Кипарскиот рецепт и за другите кризи

„Сопствениците на банки и инвеститорите мора најпрвин да бидат повикани на одговорност, пред да се погледа во државните финансии или во некои други јавни инструменти“, изјави претседавачот на 17- те земји на еврозоната Хероен Дијселблем, ден откако меѓународните кредитори му одобрија на Кипар помош од 10 милијарди евра под услов да ја распушти втората по големина банка во земјата Лаики, а сопствениците на сите влогови над 100 илјади евра да дадат можеби и 40 насто од парите.

„Би сакал да истакнам дека ниедна од овие мерки нема да влијае врз депозитите под сто илјади евра. Не треба да има сомневање околу тоа“, изјави Дијселблем.

Претходно Ирска и другите земји даваа големи суми пари од даночните обврзници за спасување на нивните банки со цел да ги заштитат депонентите од загуби, за да не дојде до потреси на пазарот.
Тоа предизвика гнев кај граѓаните кои беа принудени да плаќаат повисоки даноци на сметка на богатите странски инвеститори.

Токму тоа се имаше на ум кога се носеше спасувачкиот пакет за Кипар.

Од друга страна, наметнувањето загуби на сопствениците на големи влогови во банките би можело да ги поттикне инвеститорите да ги повлечат парите од послабите економии во јужна Европа, во постабилните земји на северот, како например во Германија.

Според Дијселблем, новиот пристап бил поправичен, бидејќи ги штити даночните обврзници, што предизвика нервозни реакции на пазарот и пад на вредноста на еврото.

Веднаш потоа тој мораше да објаснува дека не мислел така и оти кипарското решение не е шаблон за другите земји.

Во меѓувреме, Кипар се подготвува за спроведување на спасувачкиот план кој, според шефот на државата Никос Анастасијадис, бил болен, но и суштински за избегнување на економската криза.
„Часовите беа тешки, а во извесни моменти и драматични. Кипар се најде пред економски колапс. Нашиот избор не беше лесен, но со тешки преговори постигнавме резултат кој ја обезбедува нашата иднина“, изјави во синоќешното телевизиско обраќање претседателот Анастасијадис, додавајќи дека ќе бидат воведени привремени лимити за повлекување на парите од банките.

Централната банка на Кипар соопшти дека сите банки во земјата ќе останат затворени до четврток. Банките не работат од 16 март со цел да се спречи масовното повлекување пари.

Русија, чии граѓани, според некои пресметки, имаат над 30 милијарди долари во кипарските банки, најави дека ќе го поддржи спасувачкиот пакет, а претседателот Владимир Путин веќе нареди реструктуирање на заемот од 2 ипол милијарди евра даден на Кипар пред две години.

Сепак, премиерот Дмитри Медведев го критикуваше пакетот, а тешкиот намет за големите штедачи го оцени како кражба.

„Се чини дека крадењето на она што веќе е украдено продолжува на Кипар, па треба да видиме што се од ова ќе произлезе и како ќе влијае врз меѓународниот финансиски и монетарен систем“, изјави рускиот премиер Медведев.