Го нарекуваат „државјанство туризам“ или „безначаен пасош“. Како и да е, со почетокот на финансиската криза во 2008 година, програмите, попознати како „пари за државјанство“ станаа привлечен потег за земјите со економски проблеми, но и за оние што сакаат да и избегаат на правдата.
Бугарскиот парламент преразгледува закон кој помина во минатиот месец, но беше ветоиран од претседателот. Со него им се дозволува на странците кои ќе инвестираат најмалку 650 илјади долари во земјата да станат бугарски државјани.
Слична намера неколку денови потоа обелодени и Македонија. Во ноември и Австралија соопшти дека наскоро ќе претстави сопствена програма со цел привлекување индијски капитал.
Презадолжената Шпанија објави дека нуди постојан престој за инвеститорите кои ќе купат имот вреден над 160 илјади евра.
Земјите не сакаат тоа да го пропуштат. Тоа е вистински хит во имиграциските дебати во изминатиот месец, но така не се гради долгорочна економија.
„Секако дека станува збор за извесен тренд“ вели Музафар Чишти, директор на Институтот за миграциска политика, со седиште во Њујорк, додавајќи:
„Земјите не сакаат тоа да го пропуштат. Тоа е вистински хит во имиграциските дебати во изминатиот месец, но така не се гради долгорочна економија“.
Со него не се согласува Ерик Мејџор, извршен директор на „Хенли енд партнерс“, фирма која им помага на богатите во селењето и ги советува земјите за инвестициските имигранти.
„Доброменаџирани програми треба да бидат добитна комбинација и за инвеститорите и за владите“, смета тој, наведувајќи:
„Постои првично плаќање, но исто така и повеќекратни ефекти што овие индивидуалци ќе ги направат врз основа на нивното трошење, но и на врските што ќе ги воспостават“.
Досега четири земји дозволуваат државјанство за инвестиции: Антигва и Барбуда, Свети Китс и Невис, Комонвелт Доминика и во многу ограничен капацитет Австрија.
Најмалку 20 други, вклучувајќи ги Канада, Соединетите држави и Ирска им нудат на странците постојан престој и доколку ги исполнат вообичаените услови, евентуално државјанство.
Но, во изминативе години ваквите програми кренаа црвени знаменца во дипломатската заедница. На пример Доминика воопшто не врши проверки, а цената за пасошот на таа земја е многу ниска, само 100 илјади долари.
Постои првично плаќање, но исто така и повеќекратни ефекти што овие индивидуалци ќе ги направат врз основа на нивното трошење, но и на врските што ќе ги воспостават.
Неодамна Канада депортира неколкумина кинези со доминикански пасош, меѓу нив и еден кој во Кина бил на листата на најбараните за финансиски криминал.
Црна Гора имаше таква шема која заврши во 2010 година кога се откри дека меѓу привилегираните бил и отстранетиот тајландски премиер Шинаватра, чија влада беше критикувана за кршење на човековите права и за корупција.
Антигва и Барбуда објави дека за 250 илјади долари, евентуалниот странски инвеститор ќе има право да гласа, да почне бизнис, па и да се кандидира на избори.
Тоа, како што наведуваат експертите, е премногу примамливо за кинезите, русите или арапите. Особено ако се има предвид фактот дека тоа ќе им донесе слободно патување во 140 земји кои немаат визен режим со оваа мала карипска држава.
Со новинарство започна да се занимава за време на студиите по новинарство во Скопје. Работел во Млад борец, Нова Македонија, Македонската радио телевизија, А1 телевизијата и во Дојче Веле, а во Радио Слободна Европа е од започнувањето на емитувањето на македонски јазик.
