Официјални лица во Софија пред неколку месеци разговараа и ги одобрија плановите за создавање две прифатилишта за сместување на само 20 деца бегалци кои завршија во бугарскиот главен град без родители, роднини или семејство.
Но, со парламентарните избори подоцна овој месец, екстремно десничарските политички сили почувствуваа можност не само да ги демонизираат мигрантите, туку и да освојат политички поени со истомисленици.
Тие брзо организираа протести во Софија, тврдејќи дека наместо две мали прифатилишта за деца без придружба, властите планираат да изградат огромни бегалски центри во кои ќе бидат сместени стотици мигранти во бугарскиот главен град.
Иако негодувањето беше засновано на лаги, а одзивот на протестите беше релативно слаб и во голема мера изолиран на работ на политичките случувања, очигледно беше доволен да се убие проектот за сместување на бегалците.
Траума и загуба
Централно-десничарската партија ГЕРБ, која го одобри планот претходно ова лето, неодамна објави дека поднесува предлог за поништување на одлуката на општинскиот совет од јули со која се даде зелено светло за проектот. И двата окрузи каде што ќе бидат сместени двата центри објавија дека се повлекуваат.
Навидум изгубени беа децата без родители кои побараа засолниште во Бугарија откако избегаа од тешкотии и конфликти.
Лора Војнова, бугарска претставничка во агенцијата за деца на ОН, УНИЦЕФ, за бугарскиот сервис на Радио Слободна Европа изјави дека децата се „исклучително ранливи, бидејќи се одвоени од своето семејство и во различен степен доживеале загуба, траума, оддалечување од училиште и нивната околина“.
Со нејзините граници кои служат како надворешни граници на ЕУ и лоцирани на почетокот на источномедитеранската миграциска рута, Бугарија често е првата дестинација во блокот за мигранти и бегалци, честопати барајќи ослободување од прогон и конфликти.
Во последниве години, ескалацијата на меѓународните и внатрешните конфликти принуди повеќе од 50 000 луѓе - од кои 13 000 деца, да побараат меѓународна заштита во Бугарија.
Од 2017 година, бројот на деца без придружба е значително зголемен и во моментов е околу 70 отсто од вкупниот број деца кои аплицираат за меѓународна заштита, покажуваат податоците на УНИЦЕФ.
Од јануари до септември, 2240 деца без придружба побарале заштита во Бугарија, покажуваат податоците на Бугарската агенција за бегалци доставени до бугарската служба на РСЕ. За 2023 година, бројот на деца кои бараат заштита е 3843.
Седум избори за повеќе од три години
На 27 октомври гласачите во Бугарија ќе излезат на гласање за да изберат нов парламент по седми пат во последните три и пол години. Последните избори во јуни не успеаја да донесат мнозинска влада.
Во услови на замор на гласачите, екстремно десничарската, проруска „Преродба“ се смета дека ќе оди добро, а анкетите ги ставаат на второ или трето место, заедно со фаворитот ГЕРБ и коалицијата Продолжуваме со промените-Демократска Бугарија. Преродба и нејзиниот лидер, Костадин Костадинов, меѓу другите прашања ги оспоруваат мигрантите, НАТО, правата на ЛГБТ и санкционирањето на Русија поради нејзината војна против Украина.
Запирањето на миграцијата и исфрлањето на мигрантите не е прашање само на екстремната десница.
Десничарската партија ГЕРБ вети „нула илегална миграција и безбедни граници за секој бугарски граѓанин“.
Бегалците надвор од Бугарија
Првиот протест против предложените прифатилишта за бегалци се одржа на 9 октомври во областа Витоша во Софија, една од двете локации избрани за проектот. Настанот, наведен како „Без мигранти во Књажево“ што е населба во Витоша каде што требаше да се основа засолништето за бегалци, беше промовиран на Фејсбук од „Куберовиот Воин“, екстремно десничарска организација именувана по бугарски водач од 7 век. На видеата од настанот се извикува „Бугарија за Бугарите“ и „Бегалците надвор“!
Во објава на фејсбук, Карлос Контрера, член на националистичкото ВМРО-Бугарско национално движење, ги нарече планираните прифатилишта „социјални неволји“, пишувајќи дека „на крајот предметните центри ќе станат магнет за сите видови криминалци кои се претставуваат како бегалци“.
На 10 октомври, еден ден по протестот во Књажево, ГЕРБ објави дека партијата ќе поднесе предлог до градскиот совет на Софија за поништување на одлуката од јули, за која повеќето членови на ГЕРБ не гласаа за одобрување на проектот.
Противниците на ГЕРБ ја обвинија дека игра цинична политичка игра
„Играњето со стравовите на жителите на Софија е клучна стратегија за некои политички групи“, напиша Цветомир Петров, претседател на градскиот совет и член на „Продолжуваме со промените-Демократска Бугарија“ и локалната коалиција „Спаси ја Софија“.
Но, дури и пред да се одржи гласањето за предлогот на ГЕРБ, двата окрузи каде што ќе бидат лоцирани центрите, Обориште и Витоша и двете управувани од коалицијата „Продолжуваме со промените-Демократска Бугарија“ и „Спасете ја Софија“ објавија дека ја одбиваат нивната понуда.
Милена Алексиева, вршител на должноста градоначалник на Обориште, за РСЕ изјави дека нејзината одлука е поврзана со ненадејната контроверзност околу проектот, кој според неа е резултат на „предизборна хистерија“.
„Овие деца заслужуваат и грижа и внимание и од чисто хумана гледна точка треба да можеме да им помогнеме“, вели Алексиева и додава:
„Проблемот е навистина предизборната хистерија што го зафати овој проект“.
