Лидерите на НАТО кои присуствуваа на историскиот самит во Вашингтон го поддржаа „неповратниот пат“ на Украина кон членството, соопштувајќи дека Киев има право да избира свои безбедносни аранжмани и дека неговата „иднина е во НАТО“.
Позицијата на Алијансата, изнесена во заедничката изјава по првиот ден од дискусиите на самитот на 10 јули, даде јасен знак за континуираната поддршка на НАТО за напорите на Украина да се одбрани од инвазијата на руските сили.
„Потврдуваме дека ќе бидеме во позиција да упатиме покана до Украина да се приклучи на Алијансата кога сојузниците ќе се согласат и ќе бидат исполнети условите“, се вели во соопштението од НАТО.
На прес-конференција, генералниот секретар Јенс Столтенберг зборуваше за чекорите што беа договорени за помош на Украина повеќе од две години по целосната инвазија на Русија во 2022 година.
Столтенберг го истакна започнувањето на нов проект според кој Алијансата за прв пат ќе ја координира воената поддршка и обука, со команден центар во Германија.
Тој, исто така, го пофали подобреното финансирање на одбраната од страна на членките на НАТО, при што 23 од 32-те членки на сојузот ја исполнија целта за трошење од 2 отсто од бруто домашниот производ за одбраната оваа година и ветија зајакнување на одбранбеното производство.
Столтенберг го бранеше обезбедувањето оружје за Украина, велејќи дека Украина, според меѓународното право, има право да се брани и да напаѓа воени локации на руска територија.
Целта, рече Столтенберг, не беше да се продолжи војната, туку да се стави крај и дека „освен ако не сакаме да му се поклониме на рускиот претседател Владимир Путин, треба да покажеме посветеност и решителност“.
На самитот, кој ќе заврши денеска (на 11 јули) се разговара за предлогот за обезбедување 40 милијарди евра (43 милијарди долари) воена помош за Украина за следната година, откако земјите-членки не можеа да се договорат за повеќегодишниот пакет воена помош за Украина, кој го предложи Столтенберг.
Столтенберг, исто така, рече дека се донесени други одлуки во обид да се направи „НАТО посилен, а сојузниците побезбедни“, вклучително и формирање на нова антибалистичка ракетна база во Полска.
Столтенберг имаше и остри критики за Кина, чија поддршка за Русија во војната против Украина, рече тој, ги зголеми заканите за европската безбедност.
Столтенберг претходно рече дека доколку Русија биде победничка во нејзината целосна инвазија на Украина, тоа ќе ги охрабри Иран, Кина и Северна Кореја и ќе го обликува глобалното безбедносно опкружување во децениите што доаѓаат.
Заедничката декларација на самитот ја издвои Кина како „одлучувачки овозможувач“ на руската војна против Украина.
Американскиот претседател Џо Бајден, во своите поздравни забелешки до лидерите на НАТО пред нивните дискусии, го пофали новото ветување на членките на НАТО да го зголемат своето одбранбено производство, истовремено нагласувајќи дека Алијансата нема да се двоуми да ја брани својата територија.
Бајден го истакна напредокот на Русија во производството на муниција и оружје за употреба во нејзината војна против Украина.
„Не можеме да дозволиме Алијансата да заостане“, рече Бајден, додавајќи дека руските воени напори имаат корист од помошта на Кина, Северна Кореја и Иран.
„Ова ново ветување испраќа непогрешлива порака до светот дека секоја членка на НАТО е посветена на својата работа за да ја одржи Алијансата силна. Можеме и ќе го браниме секој сантиметар од територијата на НАТО и ќе го направиме тоа заедно“, рече Бајден.
Првиот ден од состаноците беа отворени со Соединетите Држави и беше посочено дека борбените авиони Ф-16 се на пат за Киев, додека во нацрт-комуникето на кое се работи е нотиран „неповратниот пат“ на Украина кон членството во НАТО.
Како што лидерите на НАТО почнаа да се префрлаат во главниот град на самитот на 10 јули, американскиот државен секретар Ентони Блинкен објави дека „додека зборуваме, трансферот на авиони Ф16 кои доаѓаат од Данска и од Холандија Ф-16 е во тек“.
Заедничката изјава на вклучените земји ги потврди коментарите на Блинкен, при што борците се очекува да пристигнат во текот на летото.
„Ова е јасен сигнал дека способноста на Русија да го тероризира украинскиот народ, градови и заедници ќе продолжи да се намалува“, рече украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој со месеци ги повикува лидерите на НАТО да ја забрзаат испораката на секаков вид оружје, особено авиони и противракетни системи, додека Русија ја интензивира својата воздушна кампања.
Путин јасно стави до знаење дека руските барања за мировно решение вклучуваат исклучување на Украина од НАТО.
Покрај најавата за Ф-16, официјалните лица подготвуваа дополнителна поддршка за Киев што ќе биде откриена во текот на самитот.
Самитот се одржува во позадина на политичката неизвесност во Соединетите Држави и руското засилување на бомбардирањето на Украина.
Официјални лица и аналитичари неодамна забележаа дека како што Русија ги засилува своите напади, се чини дека се позиционира за долгорочен конфликт.
Висок функционер на НАТО, кој ги брифираше новинарите под услов да остане анонимен, рече дека и покрај се помалите ресурси, Русија најверојатно ќе може да ја одржи својата воена економија три до четири години од сега.
Сепак, официјалниот претставник додаде дека на Кремљ му недостасуваат муниција и војници за да започне голема офанзива против Украина во блиска иднина.
Орбан, кој штотуку го презеде ротирачкото претседателство со ЕУ, минатата недела отпатува за Москва, а потоа и за Кина, без да го информира блокот претходно, за да разговара за крај на војната со рускиот претседател Путин и кинескиот Кси Џинпинг.
