Вести
Заев - Договорот од Преспа вредеше и допрва ќе се покаже дека вреди
Договорот од Преспа вредеше и допрва ќе се покаже дека вреди и го претвори проблемот во решение, конфликтот во соработка и непријателството во сојузништво, вели поранешниот премиер Зоран Заев во интервју за грчкиот информативен портал „Ајидисис“, пренесува МИА.
Заев ќе учествува на третиот Конгрес на грчката опозициска партија СИРИЗА што ќе се одржи од 14 до 17 април.
Тој вели дека „има точки каде се соработува и напредува многу брзо, има и точки каде соработката е со умерено темпо“, истакнувајќи дека сепак, напредокот е очигледен и нема застој, нема назадување.
На прашањето за Договорот од Преспа, одговара со неколку прашања, „дали пред 2018 година бевме соседи кои не се слушаат, кои не комуницираат и кои имаат непријателски однос едни кон други?“, но и „дали сега сме соседи кои се заедно во НАТО, кои се поддржуваат и штитат меѓу себе, дали компаниите од двете земји соработуваат повеќе од претходно“, како и „дали конечно Грција нема проблем со тоа што ние сме Македонци од Северна Македонија?“
„Ве повикувам Вам, но и сите кои ќе го прочитаат ова интервју, ставете ја десната рака на вашето срце и одговорете си ги овие прашања, онака како што јас го правам тоа во овој момент. Јас велам: вредеше. И велам дека допрва ќе вреди“, истакнува Заев.
Заев и поранешниот грчки премиер Алексис Ципрас во 2018 година го потпишаа Преспанскиот договор со кој Македонија го смени името во Северна Македонија, а Грција ја тргна блокадата за членство на земјава во НАТО.
види ги сите денешни вести
Пратеничката група на „Влен“ со девет пратеници, очекува да им се приклучи десеттиот
„Влен“ ја официјализираше пратеничката група со девет пратеници, а десеттиот, како што најави на денешната прес-конференција (20 мај) координаторот Беким Ќоку, се очекува да им се приклучи по оставката на пратеникот Салим Сулејмани, кој викендов се повлече од пратеничката функција.
„Тука сме официјално да ве известам дека до денеска пратеничката група на Влен брои девет члена, додека во наредните денови верувам ќе ни се придружи десеттиот член, потоа единаесеттиот, а зошто да не и 14 и практично со тоа со десет членови ние сме најголемата албанска албанска пратеничка група во Собранието на Република Северна Македонија. Пратениците кои учествуваат во оваа група се Африм Гаши, координаторот на пратеничката група Беким Ќоку, Аднан Азири, Мерита Колчи Коџаџику, Имрлије Салиу Фетаи, Саранда Имери Стафаи, Беким Сали, Калтрина Беќири и Фериде Хаџиу“, рече Ќоку.
Тој потенцираше дека го информирале и претседателот на Собранието за членовите на оваа група и побарале реконструкцијата на оваа пратеничката група да се одрази и во соодветните работни тела на Собранието.
Ќоку упати апел до другите пратеници Албанци, особено на колегите кои го добија мандатот под Коалицијата Влен, да се приклучат на оваа група за да го спроведат до крај мандатот на оние граѓани кои им ја дале довербата.
Тој истакна дека се очекува да им се приклучи и десеттиот пратеник во нивната пратеничка група по оставката на пратеникот Салим Сулејмани. Информираше дека водат разговори со сите пратеници, а особено со тие кои беа во пратеничката група Влен, односно пратениците од крилото на Таравари од Алијансата на Албанците.
Откако пратеникот Салим Сулејмани, од крилото на АА на Таравари, си поднесе оставка и се повлече од пратеничката функција, сега Алијанса на Албанците има 5 пратеници во актуелниот парламентарен состав, од вкупно 14 колку што има коалицијата ВРЕДИ.
Несогласувањата во коалицијата ВРЕДИ почнаа пред повеќе од еден месец кога Алијансата за Албанците предводена од Таравари реши на претстојните локални избори да настапат со свои листи за советници. По оваа одлука неговите коалициските партии во ВРЕДИ го обвинија за соработка со опозициската ДУИ и одлучија коалицијата да стане партија, но без Алијансата.
Таравари имаше и една средба со премиерот Христијан Мицковски, по која премиерот кажа дека со или без Таравари во Владата, таа е стабилна, цврста и со големо мнозинство.
ЕУ воведува нов систем на границите кој ќе важи и за македонските граѓани
Претставници на полското претседателство со Советот на ЕУ и на Европскиот парламент постигнаа договор околу Предлог-регулативата за управување со границите, со што ќе им се овозможи на земјите членки постепено да почнат да го воведуваат дигиталниот Систем за контрола на влез и излез (ЕЕС) на надворешните граници на Шенген зоната.
„Благодарение на овој договор, земјите членки ќе можат да го користат новиот систем за управување со границите со регистрација на влезот и излезот во Шенген зоната на државјани кои не се членки на ЕУ. Ова е добра вест и ќе ги поддржи нашите напори да ги одржиме нашите граници безбедни“, изјави полски министер за внатрешни работи и администрација Томаш Сиемонијак.
Претставничката на ЕП, белгиската европратеничка Асита Канко оцени ЕЕС системот претставува важен чекор кон обезбедување на надворешните граници на ЕУ и ќе им овозможи на патници кои легално влегуваат во Шенген зоната да не се соочуваат со непотребни пречки.
ЕЕС е систем кој дигитално ќе ги евидентира секој влез и излез во Шенген зоната на граѓаните на трети земји на кои не им се потребни визи за краток престој до 90 дена во ЕУ, вклучително и на македонските државјани.
Според овој нов систем, граничните службеници ќе ги скенираат отпечатоците од прсти на лицата кои ја преминуваат границата за прв пат, ќе ги фотографираат и ќе ги евидентираат нивни податоци од пасошот. Овие информации ќе се чуваат во дигитална датотека, што ќе овозможи точно да се знае кој кога влегол во Шенген зоната со странски пасош и кој евентуално останува подолго од дозволените 90 дена.
„Благодарение на овој систем, земјите од ЕУ во реално време ќе имаат пристап до личните податоци на државјаните на трети земји, историјата на патувања и информациите за тоа дали тие се придржуваат до одобрениот период на престој во Шенген зоната. Како резултат на тоа, ЕЕС значително ќе ја намали веројатноста за измама со идентитет и пречекорување на дозволениот престој“, информира Советот на ЕУ.
Според планот за етапно воведување на ЕЕС, земјите членки во првиот месец по стартувањето на системот ќе бидат должни да регистрираат најмалку 10 отсто од лицата од трети држави кои ја минуваат границата. Дополнително, во првите 60 дена земјите членки ќе можат да го користат ЕЕС и без земање на биометриски податоци.
По три месеци, ќе мора да бидат регистрирани најмалку 35 отсто од лицата што ја минуваат границата, вклучително и со нивните биометриски податоци, а по шест месеци треба да започне целосна регистрацијата на сите државјани на трети земји што влегуваат или излегуваат од Шенген зоната.
Во текот на овој шестмесечниот транзициски период, граничните полицајци ќе продолжат да ставаат печати за влез и излез во патните документи, а по целосното воведување на ЕЕС, ваквата практика ќе престане.
Датумот за старт на пробниот период ќе биде одреден со посебна одлука на Европската комисија, по стапувањето во сила на Регулативата. Постигнатиот договор по Регулативата сега треба да биде и формално одобрен од Советот на ЕУ и од Европскиот парламент, согласно нивните внатрешни процедури.
Советот за правда и внатрешни работи на ЕУ уште во октомври 2023 година донесе одлука за целосно воведување на ЕЕС системот од крајот на 2024 година. Но, бидејќи овој рок не можеше да биде исполнет, меѓу другото и поради загриженост дека неговото целосно стартување одеднаш би можело да претставува ризичен фактор за отпорноста на ИТ системот, Комисијата лани во октомври предложи постепено воведување на ЕЕС, за кое сега се согласија Советот и ЕП.
Собранието ги констатира оставките на Таравари и двајца заменици министри
Собранието денеска (20 мај) ја констатира оставката на министерот за здравство Арбен Таравари. Констатирани се и оставките на замениците министри во Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство, Фљакрон Беџети и во Министерството за одбрана, Елфет Исмаили.
Заменик претседателката на Собранието Весна Бендевска појасни дека согласно собранискиот Деловник тие имаат право да ја образложат оставката, но, оти до почетокот на оваа 49-та седница не побарале да го направат тоа, по што беа констатирани оставките.
Потоа беше предложен дневен ред на седницата, но, по процедуралната забелешка на Сашко Јанчев од Левица беше дадена пауза во траење од еден час.
Барањето за пауза, како што појасни Јанчев е поради тоа што службите на Собранието и генералниот секретар го игнорираат барањето на Левица за информации за исплатени патни тошоци на пратениците во Собранието поединечно за секој пратеник. Тој најави дека ќе бараат по еден час пауза на секоја седница се додека не ги добијат бараните информации.
Таравари ја поднесе својата оставка на 15 мај, по несогласувањата во коалицијата ВРЕДИ, откако крилото на АА на Таравари реши на локалните избори да излезе со свои листи за советници. По оваа одлука неговите коалициските партии во ВРЕДИ го обвинија за соработка со опозициската ДУИ и одлучија коалицијата да стане партија, но без Алијансата.
Алијанса на Албанците има 5 пратеници, од вкупно 14 колку што има коалицијата ВРЕДИ.
Таравари имаше и една средба со премиерот Христијан Мицковски, по која премиерот кажа дека со или без Таравари во Владата, таа е стабилна, цврста и со големо мнозинство.
Уставен ги укина членовите од Изборниот закон со кои се крена прагот за собирање потписи на независните кандидати и листи
Уставниот суд ги укина членовите 17 и 18 од Изборниот законик, со кои се крена прагот за собирање потписи за независните кандидати и листи што планираат да учествуваат на избори.
Законските одредби, за кои на 26 февруари годинава Уставниот суд поведе постапка, значеа дека независните кандидати и листи за да се најдат на гласачко ливче, треба да соберат потписи од еден отсто од вкупниот број гласачи запишани во конкретната изборна единица (ако станува збор за парламентарни избори) или општина (ако станува збор за локални избори).
Оспорен е процентот во членовите 17 и 18 од Изборниот законик. Со тие членови се наметна обврска на група избирачи да соберат најмалку 1% потписи од запишаните избирачи во изводот од Избирачкиот список за кандидати за градоначалник или советници во општините или пак за пратеници во Собранието.
Со членот 17 е изменет членот 61 став 1 од Изборниот законик, па така ако претходно беа доволни 1000 потписи за кандидатура, сега со оспорените измени, подносителите на листа за кандидати за пратеници од групата избирачи, добија обврска да соберат најмалку 1% потписи од запишаните избирачи во изводот на Избирачкиот список на изборната единица.
Со членот 18, пак, изменет е член 62 став 1 од Изборниот законик, па сега групата избирачи треба да соберат најмалку 1% потписи од запишаните избирачи во изводот од Избирачкиот список за
Во предлог-рефератот судијата известител изрази сомнеж за новите измени од уставна гледна точка, односно дека со нив се повредени темелните вредности на Уставот, правната сигурност и предвидливост, начелото на владеењето на правото. Исто така постои сомнеж дека е нарушен политичкиот плурализам како темелна вредност на уставниот поредок уреден со членот 8 став 1 алинеја 5 од Уставот.
Подносители на иницијативата се Лилјана Поповска и други, како група граѓани.
Ваквите измени беа изгласани на 7 март 2024 година и требаше да важат за локалните избори што треба да се одржат во октомври годинава.
Американскиот Сенат го потврди амбасадорското место во Франција за таткото на зетот на Трамп
Американскиот Сенат во вторник (20 мај) го потврди за амбасадор во Франција Чарлс Кушнер, татко на зетот на претседателот Доналд Трамп, кого Трамп го помилува откако беше осуден за манипулирање со сведоци и затајување данок.
Сенатот го потврди Кушнер, кој беше номиниран од Трамп, со 51 глас „за“ и 45 гласови „против“.
Сенаторот Кори Букер, кој ја претставува матичната држава на Кушнер, Њу Џерси, беше единствениот демократ кој гласаше заедно со републиканците на Трамп во негова корист.
Сенаторката Лиза Мурковски од Алјаска беше единствената републиканка која му се спротивстави.
Кушнер се изјасни за виновен во 2005 година по 18 точки од обвинението, вклучувајќи даночно затајување, манипулирање со сведоци и давање нелегални донации за кампањата.
Тој помина две години во затвор, што беше најдолгиот можен рок според спогодбата со обвинителите.
Случајот, предводен од тогашниот генерален обвинител Крис Кристи ги вклучи и срамните детали од признанието на Кушнер дека ангажирал проститутка за да го заведе својот зет, човек кој соработувал во истрага за финансирање на кампањата, а потоа го снимил состанокот и ѝ го испратил на својата сопруга, сестрата на Кушнер, за да ја одврати од сведочење.
Во 2020 година, Трамп го помилуваше Кушнер, чиј син Џаред се ожени со ќерката на Трамп, Иванка.
Потврдата на Кушнер за амбасадор не е изненадување, потсетува Ројтерс.
Републиканците на Трамп имаат мнозинство од 53-47 во Сенатот и ги потврдија сите кандидати на Трамп откако тој го започна вториот претседателски мандат на 20 јануари.
Кушнер на сослушувањето во Сенатот изјави дека ги признава сериозните грешки од минатото и дека тие би можеле да му помогнат да биде подобар амбасадор, бидејќи ја платил цената за лошите одлуки.
Членките на СЗО гласаа за глобален договор за подобрување на подготвеноста за пандемии
Членките на Светската здравствена организација (СЗО) гласаа во корист на потенцијално револуционерен глобален договор за подобрување на подготвеноста за пандемии.
Во корист на предлогот гласаа 124 држави, откако Словачка побара гласање, иако нејзиниот премиер Роберт Фицо инсистираше неговата земја да се спротивстави на усвојувањето на договорот.
Ниту една држава не гласаше против, додека 11 држави беа воздржани, вклучувајќи ги Полска, Израел, Италија, Русија, Словачка и Иран.
„Владите од целиот свет ги прават своите земји и нашата меѓусебно поврзана глобална заедница поправедни, поздрави и побезбедни од заканите што ги носат патогените и вирусите со пандемиски потенцијал“, изјави генералниот директор на СЗО, Тедрос Аданом Гебрејесус.
Нацрт-договорот, кој ги разгледува структурните нееднаквости во однос на начинот на кои се развиваат лекови или вакцини и здравствени инструменти, следејќи ги лекциите научени од пандемијата на Ковид19, која уби милиони луѓе во текот на 2020-2022 година, ќе биде официјално усвоен денеска на пленарна седница на Светското здравствено собрание во Женева.
Тој сепак, нема официјално да стапи во сила додека не биде договорен анекс за споделување на патогените, што може да потрае до две години, по што државите ќе треба да го ратификуваат договорот.
По три години тешки преговори, договорот е прифатен од многу дипломати и аналитичари како победа за глобалната соработка во време кога мултилатералните организации како СЗО се погодени од наглото намалување на странското финансирање од САД.
Американските преговарачи ги напуштија дискусиите откако претседателот Доналд Трамп почна 12-месечен процес на повлекување на САД од агенцијата кога стапи на должност во јануари. Со оглед на тоа, САД нема да бидат обврзани од договорот.
Претседателката Сиљановска сеуште размислува за предлогот за нов гувернер на Народна банка
Претседателката на државата денеска требаше до Собранието да достави предлог за нов гувернер на Народната банка, за кој, според најавите, парламентот требаше да одлучува утре на пленарна седница.
Но, претседателката Сиљановска Давкова веројатно ќе размислува уште два-три дена, пред да ја донесе конечната одлука.
Во текот на вчерашниот ден, таа разговорала со тројца кандидати, меѓу кои, актуелната гувернерка Анита Ангеловска Бежоска, со Трајко Славески и со Зоран Ставрески.
Петгодишниот мандат на актуелната гувернерка Анита Ангеловска Бежоска која стапи на функцијата на 22 мај 2018 година, истекува на 21 мај.
„Има неколку кандидати и најважно е да не дојде до тоа да не биде избран кандидат“, изјави претседателката Гордана Сиљановска Давкова минатата недела.
Премиерот Христијан Мицкоски претходно изјави дека за гувернерската позиција се во игра вонсериски искусни кандидати за кои е убеден дека ќе ја одржат макроекономската стабилност.
Еден од условите за поддршка на кандидатот од ВМРО-ДПМНЕ и Владата, според Мицкоски, е стриктно бранење на фиксниот курс на денарот.
„Очекувам в понеделник да биде информирано Собранието, на 20-ти ќе има седница, разговарав со претседателот на Собранието за дополнување на дневниот ред на 20, така што рокот ќе биде испочитуван“, рече Мицкоски минатата недела на новинарско прашање.
Функцијата гувернер на централната банка пред Ангеловска Бежовска ја извршуваше Димитар Богов (2011-2018), а претходно Петар Гошев (2004-2011), Љубе Трпески (1997-2004) и Борко Станоевски (1986-1997).
Во првиот круг од претседателските избори во Полска, голем успех на крајната десница
На вчерашниот прв круг од изборите за претседател на Полска, кандидатот на владејачката коалиција, проевропскиот градоначалник на Варшава Рафал Часковски, освои 30,8 отсто од гласовите, а неговиот ривал, кандидатот на конзервативните националисти од партијата Право и Правда, Карол Навроцки, освои 29,1 отсто.
Сепак, неочекуван успех доживеа крајната десница, кога Славомир Менцен од радикалната националистичка Конфедерација, според прогнозите за исходот, освои 15,4 отсто и е трет, а на четврто место се најде Гжегож Браун со неочекувани 6,2 отсто од гласовите.
Ако официјалните резултати ги потврдат излезните прогнози, вториот круг на 1 јуни ќе биде уште понеизвесен од предизборните анкети.
За вториот круг, поважни од поединечните проценти за кандидатите, според оценките на аналитичарите, се вкупните проценти на гласови на кои може да смета концептот на проевропска Полска, со независно судство и медиуми и силно граѓанско општество, и Полска по углед на Унгарија на премиерот Виктор Орбан.
Проевропските, демократски кандидати во првиот круг освоија 39,7 отсто од гласовите, додека конзервативците од опозициската партија Право и Правда заедно со радикалните националисти и крајната десница освоија 51,5 отсто од гласовите.
Карол Навроцки во првата реакција на изборната прогноза предупреди на опасноста, владејачката коалиција на премиерот Доналд Туск да добие монопол на власта во Полска, бидејќи има мнозинство во двата дома на парламентот, а ако Навроцки биде поразен, ќе има и претседател.
- Ова е момент да ја спасиме Полска, побара Навроцки поддршка од Менцен, а на премиерот Туск му се закани дека ова му е последен момент да обезбеди вториот круг да биде фер.
- Ангажирањето на институциите во изборната кампања ја урива довербата на Полјаците во институциите. На 25 мај ве повикувам на голем марш. Мораме да го запреме тој поход на Туск кон монопол на власта, рече Навроцки.
Право и Правда на Јарослав Качињски имаше мнозинство во парламентот, а 10 години и претседател – Анджеј Дуда, кого неистомислениците го нарекуваа „претседател пенкало“ бидејќи ги потпишуваше сите реформи и закони што му стигнуваа од неговата партија.
Пресврт во Романија: Според излезните анкети прозападниот Дан води пред десничарот Симион
Независниот кандидат, градоначалникот на Букурешт Никусор Дан, е на пат да победи на претседателските избори во вториот круг против ултранационалистичкиот кандидат Георге Симион.
Анкетите на Авангарда и CURS ја процениле победата на Дан со нешто повеќе од 54 отсто од гласовите на изборите одржани во неделата, на 18-ти мај.
Победата на Дан се гледа како резултат што ќе ја задржи Романија на нејзиниот прозападен курс.
Романија е сведок на изборен пресврт по триумфот на десничарскиот кандидат Симион во првиот круг од изборите одржан на 4-ти мај.
Тоа е и пресврт од резултатите од поништените избори одржани пред шест месеци, на кои победи кандидатот на десницата Калин Ѓорѓеску.
Тие избори беа поништени од Уставниот суд, наведувајќи го руското мешање во изборниот процес во корист на Ѓорѓеску, што Москва го негираше.
Изборите во неделата беа кулминација на повеќемесечната политичка криза што ја потресе Романија, а резултатите покажуваат дека јавноста се префрли од крајната десница кон Никосур Дан, центристичкиот кандидат.
За тоа несомнено придонесе рекордната излезност на изборите во неделата од 64 отсто од гласачите.
Своето право на глас го искористија околу 11,6 милиони гласачи, над два милиони повеќе отколку во првиот круг и повеќе од првичното гласање пред шест месеци.
Првата порака на Никусор Дан
„Има една заедница која ги загуби денешните избори“, рече 55-годишниот Никусор Дан во своето прво обраќање пред своите поддржувачи по затворањето на гласачките места, на митинг во романската престолнина Букурешт.
„Заедница која е огорчена од начинот на кој досега се води политика, толку револтирана што верува дека единственото решение е револуцијата“, рече Дан.
Наша должност е да ги убедиме дека реформите во судството и борбата против корупцијата ќе бидат приоритет“, заклучи тој.
Симеон тврди дека победил
Симион, водачот на партијата АУР (Сојуз за Сојузот на Романците), ги отфрли резултатите од излезните анкети, велејќи дека неговите податоци покажуваат дека победил со околу 400.000 гласови.
„Јас ќе бидам претседател на сите Романци, па ќе бидам и ваш претседател“, рече Симион во своето прво обраќање пред приврзаниците во Букурешт, непосредно по објавувањето на првите резултати од анкетата.
Тој тврди дека победил на изборите.
„Им благодарам на милионите луѓе кои ја овозможија оваа победа. Тоа е победа на човекот кој требаше да биде претседател на Романија, тоа е победа на Калин Горгеску“, рече тој.
Кој е Никусор Дан?
Дан влезе во политиката во 2015 година, ветувајќи дека ќе се бори против корупцијата во главниот град.
По професија математичар, докторирал на Универзитетот Сорбона во Париз во 1998 година, по што се вратил на работа во Математичкиот институт во Романија.
Во тој период почнува да се занимава како активист за прашања поврзани со дивоградбите, урбанистичкото планирање и заштитата на културното наследство.
Дан не е член на ниту една партија, победи во трката за градоначалник на Букурешт како независен кандидат, а сега тоа го направи и на претседателските избори.
Кога станува збор за надворешната политика, Ден зборуваше за одржување блиски односи со САД, со конзистентен проевропски став.
Во однос на овластувањата, претседателот го назначува премиерот со одобрение на парламентот и ја претставува Романија на самитите на НАТО и ЕУ. Може да го искористи и правото на вето во ЕУ.
Кој е Георге Симион?
Симион вети дека целосно ќе ја смени политиката на Романија, усвојувајќи евроскептичен став во Европската унија и ставајќи крај на поддршката за Украина.
Тој ја нагласи и идеолошката поврзаност со „движењето MAGA“ („Make America Great Again“, слоган на кампањата на Доналд Трамп).
Во тоа име, тој на интернет објави фотографија на која носи црвена бејзбол капа и натпис „Трамп ја спаси Америка“.
Мицкоски најави големи промени и во Владата и во ВМРО-ДПМНЕ
Големи промени во ВМРО-ДПМНЕ и Владата кон крајот на годината, по редовниот конгрес на партијата најави партискиот лидер и премиер Христијан Мицкоски во денешното обраќање на Конференцијата на Унијата на жени на владејачката партија. Додаде дека „кој ќе се покаже во работата ќе остане, а на другите ќе им се заблагодари“.
Мицкоски кажа дека очекува убедлива победа на локалните избори, но и политичка пензија за лидерот на ДУИ Али Ахмети. Според него кандидатите за градоначалници на ВМРО-ДПМНЕ во сите општини воделе 3 до 4 пати споредбено со кандидатите од опозицијата. Најави дека нивните имиња ќе се објават во два циклуси, од кои првиот ќе биде кон крајот на месецов.
Во своето обраќање премиерот упати жестоки критики кон доскорешниот владин партнер Арбен Таравари, кој одлучил да биде маша на ДУИ, која како што рече, од него побарала да објави самостојни советнички листи со цел да брои повеќе советници од ВРЕДИ.
Мицкоски се осврна и на договорот за стратешко партнерсво со Обединетото кралство и инвестицискиот циклус од 6 милијарди евра. Тој уште еднаш го нарече историски, нагласувајки дека ќе ја зајакне македонската економија и ќе отвори нови работни места.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете