Македонија енергетски сиромашна

Како извор на топлина во зимскиот период, граѓаните на Македонија најчесто ја користат електричната енергија добиена од хидро и термо централите на јаглен, помалку природниот гас, нафтените енергенси и огревното дрво. Пазарот на струја и топлина, за домаќинствата е доста скап, па стручњаците препорачуваат намалување на увозот и микс на енергенсите, поголема употреба на природниот гас, кој е поевтин и поефикасен од струјата за греење и сончевите колектори, кои не се скапи за инсталирање, а се поевтини од струјата, чија цена споредено со другите земји кај нас е пониска, а нејзиното поскапување има социјална
димензија, поради нискиот стандард на луѓето.

„Ние сме обврзани кон Европската унија и со меѓународните договори што ги имаме потпишано и цената на струјата мора да расте и ќе расте, што се одредува од страна на Регулаторната комисија за енергетика. Иако е тоа проблем, добрата страна е што тогаш ќе имаме и повеќе инвестиции во тој сектор, што ќе мобилизира поголем економски раст и отворање на нови работни места во секторот. Од една страна, мораме да го таргетираме проблемот со енергетска сиромаштија, кој во Македонија е се поприсутен, што значи дека со основната плата и примања не можат да се покријат сметките за струја и останатите енергенси и топлината, што ги користиме, но од друга страна тој проблем можеме да го таргетираме со примена на мерки за енергетска ефикасност,​коишто се доста применливи и поволн за самите домаќинства. Тоа се прави со подобрување на изолацијата на куќите и зградите, или пак употреба на обновливи извори на енергија, сончеви колектори, па дури и некои мали инвестиции како што се фото волтаици со соларните ќелии за користење на сончевата енергија и сл.“, вели Ана Стојиловска, од невладината „Аналитика“, што се занимава со истражувања во енергетскиот сектор.

Според неа, клучен фактор за подобрување на состојбите е примената на обврските од договорот за енергетската заедница за обновливи извори на енергија и енергетска ефикасност, во што предничат општините Аеродром, Кисела Вода, Карпош и Струмица, а назадуваат руралните средини, неопходна е подобра меѓусекторска соработка, ангажирање на централната и локалните власти, повеќе инвестиции и нова инфраструктура, приклучување кон региналните гасоводни мрежи како Јужниот тек, како и подобро информирање и едукација на граѓаните.

„Македонија, според различни статистички податоци, околу 10 до 15 посто во финалната потрошувачка користи обновливи извори на енергија, кои претежно се од хидро-енергија, нешто малку се користи биомасата со околу 5 до 6 одсто, сончевата енергија се користи многу малку, што не е ниту 1 процент, нешто малку се користат гасот и нафтата, а претежно се употребува јаглен. Ние сме во слична состојба со земјите од регионот, со кои немаме поголема разлика. Важно е да се каже дека Македонија има потенцијал да ги искористи обновливите извори на енергија и енергетската ефикасност, но оваа промена не може да се случи преку ноќ“, вели Стојиловска.

Таа, заедно со парламентарците, бизнис, граѓанскиот сектор и медиумите, ја претставуваше Македонија на првата регионална конференција која на тема „Енергија, развој и демократија“ се одржа во Белград, Србија како јавна дебата за новата енергетска иднина на Југоисточна Европа, за што е неопходна соработка на земјите кои се стремат кон подобра економска и еколошка иднина и такавиканите чисти технологии или зелени обновливи енергии како тренд во светот.