Вести
Грција ќе ги екстрадира турските војници

Грчкиот премиер Алексис Ципрас изјави во телефонски разговор со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган дека Грција ќе ги екстрадира осуммината војници, кои со хеликоптер пристигнаа во Грција и побараа политички азил, јави Анадолија.
Во телефонскиот разговор Ердоган и Ципрас разговарале за последните случувања во Турција. Грчкиот премиер изјави дека ќе стори се што е потребно за екстрадиција на војниците, кои избегале од Турција.
Хеликоптер со осуммина приврзаници на пучот слета вчера во градот Александрополис во северниот дел на Грција. Сите војници во хеликоптерот побарале политички азил.
види ги сите денешни вести
Претреси на локации во Скопје поврзани со криминалната група „Беланоца-Барон“

Под раководство на предметниот обвинител што постапува во предметот под кодно име „Бункер“, единиците на МВР од рано утрината вршат претреси на пет локации во Скопје.
„Акцијата е резултат на обезбедени докази во рамките на истражната постапка што се спроведува против членовите на криминалната група „Беланоца-Барон“. Со повеќе информации обвинителството ќе излезе во текот на денот“, велат од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција.
Со повеќе информации обвинителството ќе излезе во текот на денот.
Инаку во декември лани Обвинителството отвори истрага против 18 припадници на криминалната банда „Беланоца-Барон“. Осомничените во период од 2020 до 2024 година, организирале убиства на вкупно 8 луѓе, при што тројца други биле ранети, а на три лица им бил загрозен животот.
За 14-мина постои сомневање дека се нарачатели или директни извршители на убиства, а 12 од нив се сомничат и за злосторничко здружување. Останатите Обвинителството ги товари за кривичното дело„ изнуда“.
РСЕ веќе пишуваше дека скопското подземје го „држат“ два криминални сојузи од кои едниот е познат како „Грчец/Дуќанџик“, додека вториот е сојузот составен од неколку помали банди од кои најпознат е кланот „Беланоца“ со база во Сингелиќ и Арачиново.
Во оваа група влегуваат и криминалните банди именувани како Барон, именувани по сега веќе опожареното чаирско кафуле Барон, потоа дел од кланот Бундес и кланот од Кондово познат по Агим Красниќи кој пред неколку години побегна од затвор во Косово, но беше екстрадирани и вратен во Идризово.
Називот „Беланоца“ доаѓа од името на селото Белановце, кое се наоѓа на 25 километри северно од Скопје и во близина на границата со Косово од каде што потекнуваат дел од членовите на оваа криминална група.
Протест на средношколците во Белград поради продолжувањето на учебната година

Учениците од средните училишта во Белград најавија протест пред Министерството за образование попладнево поради планираното продолжување на учебната година, со цел да се надоместат пропуштените часови за време на прекините на работата и блокадите.
„Министерството за образование, кое поради своите постапки е едно од одговорните за прекинот на наставата и блокадата на средните училишта низ цела Србија, се обидува да создаде привид на нормалност со продолжување на учебната година, со цел да надомести за нереалните часови и пополнување формулари“, напишаа учениците на социјалните мрежи.
Тие додадоа дека не се согласуваат да молчат „на притисоците да посетуваат настава во месеци во кои немаат услови за тоа“.
Тие ги поканија сите средношколци, просветни работници, родители, ученици и граѓани на протестот пред Министерството за образование, што ќе трае од 18:30 до 20 часот.
Министерството за образование на Србија објави дека наставата во основните училишта може да се продолжи до 20 јуни, а во средните училишта до 18 јули.
Можноста за продолжување на годината, како што наведува Министерството, се однесува само на оние училишта кои, поради прекинот, не го реализирале наставниот процес во целост и немаат доволно време за надомест и оценување.
Истече рокот за регистрација за претседателските избори во Боливија, спречена кандидатура на Моралес

Истече рокот за регистрација на кандидатите за претседателските избори во Боливија, кои треба да се одржат во август, со што заврши обидот на поранешниот претседател Ево Моралес да се кандидира за четврти мандат.
Одлуката на Уставниот суд на Боливија минатата недела ја потврди забраната за служење повеќе од два претседателски мандати, спречувајќи го Моралес повторно да се кандидира.
Моралес, кој владееше од 2006 до 2019 година и беше првиот претседател на Боливија со староседелско потекло, го оспори исклучувањето од изборите, а групите кои го поддржуваат организираа протести и блокади на сообраќајот.
„Борбата не е изгубена, ќе водиме правна и општествена битка“, изјави Моралес за локалната радио станица Панамерикана.
Движењето за социјализам, или МАС, на Моралес, кое доминираше во боливиската политика и ја зголеми застапеноста на староседелците во политиката во последниве години, на изборите на 17 август излегува како фрагментирана политичка сила, со најмалку три одделни фракции кои се натпреваруваат за претседател.
Едуарда дел Кастиља, поранешен министер за внатрешни работи, е поддржан од актуелниот претседател, поранешниот штитеник на Моралес, а сега ривал Луис Арсе. Претседателот на Сенатот, Андронико Родригез, ја регистрираше својата кандидатура, иако неговото учество чека судска одлука, додека Ева Копа, поранешна сенаторка од МАС и сегашна градоначалничка на Ел Алто, се регистрираше како кандидатка на новата партија Морена.
Вкупно 10 кандидати ќе се борат за претседател на Боливија, но аналитичарите предупредуваат дека е мала веројатноста победникот да биде избран во првиот круг, а уште помалку веројатно дека некој ќе освои двотретинско мнозинство во законодавната власт.
Уставниот суд на Боливија соопшти дека списокот на кандидати сè уште може да се промени. Оставки се можни до 45 дена пред изборите, додека замени поради неможност или трајна спреченост може да се случат до три дена пред денот на изборите.
Пратеничката група на „Влен“ со девет пратеници, очекува да им се приклучи десеттиот

„Влен“ ја официјализираше пратеничката група со девет пратеници, а десеттиот, како што најави на денешната прес-конференција (20 мај) координаторот Беким Ќоку, се очекува да им се приклучи по оставката на пратеникот Салим Сулејмани, кој викендов се повлече од пратеничката функција.
„Тука сме официјално да ве известам дека до денеска пратеничката група на Влен брои девет члена, додека во наредните денови верувам ќе ни се придружи десеттиот член, потоа единаесеттиот, а зошто да не и 14 и практично со тоа со десет членови ние сме најголемата албанска албанска пратеничка група во Собранието на Република Северна Македонија. Пратениците кои учествуваат во оваа група се Африм Гаши, координаторот на пратеничката група Беким Ќоку, Аднан Азири, Мерита Колчи Коџаџику, Имрлије Салиу Фетаи, Саранда Имери Стафаи, Беким Сали, Калтрина Беќири и Фериде Хаџиу“, рече Ќоку.
Тој потенцираше дека го информирале и претседателот на Собранието за членовите на оваа група и побарале реконструкцијата на оваа пратеничката група да се одрази и во соодветните работни тела на Собранието.
Ќоку упати апел до другите пратеници Албанци, особено на колегите кои го добија мандатот под Коалицијата Влен, да се приклучат на оваа група за да го спроведат до крај мандатот на оние граѓани кои им ја дале довербата.
Тој истакна дека се очекува да им се приклучи и десеттиот пратеник во нивната пратеничка група по оставката на пратеникот Салим Сулејмани. Информираше дека водат разговори со сите пратеници, а особено со тие кои беа во пратеничката група Влен, односно пратениците од крилото на Таравари од Алијансата на Албанците.
Откако пратеникот Салим Сулејмани, од крилото на АА на Таравари, си поднесе оставка и се повлече од пратеничката функција, сега Алијанса на Албанците има 5 пратеници во актуелниот парламентарен состав, од вкупно 14 колку што има коалицијата ВРЕДИ.
Несогласувањата во коалицијата ВРЕДИ почнаа пред повеќе од еден месец кога Алијансата за Албанците предводена од Таравари реши на претстојните локални избори да настапат со свои листи за советници. По оваа одлука неговите коалициските партии во ВРЕДИ го обвинија за соработка со опозициската ДУИ и одлучија коалицијата да стане партија, но без Алијансата.
Таравари имаше и една средба со премиерот Христијан Мицковски, по која премиерот кажа дека со или без Таравари во Владата, таа е стабилна, цврста и со големо мнозинство.
ЕУ воведува нов систем на границите кој ќе важи и за македонските граѓани

Претставници на полското претседателство со Советот на ЕУ и на Европскиот парламент постигнаа договор околу Предлог-регулативата за управување со границите, со што ќе им се овозможи на земјите членки постепено да почнат да го воведуваат дигиталниот Систем за контрола на влез и излез (ЕЕС) на надворешните граници на Шенген зоната.
„Благодарение на овој договор, земјите членки ќе можат да го користат новиот систем за управување со границите со регистрација на влезот и излезот во Шенген зоната на државјани кои не се членки на ЕУ. Ова е добра вест и ќе ги поддржи нашите напори да ги одржиме нашите граници безбедни“, изјави полски министер за внатрешни работи и администрација Томаш Сиемонијак.
Претставничката на ЕП, белгиската европратеничка Асита Канко оцени ЕЕС системот претставува важен чекор кон обезбедување на надворешните граници на ЕУ и ќе им овозможи на патници кои легално влегуваат во Шенген зоната да не се соочуваат со непотребни пречки.
ЕЕС е систем кој дигитално ќе ги евидентира секој влез и излез во Шенген зоната на граѓаните на трети земји на кои не им се потребни визи за краток престој до 90 дена во ЕУ, вклучително и на македонските државјани.
Според овој нов систем, граничните службеници ќе ги скенираат отпечатоците од прсти на лицата кои ја преминуваат границата за прв пат, ќе ги фотографираат и ќе ги евидентираат нивни податоци од пасошот. Овие информации ќе се чуваат во дигитална датотека, што ќе овозможи точно да се знае кој кога влегол во Шенген зоната со странски пасош и кој евентуално останува подолго од дозволените 90 дена.
„Благодарение на овој систем, земјите од ЕУ во реално време ќе имаат пристап до личните податоци на државјаните на трети земји, историјата на патувања и информациите за тоа дали тие се придржуваат до одобрениот период на престој во Шенген зоната. Како резултат на тоа, ЕЕС значително ќе ја намали веројатноста за измама со идентитет и пречекорување на дозволениот престој“, информира Советот на ЕУ.
Според планот за етапно воведување на ЕЕС, земјите членки во првиот месец по стартувањето на системот ќе бидат должни да регистрираат најмалку 10 отсто од лицата од трети држави кои ја минуваат границата. Дополнително, во првите 60 дена земјите членки ќе можат да го користат ЕЕС и без земање на биометриски податоци.
По три месеци, ќе мора да бидат регистрирани најмалку 35 отсто од лицата што ја минуваат границата, вклучително и со нивните биометриски податоци, а по шест месеци треба да започне целосна регистрацијата на сите државјани на трети земји што влегуваат или излегуваат од Шенген зоната.
Во текот на овој шестмесечниот транзициски период, граничните полицајци ќе продолжат да ставаат печати за влез и излез во патните документи, а по целосното воведување на ЕЕС, ваквата практика ќе престане.
Датумот за старт на пробниот период ќе биде одреден со посебна одлука на Европската комисија, по стапувањето во сила на Регулативата. Постигнатиот договор по Регулативата сега треба да биде и формално одобрен од Советот на ЕУ и од Европскиот парламент, согласно нивните внатрешни процедури.
Советот за правда и внатрешни работи на ЕУ уште во октомври 2023 година донесе одлука за целосно воведување на ЕЕС системот од крајот на 2024 година. Но, бидејќи овој рок не можеше да биде исполнет, меѓу другото и поради загриженост дека неговото целосно стартување одеднаш би можело да претставува ризичен фактор за отпорноста на ИТ системот, Комисијата лани во октомври предложи постепено воведување на ЕЕС, за кое сега се согласија Советот и ЕП.
Собранието ги констатира оставките на Таравари и двајца заменици министри

Собранието денеска (20 мај) ја констатира оставката на министерот за здравство Арбен Таравари. Констатирани се и оставките на замениците министри во Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство, Фљакрон Беџети и во Министерството за одбрана, Елфет Исмаили.
Заменик претседателката на Собранието Весна Бендевска појасни дека согласно собранискиот Деловник тие имаат право да ја образложат оставката, но, оти до почетокот на оваа 49-та седница не побарале да го направат тоа, по што беа констатирани оставките.
Потоа беше предложен дневен ред на седницата, но, по процедуралната забелешка на Сашко Јанчев од Левица беше дадена пауза во траење од еден час.
Барањето за пауза, како што појасни Јанчев е поради тоа што службите на Собранието и генералниот секретар го игнорираат барањето на Левица за информации за исплатени патни тошоци на пратениците во Собранието поединечно за секој пратеник. Тој најави дека ќе бараат по еден час пауза на секоја седница се додека не ги добијат бараните информации.
Таравари ја поднесе својата оставка на 15 мај, по несогласувањата во коалицијата ВРЕДИ, откако крилото на АА на Таравари реши на локалните избори да излезе со свои листи за советници. По оваа одлука неговите коалициските партии во ВРЕДИ го обвинија за соработка со опозициската ДУИ и одлучија коалицијата да стане партија, но без Алијансата.
Алијанса на Албанците има 5 пратеници, од вкупно 14 колку што има коалицијата ВРЕДИ.
Таравари имаше и една средба со премиерот Христијан Мицковски, по која премиерот кажа дека со или без Таравари во Владата, таа е стабилна, цврста и со големо мнозинство.
Уставен ги укина членовите од Изборниот закон со кои се крена прагот за собирање потписи на независните кандидати и листи

Уставниот суд ги укина членовите 17 и 18 од Изборниот законик, со кои се крена прагот за собирање потписи за независните кандидати и листи што планираат да учествуваат на избори.
Законските одредби, за кои на 26 февруари годинава Уставниот суд поведе постапка, значеа дека независните кандидати и листи за да се најдат на гласачко ливче, треба да соберат потписи од еден отсто од вкупниот број гласачи запишани во конкретната изборна единица (ако станува збор за парламентарни избори) или општина (ако станува збор за локални избори).
Оспорен е процентот во членовите 17 и 18 од Изборниот законик. Со тие членови се наметна обврска на група избирачи да соберат најмалку 1% потписи од запишаните избирачи во изводот од Избирачкиот список за кандидати за градоначалник или советници во општините или пак за пратеници во Собранието.
Со членот 17 е изменет членот 61 став 1 од Изборниот законик, па така ако претходно беа доволни 1000 потписи за кандидатура, сега со оспорените измени, подносителите на листа за кандидати за пратеници од групата избирачи, добија обврска да соберат најмалку 1% потписи од запишаните избирачи во изводот на Избирачкиот список на изборната единица.
Со членот 18, пак, изменет е член 62 став 1 од Изборниот законик, па сега групата избирачи треба да соберат најмалку 1% потписи од запишаните избирачи во изводот од Избирачкиот список за
Во предлог-рефератот судијата известител изрази сомнеж за новите измени од уставна гледна точка, односно дека со нив се повредени темелните вредности на Уставот, правната сигурност и предвидливост, начелото на владеењето на правото. Исто така постои сомнеж дека е нарушен политичкиот плурализам како темелна вредност на уставниот поредок уреден со членот 8 став 1 алинеја 5 од Уставот.
Подносители на иницијативата се Лилјана Поповска и други, како група граѓани.
Ваквите измени беа изгласани на 7 март 2024 година и требаше да важат за локалните избори што треба да се одржат во октомври годинава.
Американскиот Сенат го потврди амбасадорското место во Франција за таткото на зетот на Трамп

Американскиот Сенат во вторник (20 мај) го потврди за амбасадор во Франција Чарлс Кушнер, татко на зетот на претседателот Доналд Трамп, кого Трамп го помилува откако беше осуден за манипулирање со сведоци и затајување данок.
Сенатот го потврди Кушнер, кој беше номиниран од Трамп, со 51 глас „за“ и 45 гласови „против“.
Сенаторот Кори Букер, кој ја претставува матичната држава на Кушнер, Њу Џерси, беше единствениот демократ кој гласаше заедно со републиканците на Трамп во негова корист.
Сенаторката Лиза Мурковски од Алјаска беше единствената републиканка која му се спротивстави.
Кушнер се изјасни за виновен во 2005 година по 18 точки од обвинението, вклучувајќи даночно затајување, манипулирање со сведоци и давање нелегални донации за кампањата.
Тој помина две години во затвор, што беше најдолгиот можен рок според спогодбата со обвинителите.
Случајот, предводен од тогашниот генерален обвинител Крис Кристи ги вклучи и срамните детали од признанието на Кушнер дека ангажирал проститутка за да го заведе својот зет, човек кој соработувал во истрага за финансирање на кампањата, а потоа го снимил состанокот и ѝ го испратил на својата сопруга, сестрата на Кушнер, за да ја одврати од сведочење.
Во 2020 година, Трамп го помилуваше Кушнер, чиј син Џаред се ожени со ќерката на Трамп, Иванка.
Потврдата на Кушнер за амбасадор не е изненадување, потсетува Ројтерс.
Републиканците на Трамп имаат мнозинство од 53-47 во Сенатот и ги потврдија сите кандидати на Трамп откако тој го започна вториот претседателски мандат на 20 јануари.
Кушнер на сослушувањето во Сенатот изјави дека ги признава сериозните грешки од минатото и дека тие би можеле да му помогнат да биде подобар амбасадор, бидејќи ја платил цената за лошите одлуки.
Членките на СЗО гласаа за глобален договор за подобрување на подготвеноста за пандемии

Членките на Светската здравствена организација (СЗО) гласаа во корист на потенцијално револуционерен глобален договор за подобрување на подготвеноста за пандемии.
Во корист на предлогот гласаа 124 држави, откако Словачка побара гласање, иако нејзиниот премиер Роберт Фицо инсистираше неговата земја да се спротивстави на усвојувањето на договорот.
Ниту една држава не гласаше против, додека 11 држави беа воздржани, вклучувајќи ги Полска, Израел, Италија, Русија, Словачка и Иран.
„Владите од целиот свет ги прават своите земји и нашата меѓусебно поврзана глобална заедница поправедни, поздрави и побезбедни од заканите што ги носат патогените и вирусите со пандемиски потенцијал“, изјави генералниот директор на СЗО, Тедрос Аданом Гебрејесус.
Нацрт-договорот, кој ги разгледува структурните нееднаквости во однос на начинот на кои се развиваат лекови или вакцини и здравствени инструменти, следејќи ги лекциите научени од пандемијата на Ковид19, која уби милиони луѓе во текот на 2020-2022 година, ќе биде официјално усвоен денеска на пленарна седница на Светското здравствено собрание во Женева.
Тој сепак, нема официјално да стапи во сила додека не биде договорен анекс за споделување на патогените, што може да потрае до две години, по што државите ќе треба да го ратификуваат договорот.
По три години тешки преговори, договорот е прифатен од многу дипломати и аналитичари како победа за глобалната соработка во време кога мултилатералните организации како СЗО се погодени од наглото намалување на странското финансирање од САД.
Американските преговарачи ги напуштија дискусиите откако претседателот Доналд Трамп почна 12-месечен процес на повлекување на САД од агенцијата кога стапи на должност во јануари. Со оглед на тоа, САД нема да бидат обврзани од договорот.
Претседателката Сиљановска сеуште размислува за предлогот за нов гувернер на Народна банка

Претседателката на државата денеска требаше до Собранието да достави предлог за нов гувернер на Народната банка, за кој, според најавите, парламентот требаше да одлучува утре на пленарна седница.
Но, претседателката Сиљановска Давкова веројатно ќе размислува уште два-три дена, пред да ја донесе конечната одлука.
Во текот на вчерашниот ден, таа разговорала со тројца кандидати, меѓу кои, актуелната гувернерка Анита Ангеловска Бежоска, со Трајко Славески и со Зоран Ставрески.
Петгодишниот мандат на актуелната гувернерка Анита Ангеловска Бежоска која стапи на функцијата на 22 мај 2018 година, истекува на 21 мај.
„Има неколку кандидати и најважно е да не дојде до тоа да не биде избран кандидат“, изјави претседателката Гордана Сиљановска Давкова минатата недела.
Премиерот Христијан Мицкоски претходно изјави дека за гувернерската позиција се во игра вонсериски искусни кандидати за кои е убеден дека ќе ја одржат макроекономската стабилност.
Еден од условите за поддршка на кандидатот од ВМРО-ДПМНЕ и Владата, според Мицкоски, е стриктно бранење на фиксниот курс на денарот.
„Очекувам в понеделник да биде информирано Собранието, на 20-ти ќе има седница, разговарав со претседателот на Собранието за дополнување на дневниот ред на 20, така што рокот ќе биде испочитуван“, рече Мицкоски минатата недела на новинарско прашање.
Функцијата гувернер на централната банка пред Ангеловска Бежовска ја извршуваше Димитар Богов (2011-2018), а претходно Петар Гошев (2004-2011), Љубе Трпески (1997-2004) и Борко Станоевски (1986-1997).
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете