Американецот Мајк Дулак пораснал како католик во Јужна Калифорнија. Меѓутоа, во тинејџерските години престанал да оди на миса. Тој повеќе би сакал да оди директно на брегот за да свири на гитара, да ги гледа брановите и да ужива во убавините на утрото.
„И така се чувствував подуховно отколку кога чекорев во црква“, вели тој.
Ништо не се смени во следните децении.
„Повеќето религии се таму за да ги контролираат луѓето и да добиваат пари од нив“, вели Дулак, кој сега има 76 години и живее во Рошпорт, Мисури.
Исто така, тој наведува многу скандали за сексуална злоупотреба во католичките и баптистичките цркви.
„Не можам да го прифатам тоа“, истакнува тој.
Мајк одбива да биде дел од религиозното стадо - и тој не е единствениот. Тој е „неопределен“. Како кога ве прашуваат „Која религија си?“, а вие одговарате - „ниту една“.
Деценискиот подем на „неопределените“, разновидна група што е тешко да се сумира, е еден од најозборуваните феномени на религијата во Соединетите Држави. Тие го преобликуваат американскиот религиозен пејзаж.
Кога станува збор за религијата во САД „најважната приказна, без сомнение, е неверојатното зголемување на бројот на Американци кои се нерелигиозни“, посочува Рајан Бурџ, професор по политички науки на Универзитетот во Источен Илиноис и автор на книгата „Неопределените".
„Неопределените“ сочинува голем дел од Американците, односно 30 проценти од возрасните Американци кои тврдат дека не се религиозно посветени. Ова го покажува истражувањето спроведено од Центарот за истражување на односи со јавноста Асошиетед прес.
Други големи студии известуваат дека „неопределените“ се во пораст веќе три децении.
Па, кој се тие?
Тие се атеисти, агностици, „ништо дефинитивно“. Многумина се „духовни луѓе, но не религиозни“, а некои не се ниту едното, ниту другото. Тие се од различни класи, пол, возраст, раса и етничка припадност.
Иако нивната различност ги дели на безброј подгрупи, на повеќето од нив им е заедничко - тоа што навистина не им се допаѓа организирана религија. Ниту нивните лидери. Ниту нивната политика и општествени ставови.
Ова се изјавите на огромното мнозинство од испитаниците во истражувањето на АП-НОРЦ.
Сепак, тие не се само статистика. Тие се вистински луѓе со уникатен однос кон верувањето и неверувањето и смислата на животот.
Тие се секуларни ученици во домот во планините Озарк во Арканзас, жители на Питсбург кои работат на надминување на зависноста.
Или се производители на мандолини во еден мал град во Мисури, поранешни евангелисти разочарани од тој посебен вид американско христијанство. Или, од друга страна, тие се студенти на кои црквите од детството им биле помалку убедливи или непожелни.
Црквата „не беше добра за мене“, вели Ема Комороски, бруцош од Универзитетот во Мисури, која го напуштила католицизмот во тинејџерските години.
"Јас сум лезбејка. Не се вклопував, а и луѓето не ме сакаа многу".
„Неопределените“ се исто така луѓе како Алрик Џонс. Тој наведува лоши искуства со организирана религија, почнувајќи од нетолерантни цркви во неговиот роден град до министерство кое барало пари од неговата побожна сопруга - дури и откако тој ги загубил работата и приходите по неговата повреда.
„Требаше да дојдат и да кажат: „Можеме ли нешто да направиме за да ви помогнеме? “, истакнува Алрик (71) од Мичиген.
„Постојано испраќаа писма велејќи: „Зошто не ни испраќате пари? "
Иако не верува во концептот на организирана религија, тој верува во Бог и основните заповеди.
„Луѓето треба да бидат третирани подеднакво сè додека тие се однесуваат кон другите на ист начин. Тоа е мојата духовност, ако сакате да го наречете тоа.
Ако неговиот братучед побара да оди во црква со него, Алрик ќе се согласи, „но не сакам да слушам некој да ми кажува како нешто треба да биде“, вели тој.
Помеѓу еден и шест Американци, вклучувајќи ги Алрик Џонс и Мајк Дулак, велат дека се „неопределени“. Ги има колку атеисти и агностици заедно - по седум проценти.
„Целото внимание на медиумите е насочено кон атеистите и агностиците, иако повеќето од нив не се атеисти или агностици“, вели професорот Рајан Бурџ.
Многумина прифаќаат различни верувања - од Бог, молитва и небо до карма, реинкарнација, астрологија или енергија во кристали.
„Тие дефинитивно не се религиозно ориентирани како атеистите и агностиците. Тие практикуваат свој вид на духовност, многу од нив“, истакнува Бурге.
Мајк Дулак и денес црпи инспирација од природата.
„Чувството е толку добро да се биде покрај нешто толку безвременско“, вели Мајк, седнат во својот двор во градот на реката Мисури, кој сега го нарекува свој дом.
Се чувсвува исполнет во својата работилница на два ката. Таму тој прави нова од илјадниците мандолини што ги направил низ децениите, овозможувајќи им на луѓето „да ја споделат радоста на музиката“.
„Духовноста е добро чувство. Тоа не е религија“, вели Мајк.
Професорот Бурџ верува дека бројот на „неопределените“ се зголемува како што се намалува христијанското население, особено оние на „главните“ или умерените до либералните протестанти.
„Тоа не е само академска вежба за мене“, вели Бурџ, кој е пастир на намалената американска баптистичка црква во планината Вернон, Илиноис.
Тоа е „она што го гледам секоја недела од мојот живот во последните 16 години“.
Статистиката покажува дека „неопределените“ се добро застапени во секоја возрасна група, особено кај помладите адолесценти. Приближно четири од десет лица помлади од 30 години велат дека се „неопределени“, а речиси исто толку од нив велат дека се христијани.
И за време на истражувањето на кампусот на Универзитетот во Мисури - трендот е очигледен. Неколку студенти рекоа дека не се идентификуваат со религија.
Така, Миа Вогел вели дека и се допаѓаат „основите на многу религии - сакај ги сите, прифаќај ги сите“. Но, таа сепак се смета себеси за подуховна.
"Јас сум повеќе за астрологијата. Имам кристали кои се полнат на прозорецот. Искрено, се обложувам дека половина од тоа е целосно плацебо. Сепак, едноставно ми се допаѓа идејата дека работите во животот можат да се објаснат со повисока сила“, вели Миа.
Едно движење што е пример за „духовен, но не религиозен“ етос е програмата за трезвеност на дванаесет чекори, дизајнирана од анонимни алкохоличари и усвоена од други групи за закрепнување од зависност.
Учесниците се свртуваат кон „моќта поголема од нас“ - Бог според сопственото разбирање на секој човек, но не споделуваат никаква вера.
„Ако ги погледнете религиите, тие се потресени од скандали, деноминацијата не е важна“, вели Џеј Гајслер, свештеник и духовен советник во Центарот за опоравување во Питсбург, установа за лекување зависност.
Спротивно на тоа, „има духовно заживување во подрумите на многу цркви“, каде често се среќаваат групите за опоравување, вели тој.
За некои, вели Гајслер, Богот на нивното разбирање е „GUS“ (Guy up stairs), односно „Човекот горе“.
„Никој не се расправа во тие соби, не велат: „Грешите во врска со Бог“, истакнува Џеј Гајслер. Фокусот е на „како да се промени вашиот живот“.
Практичарите од „Дванаесет чекори“ го повторија истото. Во нивниот центар, во согласност со традицијата на анонимност во дванаесет чекори, тие ги споделија своите искуства под услов да се користат само нивните имиња.
„Пораснав како методист, но не следам никаква религија. Не верувам во голем, брадест дечко на небото“, вели 32-годишниот Џон.
Но, откако преживеа предозирање со алкохол, знае дека „нешто ме чуваше“.
Други, од друга страна, се идентификуваат себеси како христијани, но ја заобиколуваат евангелизацијата во корист на меѓусебната поддршка на индивидуалните патишта.
„Не ги наметнувам моите верувања никому. Болката е она што не поврзува заедно“, вели 57-годишната Линда.
Научниците се загрижени дека луѓето кои се оддалечуваат од конгрегацијата и другите општествени групи ја губат првичната поддршка од заедницата.
Во исто време, „неопределените“ велат дека се среќни што ја оставаат религијата зад себе, особено во некои токсични ситуации и наоѓаат нова заедница на друго место.
Алрик Џонс се согласува дека односите со црквата можат да бидат корисни, но не и за него.
„Кога ви требаат референци и други работи, тие луѓе се таму да ве поддржат. Но, повторно, дали сте спремни да ги жртвувате вашите сопствени верувања за да развиете таков однос?“, вели Алрик.
Марџори Логман (75) од Аурора, Илиноис, најде нова заедница меѓу другите жители на нејзиното соседство. Не и недостасуваат црковните кругови во кои е активна подолго време.
„Колку сум подалеку од нив, толку послободна се чувствувам“, вели Марџори, критикувајќи ги црквите дека ги ставаат парите на прво место пред грижата за луѓето.
Таа се присети на времето кога видела како црковните водачи им кажуваат на луѓето со депресија дека нивниот проблем е гревот или демонското опседнување, односно натрупувањето на вината на нерешената ментална состојба.
Приказната е за тоа како закрепнала од повреда во дом за стари лица во 2010 година. Тогаш нејзиниот сопруг бил сам дома во очај, а починал пред таа да стигне дома. Таа вели дека нејзиниот свештеник одбил да го посети бидејќи не бил вклучен во црквата.
Сега вели дека е агностик. „Навистина не одбив сè. Сè уште верувам во повисока свест“, вели Марџори.
И далеку од урбаните места, „неопределените“ наоѓаат свои заедници.
Адриа Кејс и Ешли Милер, кои живеат во блиските градови во северозападниот дел на Арканзас, помогнаа да се најде група за домашно школување на нивните деца, по секуларна линија.
Дури и во претежно христијанскиот регион Озаркс, најдоа „луѓе како нас кои пристапуваа кон образованието и воспитувањето на своите деца според секуларни принципи“, вели 35 годишната Ешли.
Адрија и Ешли често споделуваат фотографии од планински авантури со своите семејства на Инстаграм. Иако нивното истражување не го сметаат за духовно, нивната цел е да инспирираат чудо и цел кај децата.
„Навистина сакаме тие да имаат длабока врска со природата“, вели 43-годишната Адриа.
„Ние сме дел од нешто поголемо, а тоа е Земјата. Значењето е во самото постоење“, заклучува Ешли Милер.