Вести
Mинистерствата и општините најмалку транспарентни за финансиите
Минимално подобрување на активната транспарентност на институциите во земјава, бележи Центарот за граѓански комуникации. Центарот денеска го објави рангирањето на институциите според Индексот на активна транспарентност, односно според проактивното објавување информации од јавен карактер. Во извештајот се опфатени сите министерства, Владата и општините.
Кај министерствата се забележува стагнација, па дури и мало намалување на транспарентноста по тригодишниот континуиран пораст. Таа годинава изнесува 77,1 проценти, за разлика од ланските 77,6 отсто.
За првпат во последните пет години откако се изработувал овој Индекс, едно министерство се наоѓа на врвот на табелата. Годинава на прво место со најголема активна транспарентност е Министерството за одбрана (97,9 отсто), потоа следуваат осум општини, меѓу кои прва е Велес (94,4 проценти).
Индиции за корупција за време на пандемијата
Општините се понетранспарентни во однос на министерствата. Кај нив транспарентноста изнесува 54,5 проценти и по неколкугодишното намалување бележи пораст втора година по ред, се вели во соопштението.
Според Индексот, активната транспарентност на сите 98 вклучени институции (министерствата, Владата и општините) за 2020 година изнесува 58,2 проценти (од максимално можни 100 отсто) и според градацијата на нивоата, спаѓа во „просечна“ активна транспарентност. Активната транспарентност во 2020 година е подобрена само за минимални 2,2 процентни поени во однос на лани, кога изнесувала 56 проценти.
И натаму најмалку информации и министерствата и општините објавуваат за финансиите, и тоа министерствата 42, а општините само 36 отсто од информациите што треба да ги објавуваат.
На барањата за слободен пристап до информациите од јавен карактер што им беа испратени на сите во ист ден и со исто прашање, општините одговорија во просек за 24 дена (лани за 21 ден), а министерствата за 26 дена (лани за 34 дена), иако максималниот законски рок е 20 дена. Во овој рок одговорија само 40 проценти од институциите, додека останатите 60 отсто го прекршија законот, се наведува во соопштението.
види ги сите денешни вести
Промовирано ново тело за борба против корупцијата
Во македонската влада денеска се одржа конститутивната седница на Меѓуресорското тело за координација на активностите против корупцијата.
Станува збор за ново тело, кое треба да воспостави координација помеѓу сите клучни институции: Државната комисија за спречување на корупција, Министерството за внатрешни работи, Јавното обвинителство, Финансиската полиција, Управата за јавни приходи, Царинската управа, Министерството за правда, Министерството за финансии и други.
„Ова тело мора да биде местото каде што информациите се споделуваат навремено. Каде што никој не премолчува. Каде што се преземаат иницијативи, се следат случаи и се бараат резултати. Јас лично, како претседател на Владата, ќе бидам дел од секој извештај, секоја средба, секоја проценка. Ќе бидам најгласниот поддржувач на ова тело, но и негов најголем критичар, ако не дава резултати, се разбира“, изјави Мицкоски.
Тој вели дека ова тело нема да биде само уште една административна конструкција, туку, како штo кажа, претставува чекор напред во обидот конечно да се воспостави функционален и синхронизиран систем кој ќе ѝ застане на патот на корупцијата.
„И затоа ги повикувам сите – граѓаните, медиумите, невладиниот сектор, бизнисот да бидат дел од овој процес. Да пријавуваат. Да реагираат. Да не молчат“, рече Мицкоски.
Уапсен директор на здравствена установа за примање поткуп
Директор на здравствената установа е уапсен пораади сомнение дека примил поткуп за да смести пациент.
Според првичните информации, станува збор за директорот на специјализирана болница за Геријатриска и палијативна медицина Скопје, Мухсин Арифи, кој наводно побарал и примил поткуп од 20.000 евра.
Од обвинителството ја потврдија оваа информација, без притоа да го откријат идентитетот.
