Вести
САД ќе ја бранат „секоја педа“ на НАТО
Соединетите држави ја потврдија својата посветеност да ја бранат „секоја педа“ од територијата на НАТО пред денешните разговори меѓу министрите за одбрана од Алијансата кои ќе вклучуваат дискусии зад затворени врати на нивната група за нуклеарно планирање. Американскиот секретар за одбрана Лојд Остин ја потврди посветеноста на САД на колективната одбрана на НАТО по повторените нуклеарни закани од страна на рускиот претседател Владимир Путин во услови на неуспеси на бојното поле во неговата речиси осуммесечна инвазија врз Украина. „Ние сме посветени на одбраната на секоја педа од територијата на НАТО“, рече Остин.
Дали Русија ќе употреби нуклеарно оружје?
Тој зборуваше непосредно пред да присуствува на состанокот на Групата за нуклеарно планирање на НАТО, која е високо тело на Алијансата за нуклеарни прашања и се справува со политичките прашања поврзани со нејзините нуклеарни сили. На веб-страницата на НАТО се вели дека нејзината нуклеарна политика е под „постојана ревизија и е изменета и приспособена во светло на новите случувања“. Претседателот Владимир Путин ја засили својата реторика и воена активност во Украина откако неговата војска претрпе пораз на неколку фронтови во текот на изминатиот месец. Висок функционер на НАТО вчера изјави дека руски нуклеарен напад врз Украина „речиси сигурно ќе предизвика одговор од многу сојузници, а потенцијално и од самиот НАТО“, без да наведе детали.
види ги сите денешни вести
Талибанците го забранија шахот во Авганистан поради религиозни и „коцкарски“ причини
Тврдокорните талибански владетели на Авганистан го „суспендираа“ одржувањето на шаховските натпревари во земјата, повикувајќи се на „религиозни причини“ и тврдејќи дека тоа претставува форма на „коцкање“.
Талибански функционер на 11 мај рече дека ќе биде донесена одлука за можното продолжување на шахот под покровителство на спортскиот оддел на земјата, но не беше дадена временска рамка.
Откако се вратија на власт во Авганистан во август 2021 година, талибанските владетели воведоа низа ограничувања за спортски и други културни настани.
Тие, исто така, редовно се критикувани од меѓународната заедница за сериозно кршење на човековите права, вклучително и угнетување на жените и девојчињата.
На жените и девојките им е забрането да спортуваат во Авганистан, а спортистите во бодибилдинг не смеат да ги покажуваат мускулите на судиите и на гледачите за време на натпреварите.
„Шахот во шеријатот [исламскиот закон] се смета за средство за коцкање“, рече портпаролот на спортскиот директорат Атал Машвани, цитиран од АФП.
„Постојат религиозни размислувања во однос на спортот шах“, рече тој.
Тој, исто така, ја наведе загриженоста со националната шаховска федерација, за која рече дека има „некои проблеми на лидерско ниво“.
„Додека не се решат овие размислувања, спортот шах е суспендиран во Авганистан“, додаде тој.
АФП, исто така, го цитираше Азизулах Гулзада, сопственик на кафуле во Кабул, кој беше домаќин на неформални шаховски натпревари во последниве години, кој ја отфрли сугестијата дека се случува коцкање и рече дека шахот е дозволен во други земји со мнозинско муслиманско население.
„Младите луѓе немаат многу активности овие денови, па многумина доаѓаат овде“, рече тој за АФП.
„Ќе испијат шолја чај и ќе ги предизвикаат своите пријатели на партија шах.
Хамас е подготвен да преговара за прекин на огнот
Хамас соопшти дека ќе го ослободи последниот жив американски заложник како дел од напорите за постигнување на договор за прекин на огнот, отворање на граничните премини и дистрибуција на хуманитарна помош. Хамас е прогласена за терористичка организација од Соединетите Држави и Европската Унија.
Но, Хамас не прецизира кога ќе биде ослободен Идн Александар, кој беше киднапиран на 7 октомври 2023 година. Тој е американски државјанин со израелско потекло.
Лидерот на Хамас, Калил ал-Хаја изјави дека изминатите денови е во контакт со американската администрација.
Тој наведе дека Хамас е подготвен „веднаш да почне интензивни преговори“ за постигнување долгорочен прекин на огнот, размена на палестински затвореници за заложниците од Газа и предавање на власта во Појасот Газа на независен тим технократи.
Најавата на Хамас за ослободување на Александар е во очи посетата на американскиот претседател на Блиски Исток.
Војната избувна откако Хамас и други екстремистички групи го нападнаа Израел на 7 октомври 2023 година, при што беа убиени околу 1200 луѓе и заробени повеќе од 250 заложници. Според здравствените власти во Газа под контрола на Хамас, досега се убиени повеќе од 50100 луѓе, од кои една третина деца и млади луѓе.
Бројките не можат да се потврдат независно. Меѓутоа, меѓународните организации како што се ОН ги сметаат за веродостојни.
Украина е „подготвена“ за директни разговори по предлогот на Путин, но сака прекин на огнот како „прв чекор“
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Киев е „подготвен“ да се сретне за разговори за прекин на огнот со Русија, означувајќи го повикот на рускиот претседател Владимир Путин за директни преговори како „позитивен знак“ за завршување на војната.
Пишувајќи на X, Зеленски на 11 мај рече дека е „позитивен знак дека Русите конечно почнале да размислуваат за завршување на војната“, додавајќи дека „првиот чекор“ е да се согласи на прекин на огнот.
Неколку часа претходно, на ноќниот прес во Москва, Путин го игнорираше повикот на европските лидери и Украина за брз 30-дневен прекин на огнот во војната во Украина и наместо тоа понуди да одржи директни мировни преговори со Киев, можеби во Истанбул на 15 мај, „без предуслови“.
Без директно да го спомене повикот за прекин на огнот, Путин понуди „рестартирање“ на мировните преговори што ги водеа Русија и Украина во март 2022 година - што беше неколку недели откако започна целосната инвазија на Русија врз нејзиниот западен сосед на 24 февруари.
Ердоган денеска изјави дека му рекол на Путин дека Анкара е подготвена да биде домаќин на преговорите за прекин на огнот и траен мир меѓу Русија и Украина, соопшти кабинетот на турскиот претседател.
Неколку часа по коментарите на Путин, американскиот претседател Доналд Трамп на својот профил на Truth Social рече дека тоа е „потенцијално одличен ден за Русија и Украина!
„Помислете на стотиците илјади животи што ќе бидат спасени бидејќи оваа бескрајно крвопролевање се надевам дека ќе заврши“, додаде тој. „Тоа ќе биде сосема нов и многу подобар свет. Ќе продолжам да работам со двете страни за да се осигурам дека тоа ќе се случи“.
Говорејќи за РСЕ по коментарите на Путин на 11 мај, Џон Харди, заменик-директор на Руската програма во Фондацијата за одбрана на демократии, рече дека рускиот лидер продолжува „да се обидува да оди на линијата меѓу смирувањето на претседателот Трамп и сè уште одбивањето на прекин на огнот без значајни отстапки од Украина и од Западот“.
Марш на aнгелите во Кочани - нема прошка
Попладнето (10 Мај) во Koчани се одржа протестниот „Марш на ангелите“ на кој учествуваат родителите на загинатите во дискотеката „Пулс“ во ноќта меѓу 16-ти и 17 март.
Родители и блиски на жртвите од пожарот повторно ја минаа истата маршрута на петтиот по ред протест во Кочани за да им порачаат на институциите дека очекуваат правда за своите чеда.
„Бараме правда“, „Инспекциите спиеле, децата не се разбудија, „Не чекај твоето дете да биде следно“, „Прошка нема, правда за нашите ангели мора да има“, „Каде да фатиме врски да ги вратиме другарите“, пишуваше на дел од транспарентите што ги носеа тие.
Тие рекоа дека бараат независна истрага за ужасната трагедија која се случи на 16 март, а го изразија својот револт кон институциите за, како што рекоа, ненавременото постапување.
Пред протестот родителите испратија соопштение во кое информираат дека одбиваат да се сретнат со премиерот Мицкоски на 13 мај, во вторник. Причината за одбивањето, според соопштението, е доцнењето на поканата и дека уште претходно побарале средбата да се одржи во Кочани затоа што дел од родителите не се во можност да патуваат поради последиците од трагедијата“, наведуваат во писмото.
Тие истакнуваат дека нивниот став не е целосен консензус, туку одраз на мислењето на мнозинството меѓу нив.
Дел од присутните на денешниот протест упатија прашања до министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и до премиерот Христијан Мицкоски за одгорност за тоа кој ги убил нивните едаца.
Министерот за внатрешни работи Тошковски пак, денеска во Штип рече дека се преземаат активности по насоки на Јавното обвинителство и колку што е информиран во моментов се сослушуваат одреден број на сведоци коишто се поврзани со кривично-правниот настан.
Видео Марш на Ангелите во Скопје:
ВМРО ДПМНЕ ја одби инијативата на СДСМ
СДСМ испрати соопштение за ноесење на Предлог-законот за поддршка на семејствата на настраданите во трагедијата во Кочани,за
финансиски надомест за семејствата на загинатите, за поддршка за повредените лица, вклучително и оние со трајни последици, како и за
поволности во образованието за деца кои се отустни од настава поради лекување, и мерки во здравството, работните односи и социјалната заштита.
Со истиот закон, според СДСМ треба да се опфатени и семејствата погодени од претходни трагедии – во Тетово, Ласкарци и Беса Транс – со цел институционално да се постави фер, човечки однос на грижа за жртвите и нивните семејства.
Според ВМРО ДПМНЕ пак, „Нема полицемерно од тоа СДСМ и Филипче да поднесат закон за Кочани, затоа што тоа е исто како да поднесат закон за Модуларната болница во Тетово или за враќање на името.
СДСМ и Филипче се причината и лично одговорните за разурнатиот државен систем, се наведува во соопштението на партијата.
Обинителство отвори истрага против пет лица за убиството во Штип
Постои осовано сомнение дека првоосомничениот 21-годишник, на почетокот на месецов во Скопје, од непознато лице за сума од 1.100 евра купил пиштол со калибар од 9мм, со избришани податоци за модел и сериски број.
Потоа со тој пиштол, на 8 мај во вечерните часови, во кафе-бар во Штип, со умисла и од безобѕирна одмазда лишил од живот едно лице, исто така турски државјанин со престој во Штип, се вели во соопштението од Обвинителство.
Сите осомничени се турски државјани, од кои тројца имале пријавено престојувалиште во Штип, додека извршителот на убиството и еден од помагачите биле без пријавен престој во државава.
Постои осовано сомнение дека првоосомничениот 21-годишник, на почетокот на месецов во Скопје, од непознато лице за сума од 1.100 евра купил пиштол со калибар од 9мм, со избришани податоци за модел и сериски број.
Потоа со тој пиштол, на 8 мај во вечерните часови, во кафе-бар во Штип, со умисла и од безобѕирна одмазда лишил од живот едно лице, исто така турски државјанин со престој во Штип.
Преку мобилни апликации се договориле со жртвата да се сретнат за наводно да ги надминат долготрајните недоразбирања меѓу нив. Но, по 15-минутен разговор во угостителскиот објект, осомничениот влегол во тоалетот и веднаш излегол, па на вратата која го дели отворениот од затворениот дел од кафулето го извадил пиштолот и испукал неколку куршуми во правец на оштетениот, нанесувајќи му повеќе огнострелни повреди од кои подоцна починал.
Истата вечер, останатите четворица осомничени – тројца мажи и една жена, сите на возраст од 22 до 28 години, му помогнале на сторителот по извршеното кривично дело за кое е запретена казна доживотен затвор.
На точно неутврдена локација во Штип го качиле во автомобил БМВ со кој управувала осомничената девојка и сите заедно се упатиле кон Скопје.
Кај наплатната станица Миладиновци на автопатот Штип-Скопје биле пресретнати и запрени од полициска патрола и се дале во бегство, но биле уапсени.
Јавниот обвинител до судијата на претходна постапка од Основниот суд во Штип достави предлог за определување мерка притвор за осомничените.
На парадата во Москва, Русија ги претстави дроновите што ги користи против Украина
Русија денеска (9 мај) на Црвениот плоштад во Москва ги претстави борбените беспилотни летала што ги користеле нејзините сили во војната во Украина, што е првпат да ги изложи, објави државната телевизија, а пренесе Ројтерс.
Претседателот Владимир Путин, кинескиот претседател Си Џинпинг и повеќе од 20 други странски лидери гледаа како разни дронови од руско производство, монтирани на камиони, се транспортираат на нивните лансери низ пространиот плоштад, заедно со друга воена опрема.
Во својот говор, Путин ја пофали храброста на руските војници ангажирани во Украина, велејќи дека „целата земја, општество и народ ги поддржуваат учесниците во специјалната воена операција“ во Украина.
„Горди сме на нивната храброст и решителност, на нивната сила на умот што секогаш ни носеше победа“, додаде тој, велејќи дека Русија „беше и ќе биде неуништлива бариера против нацизмот, русофобијата и антисемитизмот“.
Најголемата забава: Прослави на Денот на победата низ светот во 1945 година
Коментаторот на државната телевизија, кој ја пренесуваше парадата во живо, рече дека беспилотните летала биле широко и ефикасно користени во руската операција во Украина.
Дроновите „Лансет“, „Геран-2“, „Орлан-10“ и „Орлан-30“ се меѓу прикажаните на парадата по повод 80-годишнината од победата на Советскиот Сојуз и неговите сојузници над нацистичка Германија.
Ројтерс потсетува дека беспилотното летало „Орлан“ е широко користено за извидување и избирање цели. Ракетата „ZALA Лансет“ се користи за ударни и извидувачки мисии и, според извештаите, нападнала и уништила бројни парчиња украинска воена опрема, вклучувајќи тенкови и воен авион.
Геран-2 е руски камикази дрон дизајниран во Иран. Тие се користат за таргетирање на енергетската инфраструктура на Украина, а Киев ја обвини Москва дека ги користи за напади врз станбени згради.
Русија негира дека намерно ги гаѓа цивилите, тврдејќи дека ги гаѓа само воените или воено-поврзаните објекти.
Украина, исто така, разви свои напредни беспилотни летала и ефикасно ги користи против руските трупи на бојното поле и цели во Русија, како што се нафтени депоа и рафинерии, објави Ројтерс.
Папата Лав XIV: Црквата мора да ги осветли „мрачните ноќи на овој свет“
Поглаварот на Римокатоличката црква, Папата Лав XIV во петок (9 мај) ја одржа првата миса во Систинската капела во Ватикан, заедно со кардиналите кои го избраа.
Папата Лав XIV ја започна мисата со обраќање на англиски јазик, велејќи дека: „Господ направи чудесни дела“.
„Додека денес славиме заедно, ве поканувам да ги славите чудата што ги направи Господ и благословите што тој продолжува да ги излева врз нас“, рече тој.
Истакна дека бил повикан да ја прифати оваа мисија преку службата на Свети Петар.
„Знам дека можам да сметам на секој од вас да оди со мене“, изјави тој.
Обраќајќи се до кардиналите, папата Лав XIV додаде: „Бог, по твој избор, ме повика да го наследам кнезот на апостолите и ми го довери ова богатство. Затоа што ние сме народ што Бог го избра за свој, за да можеме да ги објавуваме чудесните дела на оној што нè повика од темнината во својата чудесна светлина“, рече тој.
Тој им рече и на кардиналите дека се надева дека неговиот избор ќе ѝ помогне на Римокатоличката црква да донесе светлина во „мрачните ноќи на овој свет“ и дека може да биде „верен управител“ на целата Црква.
Лав XIV беше избран во четврток во четвртиот круг од гласањето. Роден е во Чикаго како Роберт Френсис Превост и голем дел од својот живот го поминал во Јужна Америка. Еден час откако се појави бел чад над оџакот на Систинската капела, тој излезе на балконот на базиликата „Свети Петар“, пред десетици илјади собрани луѓе.
„На човештвото му е потребен Христос како мост преку кој ќе стигне до Бога и неговата љубов. Помогнете ни и да си помагаме едни на други, да градиме мостови“, им рече тој на собраните во Ватикан во четврток.
Новиот папа беше избран од 133 кардинални електори под 80 години.
Претходниот папа, Франциск, почина на 21 април откако 12 години владееше со Црквата, која брои 1,4 милијарди членови.
За време на неговото владеење, тој се обиде да ја отвори сериозната институција кон современиот свет, донесувајќи низа реформи и дозволувајќи дебата за контроверзни прашања како што се ракополагањето на жените и подоброто вклучување на ЛГБТ католиците.
Мерц: За царините со САД, членките на ЕУ можат да преговараат само заедно
Царинска војна им нанесува штети на сите и во таков вид на војна никој не е победник, порача денеска (9 мај) германскиот канцелар Фридрих Мерц на заедничка прес-конференција со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта во Брисел.
„Ескалацијата на спорот за царините не е добра идеја. Најдоброто нешто би било тие да се сведат на нула за сѐ и за сите, истакна Мерц говорејќи за царините на увозот на стоки од ЕУ воведени од страна на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Мерц информира дека вчера телефонски разговарал со Трамп, при што му честитал за постигнатиот трговски договор меѓу САД и Велика Британија, но и му порачал дека такво нешто не можно да се прави со земјите членки на ЕУ одделно, бидејќи тие за трговијата преговараат заедно.
„Мојот впечаток беше е дека тој го прифати тоа и сега знае дека може да преговара само со сите нас заедно“, рече Мерц, додавајќи дека Трамп го поканил да го посети Вашингтон.
Според Мерц, во САД започнува дискусијата за штетите од царините по американската економија и луѓето почнуваат да го согледуваат тоа, што би можело да резултира со напредок во трговските преговори меѓу Брисел и Вашингтон.
Мерц меѓудругото, додаде дека во телефонскиот разговор, Трамп го информирал и за неговиот план за 30-дневен прекин на огнот, за кој изрази поддршка.
„Ја повикуваме Русија да се приклучи на патот кон траен договор, а доколку тоа не се случи, нема да се двоумиме да го зголемиме притисокот преку санкции заедно со нашите европски партнери и САД“, изјави германскиот канцелар.
Мерц нагласи и дека ЕУ мора да продолжи со поддршката на Украина во справувањето со руската агресија, потенцирајќи дека тој лично „цврсто стои зад Украина и украинската кауза“.
„Ќе направиме сѐ што можеме за да заврши оваа војна што е можно побрзо, но тоа може да се постигне само заедно со Украина. Украинците треба да бидат вклучени во тоа и треба многу јасно да ставиме до знаење каде стоиме и дека тоа е на страната на Украина. Драго ми е што гледам дека е така низ цела ЕУ, со еден или два исклучоци“, истакна Мерц.
Кошта од своја страна истакна дека Германија е многу доверлив партнер и придонесува во зајакнувањето на ЕУ, во премостување на разликите и во зацврстување на единството и дека од новата германска Влада очекува нова енергија во напорите за продолжување на изградбата на Унијата.
Мерц изрази задоволство што е присутен во Брисел на Денот на Европа кога се одбележуваат 75 години од Шумановата деклатација, која ги постави темелите на политичка соработка во Европа, првично во индустријата за јаглен и челик, но потоа и во други сектори, преку Европската заедница за атомска енергија и Европската економска заедница, па сѐ до Европската Унија каква што е денес.
Амбасадорот на ЕУ во Србија, Жофре: „Денеска треба да бидете во Украина, а не во Москва“
Шефот на делегацијата на Европската Унија во Србија, Емануел Жофре на 9 мај изјави дека геостратешката посветеност на Србија треба јасно да биде насочена кон Унијата и дека денеска „таа треба да биде во Украина, а не во Москва“.
И покрај критиките од Европската Унија, претседателот на Србија, Александар Вучиќ, е во посета на Москва, каде што присуствува на парадата по повод Денот на победата во Втората светска војна на 9 мај.
Билатералната средба со рускиот претседател Владимир Путин е нивна прва официјална средба од почетокот на руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Жофре, потсети дека денеска (9 мај) се одбележува Денот на Европа, која веќе 75 години гради проект за мир, просперитет и демократија.
„Унијата се темели на клучни вредности и мора да биде способна да ги заштити граѓаните и да им донесе просперитет“, изјави Жофре за Српската радиотелевизија, нагласувајќи дека ова е особено важно денес кога војната се врати на европско тло.
Тој рече дека не треба да заборавиме дека Белград го ослободила Црвената армија заедно со Украинците, но дека треба да разбереме што се случува денес.
„Денес, за жал, имаме агресивна војна што ја уништува Украина, а Украинците се бранат. Мислам дека денес треба да бидеме во Украина, а не во Москва“, рече Жофре, коментирајќи го заминувањето на српскиот претседател Александар Вучиќ на воената парада во Москва.
Шефот на делегацијата на ЕУ рече дека „постои нов моментум за проширување и мора да се разбере дека овој момент треба да се искористи, пред сè преку спроведување на реформи“.
Најавувајќи ја посетата на претседателот на Европскиот совет, Анотнио Кошта на 12 мај и на високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, на крајот од месецот, Жофре рече дека Унијата се фокусира на Западен Балкан и на Србија, дека инвестира политички капитал во Србија и дека ја сака Србија во ЕУ.
Тој истакна дека се потребни соодветни услови за тоа да се случи, спроведување реформи и промена на општеството.
„Гледаме дека многу граѓани на Србија бараат промени и реформи на улиците на Белград и Србија“, рече Жофре, осврнувајќи се на месеците студентски протести и блокади, каде што граѓаните бараат одговорност за смртта на 16 лица при уривањето на настрешницата на реконструираната Железничка станица во Нови Сад на 1 ноември.
Жофре додаде дека Србија има трговска размена со ЕУ, односно 60 проценти од српскиот извоз оди во Унијата, а странските директни инвестиции се главно од ЕУ.
„Мораме да го зајакнеме и да бидеме подготвени за светот денес и утре. Мора да знаеме во која насока сакаме да одиме“, рече тој.
Србија е во преговори за членство во Европската Унија од 2014 година.
Како кандидат за членство во ЕУ, Србија не отворила поглавја од преговорите од декември 2021 година.
Таа е во застој поради одбивањето да ја усогласи својата надворешна политика со онаа на Унијата и да воведе санкции врз Русија за нејзината инвазија на Украина.
Властите во Белград продолжија да ги негуваат односите со Москва и покрај предупредувањата од Брисел.
Средба на министрите за надворешни работи на ЕУ во украинскиот град Лвив
Министрите за надворешни работи на ЕУ се собраа во украинскиот град Лвив во петок(9 мај), каде што се очекува да го поддржат создавањето на специјален трибунал кој ќе истражува и ќе ја повикува Русија на одговорност за злосторствата на агресија извршени во Украина.
Собирот е симболичен знак на поддршка во истиот ден кога Русија со голема воена парада во Москва, го одбележува крајот на Втората светска војна и победата на Советскиот сојуз над нацистичка Германија.
„Важно е и симболично европските партнери да стојат рамо до рамо со Украина на Денот на Европа“, рече украинскиот премиер Денис Шмигал во објава на социјалните мрежи.
Тој ги поздрави делегациите од 35 земји и Советот на Европа, вклучувајќи ја и највисоката дипломатка на Европската Унија, Каја Калас.
„Нема да има неказнивост, ќе има одговорност за извршените злосторства“, рече Калас во четвртокот по состанокот на министрите на ЕУ во Варшава.
Специјалниот трибунал за злосторство агресија против Украина, како што се нарекува, треба да биде формализиран во Луксембург на 14 мај кога ќе се состане Комитетот на министри на Советот на Европа.
Меѓународниот кривичен суд (МКС) во Хаг веќе издаде налози за апсење на Путин поради киднапирање на украински деца, како и на четворица од неговите врвни команданти за таргетирање цивили.
Но, МКС нема надлежност да ја гони Русија за пофундаменталната одлука за започнување на инвазијата.
Се очекува новиот трибунал да не може да го суди Путин додека е на функција поради принципот на меѓународното право што им дава имунитет на претседателите, премиерите и министрите за надворешни работи.
Предлозите за формирање на трибуналот беа изнесени пред повеќе од две години, но расправиите околу неговата правна основа и како би функционирал го забавија напредокот.
Враќањето на американскиот претседател Доналд Трамп во Белата куќа се чини дека ги забрза напорите, бидејќи европските претставници стравуваат дека неговите планови за мировен договор би можеле да доведат до тоа Москва засекогаш да избега од правдата.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете