Кога пушките молчат ноќе, „во умот ви се врти“. За украинските војници со задача да ги набљудуваат своите противници преку снежното пространство, борбата – барем засега - е почеста против досадата. Мајк Екел и Марјан Кушнир

Под земјата, во бункерот, божиќните ленти сè уште стојат. „Премногу сме мрзливи за да ги симнеме“, вели еден од војниците, додавајќи: „Плус, повторно ќе биде Божиќ за 11 месеци. Зошто да се мачиме?“

Над земјата, во рововите, ноќите често се толку тивки што е лесно да се изгуби чувството за време.

Ако најлошите предупредувања од американските и западните разузнавачки службеници се точни Русија е на работ да започне голема нова офанзива, со повеќе од 100.000 војници и моќно оружје подготвени да го разбијат патот низ Украина.

Ако тоа се случи, оваа чета од 503-от украински поморски пешадиски баталјон и стотиците метри ровови ископани покрај и под напуштената железница, ќе бидат директно на патот на потенцијалниот напад што ќе ги прегази овие позиции.

Засега, овие војници не се особено загрижени.

„Секако, нашите момци ги читаат насловите: „Ох, погледнете, Русија преместува повеќе војници. Русија ќе нападне“, вели капетанот Дмитро Бахатјук, командант на четата, додавајќи:

„Во 2019 година рекоа дека Русите ќе нападнат. Во 2020 година рекоа дека Русите ќе нападнат. Тоа е стара вест за нас“.

На првата линија

Војската на Украина денес не е она што беше во 2014 година, кога слабо опремените војници очајнички се бореа со обучени и добро вооружени сепаратистички борци низ источните региони на Доњецк и Луганск.

Руските воени разузнавачи им помагаа во опремувањето, обуката, па дури и командувањето. Денес, вооружените сили на Украина претрпеа суштински реформи, со подобра команда, подобра организација, подобро оружје и широка поддршка од украинското општество.

Колку долго Украина може да издржи евентуална руска инвазија?

Некои експерти велат дека немало доволно реформи и дека воено-индустрискиот комплекс во земјата сè уште е зафатен од корупција и неефикасност од советски стил. Меѓутоа, украинските пешадиски бригади се сметаат за едни од најелитните воени единици во земјата.

„Сите војници се луди“

Овој 503-ти поморски пешадиски баталјон е познат како Badgers. Единицата е распоредена во Верхноторецке, на линијата на фронтот северно од главниот град на провинцијата Доњецк, кој е под контрола на сепаратистите.

Во бункерите и рововите ископани во ридот и соседните полиња, со теренски телефонски линии нанижани низ дрвја, војниците, во најголем дел, едноставно чекаат. И честопати е „многу, многу досадно“, вели Рома, митралезец од Мариупол, пристанишен град на Азовското Море.

„Сите војници се луди, се разбира, на свој начин“, вели тој - барајќи, како и сите војници во единицата, да бидат идентификувани само по неговото име и чин, во согласност со упатствата на украинската војска.

„Каков е животот овде? Тоа се нивите, тоа е калта, нема струја. Деведесет проценти од војната стои наоколу и чека. Десет проценти е кога има акција, нешто се случува. Најлошото е само што чекаш, чекаш“, наведува Рома.

„Војната е пекол. Тешко е да се знае што ќе се случи со Русите“, вели Росислав, 29-годишен војник од градот Запорожје, кој е во поморската пешадија од 2014 година и е еден од најстарите членови на оваа чета.

Какво руско оружје има во источна Украина

Ротацијата за војниците се состои од шестчасовни смени, дење и ноќе, следење и надгледување на позициите на сепаратистичките борци поддржани од Русија на околу километар и пол оддалеченост.

Украинските единици, имаат строга наредба да не отвораат оган врз непријателските позиции, па дури и да не возвраќаат кога се пука врз нив без експлицитни високи наредби.

Од пред Нова година, практично немаше забележителни пукотници, велат војниците, што прави многу мачни часови, едноставно гледајќи ги дрвјата, грмушките и полињата покриени со снег, со двоглед со термички сензор.

Поголемиот дел од движењето е на кучиња скитници или зајаци кои се тркаат низ отворените простори или по напуштените железнички пруги.

„Понекогаш е тешко да се разбере што е поентата, сето ова чекање, ништо не се случува. Поминувате многу време стоејќи наоколу со секакви мисли кои ви летаат низ главата“, вели Бохдан, 29-годишен постар наредник од северозападниот регион Волин, во близина на границата со Полска.

Запрашан за веројатноста за нова руска инвазија, тој вели: „Мислам дека тоа нема да се случи“.

Поголемиот дел од екипата ротираше на оваа позиција кон крајот на август и почетокот на септември. Набргу по пристигнувањето, имало голем артилериски напад, најверојатно од хаубица со среден калибар 152 мм. Еден од членовите на четата бил тешко ранет и бил евакуиран на лекување во болница.

„Ми недостига цело време“

Здодевноста од долгите денови и ноќи без настани е прекината со бескрајните задачи за одржување на позициите. Бункерите за спиење, готвење, јадење се ископани метри длабоко во густата глинеста почва, покриени со трупци и импровизирани пластични и топлински градежни материјали.

Во средината на зимата, со температури под нулата, сите покриви протекуваат, капе ладна вода на облеката, пакетите, палетите за спиење и останатото.

Во главниот бункер за спиење, шест војници спијат два метра под земја во легла од иверица, во простор кој се загрева со шпорет на дрва.

Запрашан за празничните украси сè уште закачени на влезната врата и на таванот, Васил, од централниот град Черкаси, се пошегува: „Оваа година доведовме италијански дизајнер да ни украси“.

Дигитално разоткривање на руските војници во близина на Украина

Здодевноста е намалена и со Wi-Fi сигналот кој единицата го користи за преземање видеа, трагање на Фејсбук и за разговор со сопружниците.

„Без интернет, дефинитивно ќе полудевме“, рече Бохдан. Рома, митралезец од Мариупол, вели дека ја гледал американската минисерија од HBO наречена Generation Kill, за американските маринци кои го предводат нападот врз Багдад во 2003 година и за бирократските пречки и логистички проблеми со кои се соочиле.

Лиоша, 29-годишен војник, кој исто така е од Мариупол, успеал да земе одмор две недели порано, во јануари, за да го прослави првиот роденден на својата ќерка. „Но, ми недостигаше нејзиниот прв заб, нејзините први чекори. Ми недостига цело време“, вели тој.

На руските војници, смета тој, им недостига она што го имаат украинските војници: мотивација. Русите, тврди тој, се распоредени и ако им се нареди, тие ја вршат својата работа и ги исполнуваат наредбите како секој војник.

Но, за Украинците, според него, „мотивацијата доаѓа од одбраната на своето семејство, својата земја, својата земја“.

Украинците во цивилна одбрана и со екстремно десничарски групи

Седнат во шорцеви и маица во сопствениот, попростран бункер, Бахатјук, командантот на четата, вели дека престрелките и артилериската размена биле поинтензивни во 2017, 2018 и 2019 година, а очекувањата за неизбежна војна што се прикажани во насловите и телевизиските емисии навистина не се рефлектираат во тоа како војникот ја врши својата работа; тие го прават она што го правеа цело време, вели тој.

Запрашан за зголемениот број на испораки на оружје кои доаѓаат од САД, Британија, Балтикот и Чешка, Бахатјук вели дека тие се добредојдени, но тие не се нешто од што би имале непосредна корист.

„Ако ми ги дадат утре, би рекол „Одлично! Благодарам“, но не би знаел што да правам со нив. Треба да вежбате со нив. Треба да знаете како да измерите растојание. Треба да знаете како да нишаните. За тоа е потребно време“.

„Тоа е војна. Тоа не е за секој“, додава Рома смеејќи се.