„Во координирана акција на Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција и Министерството за внатрешни работи приведени се две лица под сомнение за кривични дела примање поткуп и примање награда за противзаконито влијание. Се постапува за целосно расчистување за настанот“, велат од ОЈО.
Случајот го потврдија и од МВР. Министерството за здравство пак, информираше дека „се залага
за што побрзо расчистување на случајот од страна на Јавното обвинителство во врска со наводите за примање поткуп од раководно лице во јавна здравствена установа“.
Министерството за здравство стои на располагање доколку се потребни какви било информации по службена должност - се додава во кусото соопштение од МЗ.
Во оваа здравствена установа се примаат возрасни пациенти, во најтешка здравствена состојба, листите на чекање се големи, а бројот на кревети ограничен.
Мицкоски го повика Судскиот совет да го преипита работењето на судијата кој ја донесе пресудата за смртта на Теодора
Премиерот Христијан Мицкоски го повика Судскиот совет да ја преразгледа работата на судијата кој донесе одлука да го казни возачот кој ја прегази младата Теодора Ристевска од Тетово на две години затвор. Тој вели дека е згрозен од ваквата пресуда и дека тоа не е правда, туку целосно потфрлање на системот.
По сообраќајната несреќа во август 2022 година, сторителот кој ја прегази 22-годишната Теодорапрвично беше осуден на три години и шест месеци затвор. Апелациониот суд ја намали казната на две години, но Врховниот суд ги укина пресудите и го врати случајот на повторно судење. Судот во Тетово вчера повторно му досуди две години затвор на сторителот.
„Јавно да прашам, има ли некој во државава кој смета дека тука имаме задоволена правда?! Јас не само што не сметам дека правдата е задоволена, но и како претседател на Владата, како човек и родител на две деца сум силно разочаран. Ова не е правда, и тука имаме потфрлање на системот по сите основи. Знам дека некој ќе ми се налути, ќе излезат и такви полноглавци коишто ќе ме критикуваат после ова што ќе го кажам, но јавно барам од Судскиот совет да се преразгледа работењето на овој судија и уште еднаш да се реализира оваа пресуда“, изјави премиерот на денешната конститутивна седница на Меѓуресорското тело за координација на активностите против корупцијата.
Додаде дека ова не е партиска борба, туку битка за вистината, одговорноста и правдата.
„Ако овој систем не се ресетира сега, ако не се преземат мерки сега, тогаш бадијала ни е сè. Ова не е прашање на политика, ова е прашање на иднината. Кој бил дел од ова, кој дозволил, кој гледал настрана – ќе одговара. И институциите, и одговорните лица, и сите кои на било кој начин придонеле за оваа трагедија да се случи. Секој што ја злоупотребил својата моќ, секој што го ставил својот интерес пред безбедноста на граѓаните – ќе се соочи со правдата. Ова нема да биде уште еден случај што ќе се затвори без одговорност. Лично ќе го следам и јас ви ветувам дека правдата ќе ја истераме до крај. Ова е моментот кога мораме да покажеме дека законите важат за сите. Затоа што можна следна жртва е секој еден од нас. Секој што ја злоупотребил својата моќ, секој што го ставил својот интерес пред безбедноста на граѓаните, ќе се соочи со правдата“, рече Мицкоски.
Пресудата за случајот на Теодора Ристевска предизвика силни реакции во јавноста. Многу луѓе изразија незадоволство и гнев на социјалните мрежи, сметајќи дека казната од две години затвор е премногу блага за сторителот.
Дополнително, судијата кој ја донесе пресудата, Ељведин Ферати, беше критикуван поради сомнежи за неговиот интегритет дека си ги поправал оценките на Тетовскиот универзитет со пречкртување. Државниот просветен инспекторат минатата година утврди неправилности во неговите оценки, што доведе до предистрага од Скопското јавно обвинителство.
Брнабиќ ги обвини студентите за „тероризам“
Претседателката на Собранието на Србија, Ана Брнабиќ, ги обвини студентите во блокада за „тероризам“, наведувајќи дека планирале да ја блокираат контролата на летот на белградскиот аеродром „Никола Тесла“.
Снимка од наводна подготовка и блокирање на аеродромот „Никола Тесла“ во просториите на Медицинскиот факултет беше емитувана претходно на провладината телевизија Информер. На состанокот имало и студенти на Сообраќајниот факултет, кои ги отфрлиле наводите за блокада на аеродромот.
Тие истакнале дека тоа е нивна „внимателно осмислена стратегија“ со колегите од Медицинскиот факултет, за да откријат кој неовластено ги снима нивните пленуми и им дава информации на таблоидите. Студентите изјавија дека благодарение на „медиумскиот спин“ дознале кој е тој што донел интерни информации од пленумот до одредени провладини медиуми.
Брнабиќ објаснувањето на студентите го нарече „навреда на здравиот разум на луѓето во Србија“.
„Зошто тогаш не планиравте некоја помалку опасна акција, која исто така би била форма на радикализација? Но она што го планиравте не беше радикализација, тоа беше тероризам. Мило ми е што реагираа државните органи“, рече Брнабиќ.
Претходно, на 7 април, Вишото јавно обвинителство (ВЈТ) во Белград испрати барања за собирање информации до Министерството за внатрешни работи и до Агенцијата за безбедност и информирање.
Причина, како што наведоа, биле видео и аудио снимките направени на средбата во просториите на Медицинскиот факултет во Белград, на кои може да се слушне како учесниците на состанокот зборуваат за планирање и подготовка на блокадата на белградскиот аеродром „Никола Тесла“.
ВЈТ во соопштението наведува дека е наредено легитимирање на учесниците на средбата и преземање други дејствија – со цел да се провери дали е сторено кривичното дело загрозување на безбедноста на воздушниот сообраќај и повикување на насилна промена на уставниот поредок или некое друго кривично дело за кое гонењето се презема по службена должност.
Потоа вечерта на информативен разговор бил приведен Стефан Радојичиќ, студент на Сообраќајниот факултет. По неколкучасовно испрашување, тој бил ослободен.
Студентите во блокада организираа протест пред белградската полиција поради апсењето на колега.
Во соопштението, студентите наведуваат дека полицијата „ненадејно го привела“ нивниот колега околу 20 часот, а дека ниту два часа подоцна на неговиот адвокат не му било кажано каде се наоѓа, „што претставува грубо кршење на основните човекови права и правните норми на Србија“.
Телевизијата Н1 ја пренесе изјавата на студентот Стефан Радојичиќ кој по излегувањето од станицата рече дека е приведен поради видеото објавено на Информер.
„Мобилниот телефон и лаптопот ми беа одземени“, рече тој.
Додаде дека му било кажано дека „за месец до два“ може да очекува повик од Вишото јавно обвинителство за да биде прегледан лаптопот и телефонот.
Студентите, кои повеќе од четири месеци ги блокираат државните универзитети, водат масовни протести на кои присуствуваат стотици илјади луѓе ширум Србија. Во фокусот на барањата е утврдување на кривична и политичка одговорност за смртта на 16 лица при падот на настрешницата на Железничката станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година.
Зад студентските барања застанаа универзитетски професори, просветни работници, земјоделци, адвокати и актери, заедно со граѓаните кои со месеци се собираат на протести.
Демонстрациите станаа симбол на поширокото незадоволство од владеењето на правото во земјата, заедно со прашањето дали негрижата и корупцијата на системот доведоа до несреќата во Нови Сад.
Лажни дојави за бомби во две училишта во Скопје
Во две училишта во Скопје денеска (8 април) биле добиени дојави за поставени бомби, но по утврдената проверка од полицијата, утврдено е дека се работи за лажни дојави.
