Вести
АП истрага: Околу 600 цивлили загинале во нападот врз театарот во Мариупол

Новинската агенција Асошиејтед Прес информира дека спровела истрага која покажува дека околу 600 цивили загинале кога Русија нападнала театар во пристанишниот град Мариупол што се користел како засолниште за бомби.
Точниот број на загинати како резултат на воздушниот напад на театарот на 16 март, кој беше јасно означен надвор како место каде што се наоѓаат деца, не е познат поради силните борби кои продолжија.
Додека украинските власти соопштија дека најмалку 300 луѓе загинале во нападот, АП рече дека според нивните проценки засновани на извештаите на 23 преживеани и спасувачи, бројката е на најмалку двојно повисоко.
Русија негираше дека целела цивили откако го започна својот неиспровоциран напад врз Украина на 24 февруари, сè повеќе докази кажуваат поинаква приказна. Воздушниот напад врз академскиот регионален драмски театар во Доњецк во Мариупол се издвојува како единствениот најсмртоносен напад врз цивили досега.
„Сите луѓе сè уште се под урнатините, бидејќи урнатините се уште се таму - никој не ги ископал. Ова е една голема масовна гробница “, ја цитираше АП изјавата на Оксана Сиомина, која го преживеа смртоносниот напад.
види ги сите денешни вести
Македонија 2025: Нулта толеранција на корупцијата, пет отсто економски раст и ефикасна администрација

Врз основа на првичните индикатори, реални се шансите во првиот квартал економскиот раст на државата да биде меѓу 3,5 и 4 отсто и да бидеме еден од најдобрите во Европа, истакна премиерот Христијан Мицкоски на првиот панел од Самитот Македонија 2025, што се одржува од денеска (12 мај) во Скопје.
Според него, ако состојбата во европската економија, особено во автомобилската индустрија се подобри, тогаш има шанси за уште повисоки перформанси што ќе се движат меѓу пет и шест проценти.
Премиерот типува на Македонија како голема крстосница во која, како што рече, се испреплетуваат коридорите 8, 10 и 11 што е, дополни, многу важно за јужното крило на НАТО и затоа нашите идни напори ќе бидат насочени кон интензивен развој на инфраструктурата.
„Имаме потенцијал и со перформансите сме пред сите други. Првата година од мандатот беше многу тешка и полна со предизвици зашто ни требаше да го сопреме слободниот пад со кои се соочуваше државата и нереално е да почнуваме со реформи кога се уште решаваме на основни, суштествени проблеми“, нагласи Мицкоски.
Во априлскиот извештај на Светска Банка пак се предвидува раст од 2,6 проценти на македонската економија годинава, 2,7 отсто во 2026, и 2,8 проценти во 2027 година.
Извршната директорка Никица Мојсоска-Блажески во воведното обраќање на Самитот рече дека корупцијата е најголем проблем во државата, но земјава се уште нема консензус каква економија сака. Бизнисмените и натаму се перцепираат како профитери, а не како креатори на работни места.
„Има прогрес во Македонија, но другите растат побрзо од нас. Сакаме пазарна економија, а бараме државен интервенционизам, работниците бараат повисоки плати, но не зборуваат за подобрување на нивните вештини. Лесно е да се обвинуваат соседите, Владата, но сите придинесуваме за тоа колку ќе просперира државата. Оваа Влада почна болни реформи, верувам дека гледа малку подалеку од изборниот циклус“, истакна Мојсоска-Блажески.
Таа додаде дека нулта толеранција на корупцијата, пет отсто економски раст годишно, пристап до ЕУ и ефикасна јавна администрација е визијата на Македонија 2025 за домашната економија.
На Самитот Македонија 2025 присуствуваат преку 500 гости - економски експерти, директори на тинк-тенкови, поранешни и сегашни премиери и министри од земјава и од странство, како и експерти од научната заедница од повеќе држави.
Во фокусот се забрзување на економскиот раст, дигитализација, вештачка интелигенција, иновации за економија подготвена за иднината, усогласување на економскиот потенцијал со паметни инвестиции, улогата на дијаспората во националниот раст.
Учесниците ќе дискутираат и за децентрализација на моќта - иднината на парите, медиумите и дигиталната слобода, за редефинирање стратегии, за странски директни инвестиции, како и за образование на иднината - обликување лидери, мислители и иноватори.
Папата Лав Четиринаесетти повика на ослободување на затворените новинари низ целиот свет

Новиот папа Лав Четиринаесетти повика на ослободување на новинарите затворени низ целиот свет.
Папата денеска(12 мај)одржа средба со новинари, што е негова прва таква средба откако беше избран за наследник на папата Франциск, кој почина на 21 април.
За време средбата, Лав Четиринаесетти ја изразил солидарноста на Црквата со новинарите кои моментално се во затвор затоа што се обидуваат да ја кажат вистината.
Папата Лав Четиринаесетти повика на заштита на драгоценото добро на слободата на говорот и медиумите. Поглаварот на Римокатоличката црква се залага за комуникација што е способна да им служи на луѓето, барајќи ги мислењата на слабите, на кои не им е даден глас. Тој додаде дека ги упатува овие повици во време кога се појавува вештачката интелигенција, што бара одговорност.
Папата Франциск, исто така, ги повика медиумите да стават крај на поделбите, или како што рече, на поларизирачката војна на зборови, изразена преку пристрасни мислења и идеолошки засновани напади. Тој ги повика медиумите да не даваат простор на фанатизам и омраза.
На средбата со Папата присуствуваа илјадници претставници на медиумите од целиот свет, кои го следеа неговиот избор за поглавар на Црквата, како и погребот на папата Франциск.
САД и Кина постигнаа договор за намалување на царините

Соединетите Држави и Кина се согласија за значително намалување на царините за стоките меѓусебно за период од 90 дена, по преговорите одржани минатиот викенд.
Зборувајќи во Женева, американскиот секретар за финансии Скот Бесент рече дека „двете страни ќе ги намалат своите тарифи за 115 проценти“ откако се согласија на 90-дневна пауза.
Кинеското Министерство за трговија ја потврдува суспензијата на „сите царински контрамерки“ преземени против САД од 2 април, објави Ројтерс.
Тоа е значајна деескалација на трговската војна што ескалираше минатиот месец.
Откако ја презеде функцијата во јануари, Трамп ги зголеми царините за кинески увоз на 145 проценти, покрај оние што ги воведе за многу кинески стоки за време на неговиот прв мандат и царините што ги воведе администрацијата на претседателот Џо Бајден врз Пекинг.
Кина возврати со ограничување на извозот на некои ретки минерали и зголемување на царините за американските стоки на 125 проценти, покрај дополнителните царини за одредени производи, вклучувајќи соја и течен природен гас.
Бесент им рече на новинарите дека „двете страни покажаа големо почитување“ за време на разговорите и дека „двете страни сакаат избалансирана трговија“.
Талибанците го забранија шахот во Авганистан поради религиозни и „коцкарски“ причини

Тврдокорните талибански владетели на Авганистан го „суспендираа“ одржувањето на шаховските натпревари во земјата, повикувајќи се на „религиозни причини“ и тврдејќи дека тоа претставува форма на „коцкање“.
Талибански функционер на 11 мај рече дека ќе биде донесена одлука за можното продолжување на шахот под покровителство на спортскиот оддел на земјата, но не беше дадена временска рамка.
Откако се вратија на власт во Авганистан во август 2021 година, талибанските владетели воведоа низа ограничувања за спортски и други културни настани.
Тие, исто така, редовно се критикувани од меѓународната заедница за сериозно кршење на човековите права, вклучително и угнетување на жените и девојчињата.
На жените и девојките им е забрането да спортуваат во Авганистан, а спортистите во бодибилдинг не смеат да ги покажуваат мускулите на судиите и на гледачите за време на натпреварите.
„Шахот во шеријатот [исламскиот закон] се смета за средство за коцкање“, рече портпаролот на спортскиот директорат Атал Машвани, цитиран од АФП.
„Постојат религиозни размислувања во однос на спортот шах“, рече тој.
Тој, исто така, ја наведе загриженоста со националната шаховска федерација, за која рече дека има „некои проблеми на лидерско ниво“.
„Додека не се решат овие размислувања, спортот шах е суспендиран во Авганистан“, додаде тој.
АФП, исто така, го цитираше Азизулах Гулзада, сопственик на кафуле во Кабул, кој беше домаќин на неформални шаховски натпревари во последниве години, кој ја отфрли сугестијата дека се случува коцкање и рече дека шахот е дозволен во други земји со мнозинско муслиманско население.
„Младите луѓе немаат многу активности овие денови, па многумина доаѓаат овде“, рече тој за АФП.
„Ќе испијат шолја чај и ќе ги предизвикаат своите пријатели на партија шах.
Хамас е подготвен да преговара за прекин на огнот

Хамас соопшти дека ќе го ослободи последниот жив американски заложник како дел од напорите за постигнување на договор за прекин на огнот, отворање на граничните премини и дистрибуција на хуманитарна помош. Хамас е прогласена за терористичка организација од Соединетите Држави и Европската Унија.
Но, Хамас не прецизира кога ќе биде ослободен Идн Александар, кој беше киднапиран на 7 октомври 2023 година. Тој е американски државјанин со израелско потекло.
Лидерот на Хамас, Калил ал-Хаја изјави дека изминатите денови е во контакт со американската администрација.
Тој наведе дека Хамас е подготвен „веднаш да почне интензивни преговори“ за постигнување долгорочен прекин на огнот, размена на палестински затвореници за заложниците од Газа и предавање на власта во Појасот Газа на независен тим технократи.
Најавата на Хамас за ослободување на Александар е во очи посетата на американскиот претседател на Блиски Исток.
Војната избувна откако Хамас и други екстремистички групи го нападнаа Израел на 7 октомври 2023 година, при што беа убиени околу 1200 луѓе и заробени повеќе од 250 заложници. Според здравствените власти во Газа под контрола на Хамас, досега се убиени повеќе од 50100 луѓе, од кои една третина деца и млади луѓе.
Бројките не можат да се потврдат независно. Меѓутоа, меѓународните организации како што се ОН ги сметаат за веродостојни.
Украина е „подготвена“ за директни разговори по предлогот на Путин, но сака прекин на огнот како „прв чекор“

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Киев е „подготвен“ да се сретне за разговори за прекин на огнот со Русија, означувајќи го повикот на рускиот претседател Владимир Путин за директни преговори како „позитивен знак“ за завршување на војната.
Пишувајќи на X, Зеленски на 11 мај рече дека е „позитивен знак дека Русите конечно почнале да размислуваат за завршување на војната“, додавајќи дека „првиот чекор“ е да се согласи на прекин на огнот.
Неколку часа претходно, на ноќниот прес во Москва, Путин го игнорираше повикот на европските лидери и Украина за брз 30-дневен прекин на огнот во војната во Украина и наместо тоа понуди да одржи директни мировни преговори со Киев, можеби во Истанбул на 15 мај, „без предуслови“.
Без директно да го спомене повикот за прекин на огнот, Путин понуди „рестартирање“ на мировните преговори што ги водеа Русија и Украина во март 2022 година - што беше неколку недели откако започна целосната инвазија на Русија врз нејзиниот западен сосед на 24 февруари.
Ердоган денеска изјави дека му рекол на Путин дека Анкара е подготвена да биде домаќин на преговорите за прекин на огнот и траен мир меѓу Русија и Украина, соопшти кабинетот на турскиот претседател.
Неколку часа по коментарите на Путин, американскиот претседател Доналд Трамп на својот профил на Truth Social рече дека тоа е „потенцијално одличен ден за Русија и Украина!
„Помислете на стотиците илјади животи што ќе бидат спасени бидејќи оваа бескрајно крвопролевање се надевам дека ќе заврши“, додаде тој. „Тоа ќе биде сосема нов и многу подобар свет. Ќе продолжам да работам со двете страни за да се осигурам дека тоа ќе се случи“.
Говорејќи за РСЕ по коментарите на Путин на 11 мај, Џон Харди, заменик-директор на Руската програма во Фондацијата за одбрана на демократии, рече дека рускиот лидер продолжува „да се обидува да оди на линијата меѓу смирувањето на претседателот Трамп и сè уште одбивањето на прекин на огнот без значајни отстапки од Украина и од Западот“.
Марш на aнгелите во Кочани - нема прошка

Попладнето (10 Мај) во Koчани се одржа протестниот „Марш на ангелите“ на кој учествуваат родителите на загинатите во дискотеката „Пулс“ во ноќта меѓу 16-ти и 17 март.
Родители и блиски на жртвите од пожарот повторно ја минаа истата маршрута на петтиот по ред протест во Кочани за да им порачаат на институциите дека очекуваат правда за своите чеда.
„Бараме правда“, „Инспекциите спиеле, децата не се разбудија, „Не чекај твоето дете да биде следно“, „Прошка нема, правда за нашите ангели мора да има“, „Каде да фатиме врски да ги вратиме другарите“, пишуваше на дел од транспарентите што ги носеа тие.
Тие рекоа дека бараат независна истрага за ужасната трагедија која се случи на 16 март, а го изразија својот револт кон институциите за, како што рекоа, ненавременото постапување.
Пред протестот родителите испратија соопштение во кое информираат дека одбиваат да се сретнат со премиерот Мицкоски на 13 мај, во вторник. Причината за одбивањето, според соопштението, е доцнењето на поканата и дека уште претходно побарале средбата да се одржи во Кочани затоа што дел од родителите не се во можност да патуваат поради последиците од трагедијата“, наведуваат во писмото.
Тие истакнуваат дека нивниот став не е целосен консензус, туку одраз на мислењето на мнозинството меѓу нив.
Дел од присутните на денешниот протест упатија прашања до министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и до премиерот Христијан Мицкоски за одгорност за тоа кој ги убил нивните едаца.
Министерот за внатрешни работи Тошковски пак, денеска во Штип рече дека се преземаат активности по насоки на Јавното обвинителство и колку што е информиран во моментов се сослушуваат одреден број на сведоци коишто се поврзани со кривично-правниот настан.
Видео Марш на Ангелите во Скопје:
ВМРО ДПМНЕ ја одби инијативата на СДСМ
СДСМ испрати соопштение за ноесење на Предлог-законот за поддршка на семејствата на настраданите во трагедијата во Кочани,за
финансиски надомест за семејствата на загинатите, за поддршка за повредените лица, вклучително и оние со трајни последици, како и за
поволности во образованието за деца кои се отустни од настава поради лекување, и мерки во здравството, работните односи и социјалната заштита.
Со истиот закон, според СДСМ треба да се опфатени и семејствата погодени од претходни трагедии – во Тетово, Ласкарци и Беса Транс – со цел институционално да се постави фер, човечки однос на грижа за жртвите и нивните семејства.
Според ВМРО ДПМНЕ пак, „Нема полицемерно од тоа СДСМ и Филипче да поднесат закон за Кочани, затоа што тоа е исто како да поднесат закон за Модуларната болница во Тетово или за враќање на името.
СДСМ и Филипче се причината и лично одговорните за разурнатиот државен систем, се наведува во соопштението на партијата.
Обинителство отвори истрага против пет лица за убиството во Штип

Постои осовано сомнение дека првоосомничениот 21-годишник, на почетокот на месецов во Скопје, од непознато лице за сума од 1.100 евра купил пиштол со калибар од 9мм, со избришани податоци за модел и сериски број.
Потоа со тој пиштол, на 8 мај во вечерните часови, во кафе-бар во Штип, со умисла и од безобѕирна одмазда лишил од живот едно лице, исто така турски државјанин со престој во Штип, се вели во соопштението од Обвинителство.
Сите осомничени се турски државјани, од кои тројца имале пријавено престојувалиште во Штип, додека извршителот на убиството и еден од помагачите биле без пријавен престој во државава.
Постои осовано сомнение дека првоосомничениот 21-годишник, на почетокот на месецов во Скопје, од непознато лице за сума од 1.100 евра купил пиштол со калибар од 9мм, со избришани податоци за модел и сериски број.
Потоа со тој пиштол, на 8 мај во вечерните часови, во кафе-бар во Штип, со умисла и од безобѕирна одмазда лишил од живот едно лице, исто така турски државјанин со престој во Штип.
Преку мобилни апликации се договориле со жртвата да се сретнат за наводно да ги надминат долготрајните недоразбирања меѓу нив. Но, по 15-минутен разговор во угостителскиот објект, осомничениот влегол во тоалетот и веднаш излегол, па на вратата која го дели отворениот од затворениот дел од кафулето го извадил пиштолот и испукал неколку куршуми во правец на оштетениот, нанесувајќи му повеќе огнострелни повреди од кои подоцна починал.
Истата вечер, останатите четворица осомничени – тројца мажи и една жена, сите на возраст од 22 до 28 години, му помогнале на сторителот по извршеното кривично дело за кое е запретена казна доживотен затвор.
На точно неутврдена локација во Штип го качиле во автомобил БМВ со кој управувала осомничената девојка и сите заедно се упатиле кон Скопје.
Кај наплатната станица Миладиновци на автопатот Штип-Скопје биле пресретнати и запрени од полициска патрола и се дале во бегство, но биле уапсени.
Јавниот обвинител до судијата на претходна постапка од Основниот суд во Штип достави предлог за определување мерка притвор за осомничените.
На парадата во Москва, Русија ги претстави дроновите што ги користи против Украина

Русија денеска (9 мај) на Црвениот плоштад во Москва ги претстави борбените беспилотни летала што ги користеле нејзините сили во војната во Украина, што е првпат да ги изложи, објави државната телевизија, а пренесе Ројтерс.
Претседателот Владимир Путин, кинескиот претседател Си Џинпинг и повеќе од 20 други странски лидери гледаа како разни дронови од руско производство, монтирани на камиони, се транспортираат на нивните лансери низ пространиот плоштад, заедно со друга воена опрема.
Во својот говор, Путин ја пофали храброста на руските војници ангажирани во Украина, велејќи дека „целата земја, општество и народ ги поддржуваат учесниците во специјалната воена операција“ во Украина.
„Горди сме на нивната храброст и решителност, на нивната сила на умот што секогаш ни носеше победа“, додаде тој, велејќи дека Русија „беше и ќе биде неуништлива бариера против нацизмот, русофобијата и антисемитизмот“.
Коментаторот на државната телевизија, кој ја пренесуваше парадата во живо, рече дека беспилотните летала биле широко и ефикасно користени во руската операција во Украина.
Дроновите „Лансет“, „Геран-2“, „Орлан-10“ и „Орлан-30“ се меѓу прикажаните на парадата по повод 80-годишнината од победата на Советскиот Сојуз и неговите сојузници над нацистичка Германија.
Ројтерс потсетува дека беспилотното летало „Орлан“ е широко користено за извидување и избирање цели. Ракетата „ZALA Лансет“ се користи за ударни и извидувачки мисии и, според извештаите, нападнала и уништила бројни парчиња украинска воена опрема, вклучувајќи тенкови и воен авион.
Геран-2 е руски камикази дрон дизајниран во Иран. Тие се користат за таргетирање на енергетската инфраструктура на Украина, а Киев ја обвини Москва дека ги користи за напади врз станбени згради.
Русија негира дека намерно ги гаѓа цивилите, тврдејќи дека ги гаѓа само воените или воено-поврзаните објекти.
Украина, исто така, разви свои напредни беспилотни летала и ефикасно ги користи против руските трупи на бојното поле и цели во Русија, како што се нафтени депоа и рафинерии, објави Ројтерс.
Папата Лав XIV: Црквата мора да ги осветли „мрачните ноќи на овој свет“

Поглаварот на Римокатоличката црква, Папата Лав XIV во петок (9 мај) ја одржа првата миса во Систинската капела во Ватикан, заедно со кардиналите кои го избраа.
Папата Лав XIV ја започна мисата со обраќање на англиски јазик, велејќи дека: „Господ направи чудесни дела“.
„Додека денес славиме заедно, ве поканувам да ги славите чудата што ги направи Господ и благословите што тој продолжува да ги излева врз нас“, рече тој.
Истакна дека бил повикан да ја прифати оваа мисија преку службата на Свети Петар.
„Знам дека можам да сметам на секој од вас да оди со мене“, изјави тој.
Обраќајќи се до кардиналите, папата Лав XIV додаде: „Бог, по твој избор, ме повика да го наследам кнезот на апостолите и ми го довери ова богатство. Затоа што ние сме народ што Бог го избра за свој, за да можеме да ги објавуваме чудесните дела на оној што нè повика од темнината во својата чудесна светлина“, рече тој.
Тој им рече и на кардиналите дека се надева дека неговиот избор ќе ѝ помогне на Римокатоличката црква да донесе светлина во „мрачните ноќи на овој свет“ и дека може да биде „верен управител“ на целата Црква.
Лав XIV беше избран во четврток во четвртиот круг од гласањето. Роден е во Чикаго како Роберт Френсис Превост и голем дел од својот живот го поминал во Јужна Америка. Еден час откако се појави бел чад над оџакот на Систинската капела, тој излезе на балконот на базиликата „Свети Петар“, пред десетици илјади собрани луѓе.
„На човештвото му е потребен Христос како мост преку кој ќе стигне до Бога и неговата љубов. Помогнете ни и да си помагаме едни на други, да градиме мостови“, им рече тој на собраните во Ватикан во четврток.
Новиот папа беше избран од 133 кардинални електори под 80 години.
Претходниот папа, Франциск, почина на 21 април откако 12 години владееше со Црквата, која брои 1,4 милијарди членови.
За време на неговото владеење, тој се обиде да ја отвори сериозната институција кон современиот свет, донесувајќи низа реформи и дозволувајќи дебата за контроверзни прашања како што се ракополагањето на жените и подоброто вклучување на ЛГБТ католиците.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете