ за време на војната во Хрватска во 1995 година.
Однос која влијае и врз спортот
Уште едно знаме привлече големо внимание во јавноста кога во октомври 2014 година, за време на фудбалскиот натпревар меѓу Србија и Албанија, над стадионот на Партизан во Белград се појави беспилотно летало кое го носеше знамето на таканаречената Голема Албанија.
Во тој момент дојде до конфликт меѓу играчите на двата тима, а потоа некои навивачи влегоа на теренот и ги нападнаа гостинските фудбалери, по што албанските играчи го напуштија теренот и одбија да ја продолжат играта.
Од прогласувањето на независноста на Косово на 17 февруари 2008 година, српската страна постојано ги спречува косовските спортисти да учествуваат на меѓународните настани што се одржуваат во Србија со нивните национални симболи. Така, на косовската боксерска репрезентација не и беше дозволен влез во Србија во октомври 2021 година.
Потоа, во мај 2018 година, по два неуспешни обиди да ја мине границата со Србија, косовската карате репрезентација се откажа од учеството на Европското карате првенство во Нови Сад.
Во март 2018 година, Европската ракометна федерација ги суспендираше српските ракометарки од квалификациите за Светското првенство, откако Белград го откажа планираниот натпревар меѓу женските јуниорски ракометни репрезентации на Србија и Косово.
Во октомври 2019 година, Косово, исто така, го забрани влезот на играчите и раководството на Црвена звезда за да го одиграат осминафиналниот натпревар од Купот на Србија против ФК Трепча во Звечани на северот на Косово.
Генералниот секретар на Фудбалскиот сојуз на Косово, Ерол Саљиху, тогаш за РСЕ изјави дека одигрувањето на официјален натпревар на српските клубови на територијата на Косово е чиста провокација и кршење на статутите на УЕФА и ФИФА.
Косовските спортисти се соочија со забрани и проблеми во земјите од Европската унија кои не го признаа Косово. Така грчките власти не и дозволија влез во таа земја на карате репрезентацијата од Косово која отпатува на Медитеранското првенство во карате кадети во градот Лимасол на Кипар.
Шпанскиот фудбалски сојуз го нарече Косово „територија“ кога ги најави првите квалификациски натпревари на Шпанија за Светското првенство во групата, објави порталот France24.
Во 2018 година, Шпанија, исто така, им забрани на косовските каратисти да се натпреваруваат на Светското првенство под нејзиното национално знаме. Косовските спортисти беа принудени на своите дресови да ги носат иницијалите на Косовската карате федерација.