„На 08.04.2025 во СВР Скопје од две училишта во Скопје е пријавено дека на електронските адреси добиле дојава за наводно поставена експлозивна направа. Веднаш се преземени соодветни мерки и активности, извршени се потребните проверки и утврдено е дека се работи за лажни пријави“, информираат од Министерството за внатрешни работи.
Ова не е прв пат да има лажни дојави во училиштата во земјава. Во февруари годинава полицијата евидентираше над 240 дојави за поставени бомби во училиштата низ земјава и за сите беше утврдено дека се лажни.
Четири од осумте пациенти во софиската болница „Пирогов“ денеска ќе бидат пуштени дома
Четворица од повредените во пожарот во Кочани кои беа хоспитализирани во болницата „Пирогов“ во Софија денеска (8 април) ќе бидат пуштени на домашно лекување.
Раководителката на Клиниката за изгореници и пластична хирургија во болницата Маја Аргирова, за БТА изјави дека сите четворица се во добра состојба. Дадени се инструкции за натамошен третман, во тек е лабораториско следење на нивната клиничка состојба, а во зависност од состојбата ќе се проценува евентуална нова хируршка фаза.
Во „Пирогов“ остануваат да се лекуваат уште чевторица други повредени во Кочани.
Прес-центарот на болницата соопшти дека четворицата кои остануваат во болницата се во тешка, но стабилна состојба и се на интензивна нега. Во тек се бројни интервенции за нивно оправување.
Во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани животот го загубија 61 лице, а близу 200 беа поврдени. Некои од повредените беа пренесени на лекување во други земји.
Во Бугарија беа хоспитализирани 15 повредени, од нив осум во болницата „Пирогов“, а другите во болниците во Пловдив и Варна.
Зеленски потврди дека украинските војници оперираат во руски Белгород
Украинскиот претседател Володимир Зеленски за прв пат јавно призна дека украинските сили држат позиции во рускиот регион Белгород.
„Продолжуваме да спроведуваме активни операции во пограничните области на територијата на непријателот и тоа е апсолутно точно. Војната мора да се врати таму од каде што дојде“, рече Зеленски во ноќното обраќање од Киев.
Нема официјална потврда од Москва дека украинските трупи оперираат во Белгород, но локалните власти на Белгород признаваат дека делови од регионот се под постојан украински оган.
Зеленски рече дека врховниот командант на земјата, генералот Олександр Сирски, директно го информирал за операциите во Белгород и Курск.
Руските воени блогери неодамна објавија дека руските трупи уништиле една од нивните брани со бомба фрлена од воздух во близина на селото Поповка, на само неколку стотини метри од украинската граница, во очигледен обид да ги спречат украинските оклопни возила да напредуваат.
Во соседната област Курск, украинските сили одржуваа контрола над делови од територијата неколку месеци. Сепак, трупите оттогаш се повлекоа од поголемиот дел од Курск.
Некои западни аналитичари изразија загриженост дека прекуграничните упади би можеле да ги исцрпат ресурсите од клучните боишта на други места долж фронтот.
Кина одговори на заканата на Трамп за нови царини
Кинеското Министерство за трговија соопшти дека никогаш нема да ја прифати „уценувачката природа“ на американскиот пристап и вети дека ќе се бори против новите царини „до крај“.
Министерството ја нарече изјавата на американскиот претседател Доналд Трамп за евентуално дополнително зголемување на царините за 50 отсто на кинески производи „грешка по грешка“.
Тој повика да се повлечат сите планови за воведување царини и да се решат разликите меѓу Кина и САД преку дијалог.
Дополнителните американски царини за стоки од Кина ќе достигнат вкупно 104 отсто доколку Пекинг се придржува до контрамерките на царинската офанзива на американскиот претседател Доналд Трамп, соопшти Белата куќа во понеделник (7 април) за АФП.
Доколку се имплементира, тоа ќе ја удвои цената на стоките од Кина во САД.
Трамп се закани дека ќе воведе дополнителни 50 отсто царини, а тие давачки заедно со царината за Кина што веќе ја најави, би можеле да достигнат 104 отсто.
Американскиот претседател се закани дека ќе воведе дополнителни 50 отсто царини за стоки од Кина доколку Пекинг не ги повлече одмаздничките царини од 34 отсто за Америка, објавени минатата недела.
Тие 50 отсто би биле повеќе царините од 34 отсто што Трамп ги објави минатата недела за стоки од Кина, а тие 34 отсто беа над царините од најмалку 20 отсто што Белата куќа и ги наметна на Кина од јануари.
Трамп претходно се закани дека ќе одговори остро на одмазднички мерки од други земји. Тој се закани со царини од 200 отсто за алкохолните пијалоци од Европската Унија и 50 отсто царини за челик и алуминиум од Канада.
Во двата случаи, двете страни постигнаа некаков вид на смирување и покачувањето на царините не се оствари.
И покрај јасните сигнали од Белата куќа дека е заинтересирана за постигнување договор со Кина за тарифите и функционирањето на кинеската социјална мрежа ТикТок во САД, Пекинг сѐ уште не покажал голем интерес за преговори.
Амнести интернешнал: Повеќе од 1500 луѓе биле егзекутирани во 2024 година
Повеќе од 1500 луѓе биле егзекутирани во 15 земји во текот на 2024 година. Тоа е исто така најголем број егзекуции од 2015 година, кога биле регистрирани околу 1634 случаи, соопшти денеска Амнести интернешнал во својот годишен извештај за глобалната примена на смртната казна.
Според извештајот „Смртни пресуди и егзекуции 2024 година“, во 2024 година се забележани 1518 егзекуции. Најголем дел од егзекуциите биле извршени на Блискиот Исток.
Бројките не вклучуваат илјадници луѓе за кои се верува дека биле погубени во Кина, која останува светски лидер во егзекуциите, како и во Северна Кореја и Виетнам, за кои исто така се верува дека често ја користат смртната казна.
Поради актуелната криза во Газа и Сирија, Амнести интернешнал не можеше да ја потврди точната бројка.
Иран, Ирак и Саудиска Арабија се одговорни за целокупното зголемување на познатите егзекуции. Вкупно, овие три земји се одговорни за 1380 случаи.
Ирак речиси тројно го зголемил бројот (од најмалку 16 на најмалку 63), Саудиска Арабија го удвоила бројот (од 172 на најмалку 345), додека Иран погубил 119 луѓе повеќе од минатата година (од најмалку 853 на најмалку 972) - што претставува 64% од сите познати егзекуции.
„Смртната казна е одвратно злосторство за кое нема место во денешниот свет. Иако тајноста продолжува да ги опкружува земјите за кои веруваме дека се одговорни за илјадници егзекуции, јасно е дека земјите што ја користат смртната казна се изолирано малцинство“, рече Ањес Каламар, генерална секретарка на Амнести интернешенел.
„Иран, Ирак и Саудиска Арабија беа одговорни за наглото зголемување на смртната казна минатата година. Тие извршија повеќе од 91 отсто од познатите егзекуции, кршејќи ги човековите права и бесчувствително одземајќи животи на луѓе поради обвиненија поврзани со дрога и тероризам“, додаде Каламар.
Петте земји со најголем број регистрирани егзекуции во 2024 година се Кина, Иран, Саудиска Арабија, Ирак и Јемен.
Повеќе од 40 отсто од егзекуциите во 2024 година биле извршени незаконски за злосторства поврзани со дрога. Според меѓународното право и стандарди, примената на смртната казна мора да биде ограничена на „најтешките злосторства“, а осудувањето на луѓе на смрт за злосторства поврзани со дрога не го исполнува тој критериум, наведува Амнести Интернешнал.
САД и Иран ќе одржат разговори на 12 април, но се разликуваат околу тоа дали ќе бидат „директни“
Американскиот претседател Доналд Трамп рече дека Соединетите Држави одржуваат „директни“ разговори на високо ниво со Иран и дека „голема средба“ ќе се одржи на 12 април.
Иранскиот министер за надворешни работи потврди дека средбата треба да се одржи на 12 април, но разговорите ќе бидат „индиректни“.
„Иран и Соединетите Држави ќе се сретнат во Оман во сабота на индиректни разговори на високо ниво“, рече иранскиот министер за надворешни работи Абас Арагчи на X на 7 април, веднаш откако Трамп ги коментираше разговорите.
„Тоа е колку можност, колку и тест. Топката е на теренот на Америка“, рече Арагчи.
Иран инсистира на индиректни преговори, велејќи дека нема да води директни разговори се додека е во сила кампањата на Трамп за „максимален притисок“ врз Техеран.
Трамп им рече на новинарите во Белата куќа дека разговорите се одвиваат „на многу високо, речиси највисоко ниво“ и нагласи дека не се вклучени посредници.
„Имаме многу голем состанок и ќе видиме што може да се случи. Мислам дека сите се согласуваат дека би било подобро да се постигне договор“, рече Трамп на импровизирана прес-конференција со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху.
„Ако разговорите со Иран не бидат успешни, мислам дека Иран ќе биде во голема опасност“, рече Трамп, инсистирајќи на тоа дека на Исламската Република не смее да и се дозволи да развие нуклеарно оружје.
Нетанјаху накратко се осврна на прашањето, изразувајќи поддршка за договорот во стилот на Либија со Иран - повикувајќи се на договорот од 2003 година во кој африканската нација се согласи да ги укине своите програми за оружје за масовно уништување.
Иран тврди дека неговата нуклеарна програма е за цивилни цели и претходно ја отфрли можноста за договор во либиски стил.
Трамп претходно овој месец повика на „директни разговори“ со Техеран, велејќи дека тие се „побрзи“ и нудат подобро разбирање отколку користење посредници. Трамп тогаш сугерираше дека новиот договор со Иран може да биде „поинаков и можеби многу посилен“ од нуклеарниот договор од 2015 година.
Тој претходно испрати писмо до врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи во кое повикува на преговори и предупредување за воена акција доколку дипломатијата не успее.
Иранскиот претседател Масуд Пезешкијан на 5 април рече дека Техеран е подготвен да се вклучи во дијалог на „еднаква основа“. Следниот ден Арагчи во изјава рече дека Техеран е подготвен да одржи индиректни разговори.
Откако го укина нуклеарниот договор во 2018 година за време на неговиот прв претседателски мандат, Трамп повторно ги воведе санкциите кон Иран кои беа укинати според договорот. Иран возврати со забрзување на својата нуклеарна програма и во моментов збогатува ураниум со чистота од 60 проценти, што се опишува како блиску до степен на оружје.
Договорот од 2015 година, формално познат како Заеднички сеопфатен план за акција има механизам за враќање што овозможува враќање на санкциите на ОН за Иран. Но, откако договорот ќе истече во октомври, светските сили ја губат способноста да го активираат механизмот.
Трамп се закани дека ќе го бомбардира Иран доколку нема договор за нуклеарната програма на Техеран. Иран предупреди дека ќе даде „силен“ одговор на секоја агресија и предложи дека ќе развие бомба доколку биде нападнат.
Вашингтон испраќа мешани пораки за тоа дали сака да го ограничи иранското збогатување ураниум или целосно да ја уништи нуклеарната програма на Техеран.
Иран не ги коментираше тврдењата на Трамп дека директните разговори веќе се започнати.
Nour News, веб-страница поврзана со Али Шамхани, висок советник на врховниот лидер на Иран, ги опиша забелешките на Трамп како „пресметан напор за обликување на јавното мислење“ чија цел е да се прикаже Вашингтон како страната што презема дипломатска иницијатива, а Техеран како страна што се спротивставува на дијалогот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете